Rhode Island
| |||
| Nadimak: The Ocean State | |||
_(extra_close).svg)
| |||
| Glavni grad | Providence | ||
| Najveći grad | Providence | ||
| Guverner | Gina Raimondo | ||
| Službeni jezik | de jure nema, de facto engleski | ||
| Površina | 4.005 km² | ||
| - Kopno | 2.709 km² | ||
| - Voda | 1.296 km² | ||
| Stanovništvo (2000.) | |||
| - Broj | 1.048.319 | ||
| - Gustoća | 262//km² | ||
| Proglašenje saveznom državom SAD-a | |||
| - Datum | 29. maj 1790 | ||
| - Poredak | 13. | ||
| Vremenska zona | Eastern: UTC-5/-4 | ||
| Zemljopisna širina | 41°18'N - 42°1'N | ||
| Zemljopisna dužina | 71°8'W - 71°53'W | ||
| Širina | 50 km | ||
| Dužina | 65 km | ||
| Visina | |||
| - Najviša | 247 m | ||
| - Najniža | 0 m | ||
| Kratice | |||
| - Poštanska | RI | ||
| - ISO 3166-2 | US-RI | ||
| Internet stranica | www.state.ri.us | ||
.svg)
Rhode Island je površinski najmanja američka savezna država na istoku zemlje u Novoj Engleskoj.
Rhode Island je bila prva od 13 kolonija koje su proglasile nezavisnost za britanske uprave i posljednja država koja je potpisala Ustav Sjedinjenih Američkih Država.[1][2]
Geografske karakteristike
urediRhode Island ima površinu od 4,002 km2), sa sjevera i istoka graniči sa državomm Massachusetts, sa zapada sa Connecticutom, a sa juga Atlanskim oceanom (Kanal Rhode Island). Morskom granicom graniči sa državom New York. Prosječna nadmorska visina je 60 m.
Nadimak Rhode Islanda je The Ocean State (Oceanska država), jer je čitav njen teritorij uz Atlanski ocean, teren države je ravan bez ikakve veće planine (najviši vrh je Jerimoth Hill [3]247 m.).
Generalno gledajući Rhode Island je dio Regije Apalači no može se podijeliti na dvije prirodne cjeline; Istočni Rhode Island, koji je ravnica uz Zaljev Narragansett, i Zapadni Rhode Island koji je dio novoengleske visoravni. Šume Rhode Islanda su dio takozvanih sjeveroistočnih obalnih šuma (posebne ekoregije).[4]
Najveća geografska karakteristika Rhode Islanda je Zaljev Narragansett u kojem se nalazi preko 30 otoka od kojih su najveći; Aquidneck, Block koji zatvara zaljev i leži 19 km južno od obale, Conanicut i Prudence.
Historija
urediSlužbeno ime države, Rhode Island and Providence Plantations, nastalo je spajanjem dviju najstarijih kolonijalnih naselja Plantaže Providence (Providence Plantations) koju je osnovao protestantski lider Roger Williams na području gdje se danas nalazi grad Providence i kolonije Rhode Island, naselja kod današnjeg Newporta na otoku Aquidneck, najvećem otoku u Zaljevu Narragansett.[5]
Prvu naseobinu kolonista Plantaže Providence (Providence Plantations) u ovoj državi osnovao je 1636, protestantski vjerski lider Roger Williams sa grupom istomišljenika, nakon što su ga istjerali iz kolonije Kolonija zaljeva Massachusetts zbog teoloških razmirica, u Zaljevu Narragansett, na zemlji koju su mu poklonili indijanci iz plemena Narragansett. On je tu zemlju nazvao Providence=Providnost i proglasio je mjestom vjerske slobode. Ironični kritičari prenapuhanog značaja vjerskih sloboda iz zezancije zovu ga Rogue's Island=Otok bitangi.[6] Drugu koloniju Portsmouth osnovali su također vjerski disidenti 1638, na otoku Aquidneck (tada zvanom Rhode Island) na zemlji koju su kupili od indijanaca koju su oni zvali Pocasset. Treća kolonija Newport nastala je nakon što se je jedna grupa nezadovoljnika iz Portsmoutha odselila na južni dio otoka.
Četvrtu koloniju Warwick osnovao je Samuel Gorton (također nakon svađe u koloniji Massachusetts) 1642 na zemlji koju je kupio od indijanaca.
Kolonije Providence, Portsmouth i Newport ujedinile su se 1644 u jedinstvenu Koloniju Rhode Island i Plantaže Providence, kojom je upravljala izabrana skupština na čelu s predsjednikom. Nakon toga kolonije Providence, Portsmouth, Newport, Warwich ujedinile su se 1663 u jedinstvenu koloniju.
Rhode Island je bio prva kolonija koja je 4. maja 1776. proglasile nezavisnost od britanske krune, ali posljednja koja je ratificirala Ustav Sjedinjenih Američkih Država 29. maja 1790, tek nakon garancija da će Deklaracija prava (Bill of Rights) ući u ustav.[7] Rhode Island se protivio ratu sa Velikom Britanijom (1812 - 1814) zbog svojih trgovačkih interesa, ali i ratu protiv Meksika 1846 za koji su držali da je osvajački [8] Oni su bili jedina država koja je 1919 odbila potpisati ustavni amandman o prohibiciji (zabrani točenja i konzumacije alkohola).
Porijeklo imena
urediNejasno je kako je otok Aquidneck postao poznat kao Rhode Island. Talijanski moreplovac Giovanni da Verrazzano je plovio 1524 kod Zaljeva Narragansett i vidio jedan otok koji ga je oblikom podsjetio na slavni grčki otok Rodos, ostalo je nejasno koji je to otok Verrazzano vidio. Prvi kolonisti koji su se naselili na otok Aquidneck zvali su ga otok "Rodes" (Ile of Rods, Rhod-Island, Isle of Rodes, Rodes=Rodos). Prva poznata upotreba imena "Rhode Island" je iz 1637 od Rogera Williamsa. Ime "Isle of Rodes" upotrebljavalo se za otok Aquethneck u dokumentima sve do 1646.</ref>[9]
Druga teorija o porijeklu imena je da je holandski pomorac Adriaen Block, za svoje ekspedicije 1627 oplovio otok Aquidneck i opisao ga kao "crvenkasti otok" (na holandskom iz 17. vijeka "een rodlich Eylande").[10] I na holandskim kartama prije 1659 otok se zove "Roode Eylant".
Stanovništvo
urediStanovnici Rhode Islanda su Amerikanci slijedećeg etničkog porijekla: irskog (19%), talijanskog (19%), francuskog (17,3%),[11]engleskog (12%), hispanskog 11% (većinom Portorikanci i Dominikanci),[12] i portugalskog (8,7%).
Gradovi
uredi
Najveći grad Rhode Islanda je glavni grad Providence, svi ostali gradovi su manji od 100.000 stanovnika. Deset najvećih gradova u državi Rhode Island po popisu od 1. jula 2007. su;
- Providence, 172.459
- Warwick, 86.837
- Cranston, 80.463
- Pawtucket , 72.342
- East Providence , 48.779
- Woonsocket, 43.590
- Coventry, 34.510
- Cumberland, 34.314
- North Providence, 32.885
- West Warwick, 29.289
Okruzi (Counties)
urediRhode Island je administrativno podjeljen na 5 okruga (counties)
Izvori
uredi- ↑ Jensen, Founding, 679; Friedenwald, Interpretation, 92–93. retrieved on April 12, 2009.
- ↑ US constitution Ratification: RI retrieved on April 12, 2009.
- ↑ „Elevations and Distances in the United States”. U.S Geological Survey. 29. 04. 2005.. Arhivirano iz originala na datum 2008-06-01. Pristupljeno November 7, 2006.
- ↑ Olson, D. M, E. Dinerstein, et al (2001). „Terrestrial Ecoregions of the World: A New Map of Life on Earth”. BioScience 51 (11): 933–938.
- ↑ http://www.dlt.ri.gov/lmi/map.htm Arhivirano 2013-01-17 na Wayback Machine-u accessed February 27, 2007.
- ↑ Marty, Martin E. (6. 08. 1985.). Pilgrims in Their Own Land: 500 Years of Religion in America. Penguin (Non-Classics). str. 77. ISBN 0140082689.
- ↑ "Rhode Island Ratification of the U.S. Constitution".
- ↑ „Rhode Island History: CHAPTER V: Change, Controversy, and War, 1846–1865”. Arhivirano iz originala na datum 2006-02-03. Pristupljeno 28. 03. 2006.
- ↑ Hamilton B. Staples, "Origins of the Names of the State of the Union", Proceedings of the American Antiquarian Society, vol. 68 (1882): Google Docs, Origins of the Names of the State of the Union
- ↑ Nieuwe Wereldt ofte Beschrijvinghe van West-Indien, uit veelerhande Schriften ende Aen-teekeningen van verscheyden Natien (Leiden, Bonaventure & Abraham Elseviers, 1625)
- ↑ Rhode Island: 2000.
- ↑ „MLA Language Map Data Center”. Arhivirano iz originala na datum 2010-12-05. Pristupljeno 2011-03-15.
Vanjske veze
uredi
- (en) Službene stranice države (en)
- (en) USGS.gov Informacije i statistika Arhivirano 2016-12-09 na Wayback Machine-u (en)
- (en) Američki statistički ured (demografski podatci) Arhivirano 2010-10-15 na Wayback Machine-u (en)