Torik
Za ostala značenja, vidi Torična leća.
Torik (starogrčki: Θορικός / Thorikos) bio je drevni grčki grad i jedna od atičkih dema, na jugoistočnoj obali Atike, blizu rta Suniona. Nalazio se na jednom uzvišenju koje se danas zove Vélatouri, u blizini Laurijskog zaliva, oko 2 kilometra severno od male luke istog imena (danas Lavrio). U 24. godini peloponeskog rata Atinjani su oko Torika izgradili utvrđenja, koja su okruživala jednu malu ravnicu, koja se završavala u luci, koja se danas zove Mandri.
U Toriku su sačuvani ostaci jednog pozorišta i jedna dorska kolonada. Prema grčkoj mitologiji, Torik je bio Kefalov dom.
Prema antičkoj tradiciji, Torik je bio jedan od dvanaest nezavisnih gradova u ovoj oblasti, koje je sve ujedinio s Atinom njen legendarni vladar Tezej.[1] U 24. godini peloponeskog rata Torik je utvrđen[2] da bi se zaštitio pomorski put do Atine i da bi se učvrstila odbrana rudnika srebra u Laurionu. U rimsko doba Torik je opao, ali najstariji tragovi života postoje i danas, počev od neolitskog perioda, a brojne grobnice ukazuju na dugu i kontinuiranu istoriju ovog lokaliteta.[3]
Na vrhu brda Vélatouri nalazi se mikenski akropolj i dve grobnice u obliku tumula iz istog perioda. Jedna od njih nalazi se ovde: 37°44′27″N 24°03′29″E / 37.74083°N 24.05806°E.
Na južnoj padini brda sačuvani su ostaci grčkog teatra, tačnije odaja za publiku. Ti ostaci potiču iz perioda od 6. do 4. veka pne. i iskopani su u brdu: 37°44′17″N 24°03′13″E / 37.73806°N 24.05361°E.
Ovaj teatar primao je oko 2.700 gledalaca i posebno je zanimljiv po svom polueliptičnom obliku, što predstavlja jedinstvenu pojavu. Neki ispitivači smatrali su ranije da taj nepravilni oblik ukazuje na to da je teatar u Toriku među najstarijima u Grčkoj. Međutim, kasnija istraživanja pokazala su da je veći deo teatra završen u 5. veku pne., a da nepravilni oblik njegove orhestre odražava postepeno povećavanje broja mesta za publiku.[4]
Oblast Lauriona poznata je po svojim drevnim rudnicima srebra. Arheološka iskopvanja, koja su započela 1820, otkrila su tragove eksploatacije rudnika i metalurške aktivnosti na zapadnom obronku brda. S ovim rudarskim aktivnostima povezan je i značajan razvoj urbanog centra Torika u 5. i 4. veku pne., što predstavlja razdoblje najintenzivnije eksploatacije laurijskih rudnika. Upravo se u to vreme datira i izgradnja teatra, a u blizini centra grada nalazile su se brojne zanatske radionice, koje su se bavile obradom minerala iz rudnika,[5], što je pretvorilo Torik u pravi mali "industrijski centar.[6].
U Toriku se nalazi i jedna odbrambena kula iz 4. veka pne., kao i ostaci svetilišta Demetre i Persefone.
- ↑ Strabon, Geografija, IX, 1, 20.
- ↑ Kseonofont, Helenska istorija, I, 2, 1.
- ↑ The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, 1976, s.v. THORIKOSAttica, Greece.
- ↑ The Princeton Encyclopedia of Classical Sites, 1976, s.v. THORIKOSAttica, Greece.
- ↑ Pierre Briant et Pierre Lévêque (dir), Le monde grec aux temps classiques, tome 1, PUF, 1995, str. 326.
- ↑ L. Migeotte, ibid
- Teatar u Toriku (fr)
- Odysseus, sitio oficial del ministerio de cultura griego Arhivirano 2013-01-02 na Wayback Machine-u (en)