Transrodnost
Transrodna osoba (često skraćeno trans) je neko čiji se rodni identitet razlikuje od onog koji im je dodeljen pri rođenju.[1] Mnogi doživljavaju rodnu disforiju, koju mogu pokušati da ublaže tranzicijom,[2] često usvajajući drugačije ime i zamenice u tom procesu. Oni mogu da traže negu koja afirmiše rod, kao što je terapija zamene hormona i razne operacije za afirmaciju pola. Ne žele sve transrodne osobe ove tretmane i drugi možda neće moći da im pristupe iz finansijskih, medicinskih ili pravnih razloga. Oni koji žele da medicinski pređu na drugi pol mogu se identifikovati kao transseksualci.[3]
| Deo serije članaka o |
| LGBT+ temama |
|---|
|
 Portal LGBT+ |
Kao transrodne osobe, identifikuju se i nebinarne osobe.[4] Statistički podaci o broju transrodnih osoba uveliko variraju, delimično zbog različitih definicija transrodnih osoba. Neke zemlje, poput Kanade, prikupljaju popisne podatke o transrodnim osobama. Transrodni identitet se generalno nalazi u manje od 1% svetske populacije, sa ciframa u rasponu od <0,1% do 0,6%. Međutim, ovaj procenat je verovatno veći kada se uključe u njega i nebinarni identiteti u procenama stanovništva.[5][6]
Rodni identitet se razlikuje od seksualne orijentacije, a transrodne osobe mogu biti bilo koje seksualne orijentacije.[7] Pojam sa suprotnim značenjem od transrodnosti je cisrodnost, koja opisuje ljude čiji rodni identitet odgovara njihovom dodeljenom polu.[8]
Mnoge transrodne osobe suočavaju se sa diskriminacijom na radnom mestu,[9] u pristupu javnim smeštajima,[10] i u zdravstvenoj zaštiti. U mnogim zemljama oni nisu zakonski zaštićeni od diskriminacije.[11]
Definicija[uredi | uredi izvor]
Pre sredine 20. veka različiti termini su korišćeni u zapadnim medicinskim i psihološkim naukama i izvan njih za identifikaciju osoba i identiteta označenih kao transseksualni, a kasnije transrodni od sredine veka nadalje.[12] Uzet iz nemačkog i na kraju napravljen po uzoru na nemački Transsexualismus (skovan 1923. godine), engleski termin transseksualac je uživao međunarodnu prihvatljivost, iako je transrodnost sve više preferirana nad transseksualcima. Reč transrodnost dobila je svoje moderno značenje 1990-ih.[13]
Precizna definicija transrodnosti nije čvrsto određena ali uključuje:
- „odnošenje prema ili određivanje osobe čiji identitet ne odgovara nedvosmisleno konvencionalnim pojmovima muških ili ženskih rodnih uloga, već ih kombinuje ili se kreće između njih“.[14]
- „osobe kojima je dodeljen rod, obično prilikom rođenja, na osnovu njihovih genitalija, ali koje osećaju da je ovo njihov netačan ili nepotpun opis.“[15]
- „neidentifikovanje sa ili nepredstavljanje u skladu sa rodom koji je osobi dodeljen prilikom rođenja.“[16]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ www.apa.org https://www.apa.org/monitor/2018/09/ce-corner-glossary. Pristupljeno 2023-09-02. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=(pomoć) - ^ Maizes, Victoria; Low Dog, Tieraona (19 November 2015). Integrative Women's Health. Oxford University Press. p. 745. ISBN 978-0190214807.
- ^ Bevan, Dana J. (17 November 2014). The Psychobiology of Transsexualism and Transgenderism. Santa Barbara, California: ABC-Clio/Greenwood Publishing. p. 42. ISBN 9781440831270. OCLC 1021404840.
- ^ Encyclopedia of Social Deviance - Google Books. web.archive.org. 2016-12-01. Arhivirano iz originala 24. 01. 2023. g. Pristupljeno 2023-09-02.
- ^ thisisloyal.com, Loyal |. „1.2 million LGBTQ adults in the US identify as nonbinary”. Williams Institute (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-09-02.
- ^ Coleman, E.; Radix, A. E.; Bouman, W. P.; Brown, G. R.; de Vries, A. L. C.; Deutsch, M. B.; Ettner, R.; Fraser, L.; Goodman, M. „Standards of Care for the Health of Transgender and Gender Diverse People, Version 8”. International Journal of Transgender Health. 23 (Suppl 1): S1—S259. ISSN 2689-5269. PMC 9553112
. PMID 36238954. doi:10.1080/26895269.2022.2100644.
- ^ „Transgender Persons | Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender Health | CDC”. www.cdc.gov (na jeziku: engleski). 2023-04-17. Pristupljeno 2023-09-02.
- ^ Blank, Paula (2014-09-24). „Will the Word "Cisgender" Ever Go Mainstream?”. The Atlantic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-09-02.
- ^ Lombardi, Emilia L.; Wilchins, Riki Anne; Priesing, Dana; Malouf, Diana (2002-03-26). „Gender Violence: Transgender Experiences with Violence and Discrimination”. Journal of Homosexuality (na jeziku: engleski). 42 (1): 89—101. ISSN 0091-8369. doi:10.1300/J082v42n01_05.
- ^ „Groundbreaking Report Reflects Persistent Discrimination Against Transgender Community | GLAADBlog.org”. web.archive.org. 2011-08-03. Arhivirano iz originala 03. 08. 2011. g. Pristupljeno 2023-09-02.
- ^ Whittle, Stephen (2002). Respect and equality : transsexual and transgender rights. Internet Archive. London ; Portland, OR : Cavendish Pub. ISBN 978-1-85941-743-0.
- ^ „Transgender People | GLAAD”. glaad.org (na jeziku: engleski). 2023-07-18. Pristupljeno 2023-09-02.
- ^ Mills, Robert (2015). Seeing Sodomy in the Middle Ages. The University of Chicago Press. ISBN 9780226169262.
Indeed, it is arguably only since the 1990s, with the coining of the umbrella term "transgender," that gender variance has come to be understood, in certain activist and institutional settings, as being ontologically different from homosexuality.
- ^ autor nepoznat, (2004) "...Transgender, adj. Of, relating to, or designating a person whose identity does not conform unambiguously to conventional notions of male or female gender, but combines or moves between these..." Definicija transrodnosti iz Oksfordskog rečnika engleskog, nacrt iz marta 2004, Pristupljeno 07. 04. 2007.
- ^ "USI LGBT Campaign - Transgender Campaign Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. jun 2008)"., Pristupljeno 06. 03. 2007.
- ^ Stroud District Council "Gender Equality SCHEME AND ACTION PLAN 2007" Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. februar 2008), Pristupljeno 11. 4. 2013.
Dodatna literatura[uredi | uredi izvor]
- Bettcher, Talia Mae; Lombardi, Emilia (2005). „Lesbian, Gay, Bisexual, and Transgender/Transsexual Individuals”. Ur.: Levy, Barry; Sidel, Victor. Social Injustice and Public Health. Oxford University Press.
- Sellers, Mitchell D. (2011). „Discrimination and the Transgender Population: A Description of Local Government Policies that Protect Gender Identity or Expression”. Applied Research Projects. Texas State University-San Marcos. Arhivirano iz originala 2012-03-11. g.
- Thanem, Torkild; Wallenberg, Louise (2016). „Just doing gender? Transvestism and the power of underdoing gender in everyday life and work”. Organization. 23 (2): 250—271. doi:10.1177/1350508414547559.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
