Peshawar
Pešavar (paštu: پېښور; hindko: پِشور; urdu: پشاور; engl. Peshawar; perz. پیشاور „pogranični grad“) je glavni grad pakistanske provincije Hajber-Pahtunva sa 3.055.254 stanovnika (2010). Takođe je administrativni i ekonomski centar teritorije Plemenska područja pod federalnom upravom.[1]
| Pešavar پشاور (urdu) | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Država |  Pakistan
|
| Gradonačelnik | Hadži Gulam Ali |
| Pokrajina | Hajber-Pahtunva |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | 3.055.254 (2010) |
| Gustina stanovništva | 1.354 st./km² |
| Geografija | |
| Koordinate | 34°00′N 71°30′E / 34°N 71.5°E |
| Vremenska zona | UTC+5 |
| Nadmorska visina | 510 m |
| Površina | 2.257 km² |
  Pešavar Pešavar na karti Pakistana | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 25000 |
| Pozivni broj | 092 |
Pre podele Britanske Indije zvao se Purušapura, od sanskritske reči Pušpapura, što je značilo „grad cveća“.
Pešavar se nalazi u velikoj dolini blizu istočnog ulaza u klanac Hajber, između iranske visoravni i doline Inda. To je strateška lokacija na raskršću puteva koji vode ka Centralnoj Aziji i južnoj Aziji.
Pešavar ima jedan državni i jedan privatni univerzitet. Pored grnčarije, u gradu se proizvode tekstil i cipele.
Klima
uredi
Pešavar po Kepenovoj klasifikaciji ima polusuvu klimu sa vrlo vrućim letima i blagim zimama. Zima počinje sredinom novembra i traje do kasnog marta. Letnji meseci su od maja do septembra. Srednje najviše dnevne temperature u toku leta prelaze 40 °C, dok je srednja minimalna temperatura 25 °C. Srednja minimalna dnevna temperatura u tomu zime je 4 °C, a maksimalna 18,35 °C.
Za razliku od većeg dela Pakistana Pešavar ne leži u zoni monsuna. Kiše ima i u leto i u zimu.
Istorija
uredi
Pešavar su osnovali pre oko 2.000 godina kraljevi Gandhara i duže vreme je trgovački centar između indijskog potkontinenta, Avganistana i centralne Azije. Grad je bio istočna granica Kušanskog carstva pod Kaniškom. 1275. godine grad je posetio Marko Polo.
Babur, osnivač Mogulskog carstva, sagradio je u Pešavaru utvrđenje 1530. godine. Kasnije je, tokom izgradnje puta Delhi – Kabul i stvaranjem vrtova pod Šer Kan Surijem, započeo razvoj Pešavara.
Godine 1834. u Pešavar su upali Siki pod vođstvom Maharadže Randžit Singa i zapalili su veliki deo grada. Siki su upravljali gradom preko 30 godina. Nakon raspada Sikskog carstva, zbog svađa u porodici Maharadža, Britanci su preuzeli kontrolu.
Pred teroristički napad 11. septembra 2001. godine Osama Bin Laden je razgovarao u jednom pešavarskom hotelu, u kome su, imeđu ostalih, bili smešteni i teroristi.
Demografija
urediGrađani Pešavara su većinom Paštuni. Paštuni čine značajanu nacionalnu grupu i većinski narod u pakistanskoj provinciji Hajber-Pahtunva. Paštuni žive i u Avganistanu, gde su takođe značajna etnička grupa. Druga najveća grupa su Hindkovanci. Pored njih, u gradu žive desetine hiljada Tadžika, Hazara, Uzbeka, Persijanaca i drugih.
Izbeglice
urediZbog Avganistanskog građanskog rata i sovjetske invazije, veliki broj izbeglica se slivao u Pešavar. Na mestu ranijeg kampa za izbeglice Nasir Bag i Kača Garni[2] 2002. godine je nastala nova zajednica, Regi Lalma.
Od 2007. godine, napravljeni su novi kampovi za prihvat izbeglica u Pešavaru. U delu grada Hajatabad nalazi se puno izbeglica iz Avganistana.[3]
Izvori
uredi- ↑ „Administrative System”. Government of the Federally Administered Tribal Areas. Arhivirano iz originala na datum 2019-01-09. Pristupljeno 12. 12. 2007.
- ↑ UNHCR januar 2006 Avgani u Pešavaru Kača Garni strana 15
- ↑ UNHCR januar 2006 Avgani u Pešavaru Hajatabad strana 16
Spoljašnje veze
uredi
- Univerzitet Pešavar Arhivirano 2011-10-14 na Wayback Machine-u
- novine na engleskom u Pešavaru i Kveti Arhivirano 2021-03-11 na Wayback Machine-u
- NWFP Government Official Web Portal: Dobrodošli u Pešavar[mrtav link]