(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Cong-kow - Wikipitiya とべいたり內容

Cong-kow

makayzaay i Wikipitiya
(miliyaw patatuzu’ China)
u hata nu Cong-kow(中國ちゅうごく)
Cong-kow

Cong-kow(中國ちゅうごく) i tini Asia atu Europe (おう大陸たいりく) a kanatal atu i hekal nu kenis, u niyay a ngangan Si-zou(西にしあまね) katinengan wini “u satabakiay nu kanatal lamin”.

(u sulit nu Hulam: 中國ちゅうごく於亞おう大陸たいりくてき國家こっかある地理ちり區域くいき。此名稱めいしょうさい早見はやみ於西しゅう理解りかいためきょ天下でんかなかてき邦國ほうこく」。)

u siwkay nu kanatal(かい國家こっか)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u Cong-kow sa ilabu nu Yaco, itiza i 35 00 N, 105 00 E

u ahebal nu lala’ mapulung sa izaw ku 9,596,960 km2

u ahebal nu lalaay sa 9,326,410 izaw ku km2, u ahebal nu nanumay sa izaw ku 270,550 km2

hamin nu tademawana 1,373,541,278.

Cong-kow papo

kakalukan umah sa 54.70%, kilakilangan umah sa 22.30%, zumaay henay umah sa 23%

tapang tusu nu kanatal (首都しゅと)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tapang tuse nu kanatal sa u Beijing (北京ぺきん).

sapadateng nu kanatal demiad (國家こっかねん)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

sapadateng nu kanatal demiad sa 1 bulad 10 demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal (元首げんしゅ)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Xi Jinping, micakat a demiad sa i 2012 a mihca 11 bulad 15 demiad.

u hata(國旗こっき)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

u kulit nu hata nu Cong-kow sa, u sumanahay atu takuliway. sibunac i pabaw nu hata, cacay ku tabakiay, sepat ku adidiay a bunac.

Cong-kow i tini Asia atu Europe (おう大陸たいりく) a kanatal atu i hekal nu kenis, u niyay a ngangan Si-zou(西にしあまね) katinengan wini “u satabakiay nu kanatal lamin” wini u Se-yi(よんえびす), u masasuayaway a kakitizaan u zuma sa wizaan Lo-yang(洛陽らくよう) a masaenalay nu kapulungan a kakitizaan, namakay Si-zou(西にしあまね), katukuh i kaHulaman tu pikuwan, mahiza tu nu kasumamadan henay kunizatengan kunipikuwan tu kanatal, a winian a Cong-kow.

(u sulit nu Hulam: 中國ちゅうごく於亞おう大陸たいりくてき國家こっかある地理ちり區域くいき。此名稱めいしょうさい早見はやみ於西しゅう理解りかいためきょ天下でんかなかてき邦國ほうこく」,あずかよんえびす相對そうたいてき領域りょういき概念がいねんゆう也用以指「以洛盆地ぼんちため中心ちゅうしんてき中原なかはら地區ちく」,したがえ西にししゅういたるきよしてきかく政權せいけん秉持傳統でんとうてき天下てんか觀念かんねんみな使用しよう中國ちゅうごく稱呼しょうこ本國ほんごく

uyni u sazikuzay nu Hulam alesan tuway ku nu kasumamadan henay ku nipizateng tu pikuwan tu kanatal, kilul tu nu ayzaay nizatengan tu kawaw nu Cung-hua-min- kuw(中華民國ちゅうかみんこく), u nu kakilul tu si ngangan tu Cung-hua-min-kuw(中華民國ちゅうかみんこく) atu Cung-hua-zen-min-kung-he-kuw (中華人民共和國ちゅうかじんみんきょうわこく).

(u sulit nu Hulam: 清末きよすえ以來いらい傳統でんとうてき天下てんか觀念かんねん揚棄ようきばんずいちょ中華ちゅうか民族みんぞく概念的がいねんてき流行りゅうこう中華民國ちゅうかみんこくあずか中華人民共和國ちゅうかじんみんきょうわこく先後せんごよう自稱じしょう。)

Chinese territory (中國ちゅうごく疆域)a kenis, kilul tu nu laylay tu nikikasumab atu macunus mawada’ nika katuud u caay piliyas i Cung-yuan (中原なかはら) nu tuni Hung-ti (みかど) a pikuwan u tapang nu ngannganan ,i tini amin a han-ti Ciu-cou(九州きゅうしゅう) i tini i laylay nu lalangawan tu Hung-ti (みかど) a pikuwan makayza i nu tapiingan nu kasaniyazu’ nu binacadan tu sanabinacadan a tademaw, u kawaw a malalacal atu mangangayaw, masalalilid ayza i tini kitakit palatatenga’ amin tu tayhiw Cong-kow pupikawaw nu Cung-hua-zen-min-kung-he-kuw (中華人民共和國ちゅうかじんみんきょうわこく).

(u sulit nu Hulam: 中國ちゅうごく疆域ずいちょ歷史れきしえんじへん而有しょ增減ぞうげんただしだいだつ中原なかはら王朝おうちょう根基こんき所在しょざいてきかん九州きゅうしゅうため中心ちゅうしんざい文化ぶんかじょう歷代れきだい王朝おうちょう政權せいけん透過とうかあずか周邊しゅうへんかく民族みんぞく政權せいけんてき交流こうりゅうあずか征戰せいせん,而互しょう影響えいきょう現今げんこん國際こくさいじょうこう承認しょうにん代表だいひょう中國ちゅうごくてき政權せいけん中華人民共和國ちゅうかじんみんきょうわこく 。)

u Cong-kow u sakacakat nu kanatal i kitakit u saayaway macakat. i kasumamadan a mihcacan Cung-yuan (中原なかはら) a kakitizaan malingatu tahekal ku sakaput a niyazu’, ayaw nu kasumamadan tu 27 a mihcaanay tahekal ku u zumaay a kanatal, wini a tapang ku tengilan, ayaw nu tusa bataan a mihcaan malingatu sasumamadan a Cong-kow u ninu micunud tu nu Hung-tiay (みかど) a pikuwan. ayaw nu kasasumamadan tu 221 a mihcaan malawpes nu Cin-kuw(しんこく) ku enemay a kanatal, pahecek tu nu Cong-kow saayaway a nipapulung mikuwan. satusa i tini pinaay tu malebud a mihcaan hawsa Cong-kow u pikuwan nu Cong-kow a cen-ze a pikuwan pangkiw ku nu kasumamaday a Siy-tay(夏代なつよ) mala u nganganan nu kasumamadan a Hung-ti(みかど) mipenec tu kasumamaday a mihcaan a paliyun aca tu sapikuwan a kawaw.

(u sulit nu Hulam: 中國ちゅうごく文明ぶんめい世界せかいじょう最早もはやてき文明ぶんめいいちしん石器せっき時期じき中原なかはら地區ちく開始かいし出現しゅつげん聚落しゅうらく組織そしきこうもとまえ27世紀せいき左右さゆう出現しゅつげんかたこく,以共ぬしためくびてき制度せいどまえ20世紀せいき開始かいし古代こだい中國ちゅうごく進入しんにゅう世襲せしゅうてき封建ほうけんすめらぎあさ階段かいだんこうもとまえ221ねんはためつろくこく完成かんせい中國ちゅうごくだいいちだい一統いっとう。此後いくせん年來ねんらい中國ちゅうごくてき政治せいじ制度せいど以半傳統でんとうてき夏代なつよため基礎きそてき世襲せしゅう君主くんしゅせい以朝だいさらかわ政權せいけんうんさく。)

zikuzan satu pinaay tu a satabakiay kini u mapela’ atu muliyaw aca masakaput, u kasasumat nu sumamaday a mihcaan, caliway tu pinaay tu nipapulung atu tunipapela’ tu nikakutay tu kawaw, katukuh 1911 a mihcan Sin-hay-ke-min(からし革命かくめい) a ngangayaw hawsa. Cong-kow paalesen tu ku nu Hung-tiay (みかど) a pikuwan, u nian Cung-he-ce(共和きょうわせい), i kahulaman a kanatal i 1912 a mihcaan, palekal pakutay tu Cung-hua-min-kuw(中華民國ちゅうかみんこく), 1945 a mihcaan sakatusa mabuwah u lalabuay a mangangayaw ku lalabuay a nu kanatal hawsa, 中國共產黨ちゅうごくきょうさんとう haymaw satu makelec ku lala’ nu Cong-kow, nikuzan I 1949 a mihcaan tu cacay bataan a bulad, cacay a demiad patizeng tu Cung-hua-zen-min-kung-he-kuw (中華人民共和國ちゅうかじんみんきょうわこく), masa u nu Cung-hua-min-ku中華民國ちゅうかみんこくatu Cung-hua-zen-min-kung-he-kuw (中華人民共和國ちゅうかじんみんきょうわこく) mahatatusa silae’b tu taywan a bayu, masasulacus 對立たいりつku nuayawan, wini u kitakit u nganganan a kakitizaan atu lalabu a kawaw nu Lian-he-ku(聯合れんごうこく)Cung-hua-min-ku-zen-hu(中華民國ちゅうかみんこく政府せいふ) mahiza tu a izaw yaay tu tungusay dayhiy tu Cong-kow, katukuh 1971 a mihcaan u tatengil nu Lian-he-ku(聯合れんごうこく)u nipalimaan makaawas tu 2758 a bangku, kya maemin malebun mapakutay nu Cung-hua-zen-min-kung-he-kuw (中華人民共和國ちゅうかじんみんきょうわこく) zen-hu.

(u sulit nu Hulam: 此後けいつぎ擴大かくだい破裂はれつじゅうぐみ朝代あさしろ更迭こうてつ經過けいかすう統一とういつあずか分裂ぶんれつ交替こうたい進行しんこうちょくいた1911ねんからし革命かくめい中國ちゅうごく廢除はいじょ君主くんしゅせい實行じっこう共和きょうわせい清朝せいちょう1912ねん成立せいりつてき中華民國ちゅうかみんこくだい。1945ねんだい國共こっきょう內戰爆發ばくはつ中國共產黨ちゅうごくきょうさんとう逐漸ひかえせい中國ちゅうごくてきだい部分ぶぶん領土りょうど最終さいしゅう於1949ねん10がつ1にち建立こんりゅう中華人民共和國ちゅうかじんみんきょうわこく形成けいせいりょう中華民國ちゅうかみんこくあずか中華人民共和國ちゅうかじんみんきょうわこく雙方そうほうしょうへだた台灣たいわん海峽かいきょう對峙たいじてき局面きょくめんおもんみ做為國際こくさい關係かんけい核心かくしんじょういきてき聯合れんごうこく系統けいとう內,中華民國ちゅうかみんこく政府せいふ仍持ようゆう中國ちゅうごく代表だいひょうけんちょくいた1971ねん聯合れんごうこく大會たいかい2758ごう決議けつぎ通過つうかざい中華人民共和國ちゅうかじんみんきょうわこく政府せいふ完全かんぜんだい。)

laylay(歷史れきし)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

saayaway a kasumamadan a laylay (上古じょうこ)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

Cong-kow a laylay a nu makayni i sulit a cudad, tahekal tu i Sang-chaw(しょうあさ) malingatu izaw tu ku tulu malebut lima lasubu a mihcaan, namakay caliway tunu tusa tuni sulitan a hulic pawacay (證明しょうめい), Siy-chaw(なつあさ) malingatu izaw ku sepat malebut tusa lasubu a mihcaan, namakay Sang-huang-uw-ti(さんすめらぎみかど) atu nakamuan a mihcaan Cuan-suo-se-day(傳說でんせつ時代じだい) malingatu pakala tu sepat malebut enem a lasubu a mihcaan, makay Pan-ku(ばんいにしえ)、San-ti(上帝じょうてい)、Ni-wa(おんな媧) nakungkuan nu babalaki a mihcaan pakalal tu lima a mihcaan .

(u sulit nu Hulam: 中國ちゅうごく歷史れきし如果したがえ文字もじ出現しゅつげんてきしょうあささんおこりやくゆうさんせんひゃくねんしん);したがえ經過けいか二重證據法證明的夏朝算起約有四千二百年;したがえ三皇五帝的傳說時代算起約有四千六百年;したがえばんいにしえ上帝じょうていおんな媧等確定かくていてき神話しんわ時代じだいさんおこりやくゆうせんねん。)

itepan tu kasumamadan a laylay中世ちゅうせい[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

piazihan Cung-ku-caw-tay(中國ちゅうごくちょうだい) kasasumamadan a Cong-kow miawas tu pinaay a nikakutay tu laylya nu knatal,Hung-ti (みかど) mapulung atu malaliyas tu ni u kakutay u zuma satu kapulung tu mihcaan izaw ku Cin-han(はたかん),Ci-cin(西にしすすむ),Suy-tang(ずいとう),bey-sung(きたそう) hatini kakatuud kapulung, Yuan-tay(もとだい)、Min-tay(明代あきよ)、Cin-tay(きよしだい), u ni kalaliyasan a mihcaan izaw ku Chun-ciw-zang-ku(春秋しゅんじゅう戰國せんごく)San-ku(さんこく)Uw-huw-se-luw-ku-se-ciy(えびすじゅうろくこく時期じき)Nan-pe-caw(南北なんぼくあさ)Uw-day-se-ku(だいじゅうこく)Sung-liyaw-cin-yuan(そうりょう金元かねもと) zuku.

(u sulit nu Hulam: 古代こだい中國ちゅうごく經歷けいれき朝代あさしろ更迭こうてつしたすう統一とういつあずか分裂ぶんれつ交替こうたい發生はっせい,其中統一とういつてき時期じきゆうはたかん西にしすすむずいとうきたそう局部きょくぶ統一とういつ)、もとだい明代あきよしんだいとう分裂ぶんれつ時期じきゆう春秋しゅんじゅう戰國せんごくさんこくえびすじゅうろくこく時期じき南北なんぼくあさだいじゅうこくそうりょう金元かねもととう。)

ayaw nu kasumamadan tu 21 a mihcaan, u wawa ni Yu(禹) mipatizeng tu Cong-kow saayaway saicelangay a kamihcaan nu Siy-chaw(なつあさ), zikuzan tu sepat lasubu a mihcaan Tang(), mabelin ku Siy-chaw(なつあさ) a kamihcaan, u mahini malakuwit tu kuni u kasumamadan henay a laylay a nikauzipan tatenga’ u saayaway nu Cung-yuan-wang-shaw(中原なかはら王朝おうちょう), ayaw pakala tu 1046 a mihcaan Zew-wu-wang(しゅうたけしおう), malawpes nu Zew-chaw(しゅうちょう)。

(u sulit nu Hulam: おおやけもとまえじゅういち世紀せいき,禹的けい建立こんりゅうりょう中國ちゅうごくだいいち世襲せしゅう朝代あさしろなつあさ。四百餘年後湯推翻夏,創建そうけんしょうあさ目前もくぜん通過つうか考古こうこ確認かくにんてきだいいち中原なかはら王朝おうちょうやくまえ1046ねんしゅうたけしおうめつしょう建立こんりゅうしゅうちょう。)

patizen tu Zew-chaw(しゅうちょう), Zew namakay Zew-wu-wang(しゅうたけしおう), Zew-zen-wang(しゅうしげるおう)かずZew-kang-wang (しゅうやすしおう) mikuwan tulu a laylayan a mihcaan. patizeng kapah tuni pikuwan tu saykay mala Hung-ti (みかど) tu ci,Cen-wang(なりおう) kang-wang(かんおう)masangangan tu Cen-kang-ze-ce(成康なりやす), i tini kala Hung-ti (みかど) nica sa pangangan han tu Cen-kang-ze-ce(成康なりやす) a pikuwan. 841 a mihcaan kanatalay a tademaw malebu mala u Cong-kow a laylay, tatenga’ malingatu tunian a mihcaan, satu u Zew-chaw(しゅうちょう) malingatu tu kalawlawpesan tu, ayaw nu 771 a mihcaan malawpes tu ku Zew-chaw(しゅうちょう),patizeng tu Dung-zew(あずまあまね),u Cung-yuan(中原なかはら) maaalaw pingangayaw tu Chun-ciw-zang-ku(春秋しゅんじゅう戰國せんごく) a kanatal a kamihcaan.

(u sulit nu Hulam: しゅうけいしゅうたけしおうしゅうしげるおうかずしゅうやすしおうさんだいてき建立こんりゅう完備かんびてき禮治れいじ社會しゃかいなりおうかんおう在位ざいい期間きかんしょうため成康なりやすぜん841ねんてき國人くにびと暴動ぼうどうなりため中國ちゅうごく歷史れきしゆうかくきり紀年きねんてき開始かいし,此後しゅうちょう開始かいし衰退すいたいぜん771ねん西にしあまね滅亡めつぼうあずまあまね建立こんりゅう中原なかはら進入しんにゅう諸侯しょこうそう春秋しゅんじゅう戰國せんごく時代じだい。)

ayaw nu kasumamadan tu 221a mihcaan, malawpes ni Cin-se-huang(はたはじめすめらぎ) ku enem a kanatal patizeng satu ku Cin-chau (はたちょう),palacacay hantu ku Cong-kow. namahica palebung tu u nipikelec pikuwan nu Cong-kow, malingatu tu ni Cung-yang(中央ちゅうおう) a saupu tu sakaku mikuwan nu Hung-ti (みかど), ayaw nu 207 a mihcaan malawpes tu ku Cin-chau (はたちょう),kilul tu ni ngangayaw nu Cu-han-zan-zen(すわえかん戰爭せんそう),mademec ni Liw-pang(劉邦りゅうほう) ci Sang-yu(項羽こうう) i tini i ayaw nu 202 a mihcaan hawsa patineng satu Han-chaw(かんちょう),Si-han(西にしかん) namilawpes tu Wen-cin-ze-ce(ぶんけい) icelang tu ku Han-uw(かん) atu Zaw-sun--ze-ce (あきらせん), Cong-kow u saicelangay tu a kanatal, mala u kakitaan tu. u nu satipan a Lu-ma-di-cu(うま帝國ていこく) malecat mala u tabakiay tu Hung-ti (みかど) a kanatal.

(u sulit nu Hulam: おおやけもとまえ221ねんはたはじめすめらぎ消滅しょうめつろくこく建立こんりゅうはたちょう統一とういつ中國ちゅうごくしたがえ中國ちゅうごく結束けっそく分封ぶんぽう體系たいけい開始かいし中央ちゅうおう集權しゅうけんてき君主くんしゅ統治とうち時代じだいぜんれいななねんはたちょう滅亡めつぼうざいずいてきすわえかん戰爭せんそうちゅう劉邦りゅうほうはい項羽こうう於前202ねん建立こんりゅうかんあさ西にしかん經歷けいれきぶんけいかんたけもりあきらせん中國ちゅうごくてき國勢こくせいらいいただいいちてる煌的高峰こうほうあずか西方せいほうてきうま帝國ていこくどう時成ときなりため舉足輕重けいちょうてき世界せかい大帝たいていこく。)

u sulit nu zuma a kamu(其他てき稱呼しょうこ)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]

  • u sulit nu Hulam: 中國ちゅうごく
  • u sulit nu Lipun: 中国ちゅうごく
  • u sulit nu Amilika: China

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan (外部がいぶ連結れんけつ)[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]