Kretej
Kretej (starogrčki: Κρηθεύς) bilo je ime više ličnosti u grčkoj mitologiji.
Kretej je bio sin Eola (sina Helenovog) i Enarete, osnivač grada Jolka u Tesaliji.[1][2] Bio je oženjen Tirom, Salmonejevom kćerkom,[3] ili, prema drugim izvorima, Demodikom ili Bijadikom: ova je neuspešno pokušala da zavede Friksa i zatim ga lažno tužila Kreteju da ju je hteo silovati.[4] Tiro mu je rodila Esona, Fereta, i Amitaona [5][6][7] Kretej je imao i nekoliko kćerki: Hipolitu, koja se posle udala za Akasta,[8] a koja je inače poznata i kao Astidamija,[9] zatim Mirinu, koja se udala za Toanta,[10]te još jednu kćerku, čije ime nije poznato, a koja se, prema Diodoru Sicilijskom, kasnije udala za Tektama, kome je rodila Asterija, kritskog kralja.[11] Spominju se i Kretejevi sinovi Nelej i Pelija, no, prema drugima, Kretej je njima dvojici bio poočim, jer ih je Tiro dobila sa Posejdonom.[12]
- Kretej je ime jednog od branilaca Tebe u ratu sedmorice protiv Tebe, koga je ubio Hipomedont.[13]
- U Vergilijevoj Eneidi, Kretej je jedan pesnik koji se nalazio u Enejinoj pratnji u Italiji. Ubio ga je Turno, Enejin neprijatelj.[13]
- Kod Vergilija se spominje još jedan Kretej, Arkađanin, koji se nalazio u Enejinoj vojsci.[13]
- ↑ Hesiod, Katalog žena, fr. 10(a).
- ↑ Pseudo-Apolodor, Biblioteka, I, 7, 3.
- ↑ Schmitz, Leonhard (1867), „Cretheus”, Smith, William, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, 1, Boston, pp. 8
- ↑ Higin, Astronomica, II, 20; cf. priče o Fedri i Hipolitu, Stenebeji i Belerofontu, Astidamiji i Peleju, Ftiji/Klitiji i Feniku, Filonomi i Tenetu, Ohni i Eunostu.
- ↑ Homer, Odiseja, XI, 259‒260.
- ↑ Pseudo-Apolodor, Biblioteka, I, 9, 11.
- ↑ Jovan Ceces, komentar uz Likofrona, 175.
- ↑ Pindar, Nemejske ode, IV, 57.
- ↑ Pseudo-Apolodor, Biblioteka, III, 13, 2.
- ↑ Sholija uz: Apolonije Rođanin, Doživljaji Argonauta, I, 601.
- ↑ Diodor Sicilijski, Istorijska biblioteka, IV, 60, 2.
- ↑ Srejović & Cermanović-Kuzmanović 1989, s.v. Kretej
- ↑ 13,0 13,1 13,2 Carlos Parada, Genealogical Guide to Greek Mythology, 1997, Greek Mythology Link: Dictionary: Clytomedes to Damarmenus.
- Schmitz, Leonhard (1867). „Cretheus”. u: Smith, William. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 1. Boston. str. 21.
- Srejović, Dragoslav; Cermanović-Kuzmanović, Aleksandrina (1989). Rečnik grčke i rimske mitologije. Beograd: Srpska književna zadruga.