Żydowski kalyndorz
Żydowski kalyndorz, lebo hebrajski (hebr. הלוח העברי) – mjeśůnczkowy kalyndorz (terozki mjeśůnczkowo-klarowy) używany bez symicke plymjůna uod przedgyszichtowych czasůw. Terozki używano wersyjo bůła wkludzůno we 359 roku uod sanhedryna.
Ajnfachowy rok moge być 354, 355 abo 356 dńůw dugi. Dugość przestympnych rokůw je 383, 384 abo 385 dńůw. Mjanůje śe uůne roki ułůmnymi, ajnfachowymi a połnymi. We ułůmnym roku we mjeśůncu cheszwan je jedyn dźyń myńi. We połnym kislew mo jedyn dźyń wjyncy.
Rachowańy rokůw je uod stworzyńo śwjata we 6 dńůw, kere podug żydowskich religijnych autorytetůw bůło 7 paźdźerńika 3761 p.n.e. skirz tygo rok 2010 je podyg żydowskigo kalyndorza rokem 5770/5771. Religijny rok mo anfang 1 dńa we mjeśůncu tiszri (wrześyń/paźdźerńik).
Hebrajski rok je potajlowany na 12 mjeśůncůw na 29 abo 30 dńůw dugich. Co trzi, a roz za kedy 2 roki dodowo śe trzinosty mjeśůnc mjanowany adar bet, adar szeni (adar II) abo weadar kery mo 29 dńůw, coby roki mjeśůnczkowy a klarowy bůły jednake. Drugi adar dodowo śe we cyklu Metůna co mo 19 rokůw, bez dwa kolejne roki, dodawany je zowdy do 3, 6, 8, 11, 14, 17 i 19 roku tygo uokresu.
Mjana mjeśůncůw sům brane ze babilůńskij tradycyji: tiszri, cheszwan, kislew, tewet, szwat, adar I (inksze nazwy: adar, adar-alef, adar II (tyż adar-bet, weadar), nisan, ijar, siwan, tamuz, aw, elul, kere majům do śa na uopy 30 (tiszri) abo 29 dńůw. Anfang mjeśůnca tiszri a śwjynto nowygo roku (Rosz ha-Szana) przipado kole podźimkowyj růwnonocy.