pulu'
pulu'(
samataan mitesekay masadumaay nika babenis (科學 分類 )
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]salaedan: kasadumaay aadupan nu salaedan (
sacumud: sacumud dami’ay aadupan (
udip: udip a ayam (
mata: mata nu wayway a tulakukan (雞形
samataan: smataan tikulacan (雉科) phasianidae
mikeliday: mikeliday a tikulacan (
masasengiay: masasengiay tikulac (
【
【masadumaay a ngangan】Bambusicola thoracica
【
【tada ngangan】hua-nan-cu-ce-ku, ni-hua-hua, san-cun-zi, cu-ce-ku, pu-tong-cu-ci
kaliwasak nu kitidaan (分布 區域 )
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]itini i Taywan (
該物
nina tikulac tada kasiidaan han i Cong-kuo (
wayway nu picidekan (形態 特徵 )
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]Cang-ciang (
aadihan nu kitakitay nu ayaman, itimul hinaadih kita tina kasidumaan a ayaman. tamaan a ayaman manamuh milalebu’, sawni kunlinagan nu tademaw u mibihbihay a ayaman han, sapaadih tu miadihay.
tikulac tanayu’ han makaala tu tulu a bataan a li-mi, ba’ked han tusa a lasubu~tulu a lasubu lima a bataan a ke, tada ayam satu tamaan a ayaman makaala tu tulu a ke’an.
喙黑
sangucud han lumeniay a kulitan anucaaysa micapitu hese a kulitan, dais atu kalaw han u abuabuan ku kulit, tunduh nu tangah atu nikuda nu liel kala mangaduay nu cukana’ a hese nu kulitan, idaw ku adidiay nu snglacay a tungawan, baluwan han abuabuan ku kulit, pangkiw kunipi haliyud, sasa nu ayawan han u kala lumenian ku zongse, hamawsa mala lumenian ku lawlawan a kulitan, baluwan han lumeniay a hese nu tungawan, babelih nu sadipaan atu taludu’ kala kalawlawan nu hese a kulitan.
它大
itidasa maudip i aukaukan. miki adidi’ tu ce-ku ku udip, banuhan kala hesean situngawm, manamuh mukan tu aayal a puduhan.
tada wayway (原 形態 )
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]abuwan nu baluwan a tikulac, u adidiay nu tulakukan ku sausi. tanayu’han makaala tu tusa a bataan idaw ku siwa a cong-fun. apuyu ku laway, hese ku kulit. matahan kala hesean ku kulit. tangah, tapiingan nu liel, ngaduy, takulaw sa u kala lumenian ku sumanah nu kulitan.
pabaw han u kalawlawan nu cukanaan a hese nu kulitan, lumeniay a hese masapungec nu babayuhan nu adidi a tungawan, tangah idaw ku malalamelay tu zongse a tungawan, dais atu kulul kala abuabuan ku kulit, kalaw han sumilaway abuabuan, sutinsa pasayda i nikuda katukuh tu lilis nu nikudan.
picidekan maudip (生活 特徵 )
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]tikulac caay kaw matalawan tu tademaw, anucaay patalawan, micapi tu tademaw u laad han tulu~lima a mi(
manamuh ku tikulac i sasa nu buyu, kilakilangan, lutuklutukan, aukaukan masakaput amidang, tulu ~lima a ayaman atu cacay a bataan caay piasip, masa cacay ku silac amidang.
lalud han itida tu i buyubuyuan amidang, kasienawan hantu tasasa i sasa nu buyu, sawacan atu kilakilanga mikilim tu kakanen.
labii satu masilactu i kilakilangan mucekaw madadecdec masasudiheku, anu siimelangay nu tikulacan atu hetik sananay nu tikulacan, idawtu ku duma a tikulacan micumud tunika lahad amicelcel.
tikulac u cancanan a lutukan a heci, papah nu lami’, mangaduay nu papah, masaheciay a heci atu adidiay nu cilekayan ku kanen.
nipahabayan nu tademawhan u kupkup ku kanen, usal, madapanay, muka tu cilekay nu pangan.
tikulac manamuh mudadiw, malacing ku suni, taynaan a tikulacan han masa cacay ku hanhanan “ ti, ti, ti” sa apuyu ku suni, tamaan a sunian han mihidau u “bian-guan-guan, bian-guan-guan” sa, matulin kuni pidadiwan, katukuh tuni kangeluan kiya masaluemen kuni ka sunian, itida i Si-cuan (
u tademaw mangalay misamsam tu tikulacan masunisa, nu tulakuk kuni nanaman nuheni amiwiwi masuni, makatengil satu ku tikulac, satu idaw ku midebungay sa, palecaden nida ku suni paculi, amelik satu micapi tu mangalay midebung, taynaan a tukulacan mikilul tu tamaan a tikulacan mikipadang. kasiti’kukan satu caay pisengal mudadiw.
hican mibuwah (繁殖 方式 )
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]tikulac nu mihcaan a tuluay a buladan malingatu siti’kuk, imahini sa nu masaupuway alaw malaliwasak kuni kalecabayan, tamaan a tikulacan micidek mialaw tu kitidaan, nialawan tu kitidaan sa, caay pacumud tu tamaan a tikulacan matalaw debung, sisa itini kunuheni amalalebu.
kasi ti’kukan han i sepatay ~limaay a buladan, itini i madecdecay nu kilakilangan, lutuklutukan, au’kau’kan ilala’ misadibu, upapah ku labu, maacakay nu lutuk ku sangaan tu dibu.
cacaya a dadibuan han pitu ~sabaw tusa ku ti’kuk, ba’ked nu ti’kuk han sabaw tu lima a ke’, kala duudan ku sanglac nu kulitan anucaaysa kala hesean ku kulit, idaw ku zongse nu adidiay a tungawan atu kala abuabuan nu tungawan a kulitan.
wina kumidiputay mititi tu ti’ku, amititi’ tu wawa han sabaw tu enem~ sabaw tu walu a demiadan, satanayusa nudemiadan han makaala tu tusa a bataan a demiadan, titi’sa malaayam tu, malaayam satu miladay tu tuyna maduba’, mikilim tu kakanen.