Safavidska Monarhija

	Safavidska Monarhija ; (fa) سلسلة صفويان
Zastava	Grb
	Lokacija Safavidske MonarhijeKarta Safavidske Monarhije
Glavni grad	• Tabriz (1501.-1555.),; • Kazvin (1555.-1598.),; • Isfahan (1598.-1722.)
Jezik/ci	perzijski
Religija	šijitski islam
Vlada	Monarhija
	Šah
- 1501.-1524.	Ismail I. (prvi)
- 1524.-1576.	Tahmasp I.
- 1576.-1577.	Ismail II.
- 1577.-1587.	Muhamed Hodabanda
- 1587.-1629.	Abas I. Veliki
- 1629.-1642.	Safi I.
- 1642.-1666.	Abas II.
- 1666.-1694.; - 1694.-1722.; - 1729.-1732.; - 1732.-1736.	Sulejman I.; Sultan Husain; Tahmasp II.; Abas III. (zadnji)
Historija	Novi vijek
- Rođenje safavidske dinastije (osnivač Safi-ad-din Ardabili)	1301.
- Uspostavljena	1501.
- Početak ratova protiv Osmanlija	1514.
- Invazija Hotakija	1722.
- Osvajanja Nader-šaha	1726.–1729.
- Ukinuta	1736.
	Površina
- 1600.	2.850.000 km² (1.100.391 mi² )
Valuta	toman, abasi, šahi

Safavidska Monarhija (perz. سلسلة صفويان) je naziv za novovjekovnu iransku državu pod safavidskom dinastijom i jedna od najmoćnijih iranskih monarhija u islamskoj eri. Safavidi su vladali Iranom od 1501. do 1736. godine, a prilikom njihovog vojno-političkog vrhunca monarhija se protezala i preko teritorija današnjeg Azerbajdžana, Armenije, Gruzije, istočnog Iraka, Afganistana, Pakistana, Turkmenistana, Uzbekistana, Tadžikistana, Rusije i istočne Turske, te istočne obale Arapskog poluotoka.

Sama safavidska dinastija bila je kurdsko-azarskog podrijetla, a njenim eponimskim osnivačem smatra se Safi-ad-din iz Ardabila. Stvarni utemeljitelj monarhije bio je Ismail I., mladi osvajač koji je još kao tinejdžer pod svoju krunu ujedinio goleme teritorije Velikog Irana i obnovio političku homogenost iranskog stanovništva regije koje je bilo uzdrmano konstantnim turkijskim i mongolskim prodorima iz smjera Centralne Azije.

U približno dva i pol vijeka vladavine Iranom, razdoblje safavidske dinastije ostalo je upamćeno po spektakularnim arhitektonskim ostvarenjima u njihovim prijestolnicama Tabrizu, Kazvinu i Isfahanu kao i drugim gradovima, po žestokim ratovima protiv Osmanlija na zapadu i Uzbecima na sjeveru odnosno savezništvom s Mogulima na istoku, po učinkovitom državnom aparatu i bankarskom sustavu, te ponovnoj uspostavi trgovačkih veza između Orijenta i Zapadnog svijeta.

Vladavina Safavida važna je i iz religijske perspektive s obzirom da je šijitski oblik islama postao državnom religijom koja je utjecala na širu regiju odnosno opstala u Iranu do današnjeg dana. Dinastija je oslabljena zbog unutrašnjih ratova s paštunskim plemenom Hotaki, a raspuštena je prilikom osvajanja Nader-šaha koji se proglasio nasljednikom posljednjeg safavidskog vladara pri čemu je osnovao novu, Afšaridsku Monarhiju.

Povezano

Literatura

(en) Algar, Hamid (15. prosinca 2006.). Iran ix. Religions in Iran (2) Islam in Iran (2.3) Shiʿism in Iran Since the Safavids, Encyclopædia Iranica.
(en) Marcinkowski, M. Ismail (2005). From Isfahan to Ayutthaya Contacts Between Iran & Siam in the 17th Century. Washington DC: Ibex Publishers, ISBN 9971774917.
(en) Matthee, Rudi (28. srpnja 2008.). Safavid dynasty, Encyclopædia Iranica.
(de) Roemer, Hans Robert (1989). Persien auf dem Weg in die Neuzeit: Iranische Geschichte von 1350-1750. Stuttgart: F. Steiner, ISBN 3515051147.
(en) Savory, Roger (1980). Iran Under the Safavids. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press, ISBN 0521224837.

Vanjske veze

(en) Ghasemi, Shapour: Safavid Empire 1502 - 1736

Ostali projekti

U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Safavidska Monarhija