A. J. Cronin
| A. J. Cronin, MD | |
|---|---|
| Biografske informacije | |
| Rođenje | Archibald Joseph Cronin 19. 7. 1896. Cardross, Škotska |
| Smrt | 6. 1. 1981. (dob: 84) Montreux, Švicarska |
| Obrazovanje | |
| Zanimanje | ljekar |
| Opus | |
| Književne vrste | roman |
| Znamenita djela | |
Arčibald Džozef Kronin (engl. A. J. Cronin; en: Archibald Joseph Cronin) je škotski pisac, rođen 1896. godine, a umro 1981. godine. Bio je lekar, po profesiji. Kronin je pisac u čijim je delima, prožetim blagim romantizmom i društvenom kritikom, opisan život rudara i britanske srednje klase. Za njegov popularni roman Citadela se često navodi da je potakao osnivanje Nacionalne zdravstvene službe, odnosno modernog univerzalnog zdravstvenog osiguranja u Velikoj Britaniji.
Arčibald Kronin rođen je u Kardrosu u Škotskoj, otac mu je bio Patrik Kronin, koji je bio katolik, a majka mu je bila Džesi Kronin (rođena Montgomeri) koja je po veroispovesti bila protestant. Kada mu je bilo sedam godina otac mu umire od tuberkuloze, a nedugo zatim on i majka napuštaju Helensburg u kome su do tada živeli i odlaze u Dambarton gde njegova majka dobija posao zdravstvenog inspektora. U školi u Dambartonu pokazao se kao odličan đak, ali je i pored toga bio dobar sportista (bavio se fudbalom i golfom). Godine 1914. dobija stipendiju i upisuje se na medicinu Univerziteta u Glazgovu, koji će na kratko napustiti zbog službe u mornarici od 1916.-1917. Godine 1919. završio je medicinu kao jedan od najbiljih studenata. Iste godine odlazi u Indiju, na brodu na kome je putovao, bio je hirurg. Godine 1925. je doktorirao sa radom „Istorija aneurizme".
Njegovo prvo delo bio je roman „Hetersov dvorac" koji je napisao 1931. godine. Zatim je usledio roman „Zvezde gledaju s neba" koji prati uspon jednog čoveka od rudara do poslanika u parlamentu. Pored ovih romana napisao je još i :
- "Veliki kanarinac",
- "Šeširdžijin zamak",
- "Citadela",
- "Španski vrtlar",
- "Gospođa sa karanfilima",
- "Tri ljubavi",
- "Pregršt raži",
- "Herojske godine",
- "Judino drvo",
- "Pesma šest penija",
- "Jupiter se smeje",
- "Pustolovine u dva sveta".
Arčibald Kronin je tokom studija medicine upoznao svoju buduću suprugu Agnes Meri Gipson, takođe sudenta medicine. Venčali su se avgusta 1921. godine. Imali su tri sina Vinsenta, Patrika i Endrua. Pošto su neke njegove priče dobile ekranizaciju Arčibald se sa porodicom preselio u Sjedinjene Američke Države gde je živeo od 1939. do 1945. godine. Arčibald Kronin se neprestano selio nakon dolaska iz Amerike, te je tako živeo na Bermutskim ostrvima, u Francuskoj, Irskoj...
Na kraju se skrasio u Švajcarskoj gde je i umro januara 1981. godine. Nakon studija medicine Kronin se izjašnjavao kao agnostik.
