Krimi

Një Krim është një veprim i paligjshëm i dënueshëm nga një shtet ose autoritet tjetër. Termi krim, në ligjin kriminal modern, nuk ka ndonjë përkufizim të thjeshtë dhe të pranuar botërisht, edhe pse përkufizime statutore janë dhënë për qëllime të caktuara. Pikëpamja më popullarizuar është se krimi është një kategori e krijuar me ligj; me fjalë të tjera, diçka është krim nëse deklarohet si e tillë nga ligji përkatës dhe në fuqi. Një përkufizim i propozuar është se një krim apo vepër penale është një veprim i dëmshëm ("keqbërje") jo vetëm për një individ, por edhe për një komunitet, shoqëri ose shtet. Veprime të tilla janë të ndaluara dhe të dënueshme me ligj.

Nocioni se veprimet si vrasja, përdhunimi dhe vjedhja duhet të ndalohen ekziston në mbarë botën. Çfarë saktësisht është vepër penale përcaktohet nga ligji penal i çdo juridiksioni përkatës. Ndërsa shumë prej tyre kanë një katalog krimesh të quajtur kod penal, në disa vende të ligjit të zakonshëm nuk ekziston një statut i tillë gjithëpërfshirës.

Shteti (qeveria) ka fuqinë të kufizojë ashpër lirinë e dikujt për kryerjen e një krimi. Në shoqëritë moderne, ekzistojnë procedura të cilave duhet t'u përmbahen hetimet dhe gjykimet. Nëse shpallet fajtor, një shkelës mund të dënohet me një formë dëmshpërblimi, siç është dënimi në komunitet, ose, në varësi të natyrës së veprës së tyre, të dënohet me burgim, burgim të përjetshëm apo në disa juridiksione, me vdekje. Disa juridiksione dënojnë individët me programe për të theksuar ose siguruar rehabilitimin e tyre, ndërsa shumica e juridiksioneve dënojnë individët me qëllim ndëshkimin e tyre ose një përzierje të praktikave të lartpërmendura.

Zakonisht, për t'u klasifikuar si krim, "veprimi i të bërit diçka kriminale" (actus reus) - me përjashtime të caktuara - duhet të shoqërohet me "qëllimin për të bërë diçka kriminale" (mens rea).

Ndërsa çdo krim shkel ligjin, jo çdo shkelje e ligjit llogaritet si krim. Shkeljet e së drejtës private (deliktet dhe shkeljet e kontratës) nuk dënohen automatikisht nga shteti, por mund të zbatohen përmes procedurës civile.