Vyesimáánu 12.
Olgoldâshäämi
Vyesimáánu 12. peivi lii gregoriaanlâš kalender mield ive 132. peivi (kárgámive 133. peivi). Ive loopân láá 233 peivid.
Nommâpeeivih
[mute | mute käldee]- anarâš kalender: Lottá
- syemmilâš kalender: Lotta
Tábáhtusah
[mute | mute käldee]Suomâ vuáhádum liputtempeivi: syemmilâšvuođâ peivi ađai J. V. Snellman -peivi
- 1802 – Eennâm tuárgistij korrâsávt Oglio-juuvâ leevist Tave-Italiast. Eennâmtuárgástâs intensiteet lâi 5,7 Richter ciäkkáduv mield já VIII Mercalli ciäkkáduv mield.[1]
- 2022 – Euroviisuh-lávlumkišto nubbe semifiinaal uárnejui Torinost Italiast.
- 2024 – Sveeici ovdâsteijee Nemo vuoitij ive 2024 Euroviisuh-lávlumkišto pittáin The code.[2]
Šoddâmeh
[mute | mute käldee]- 1907 – Katharine Hepburn, ovtâstumstaatâlâš čaittâleijee (j. 2003)
- 1910 – Dorothy Hodgkin, ive 1964 Nobel-kemiapalhâšume finnim brittilâš kemist (j. 1994)[3]
- 1926 – Esko K. Mäkelä, syemmilâš arkkiteht (j. 1968)[4]
- 1977 – Maryam Mirzakhani, iranlâš matematikkár já professor (j. 2017)
Jämimeh
[mute | mute käldee]- 805 – Æthelhard, Canterbury arkkâpispe já ovdil tom Winchester pispe (šoddâmihe ij tiäđust)[5]
- 1012 – Sergius IV, katolilii kirho paavi iivij 1009–1012 (šoddâmihe ij tiäđust).[6][7]
- 1860 – Charles Barry, brittilâš arkkiteht (š. 1795)[8]
- 1864 – J. E. B. Stuart, ovtâstumstaatâlâš kenraal (š. 1833)
- 1897 – Minna Canth, syemmilâš kirječällee já toimâtteijee (š. 1844)
- 1946 – Bertel Jung, syemmilâš arkkiteht (š. 1872)[9][10]
- 1968 – T. I. Itkonen, syemmilâš kielâ- já aalmugtiettuu totkee (š. 1891)
- 2014 – H. R. Giger, sveiccilâš taaidâr (š. 1940)
- 2017 – Mauno Koivisto, syemmilâš sosiolog, paŋkkihovdâ, politikkár já Suomâ täsivääldi 9. president (š. 1923)
Fáádást eres soojijn
[mute | mute käldee]- Wikimedia Commonsist láá koveh teikkâ eres tiätuvuárháh fáádást Vyesimáánu 12..
Käldeeh
[mute | mute käldee]- ↑ CFTI5Med storing.ingv.it. Čujottum 8.7.2022. (italiakielân)
- ↑ Pudas, Mari: Sveitsi voitti Euroviisut! Iltalehti. 12.5.2024. Čujottum 12.5.2024. (suomâkielân)
- ↑ Dorothy Crowfoot Hodgkin nobelprize.org. Čujottum 11.7.2024. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Pihkanen, Ronja: Esko K. Mäkelä Arkkitehtuurmuseo. 8.4.2021. Čujottum 21.6.2022. (suomâkielân)
- ↑ Æthelheard 13 (Male) pase.ac.uk. Čujottum 23.7.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Sergius IV | pope www.britannica.com. 8.5.2023. Čujottum 18.5.2023. (eŋgâlâskielân)
- ↑ SERGIO IV, papa in "Dizionario Biografico" www.treccani.it. Čujottum 18.5.2023. (italiakielân)
- ↑ Sir Charles Barry | British architect | Britannica www.britannica.com. Čujottum 14.6.2022. (eŋgâlâskielân)
- ↑ Wäre, Ritva: Jung, Bertel Biografiskt lexikon för Finland. Čujottum 16.6.2022. (ruotâkielân)
- ↑ Henkilötietoja. Aamulehti, 12.07.1932, 51. ihekerdi, nr 185, s. 4. Artikkâl nettiversio Čujottum 17.06.2022. (suomâkielân)