Nangka: Béda antarrépisi

Nangka
	Nangka
Klasifikasi ilmiah
Karajaan:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Eudicots
(unranked):	Rosids
Ordo:	Rosales
Kulawarga:	Moraceae
Génus:	Artocarpus
Spésiés:	A. heterophyllus
Ngaran binomial
	Artocarpus heterophyllus;

Jelajahi riwayat secara interaktif

← Éditan saméméhna

Konten dihapus Konten ditambahkan

Visual (béta)Téks wiki

Sebaris

Révisi mangsa 15 April 2023 23.29

Nangka mangrupa pepelakan anu asalna ti India sarta sumebar ka wewengkon tropis kaasup Indonésia.^[1] Di Indonésia tangkal ieu mibanda sababaraha ngaran di antarana nongko/nangka (Jawa, Gorontalo), langge (Gorontalo), anane (Ambon), lumasa/malasa (Lampung), nanal atawa krour (Irian Jaya), nangka (sunda).^[1] Sedengkeun basa deungeuna nyaéta: jacfruit, jack (Inggris), nangka (Malaysia), kapiak (Papua Nugini), liangka (Filipina), peignai (Myanmar), khnaor (Kamboja), miiz hnang (laos), khanun (Thailand), mit (Vietnam).^[1]

Rupa-Rupa Nangka

Aya rupa-rupa jenis nangka di Indonésia, nyaéta leuwih ti 30 kultivar.^[2] Sedengkeun di pulo Jawa aya leuwih ti 20 kultivar.^[2] Ku kitu na nangka dikelompokein jadi sababaraha macem, di antarana ^[2]:

Dumasar Ukuran:^[2]

1. Nangka gedé : luhurna kira-kira 20–30 m; diaméter batang kira-kira 80 cm sarta umur mimiti buahan kira-kira 5-10 bulan.

2. Nangka leutik : luhurna kira-kira 6–9 m; diaméter batang kira-kira 15–25 cm sarta umur mimiti buahan kira-kira 18-24 bulan.

Dumasar kaayaan buahna ^[2]:

1. Nangka bubur: disebut ogé khanun lamoud (thailand), vela (Srilangka) atawa koozha chakka (India kidul); buahna ipis, beyé rada berserat sarta lembék, beraroma teuas gampang ucul ti buah, rasana asam amis, sarta kaangseu seungit seukeut.

2. Nangka salak: disebut ogé nangka sanggal/celeng (Malaysia), khanun nang (Thailand), varaka (Srilangka), atawa koozha pusham (India kidul), buahna kandel, teuas, rada garing, amis rada pait, sarta teu seungit pisan/aromana kurang teuas.

3. Nangka cempedak: buahna ipis, liat sarta seungit pisan.

Ti sakabéh rupa nangka di luhur anu loba dipelak di Indonésia nyaéta: nangka bilulang atawa nangka celeng, nangka cempedak, nangka dulang, nangka kandel, nangka kunir, nangka beureum, nangka salak, nangka mini, jeung nangka misin.^[2]

Mangpaat Nangka

Sawatara mangpaat nangka di antarana:

1. Ngaronjatkeun kaséhatan saluran pencernaan Buah nangka bisa mulihkeun nyeri lambung sarta serat nangka bisa ngalancarkeun miceun.^[3] Ku kituna, nangka bisa nyegah timbulna kanker peujit.^[3]

2. Nguatkeun sistem imun Buah nangka ngandung vitamin C anu miboga fungsi minangka antioksidan pikeun nyegah flu sarta infeksi.^[3]

3. Nyegah panyakit kanker Buah nangka ngandung fitonutrien kawas lignan, isoflavon, sarta saponin anu bisa nyegah timbulna panyakit kanker.^[3]

4. Nurunkeun tekanan darah Buah nangka ngandung potassium (kalium) anu penting pikeun ngajaga kasaimbangan cairan awak sarta eletrolit.^[3] Ku kituna, bisa méré mangpaat positif pikeun pangaturan tekanan darah, bisa ngurangan resiko serangan jantung jeung stroke.^[3]

5. Pikeun indra panempo Kandungan vitamin A dina buah nangka baris ngajaga kaséhatan panon. Sajaba ti éta, vitamin ieu ogé penting pikeun ngajaga kaséhatan kulit sarta membran mukosa (contona dina irung) sarta ngaronjatkeun fungsi sistem imun.^[3]

6. Panambah énérgi Buah nangka bisa jadi panambah énérgi alatan ayana kandungan gula kawas fruktosa jeung sukrosa. Buahna anu hipu, amis, sarta lemes bisa mulihkeun énérgi.^[3]

Rupa Kadaharan

Kolek Cau Nangka

Bahan:^[4]

1/4 sisir cau kepok (3-4 cau)
1 nangka
250 ml cipati
500 ml cai
1/2 sdt vanili (atawa 2 lembar daun pandan)
1 sdt uyah
250 gram gula jawa

Cara nyieun:^[4]

Kulub gula jeung cai sarta daun pandan (atawa vanili) , nepi ka gula larut. Saterusna asupkeun cipati jeung uyah, nepi ka rada ngagolak.
Asupkeun cau nepi ka cau hipu, tuluy asupkeun irisan nangka.
Masak bari diaduk nepi ka cai kolak asak.

Gudeg Nangka

Bahan:^[5]

1½ kg nangka ngora
1 sdm asem jawa
2 sdm gula jawa
6 lambar daun salam
4 gelas cipati
uyah
minyak goréng

Cara Nyieun:^[5]

Nangka ngora diiris jadi 4 cm tuluy dikulub jeung cai nepi ka asak.
Larutkeun asem jawa sarta gula beureum jeung cai saeutik.
Panaskeun minyak goréng, tumis samara anu geus dihaluskeun ditambah daun salam, cai gula beureum sarta cai asam jawa.
Lamun geus seungit, asupkeun nangka, aduk rata, tambahkeun uyah.
Pamungkas, asupkeun cipati nepi ka ngagolak sangkan cipati jadi rada kentel.

Referensi

↑ ^a ^b ^c Nangka Archived 2012-04-17 di Wayback Machine
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Rupa Nangka Archived 2011-10-11 di Wayback Machine
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Mangpaat Nangka
↑ ^a ^b Kolek Cau Nangka
↑ ^a ^b Gudeg Nangka

[Nangka-1] Nangka Archived 2012-04-17 di Wayback Machine

[Rupa_Nangka-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Rupa Nangka Archived 2011-10-11 di Wayback Machine

[Mangpaat_Nangka-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Mangpaat Nangka

[Kolek_Cau_Nangka-4] Kolek Cau Nangka

[Gudeg_Nangka-5] Gudeg Nangka

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Baris ka-1: / Baris ka-1: @@
+{{taxobox
-[[Gambar:Jackfruit of Bangladesh2.jpg|thumb|200px|right| Nangka]]
+|name = Nangka
+|image = Jackfruit of Bangladesh2.jpg
+|image_caption = ''Nangka''
+|regnum = [[Plantae]]
+|unranked_divisio = [[Angiosperms]]
+|unranked_classis = Eudicots
+|unranked_ordo = Rosids
+|ordo = [[Rosales]]
+|familia = [[Moraceae]]
+|genus = Artocarpus
+|species = '''''A. heterophyllus'''''
+|binomial = ''Artocarpus heterophyllus''
+|binomial_authority =
+|}}
-'''Nangka''' mangrupa pepelakan anu asalna ti [[India]] sarta sumebar ka wewengkon tropis kaasup [[Indonésia]]. <ref name="Nangka"> [http://lc.bppt.go.id/ttg/Data/bididaya%20pertanian/buah/nangka.pdf Nangka] </ref> Di [[Indonésia]] tangkal ieu ngabogaan sababaraha ngaran diantarana [[nongko/nangka]] (Jawa, Gorontalo), [[langge]] (Gorontalo), [[anane]] (Ambon), [[lumasa/malasa]] (Lampung), [[nanal]] atawa [[krour]] (Irian Jaya), [[nangka]] (sunda). <ref name="Nangka"/> Sedengkeun basa deungeuna nya éta: [[jacfruit]], [[jack]] (Inggris), [[nangka]] (Malaysia), [[kapiak]] (Papua Nugini), [[liangka]] (Filipina), [[peignai]] (Myanmar), [[khnaor]] (Kamboja), [[miiz hnang]] (laos), [[khanun]] (Thailand), [[mit]] (Vietnam). <ref name="Nangka"/>
+'''Nangka''' mangrupa pepelakan anu asalna ti [[India]] sarta sumebar ka wewengkon tropis kaasup [[Indonésia]].<ref name="Nangka">[http://lc.bppt.go.id/ttg/Data/bididaya%20pertanian/buah/nangka.pdf Nangka] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120417034120/http://lc.bppt.go.id/ttg/Data/bididaya%20pertanian/buah/nangka.pdf |date=2012-04-17 }}</ref> Di [[Indonésia]] tangkal ieu mibanda sababaraha ngaran di antarana [[nongko/nangka]] (Jawa, Gorontalo), [[langge]] (Gorontalo), [[anane]] (Ambon), [[lumasa/malasa]] (Lampung), [[nanal]] atawa [[krour]] (Irian Jaya), '''nangka''' (sunda).<ref name="Nangka"/> Sedengkeun basa deungeuna nyaéta: [[jacfruit]], [[jack]] (Inggris), '''nangka''' (Malaysia), [[kapiak]] (Papua Nugini), [[liangka]] (Filipina), [[peignai]] (Myanmar), [[khnaor]] (Kamboja), [[miiz hnang]] (laos), [[khanun]] (Thailand), [[mit]] (Vietnam).<ref name="Nangka"/>
 ==Rupa-Rupa Nangka==
-Aya rupa-rupa jenis nangka di [[Indonésia]], nya éta leuwih ti 30 kultivar. <ref name="Rupa Nangka"/> Sedengkeun di pulau Jawa aya leuwih ti 20 kultivar. <ref name="Rupa Nangka"> [http://binaukm.com/2011/06/jenis-tanaman-nangka/ Rupa Nangka] </ref> Ku kitu na nangka dikelompokein jadi sababaraha macem, diantarana <ref name="Rupa Nangka"/>:
+Aya rupa-rupa jenis nangka di [[Indonésia]], nyaéta leuwih ti 30 kultivar.<ref name="Rupa Nangka"/> Sedengkeun di pulo Jawa aya leuwih ti 20 kultivar.<ref name="Rupa Nangka">[http://binaukm.com/2011/06/jenis-tanaman-nangka/ Rupa Nangka] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111011135325/http://binaukm.com/2011/06/jenis-tanaman-nangka/ |date=2011-10-11 }}</ref> Ku kitu na nangka dikelompokein jadi sababaraha macem, di antarana <ref name="Rupa Nangka"/>:
-*Dumasar Ukuran: <ref name="Rupa Nangka"/>
+*Dumasar Ukuran:<ref name="Rupa Nangka"/>
-. '''Nangka gedé'''   : luhurna sakitar 20-30 m; diameter batang sakitar 80 cm sarta umur mimiti buahan sakitar 5-10 bulan.
+. '''Nangka gedé'''   : luhurna kira-kira 20–30 m; diaméter batang kira-kira 80&nbsp;cm sarta umur mimiti buahan kira-kira 5-10 bulan.
-. '''Nangka leutik''' : luhurna sakitar 6-9 m; diameter batang sakitar 15-25 cm sarta umur mimiti buahan sakitar 18-24 bulan.
+. '''Nangka leutik''' : luhurna kira-kira 6–9 m; diaméter batang kira-kira 15–25&nbsp;cm sarta umur mimiti buahan kira-kira 18-24 bulan.
 *Dumasar kaayaan buahna <ref name="Rupa Nangka"/>:
@@ Baris ka-19: / Baris ka-33: @@
 . '''Nangka cempedak''': buahna ipis, liat sarta seungit pisan.
-Ti sakabeh rupa nangka di luhur anu loba dipelak di Indonésia nyaéta: [[nangka bilulang]] atawa [[nangka celeng]], [[nangka cempedak]], [[nangka dulang]], [[nangka kandel]], [[nangka kunir]], [[nangka beureum]], [[nangka salak]], [[nangka mini]], jeung [[nangka misin]].  <ref name="Rupa Nangka"/>
+Ti sakabéh rupa nangka di luhur anu loba dipelak di Indonésia nyaéta: [[nangka bilulang]] atawa [[nangka celeng]], [[nangka cempedak]], [[nangka dulang]], [[nangka kandel]], [[nangka kunir]], [[nangka beureum]], [[nangka salak]], [[nangka mini]], jeung [[nangka misin]].<ref name="Rupa Nangka"/>
 ==Mangpaat Nangka==
-Sawatara mangpaat nangka diantarana:
+Sawatara mangpaat nangka di antarana:
 . Ngaronjatkeun kaséhatan saluran pencernaan
-Buah nangka bisa mulihkeun nyeri [[lambung]] sarta serat nangka bisa ngalancarkeun miceun. <ref name="Mangpaat Nangka"> [http://bangrifai.blogspot.com/2011/03/inilah-manfaat-buah-nangka.html Mangpaat Nangka] </ref> Ku kituna, nangka bisa nyegah timbulna [[kanker]] peujit. <ref name="Mangpaat Nangka"/>
+Buah nangka bisa mulihkeun nyeri [[lambung]] sarta serat nangka bisa ngalancarkeun miceun.<ref name="Mangpaat Nangka">[http://bangrifai.blogspot.com/2011/03/inilah-manfaat-buah-nangka.html Mangpaat Nangka]</ref> Ku kituna, nangka bisa nyegah timbulna [[kanker]] peujit.<ref name="Mangpaat Nangka"/>
 . Nguatkeun sistem imun
-Buah nangka ngandung vitamin C anu miboga fungsi minangka [[antioksidan]] pikeun nyegah [[flu]] sarta [[infeksi]]. <ref name="Mangpaat Nangka"/>
+Buah nangka ngandung vitamin C anu miboga fungsi minangka [[antioksidan]] pikeun nyegah [[flu]] sarta [[infeksi]].<ref name="Mangpaat Nangka"/>
 . Nyegah panyakit kanker
-Buah nangka ngandung [[fitonutrien]] kawas [[lignan]], [[isoflavon]], sarta [[saponin]] anu bisa nyegah timbulna panyakit kanker. <ref name="Mangpaat Nangka"/>
+Buah nangka ngandung [[fitonutrien]] kawas [[lignan]], [[isoflavon]], sarta [[saponin]] anu bisa nyegah timbulna panyakit kanker.<ref name="Mangpaat Nangka"/>
 . Nurunkeun tekanan darah
-Buah nangka ngandung [[potassium]] (kalium) anu penting pikeun ngajaga kasaimbangan cairan awak sarta [[eletrolit]]. <ref name="Mangpaat Nangka"/> Ku kituna, bisa méré mangpaat positif pikeun pangaturan tekanan darah, bisa ngurangan resiko serangan jantung jeung stroke. <ref name="Mangpaat Nangka"/>
+Buah nangka ngandung [[potassium]] (kalium) anu penting pikeun ngajaga kasaimbangan cairan awak sarta [[eletrolit]].<ref name="Mangpaat Nangka"/> Ku kituna, bisa méré mangpaat positif pikeun pangaturan tekanan darah, bisa ngurangan resiko serangan jantung jeung stroke.<ref name="Mangpaat Nangka"/>
 . Pikeun indra panempo
-Kandungan vitamin A dina buah nangka baris ngajaga kaséhatan panon. Sajaba ti éta, vitamin ieu ogé penting pikeun ngajaga kaséhatan kulit sarta [[membran mukosa]] (contona dina irung) sarta ngaronjatkeun fungsi sistem imun. <ref name="Mangpaat Nangka"/>
+Kandungan vitamin A dina buah nangka baris ngajaga kaséhatan panon. Sajaba ti éta, vitamin ieu ogé penting pikeun ngajaga kaséhatan kulit sarta [[membran mukosa]] (contona dina irung) sarta ngaronjatkeun fungsi sistem imun.<ref name="Mangpaat Nangka"/>
-. Panambah energi
+. Panambah énérgi
-Buah nangka bisa jadi panambah energi alatan ayana kandungan gula kawas [[fruktosa]] jeung [[sukrosa]]. Buahna anu hipu, amis, sarta lemes bisa mulihkeun energi. <ref name="Mangpaat Nangka"/>
+Buah nangka bisa jadi panambah énérgi alatan ayana kandungan gula kawas [[fruktosa]] jeung [[sukrosa]]. Buahna anu hipu, amis, sarta lemes bisa mulihkeun énérgi.<ref name="Mangpaat Nangka"/>
 ==Rupa Kadaharan==
+[[Gambar:Artocarpus heterophyllus Malaysia.jpg|jmpl|Nangka]]
+'''Kolek Cau Nangka'''
+Bahan:<ref name="Kolek Cau Nangka">[http://indonesiaindonesia.com/f/13958-kolak-pisang-nangka/ Kolek Cau Nangka]</ref>
-'''Kolek Cau Nangka'''
-Bahan: <ref name="Kolek Cau Nangka"> [http://indonesiaindonesia.com/f/13958-kolak-pisang-nangka/ Kolek Cau Nangka] </ref>
 * 1/4 sisir cau kepok (3-4 cau)
 * 1 nangka
-* 250 ml santan
+* 250 ml cipati
 * 500 ml cai
 * 1/2 sdt vanili (atawa 2 lembar daun pandan)
@@ Baris ka-56: / Baris ka-70: @@
 * 250 gram gula jawa
-Cara nyieun: <ref name="Kolek Cau Nangka"/>
+Cara nyieun:<ref name="Kolek Cau Nangka"/>
-* Kulub gula jeung cai sarta daun pandan (atawa vanili) , nepi ka gula larut. Saterusna asupkeun santan jeung uyah, nepi ka rada ngagolak.
+* Kulub gula jeung cai sarta daun pandan (atawa vanili) , nepi ka gula larut. Saterusna asupkeun cipati jeung uyah, nepi ka rada ngagolak.
 * Asupkeun cau nepi ka cau hipu, tuluy asupkeun irisan nangka.
 * Masak bari diaduk nepi ka cai kolak asak.
 '''Gudeg Nangka'''
-Bahan: <ref name="Gudeg Nangka"> [http://www.melroseflowers.com/mkic/resep/sayur/gudeg_nangka.html Gudeg Nangka] </ref>
+Bahan:<ref name="Gudeg Nangka">[http://www.melroseflowers.com/mkic/resep/sayur/gudeg_nangka.html Gudeg Nangka]</ref>
 * 1½ kg nangka ngora
@@ Baris ka-71: / Baris ka-84: @@
 * 2 sdm gula jawa
 * 6 lambar daun salam
-* 4 gelas santan
+* 4 gelas cipati
 * uyah
 * minyak goréng
-Cara Nyieun: <ref name="Gudeg Nangka"/>
+Cara Nyieun:<ref name="Gudeg Nangka"/>
-* Nangka ngora diiris jadi 4 cm tuluy dikulub jeung cai nepi ka asak.
+* Nangka ngora diiris jadi 4&nbsp;cm tuluy dikulub jeung cai nepi ka asak.
 * Larutkeun asem jawa sarta gula beureum jeung cai saeutik.
 * Panaskeun minyak goréng, tumis samara anu geus dihaluskeun ditambah daun salam, cai gula beureum sarta cai asam jawa.
 * Lamun geus seungit, asupkeun nangka, aduk rata, tambahkeun uyah.
-* Pamungkas, asupkeun santan nepi ka ngagolak sangkan santan jadi rada kentel.
+* Pamungkas, asupkeun cipati nepi ka ngagolak sangkan cipati jadi rada kentel.
 ==Referensi==
 {{reflist}}
-[[Kategori:Tutuwuhan]]
 [[Kategori:Bungbuahan]]
+[[Kategori:Moraceae]]
-[[ar:جاكا]]
+[[Kategori:Kadaharan]]
-[[bcl:Langka]]
-[[bn:কাঁঠাল]]
-[[bo:པ་ར་མི་ཏ།]]
-[[ca:Artocarpus heterophyllus]]
-[[cs:Jackfruit]]
-[[de:Jackfrucht]]
-[[dv:ސައްކެޔޮ]]
-[[en:Jackfruit]]
-[[eo:Jakvo]]
-[[es:Artocarpus heterophyllus]]
-[[et:Jaka]]
-[[fa:جک فروت]]
-[[fi:Jakkihedelmä]]
-[[fr:Jacquier]]
-[[he:פרי-הג'ק]]
-[[hi:कटहल]]
-[[hsb:Wšelakołopjenaty chlěbownik]]
-[[hu:Jákafa]]
-[[id:Nangka]]
-[[it:Artocarpus heterophyllus]]
-[[ja:パラミツ]]
-[[jv:Nangka]]
-[[kn:ಹಲಸು]]
-[[koi:Джекфрут]]
-[[kv:Джекфрут]]
-[[lbe:Жекфрут]]
-[[lt:Stambusis duonmedis]]
-[[lv:Džekfrūts]]
-[[map-bms:Nangka]]
-[[mdf:Джакфрут]]
-[[ml:പ്ലാവ്]]
-[[mr:फणस]]
-[[mrj:Джекфрут]]
-[[ms:Pokok Nangka]]
-[[ne:रुख कटहर]]
-[[nl:Nangka]]
-[[no:Jackfrukt]]
-[[nrm:Artocarpus heterophyllus]]
-[[pam:Yangka]]
-[[pl:Dżakfrut]]
-[[pnb:جیکفروٹ]]
-[[pt:Artocarpus heterophyllus]]
-[[ru:Джекфрут]]
-[[rw:Igifenesi]]
-[[sa:पनसफलम्]]
-[[si:කොස්]]
-[[simple:Jackfruit]]
-[[sl:Nangka]]
-[[sv:Jackfrukt]]
-[[ta:பலா]]
-[[te:పనస]]
-[[th:ขนุน]]
-[[tl:Langka]]
-[[to:Mei ʻinitia]]
-[[tr:Artocarpus heterophyllus]]
-[[udm:Джекфрут]]
-[[uk:Джекфрут]]
-[[ur:کٹھل]]
-[[vi:Mít]]
-[[war:Langkâ]]
-[[zh:波なみ罗蜜]]
-[[zh-min-nan:Po-lô-bi̍t]]
-[[zh-yue:大樹たいき菠蘿]]