Agogika
Izraz agogika (fr. agogique, en. agogics)[1] potiče iz grčkog jezika i znači voditi.[2]
U muzici se pod agogikom podrazumevaju uputi za intepretaciju jednog muzičkog dela.
To su neznatne promene, tj. odstupanja od datog tempa pri izvođenju muzičkog dela (kompozicije). Drugim rečima, vrši se ubrzanje ili usporenje, tj. skraćenje ili produženje nekih nota ili taktova, da bi potom usledio princip nadoknade ili poravnanja-ravnoteže muzičkog sadržaja.
Agogičke promene su naznačene u kompozitorskom notnom tekstu agogičkim oznakama i obično usaglašene sa dinamičkim promenama ili ih prate.
Za postepeno ubrzavanje:
- accelerando (čitaj: ačelerando) skraćeno accel. - ubrzavajući
- stringendo (čitaj: strinđendo) skraćeno string. - užurbano, ubrzano
- più stretto - okretnije, življe
- più mosso - okretnije, življe
Za postepeno usporavanje:
- ritardando skraćeno ritard. - zatežući, kasneći
- ritenuto skraćeno rit. - zadržavajući
- rallentando skraćeno rall. - usporavajući
- allargrando - postepeno sve šire
- meno mosso - manje okretno
Oznakama se često dodaju i bliže odrednice kao što su:
- più - više
- meno - manje
- poco a poco - malo-pomalo
- ma non troppo - ne previše
- molto assai - naglo, vrlo