มณี พยอมยงค์

มณี พยอมยงค์
มณี พยอมยงค์; จ.ภ.
เกิด	2 มีนาคม พ.ศ. 2473; อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่
เสียชีวิต	20 มิถุนายน พ.ศ. 2552 (79 ปี); โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่
นามปากกา	มณี พยอมยงค์
อาชีพ	นักเขียน กวี
สัญชาติ	ไทย
คู่สมรส	บุญยิ่ง พยอมยงค์ (สุขุมินท)

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ มณี พยอมยงค์ (2 มีนาคม พ.ศ. 2473 – 20 มิถุนายน พ.ศ. 2552) ศิลปินแห่งชาติปี พ.ศ. 2549 สาขาวรรณศิลป์

ประวัติ

อาจารย์มณีเป็นชาวเชียงใหม่โดยกำเนิด เกิดที่บ้านขี้เหล็กน้อย ตำบลขี้เหล็ก อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ สมรสกับอาจารย์บุญยิ่ง พยอมยงค์ หลังจากเกษียณอายุราชการ อาจารย์มณีพำนักอยู่ที่บ้านพักที่อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ โดยประสบปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับการมองเห็น อาจารย์มณีได้ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2552 เวลาประมาณ 03.00 น. ณ โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ ด้วยโรคติดเชื้อในกระแสเลือด

การศึกษา

อาจารย์มณีสำเร็จการศึกษาในทางธรรมโดย เป็นนักธรรมเอก ปธ.6 จากนั้นสำเร็จการศึกษาในทางโลก ศึกษาศาสตร์บัณฑิต จากคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และ การศึกษามหาบัณฑิต จากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร ตามลำดับ

การทำงาน

อาจารย์มณีเข้ารับราชการเป็นอาจารย์ในคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยตำแหน่งทางวิชาการก่อนเกษียณอายุราชการ คือ ศาสตราจารย์ประจำภาควิชาส่งเสริมการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ในเวลาต่อมาได้รับพระราชทานตำแหน่งศาสตราจารย์เกียรติคุณ ประจำมหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ในระหว่างที่อาจารย์มณีเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัย อาจารย์เป็นผู้มีความรอบรู้ในล้านนาคดีอย่างมาก กระบวนวิชาที่อาจารย์สอนล้วนเกี่ยวข้องกับล้านนาคดี อาทิ วิชาวัฒนธรมพื้นบ้าน วิชาล้านนาคดี วิชาสิ่งแวดล้อมล้านนา เป็นต้น นอกจากนี้รับเชิญเป็นอาจารย์พิเศษสอนวิชาการศึกษาและสำรวจโบราณคดี ที่มหาวิทยาลัยพายัพ วิชาวัฒนธรรม มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยในพระบรมราชูปถัมภ์ วิทยาเขตเชียงใหม่ ทั้งยังรับเชิญไปบรรยายพิเศษ และขับค่าว ซอตามโอกาสต่าง ๆ

เกียรติคุณ

พ.ศ. 2520 โล่พัฒนาท้องถิ่น
พ.ศ. 2531 รางวัลนักศึกษาเก่าดีเด่น คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
พ.ศ. 2531 รางวัลบุคคลดีเด่นวัฒนธรรมท้องถิ่น
พ.ศ. 2531 รางวัลกวีโลก
พ.ศ. 2531 รางวัลพ่อตัวอย่างแห่งชาติ
พ.ศ. 2533 รางวัลพระเกี้ยวทองคำ
พ.ศ. 2537 รางวัลนักศึกษาเก่า มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
พ.ศ. 2538 โล่เชิชูเกียรติชนียบุคคลทางวรรณกรรม
พ.ศ. 2549 รางวัลศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์

นอกจากนี้อาจารย์ยังได้รับเกียติมีส่วนร่วมในกิจกรรมของคณะกรรมการต่าง ๆ อาทิ อนุกรรมการวัฒนธรรมพื้นบ้านแห่งชาติ, อนุกรรมการวัฒธรรมจังหวัดเชียงใหม่, กรรมการที่ปรึกษาศูนย์ส่งเสริมศิลปวัฒธรรม จังหวัดเชียงใหม่, กรรมการศึกษาค้นคว้าการสร้างสะดือเมืองเชียงราย, ประธานชมรมล้านนาคดี จังหวัดเชียงใหม่, ประธานฝ่ายพิธีกรรมสร้างพระเจ้า 700 ปี ศรีเชียงใหม่, ผู้อำนวยการสถาบันวัฒนธรรมศึกษา มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่ และ ฯลฯ