Spisak gradova u Norveškoj

Karta Norveške sa značajnim gradovima

Kraljevina Norveška predstavlja visoko urbanizovanu evropsku državu sa dugom tradicijom gradskog života. 1. januara 2007. godine u Norveškoj je postojalo 917 naseljenih mesta, od kojih je 96 imalo zvanje grada.

U okviru države preovlađuje veličina i značaj glavnog grada Osla, u čijem gradskom području živi oko 20% danskog stanovništva.

Naziv za grad

Oslo

Bergen

U norveškom jeziku ranije su se razlikovali nazivi za veći i manji grad, tj. za nazivi kjestad (norv. kjøpstad, u prevodu: grad-trgovište) i ladestad (norv. ladested, u prevodu: grad-mala luka). Danas je prihvaćen opšti naziv za grad i to je bi (norv. јед. by, множ. byer, byar). On je zvanično uveden u upotrebu 1952. godine.

Istorijat

Savremeni razvoj gradova na području današnje Norveške započet je 1857. g., kada su ukinuta posebna prava srednjovekovnih gradova-trgovišta.

Godine 1965. zakonski je data prednost opštinama u odnosu na gradove. Tada su obrazovane i gradske i seoske opštine. Istovremeno je došlo do ukrupnjavanja mesnih samouprava, pa su samostalne gradske uprave ukinute.

Do 1996. g. zvanje grada je bio više ceremonijalno i dobijalo se od strane norveškog Ministra za mesnu samoupravu. Od 1996. g. toga zakonski je uređen način dobijanja zvanja grada, tj. uveden je obavezan uslov za dobijanje zvanja - naselje mora imati najmanje 5 hiljada stanovnika. Ovo je dovelo do naglog povećanja naselja sa zvanjem grada među naseljima preko datog praga. Sa druge strane, gradovi sa manje od 5 hiljada stanovnika, koji su ranije stekli zvanje, očuvali su ga.

Gradovi i gradska područja

U većini slučajeva nekoliko najvećih naseljenih mesta, skoncentrisano je oko jednog grada i obrazuju gradsku aglomeraciju. Takav slučaj je sa Oslom, koji je 1. oktobra 2010. godine imo 597.000 žitelja u upravnim granicama, a njegova aglomeracija 912.100 žitelja. Metropolitenska oblast obuhvata delove nekoliko okruga i iznosi 1.422.500 stanovnika, što je oko 25% od ukupnog stanovništva koje živi u Norveškoj.

Spisak gradova sa više od 10 hiljada stanovnika

Trondhejm

Stavanger

Kristijansand

Tromse

Sandnes

Dramen

Skijen

Bode

Olesund

Hamar

U sledećoj tabeli su prikazani svi gradovi sa više od 10 hiljada stanovnika u 2008. godini.

→ Zadebljanim slovima su naznačeni gradovi sa položajem sedišta norveških okruga

R.br.	Naziv	Maternji naziv	Stan. 2009. grad	Stan. 2009. aglomeracija	Okrug
1.	Oslo	Oslo	557848557.848	856915856.915	Oslo
2.	Bergen	Bergen	223593223.593	247746247.746	Hordaland
3.	Trondhejm	Trondheim	156794156.794	165191165.191	Južni Trendelag
4.	Stavanger	Stavanger	119200119.200	185913185.913	Rogaland
5.	Kristijansand	Kristiansand	06653266.532	07891978.919	Zapadni Agder
6.	Frederikstad	Fredrikstad	05828058.280	07197671.976	Estfold
7.	Dramen	Drammen	05798157.981	06014560.145	Buskerud
8.	Tromse	Tromsø	05407054.070	06528665.286	Troms
9.	Sandnes	Sandnes	05140551.405	06515565.155	Rogaland
10.	Skijen	Skien	04484644.846	08634286.342	Telemark
11.	Sarpsborg	Sarpsborg	04217842.178	05105351.053	Estfold
12.	Sandefjord	Sandefjord	03990939.909	04233342.333	Vestfold
13.	Olesund	Ålesund	03886838.868	04590245.902	Mere og Romsdal
14.	Bode	Bodø	03607336.073	04604946.049	Nordland
15.	Arendal	Arendal	03204032.040	04070140.701	Istočni Agder
16.	Havgersund	Haugesund	03190731.907	04211242.112	Rogaland
17.	Tensberg	Tønsberg	03074830.748	04686246.862	Vestfold
18.	Porsgrun	Porsgrunn	02951629.516	03418634.186	Telemark
19.	Mos	Moss	02787627.876	4030940.309	Estfold
20.	Larvik	Larvik	02357723.577	04172341.723	Vestfold
21.	Hamar	Hamar	02325823.258	02980829.808	Hedmark
22.	Halden	Halden	02268822.688	02809228.092	Estfold
23.	Lilehamer	Lillehammer	01992219.922	02577625.776	Opland
24.	Harstad	Harstad	01947019.470	02310823.108	Troms
25.	Molde	Molde	01921719.217	02429424.294	Mere og Romsdal
26.	Kongsberg	Kongsberg	01856518.565	02399723.997	Buskerud
27.	Gjevik	Gjøvik	01842418.424	02830128.301	Opland
28.	Horten	Horten	01796617.966	02509825.098	Vestfold
29.	Mo i Rana	Mo i Rana	01775017.750	02509225.092	Nordland
30.	Kristijansund	Kristiansund	01685416.854	02266122.661	Mere og Romsdal
31.	Henefos	Hønefoss	01417714.177	02852328.523	Buskerud
32.	Narvik	Narvik	01395813.958	01838418.384	Nordland
33.	Lilestrem	Lillestrøm	01395713.957	04614646.146	Akershus
34.	Alta	Alta	01334413.344	01827218.272	Finmark
35.	Elverum	Elverum	01329513.295	01946519.465	Hedmark
36.	Askim	Askim	01288412.884	01447214.472	Estfold
37.	Drebak	Drøbak	01223912.239	01424514.245	Akershus
38.	Stejnkjer	Steinkjer	01144311.443	02067220.672	Severni Trendelag
39.	Kongsvinger	Kongsvinger	01139411.394	01736117.361	Hedmark
40.	Lejrvik	Leirvik	01134211.342	01709217.092	Hordaland
41.	Ski	Ski	01131811.318	01293412.934	Akershus
42.	Stjerdalhalsen	Stjørdal	01063810.638	02061620.616	Severni Trendelag
43.	Mandal	Mandal	01051210.512	01440014.400	Zapadni Agder
44.	Grimstad	Grimstad	01045410.454	01980919.809	Istočni Agder
45.	Egersund	Eigersund	01022610.226	01377813.778	Rogaland

Važni gradovi sa manje od 10 hiljada stanovnika

• Vadse - sedište okruga Finmark
• Hamerfest - najseverniji grad Evrope
• Lejkanger - sedište okruga Sogn og Fjordane
• Reros - drevni rudarski grad, danas deo svetske baštine UNESKO-a
• Svolver - središte turističkog područja Lofotskih ostrva

Vidi još

• Okruzi u Norveškoj

Literatura

• NORWAY: Major Urban Areas, www.citypopulation.de

Spoljašnje veze

• www.ssb.no Statistički zavod Norveške