Balinaların evrimi sayfasının kaynağını görüntüle

'''Balinaların evriminin''', [[Hint altkıtası|Hindistan alt kıtasında]] 50 milyon yıl önce [[çift toynaklılar]]dan başladığı ve en az 15 milyon yıllık bir süre boyunca ilerleyip günümüz [[odontoceti|dişli]] ve [[mysticeti|dişsiz balina]] gruplarını oluşturduğu düşünülmektedir. [[Balinalar]], [[Artiodactyla|çift toynaklılar]] takımına ait,{{efn|Bazı yazarlar hâla balinaları, bir takım olarak kabul ederler;<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0004366|başlık=New Protocetid Whale from the Middle Eocene of Pakistan: Birth on Land, Precocial Development, and Sexual Dimorphism|tarih=4 Şubat 2009|sayı=2|dil=İngilizce|sayfalar=e4366|çalışma=PLoS ONE|cilt=4|ad=Philip D.|soyadı=Gingerich|issn=1932-6203|pmc=PMC2629576|pmid=19194487|doi=10.1371/journal.pone.0004366|ad2=Munir|ad3=Wighart|ad4=William J.|ad5=B. Holly|ad6=Iyad S.|soyadı2=ul-Haq|soyadı3=von Koenigswald|soyadı4=Sanders|soyadı5=Smith|soyadı6=Zalmout|editör-ad=Paul|editör-soyadı=Sereno}}</ref> balinalar, karakteristik olarak çift toynaklılardan oldukça farklıdır (diş morfolojisi, ön yüzgeç kemikleri, diyet vb.)  bu durumda [[Artiodactyla]] (çift toynaklılar) [[parafiletik]] bir takımdır.}} tamamen suda yaşayan deniz memelileridir ve yaklaşık 50-55 milyon yıl önce diğer çift toynaklılardan kopmuşlardır. Birçok analiz, balinaların [[Eosen]] veya daha öncesinde evrimleştikleri ve [[Hippopotamidae|su aygırları]] ile nispeten yakın – diğer çift toynaklılara göre – bir [[ortak ata]]ya sahip olmaları gerektiğini göstermiştir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://academic.oup.com/sysbio/article/48/1/1/1657365|başlık=Towards Resolving the Interordinal Relationships of Placental Mammals|tarih=1 Mart 1999|sayı=1|dil=İngilizce|sayfalar=1-5|çalışma=Systematic Biology|cilt=48|ad=Peter J.|soyadı=Waddell|issn=1076-836X|doi=10.1093/sysbio/48.1.1|ad2=Norihiro|ad3=Masami|soyadı2=Okada|soyadı3=Hasegawa|editör-ad=R.|editör-soyadı=Olmstead|erişimtarihi=20 Eylül 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210311085346/https://academic.oup.com/sysbio/article/48/1/1/1657365|arşivtarihi=11 Mart 2021|ölüurl=hayır}}</ref><ref name=":4" /> [[Memeli]] olarak, hava solumak için yüzeye çıkarlar; yüzgeçlerinde 5 parmak kemiği vardır; yavrularını emzirirler. Tamamen suda yaşamalarına rağmen, karasal atalarından gelen birçok [[iskelet]] özelliğini korumuşlardır. 1970'lerin sonlarında [[Pakistan]]'da yapılan araştırmalar, deniz memelilerinin karadan denize geçişindeki çeşitli aşamaları ortaya çıkardı.

[[Dosya:Cetaceans.svg|küçükresim|sağ|upright=1.36|[[Balinalar|Cetacea]] takımına ait yaklaşık 80'e yakın mevcut balina türü]]
[[Dosya:Evolutionary pathway.jpg|upright=1.36|küçükresim|Mevcut ve soyu tükenmiş balinaların [[filogenetik ağacı]].<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.1146/annurev.ecolsys.33.020602.095426|başlık=The Early Radiations of Cetacea (Mammalia): Evolutionary Pattern and Developmental Correlations|tarih=Kasım 2002|sayı=1|sayfalar=73-90|çalışma=Annual Review of Ecology and Systematics|cilt=33|ad=J. G. M.|soyadı=Thewissen|issn=0066-4162|doi=10.1146/annurev.ecolsys.33.020602.095426|ad2=E. M.|soyadı2=Williams}}</ref>]]

== Araştırma tarihi ==
Balinaların kökeni; bilim camiasında, büyük tartışmalar ve görüş ayrılıklarına neden olmuş bir konuydu. Köken ile ilgili; farklı zamanlarda farklı görüşler kabul görmüştür ve hâla tartışılmakta olan bir konudur.
=== 19. yüzyıl ===
{{başlık_genişlet|tarih=Şubat 2022}}
[[Dosya:Darwin - John G Murdoch Portrait restored.jpg|sol|upright=0.73|küçükresim|[[Charles Robert Darwin]] (1874). Balinaların kökeni ile ilgili ilk hipotezler, Darwin tarafından ortaya atılmıştır.]]

Balinaların kara kökenli olduğunu düşünen Charles Darwin; bu durumun nasıl gerçekleştiğiyle ilgili düşüncesini, ''[[Türlerin Kökeni]]'' kitabının bir baskısında şu şekilde açıklamıştı:

<blockquote>Heame, Kuzey Amerika'daki bir siyah ayının ağzını alabildiğine açarak saatlerce yüzdüğünü ve böylelikle bir balina gibi sudaki böcekleri yakaladığını görmüş. Böylesine uç bir durumda bile, böcekçil yaşam tarzı değişmese ve bulunduğu bölgede daha iyi uyum göstermiş rakipler olmasa, doğal seçilimin, balina kadar ucube bir yaratık ortaya çıkıncaya kadar, bir ayı ırkını yapıları ve alışkanlıkları bakımından daha fazla sucullaştırmasında, ağızlarını giderek daha fazla büyütmesinde hiçbir güçlük göremiyorum.<ref>Charles Darwin, Türlerin Kökeni, çev. Öner Ünalan, Onur Yayınları 1996, s. 195.</ref></blockquote>

1866'da, Alman [[zoolog]] 
[[Ernst Haeckel]], memelilerin şematik bir evrim ağacını çizdi. Bu ağaçta su aygırlarını "Obesa" adlı bir takıma atadı ve bu grup balinaların [[kardeş takson]]uydu.<ref name=Dawkins>{{Kitap kaynağı|url=http://worldcat.org/oclc/984497920|başlık=Ataların Hikayesi|tarih=2006|sayfalar=206-213|yayıncı=Hil Yayınları|ad=Dawkins,|soyadı=Richard.|oclc=984497920}}</ref> Bunun yanında balinaların [[deniz inekleri]] ile yakın akraba olduğunu düşünüyordu.

[[Dosya:Ernst Haeckel - Stammbaum der Säugethiere mit Inbegriff des Menschen (1866).tif|sağ|upright=0.86|küçükresim|Ernst Haeckel'in evrim ağacı, 1866]]

Bunun dışında, mevcut tüm balinaların etçil olması nedeniyle genellikle balinaların atalarının etçil kara memelilerine dayandığı düşünülüyordu.<ref name=Dawkins/>

==== 19. yüzyıl fosilleri ====
===== ''Basilosaurus – Zeuglodon'' =====
{{Ana|Basilosaurus}}
[[Dosya:Basilosaurus cetoides (Owen, 1839) 1.jpg|sol|upright=1.14|küçükresim|''[[Basilosaurus cetoides]]'', USNM V 4675 adlı örnek, Sant Ocean Hall'da sergileniyor.]]

İlk kalıntıları [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'nin [[Louisiana]] eyaletinde bulunan ''Basilosaurus'', Harlan tarafından 1834'te tanımlandı.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.jstor.org/stable/1004838|başlık=Notice of Fossil Bones Found in the Tertiary Formation of the State of Louisiana|tarih=1834|sayfalar=397-403|çalışma=Transactions of the American Philosophical Society|cilt=4|ad=Richard|soyadı=Harlan|issn=0065-9746|doi=10.2307/1004838|erişimtarihi=9 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211006023835/https://www.jstor.org/stable/1004838|arşivtarihi=6 Ekim 2021|ölüurl=hayır}}</ref>  ''Basilosaurus''<nowiki/>'un bir [[sürüngen]] olduğunu düşünen – ki ondan dolayı fosile "kral kertenkele" anlamına gelen bu ismi vermiştir – Harlan, kalıntıları analiz etmesi için anatomist [[Richard Owen]]'a götürdü. Owen, azı dişlerinin iki köklü olduğu, balıklarda ve sürüngenlerde bilinmeyen bir diş morfolojisine sahip olduğu, bilinen herhangi bir sürüngenden daha karmaşık ve çeşitli olduğu ve bu nedenle örneğin bir [[memeli]] olması gerektiği sonucuna vardı. Owen, dişleri balinalarla doğru bir şekilde ilişkilendirdi, ancak bunun deniz ineklerine benzeyen otçul bir hayvan olduğunu düşündü.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://trn.lyellcollection.org/content/S2-6/1/69|başlık=V.—Observations on the Basilosaurus of Dr. Harlan (Zeuglodon cetoides, Owen).|tarih=1 Ocak 1841|sayı=1|dil=İngilizce|sayfalar=69-79|çalışma=Transactions of the Geological Society of London|cilt=S2-6|ad=Richard|soyadı=Owen|issn=2042-5295|doi=10.1144/transgslb.6.1.69|erişimtarihi=9 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211005213519/https://trn.lyellcollection.org/content/S2-6/1/69|arşivtarihi=5 Ekim 2021|ölüurl=hayır}}</ref> 34 ila 40 milyon yıl önce yaşamış olan ''Basilosaurus''{{'}}un {{dönüştürme|17|metre}} uzunluğunda olduğu tahmin edilmektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.nyit.edu/medicine/basilosaurus_spp | başlık = Basilosaurus spp. {{!}} College of Osteopathic Medicine {{!}} New York Tech | erişimtarihi = 10 Kasım 2021 | çalışma = www.nyit.edu | arşivurl = https://web.archive.org/web/20181231105613/https://www.nyit.edu/medicine/basilosaurus_spp | arşivtarihi = 31 Aralık 2018}}</ref>

===== ''Dorudon – Prozeuglodon'' =====
{{Ana|Dorudon}}
[[Dosya:Dorudon atrox.jpg|sol|upright=1.14|küçükresim|''Dorudan atrox'', [[National Museum of Natural History]]. Ayak kemikleri de bulunan, yaklaşık 40 milyon yıl önce yaşamış ''Dorudon''{{'}}un, ortalama 5 metre uzunluğunda olduğu tahmin edilmektedir.<ref>Uhen, M.D. 2004. Form, function, and anatomy of ''Dorudon atrox'' (Mammalia, Cetacea): an Archaeocete from the Middle to late Eocene of Egypt. University of Michigan Papers on Paleontology 34:1-222</ref>]]

1845'te Gibbes tarafından tanımlanan ''[[Dorudon serratus]]'', bir maksilla parçası ve az sayıda diş ile temsil ediliyordu. Gibbes, dişlerin iki köklü oldukları için bir memeliye ait olması, içi boş oldukları için yavru dişleri olması gerektiği sonucuna varmış ve o zaman ''Zeuglodon'' (''Basilosaurus'') için tanımlanan dişlere benzerliğine dikkat çekmiştir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı |soyadı= Gibbes |ad= Robert Wilson |başlık= Description of the teeth of a new fossil animal found in the Green Sand of South Carolina | tarih = 1845 |dergi= Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia |cilt= 2 |sayı= 9 | sayfalar =254-256| url = https://archive.org/stream/jstor-4058734/4058734#page/n1/mode/2up |diğerurl= http://paleobiodb.org/cgi-bin/bridge.pl?a=displayReference&reference_no=6032}}</ref> Tip lokalitesini araştırırken, Gibbes, orijinal materyaliyle birlikte ''Zeuglodon''{{'}}a atfedilmesi gerektiğini hissettiği bir alt çene ve on iki [[kaudal omur]] keşfetti. Gibbes, ''Dorudon''{{'}}un genç ''Zeuglodon'' olduğu sonucuna vardı ve sonuç olarak yeni cinsini geri çekti. Bununla birlikte, Harvard'daki [[Louis Agassiz]]'in örneklerini incelemesine izin verdi ve İsviçreli profesör, bunların ne bir gencin ne de ''Zeuglodon''{{'}}un dişleri olduğunu, ancak Gibbes'in ilk önerdiği gibi ayrı bir cinsin dişleri olduğunu söyledi.<ref>{{Dergi kaynağı | soyadı = Agassiz | ad = L. | yazarbağı = Louis Agassiz | başlık = Letter from Prof. Agassiz, addressed to Dr. Gibbes, dated Charleston, December 23, 1847 | yıl = 1848 | dergi = Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia | cilt = 5 | url = https://www.biodiversitylibrary.org/item/84785#page/20/mode/2up | erişimtarihi = 2 Temmuz 2013 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20140225105620/http://www.biodiversitylibrary.org/item/84785#page/20/mode/2up |arşivtarihi= 25 Şubat 2014 | ölüurl = hayır }}</ref> Günümüzde ''Basilosaurus'' ile aynı familyada ([[Basilosauridae]]) sınıflandırılan ''Dorudon'', gelişmiş bir balina olarak, [[Neoceti]]ye{{efn|Günümüz balinalarını içeren gruptur. Genellikle dişli ([[Odontoceti]]) ve dişsiz balinaların ([[Mysticeti]]) son ortak atasının soyundan gelen tüm taksonlar olarak tanımlanır.<ref>{{Kitap kaynağı|url=http://worldcat.org/oclc/757476446|başlık=Return to the sea : the life and evolutionary times of marine mammals|tarih=2012|yayıncı=University of California Press|ad=Berta,|soyadı=Annalisa.|isbn=978-0-520-27057-2|oclc=757476446}}</ref>}} yakın bir pozisyona yerleştirilir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1055790312004186|başlık=A phylogenetic blueprint for a modern whale|tarih=1 Şubat 2013|sayı=2|dil=İngilizce|sayfalar=479-506|çalışma=Molecular Phylogenetics and Evolution|seri=Morris Goodman Memorial Symposium|cilt=66|ad=John|soyadı=Gatesy|issn=1055-7903|doi=10.1016/j.ympev.2012.10.012|ad2=Jonathan H.|ad3=Joseph|ad4=Carl|ad5=Annalisa|ad6=Robert W.|ad7=Mark S.|ad8=Michael R.|soyadı2=Geisler|soyadı3=Chang|soyadı4=Buell|soyadı5=Berta|soyadı6=Meredith|soyadı7=Springer|soyadı8=McGowen|erişimtarihi=10 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160620230839/http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1055790312004186|arşivtarihi=20 Haziran 2016|ölüurl=hayır}}</ref>

===== ''Agorophius'' =====
''Agorophius pygmaeus''{{'}}un [[holotip]]i MCZ 8761'den ilk olarak Michael Tuomey tarafından [[Güney Carolina]] jeolojisi üzerine 1848 tarihli bir raporda bahsedildi.<ref>M. Tuomey. 1848. Report on the Geology of South Carolina 1-293.</ref> Sonunda 1849'da Johannes Peter Müller tarafından ''Zeuglodon pygmaeus'' olarak tanımlandı.<ref>J. Muller. 1849. Uber die fossilen Reste der Zeuglodonten von Nordamerica 1-38.</ref> Louis Agassiz aynı örnek için ''Phocodon holmesii'' adını üretti ve onu bir dişli balina olarak sınıflandırdı. [[Joseph Leidy|Leidy]] ve [[Edward Drinker Cope|Cope]] önce, ''Zeuglodon pygmaeus''{{'}}u ''Dorudon'' veya ''[[Squalodon]]''{{'}}un bir türü olarak kabul ettiler.<ref>E. D. Cope. 1868. [Extinct Cetacea from the Miocene bed of Maryland]. Proceedings of the Academy of Natural Sciences Philadelphia 20(3):159-160.</ref><ref>J. Leidy. 1869. The extinct mammalian fauna of Dakota and Nebraska, including an account of some allied forms from other localities, together with a synopsis of the mammalian remains of North America. Journal of the Academy of Natural Sciences, Philadelphia 2:1-472.</ref> 1895'te Cope, onu ''Agorophius'' adını verdiği ayrı bir cinse atadı.<ref>E. D. Cope. 1895. Fourth contribution to the marine fauna of the Miocene Period of the United States. Proceedings of the American Philosophical Society 34:135-155.</ref>

Yaklaşık 29 ila 27 milyon yıl önce yaşamış olan ''Agorophius'', Abel tarafından 1914'te adlandırılan Agorophiidae familyasının tip cinsi<ref>{{Web kaynağı | url = https://paleobiodb.org/classic/checkTaxonInfo?taxon_no=36657&is_real_user=1 | başlık = Agorophius | erişimtarihi = 18 Kasım 2021 | çalışma = paleobiodb.org | arşivengelli = evet |arşivurl= https://web.archive.org/web/20211118110404/https://paleobiodb.org/classic/checkTaxonInfo?taxon_no=36657&is_real_user=1 |arşivtarihi= 18 Kasım 2021 | ölüurl = hayır }}</ref> ve bilinen en eski ve en ilkel dişli balinalardan biridir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30280011/|başlık=New records of the archaic dolphin Agorophius (Mammalia: Cetacea) from the upper Oligocene Chandler Bridge Formation of South Carolina, USA|tarih=2018|sayfalar=e5290|çalışma=PeerJ|cilt=6|ad=Robert W.|soyadı=Boessenecker|issn=2167-8359|pmc=6166619|pmid=30280011|doi=10.7717/peerj.5290|ad2=Jonathan H.|soyadı2=Geisler|erişimtarihi=18 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211118110639/https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30280011/|arşivtarihi=18 Kasım 2021|ölüurl=hayır}}</ref>

=== 20. yüzyıl ===
{{Ayrıca bakınız|Mezonikid}}
{{Cladogram|caption=Novacek'in 1986 yılındaki analizine göre oluşturulmuş [[kladogram]].<ref>Novacek, M.J., The Skull of Lepticid Insectivorans and the
Higher-Level Classification of Eutherian Mammals, Bull.
Am. Mus. Natur. Hist., 1986, cilt 183, ss. 1–112.</ref>|clades=
{{klad
|label1=[[Ferungulata]]
|1={{klad
|label2=[[Ungulata]]
|1=[[Ferae]]
|2={{klad
|1=[[Tubulidentata]]
|2={{klad
|label1=[[Paenungulata]]
|1={{klad
|1=[[Hyracoidea]]
|2={{klad
|1=[[Proboscidea]]
|2=[[Sirenia]]
}}}}
|2={{klad
|1=[[Perissodactyla]]
|2=[[Artiodactyla]]
|3='''Cetacea''' (balinalar)
}}}}}}}}}}}}

1945'te [[George Gaylord Simpson]], balinaları [[Laurasiatheria]]'ya atadı.<ref name=simpson>Simpson, G.G., The Principals of Classification and a Classification of Mammals, Bull. Am. Mus. Natur. Hist., 1945, cilt 85, ss. 1–350.</ref> Prothero ''vd.'' (1988), balinaları toynaklılar içerisinde tek toynaklılara yakın bir pozisyonda sınıflandırdı.

Birçok analiz, balinaları soyu tükenmiş memeli familyası [[mezonikid]]lere yakın bir pozisyonda sınıflandırdı. Örneğin [[Van Valen]] 1966'da mezonikidler'in diş morfolojisini inceledi, mezonikidlerin balinaların atası olduğu hipotezini önerdi ve makalesinde şunu belirtti:
<blockquote>Mezonikidler çok büyük bir olasılıkla [[Puerkan]] cinsi ''[[Eoconodon]]''{{'}}dan (örn., ''E. gaudrianus'') veya çok yakın bir akrabadan türediğinden ve [[arkeoset]]ler ''Eoconodon''{{'}}dan çok ''[[Dissacus]]''{{'}}a benzediğinden, balinaların orta veya geç [[Paleosen]] döneminde kadar denize açılmamış olması muhtemel görünmektedir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://digitallibrary.amnh.org/handle/2246/1126|başlık=Deltatheridia, a new order of mammals. Bulletin of the AMNH ; v. 132, article 1|tarih=1966|dil=en-US|ad=Leigh|soyadı=Van Valen|sayfa=93|erişimtarihi=9 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211109183422/https://digitallibrary.amnh.org/handle/2246/1126|arşivtarihi=9 Kasım 2021|ölüurl=hayır}}</ref></blockquote>

1997'de yapılan bir [[DNA dizileme]] çalışmasında, balinaların en çok su aygırları ile ilişkili olduğu bulundu.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.nature.com/articles/41759|başlık=Molecular evidence from retroposons that whales form a clade within even-toed ungulates|tarih=Ağustos 1997|sayı=6643|dil=İngilizce|sayfalar=666-670|çalışma=Nature|cilt=388|ad=Mitsuru|soyadı=Shimamura|issn=1476-4687|doi=10.1038/41759|ad2=Hiroshi|ad3=Kazuhiko|ad4=Hideaki|ad5=Hidehiro|ad6=Toshiya|ad7=Mutsuo|ad8=Isao|ad9=Norihiro|soyadı2=Yasue|soyadı3=Ohshima|soyadı4=Abe|soyadı5=Kato|soyadı6=Kishiro|soyadı7=Goto|soyadı8=Munechika|soyadı9=Okada|erişimtarihi=9 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210722134428/https://www.nature.com/articles/41759|arşivtarihi=22 Temmuz 2021|ölüurl=hayır}}</ref>

Buna rağmen, 20. yüzyılda genel olarak kabul edilen görüş; su aygırlarının, domuzlarla ilişkili çift toynaklılar olduğu ve balinaların çift toynaklılarla ilişkili –ancak çift toynaklılara göre dış grup olan– bir takım olduğuydu.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.1080/106351599260102|başlık=The Position of Cetacea Within Mammalia: Phylogenetic Analysis of Morphological Data from Extinct and Extant Taxa|tarih=1 Temmuz 1999|sayı=3|sayfalar=455-490|çalışma=Systematic Biology|cilt=48|ad=Maureen A.|soyadı=O'Leary|issn=1076-836X|doi=10.1080/106351599260102|ad2=Jonathan H.|soyadı2=Geisler}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://animals.mom.com/relationship-between-hippopotamus-whale-5770.html | başlık = Relationship Between the Hippopotamus & the Whale | erişimtarihi = 17 Kasım 2021 | dil = İngilizce | çalışma = Pets on Mom.com | ad = Naomi | soyadı = Millburn | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201030112604/https://animals.mom.com/relationship-between-hippopotamus-whale-5770.html | arşivtarihi = 30 Ekim 2020}}</ref>
==== 20. yüzyıl fosilleri ====
===== ''Protocetus'' =====
{{Ana|Protocetus}}
[[Dosya:Protocetus atavus skull.jpg|sol|upright=1.14|küçükresim|''[[Protocetus atavus]]''{{'}}un kafatası çizimi (1919), [[holotip]]]]
İlk keşfedilen [[protosetid]] olan ''Protocetus atavus'', Fraas (1904) tarafından [[Kahire]], Mısır yakınlarındaki [[Gebel Mokattam]]'dan orta [[Lütesiyen]] Tetis denizi [[kireçtaşı]]nda bulunan bir [[kafatası]] ve bir dizi ilişkili [[omur]] ve [[kaburga]]ya dayanarak tanımlandı.<ref>Fraas, Eberhard (1904). "Neue Zeuglodonten aus dem unteren Mitteleocän vom Mokattam bei Cairo". Geologische und Paläontologische Abhandlungen. 6 (3): 199–220</ref> Yaklaşık 45 milyon yıl önce yaşamış ''Protocetus''{{'}}un, uzunluğu {{Dönüştürme|2,5|m|ft}} civarında aerodinamik, balina benzeri bir gövdeye sahip olduğu düşünülüyor. Ancak gövdesi bazı açılardan muhtemelen ilkeldi.<ref name="Palmer1999">Palmer D (ed.) (1999). ''The Marshall Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals''. London: Marshall Editions. p. 230. {{ISBN|978-1-84028-152-1}}.</ref>
===== ''Aetiocetus'' =====
[[Dosya:Aetiocetus BW.jpg|sol|upright=1.14|küçükresim|Yaşam restorasyonu]]

''Aetiocetus cotylalveus'', 1966'da ABD, [[Oregon]]'un [[Oligosen]] yataklarında (33.9 – 23.01 milyon yıllık) keşfedildi<ref>{{Web kaynağı | url = https://paleobiodb.org/classic/checkTaxonInfo?taxon_no=36654&is_real_user=1 | başlık = PBDB | erişimtarihi = 18 Kasım 2021 | çalışma = paleobiodb.org | arşivengelli = evet |arşivurl= https://web.archive.org/web/20211118103817/https://paleobiodb.org/classic/checkTaxonInfo?taxon_no=36654&is_real_user=1 |arşivtarihi= 18 Kasım 2021 | ölüurl = hayır }}</ref> ve ilk olarak ''Aetiocetus''{{'}}u [[Plesiomorfi ve simplesiomorfi|plesiomorfik]] veya ilkel diş yapısına dayanarak arkeosetlere bağlayan Emlong tarafından tanımlandı; dişlerin varlığının ''Aetiocetus''{{'}}u Mysticeti'den ayırdığını düşündü. ''Aetiocetus''{{'}}u Odontoceti'den (dişli balinalar) ayıran birçok belirgin özellik vardır ve Emlong, modern dişli balina kafatasları ile ilişkilendirmek için gerekli morfolojik kanıt bulamadı. Kafatası özellikleri arasındaki ilişkinin yanı sıra Emlong, ''Aetiocetus''<nowiki/>'u [[Mysticeti]] ile Odontoceti'den daha çok ilişkilendirdi. Bununla birlikte, ''A. cotylalveus'' dişleri koruduğu için, Emlong onu oldukça gelişmiş bir arkeoset olarak değerlendirdi.<ref>Emlong, D. (1966). "A new archaic cetacean from the Oligocene of Northwest Oregon". Bulletin of the Museum of Natural History, University of Oregon. 3: 1–51.</ref>

Daha sonraki birçok analiz ''Aeticetus''{{'}}u; dişsiz balinalar (Mysticeti) içerisindeki en ilkel üyelerden biri olarak sınıflandırdı.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.1080/03014223.1982.10423873|başlık=Dental anomaly in a fossil squalodont dolphin from New Zealand, and the evolution of polydonty in whales|tarih=Ekim 1982|sayı=4|sayfalar=419-426|çalışma=New Zealand Journal of Zoology|cilt=9|ad=R.|soyadı=Ewan Fordyce|issn=0301-4223|doi=10.1080/03014223.1982.10423873}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=http://worldcat.org/oclc/754228046|başlık=A supermatrix analysis of genomic, morphological, and paleontological data from crown Cetacea|tarih=25 Nisan 2011|yayıncı=BioMed Central Ltd|ad=Geisler, Jonathan H McGowen, Michael R Yang, Guang Gatesy,|soyadı=John|oclc=754228046}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = http://dx.doi.org/10.7934/p2044 | başlık = Gigantism precedes filter feeding in baleen whale evolution (project) | erişimtarihi = 18 Kasım 2021 | tarih = 2018 | çalışma = MorphoBank datasets | ad = E | soyadı = Fordyce | ad2 = G | soyadı2 = Marx | arşivurl = https://web.archive.org/web/20211118103256/http://dx.doi.org/10.7934/p2044 | arşivtarihi = 18 Kasım 2021}}</ref>

===== ''Indohyus'' =====
{{Ana|Indohyus}}
[[Dosya:Indohyus BW.jpg|sol|upright=1.14|küçükresim|[[Nobu Tamura]]'nın izlenimiyle ''Indohyus''. Yaklaşık 47 milyon yıl önce yaşamış olan ''Indohyus''{{'}}un kalıntıları, nehir tortullarında bulundu.<ref name=":3">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://link.springer.com/10.1007/s12038-009-0060-0|başlık=The origin and early evolution of whales: macroevolution documented on the Indian Subcontinent|tarih=Kasım 2009|sayı=5|dil=İngilizce|sayfalar=673-686|çalışma=Journal of Biosciences|cilt=34|ad=S.|soyadı=Bajpai|issn=0250-5991|doi=10.1007/s12038-009-0060-0|ad2=J. G. M.|ad3=A.|soyadı2=Thewissen|soyadı3=Sahni}}</ref>]]
''[[Indohyus]]''{{'}}un fosilleri, 1971'de birkaç diş ve bir çene kemiği parçası bulan Hint jeolog A. Ranga Rao tarafından Jammu ve Keşmir'in Kalakot bölgesinde toplanan kayalar arasında keşfedildi, ancak öldüğünde birçok kaya henüz kırılıp açılmamıştı.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=New mammals from Murree (Kalakot Zone) of the Himalayan foot hills near Kalakot, Jammu and Kashmir state, India|yazarlar=Ranga|tarih=1971|sayı=2|sayfalar=124-134|çalışma=Journal of the Geological Society of India|cilt=12}}</ref> Ranga Rao'nun dul eşi kayalarından biri, teknisyeni tarafından yanlışlıkla kırıldı. Teknisyen onlar üzerinde çalışmakta olan profesör [[Hans Thewissen]]'e verdi ve Thewissen, ektotimpanik kemikten oluşan işitsel bülün kulak yapısını tanıdı. Bu yapı, ''Pakicetus'' da dahil olmak üzere hem yaşayan hem de soyu tükenmiş balinaların kafataslarında bulunur.<ref name=":2">{{Web kaynağı | url = http://www.theguardian.com/science/2007/dec/19/whale.deer | başlık = Whales may be descended from a small deer-like animal | erişimtarihi = 10 Kasım 2021 | tarih = 19 Aralık 2007 | dil = İngilizce | çalışma = the Guardian | arşivurl = https://web.archive.org/web/20131008061505/http://www.theguardian.com/science/2007/dec/19/whale.deer | arşivtarihi = 8 Ekim 2013}}</ref> ''Indohyus,'' balinaların kardeş grubu olan [[Raoellidae|Raoellidae'de]] sınıflandırılmaktadır. Raoellidae, balinalara doğrudan yol açmış olabilir, olmasa bile en yakın akrabaları oldukları söylenebilir.<ref name=":2" />

===== ''Pakicetus'' =====
{{Ana|Pakicetus}}
[[Dosya:Pakicetus Canada.jpg|sol|upright=1.14|küçükresim|Kanada, [[Ontario]]'da sergilenen iskelet restorasyonu]]
''P. inachus''{{'}}un kafatası parçası olan ilk fosil, 1981'de Kuzey Pakistan'da ([[Pencap]]) bulundu. Daha sonra yine Pakistan'da ''Pakicetus'un'' sonraki fosilleri de bulundu, bu nedenle cins adı ''Pakicetus''{{'}}dur. Kalıntıları, Kuzey Pakistan'daki [[Kuldana Oluşumu]]'nda  bulundu ve bulunduğu çökelti erken [[Eosen]]'e (~48 myö) tarihlendi.<ref name=":0" /> ''Pakicetus'', bilinen en eski ve en ilkel balinalardandır. Tanımlandığı yıldan kısa bir süre sonra, ''[[Ichthyolestes]]'' gibi daha önce [[mezonikid]] olduğu düşünülen akrabalarıyla [[Pakicetidae]] familyasına atanmıştır.<ref>J. G. M. Thewissen, S. I. Madar, and S. T. Hussain. 1996. Ambulocetus natans, and Eocene cetacean (Mammalia) from Pakistan. ''Courier Forschungsinstitut Senckenberg'' '''191''':1-86</ref>
===== ''Rodhocetus '' =====
{{Ana|Rodhocetus}}
[[Dosya:Rodhocetus (fossil whale) (Middle Eocene; Pakistan) 3 (32190501242).jpg|sol|upright=1.14|küçükresim|''Rodhocetus''{{'}}un kafatası (burun açıklığının konumuna ve kara memelilerine benzer [[azı dişleri]]ne dikkat edin), [[Field Müzesi]], [[Chicago]]]]
[[Dosya:Rodhocetus sp pelvis hind limb.jpg|sol|upright=0.89|küçükresim|[[Pelvis]]i]]

Tip örneği 1994'te bulunan ''[[Rodhocetus kasrani]]''; bulunduğu dönemdeki, erken balina evrimini aydınlatan, önemli fosillerdendi.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.nature.com/articles/368844a0|başlık=New whale from the Eocene of Pakistan and the origin of cetacean swimming|tarih=Nisan 1994|sayı=6474|dil=İngilizce|sayfalar=844-847|çalışma=Nature|cilt=368|ad=Philip D.|soyadı=Gingerich|issn=1476-4687|doi=10.1038/368844a0|ad2=S. Mahmood|ad3=Muhammad|ad4=Mohammad|ad5=Xiaoyuan|soyadı2=Raza|soyadı3=Arif|soyadı4=Anwar|soyadı5=Zhou|erişimtarihi=10 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211110161408/https://www.nature.com/articles/368844a0|arşivtarihi=10 Kasım 2021|ölüurl=hayır}}</ref> ''Rodhocetus'', yaklaşık 46-47 milyon yıl önce yaşadı. Buna rağmen çağdaşlarına göre oldukça gelişmişti. 2001'de ''Rodhocetus''{{'}}un yeni bir türü tanımlandı – ''Rodhocetus balochistanensis''. Yaklaşık 2.5 metre olduğu tahmin edilen ''Rodhocetus''{{'}}un kalıntıları [[Belucistan, Pakistan|Belucistan]]'dan (Pakistan eyaleti) bilinmektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.nyit.edu/medicine/Rodhocetus_spp | başlık = Rodhocetus spp. {{!}} College of Osteopathic Medicine {{!}} New York Tech | erişimtarihi = 10 Kasım 2021 | çalışma = www.nyit.edu | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170319033843/https://www.nyit.edu/medicine/Rodhocetus_spp | arşivtarihi = 19 Mart 2017}}</ref> ''Rodhocetus'', ''Protocetus''{{'}}un tip cinsi olduğu Protocetidae familyasının en eski ikinci üyesidir (ilki çok daha sonra tanımlanan ''[[Maiacetus]]''tur; yaklaşık 47.5 milyon yıllık).

===== ''Ambulocetus'' =====
{{Ana|Ambulocetus}}
[[Dosya:Ambulocetus nattans.jpg|sol|upright=1.14|küçükresim|''Ambulocetus''{{'}}un ("yürüyen balina") iskelet rekonstrüksiyonu, [[Ulusal Doğa ve Bilim Müzesi]].]]
''[[Ambulocetus natans]]'', 1994'te Thewissen ''vd.'' tarafından [[Pakistan|Kuzey Pakistan]]'ın [[Kuldana Oluşumu]]'nda bulundu.
Bulunan fosil Aşağı Kuldana Oluşumundan kalma olan, ''[[Pakicetus]]'' ve ''[[Ichthyolestes]]''{{'}}ten daha gençti (~47.5 myö).<ref name=ambulocetus>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/36463214|başlık=Ambulocetus natans, an Eocene cetacean (Mammalia) from Pakistan|tarih=1996|yer=Frankfurt am Main|yayıncı=Senckenbergische Naturforschende Gesellschaft|diğerleri=S. I. Madar, S. Taseer Hussain|ad=J. G. M.|soyadı=Thewissen|isbn=3-929907-32-1|oclc=36463214}}</ref>

''Ambulocetus''{{'}}un [[fosil]]leşmiş dişlerinin analizi, hem tatlı hem de tuzlu su göllerinde, [[okyanus]]larda ve [[nehir]]lerde yaşadığını gösterir. ''Ambulocetus''{{'}}un 3 metre uzunluğunda bir su altı pusucusu olduğu tahmin edilmektedir.<ref name=cornell>{{Web kaynağı | url = https://www.thoughtco.com/ambulocetus-1093163 | başlık = What Was the Ambulocetus Prehistoric Whale, and How Big Was It? | erişimtarihi = 11 Kasım 2021 | dil = İngilizce | çalışma = ThoughtCo | ad = Cornell University | soyadı = B. S. | arşivurl = https://web.archive.org/web/20171014204618/https://www.thoughtco.com/ambulocetus-1093163 | arşivtarihi = 14 Ekim 2017}}</ref>
===== ''Brygmophyseter'' =====
[[Dosya:Brygmophyseter skeleton (cropped).jpg|sol|upright=1.14|küçükresim|Montelenmiş iskeleti, [[Tokyo]]]]
''[[Brygmophyseter]]'', 1994 yılında ilk tanımlandığında tür, diş morfolojisine dayalı olarak ''[[Scaldicetus]]'' (başka bir soyu tükenmiş ispermeçet balinası) cinsine yerleştirilmiş,<ref name=":6">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1440-1738.1994.tb00125.x|başlık=A new species of Middle Miocene sperm whale of the genus Scaldicetus (Cetacea; Physeteridae) from Shiga-mura, Japan|tarih=1994|sayı=4|dil=İngilizce|sayfalar=453-472|çalışma=Island Arc|cilt=3|ad=Kiyoharu|soyadı=Hirota|issn=1440-1738|doi=10.1111/j.1440-1738.1994.tb00125.x|ad2=Lawrence G.|soyadı2=Barnes|erişimtarihi=14 Ocak 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220114193516/https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1440-1738.1994.tb00125.x|arşivtarihi=14 Ocak 2022|ölüurl=hayır}}</ref> ancak bu daha sonra 1995 yılında yeniden düzenlenmiştir. Günümüzde, yerleşimi belirsiz bir bazal [[physeteroid]] olarak sınıflandırılır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.5194/fr-20-259-2017|başlık=Koristocetus pescei gen. et sp. nov., a diminutive sperm whale (Cetacea: Odontoceti: Kogiidae) from the late Miocene of Peru|tarih=7 Aralık 2017|sayı=2|sayfalar=259-278|çalışma=Fossil Record|cilt=20|ad=Alberto|soyadı=Collareta|issn=2193-0074|doi=10.5194/fr-20-259-2017|ad2=Olivier|ad3=Christian|ad4=Mario|ad5=Giovanni|soyadı2=Lambert|soyadı3=de Muizon|soyadı4=Urbina|soyadı5=Bianucci}}</ref>

Neredeyse eksiksiz bir iskelet olan bilinen tek örneği, [[Japonya]]'daki (Bessho Formasyonu) yaklaşık 14-15 milyon yıllık çökeltilerde bulunmuştur.<ref name=":6" />

''Brygmophyseter''{{'}}in 7 metre (23&nbsp;ft) uzunluğunda olduğu ve muhtemelen üst ve alt çenelerinde 11 veya 12 dişi olduğu düşünülmektedir. ''Brygmophyseter'', balinalar gibi mücadele eden avları yakalamak için büyük dişlerini kullanan süper yırtıcılar olma eğiliminde olan bir grup makroraptorial ispermeçet balinasının (genellikle "raptorial" olarak kısaltılır) bir parçasıdır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://doi.org/10.1111/j.1096-3642.2006.00228.x|başlık=Killer sperm whale: a new basal physeteroid (Mammalia, Cetacea) from the Late Miocene of Italy|tarih=1 Eylül 2006|sayı=1|sayfalar=103-131|çalışma=Zoological Journal of the Linnean Society|cilt=148|ad=Giovanni|soyadı=Bianucci|issn=0024-4082|doi=10.1111/j.1096-3642.2006.00228.x|ad2=Walter|soyadı2=Landini|erişimtarihi=14 Ocak 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20180722201247/https://academic.oup.com/zoolinnean/article/148/1/103/2630818|arşivtarihi=22 Temmuz 2018|ölüurl=hayır}}</ref> Muhtemelen modern [[ispermeçet balinası]]nda olduğu gibi, biyosonar için kullanılan bir ispermeçet organına da sahipti.<ref name=":6" />

=== 21. yüzyıl ===
{{başlık_genişlet}}
[[Hans Thewissen]] ve meslektaşları; 2001'de yaptıkları analizde, daha önce balinaların ataları olduğu düşünülen mezonikidlerin, çift toynaklılarla ilişkili bazal toynaklılar olduğunu buldu. Balinaları ise çift toynaklılarda (yeni adıyla [[Cetartiodactyla]]) sınıflandırdı.

{{Cladogram|caption=Thewissen ''vd.'' (2001) tarafından oluşturulmuş kladogram:<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.nature.com/articles/35095005|başlık=Skeletons of terrestrial cetaceans and the relationship of whales to artiodactyls|tarih=Eylül 2001|sayı=6853|dil=İngilizce|sayfalar=277-281|çalışma=Nature|cilt=413|ad=J. G. M.|soyadı=Thewissen|issn=0028-0836|doi=10.1038/35095005|ad2=E. M.|ad3=L. J.|ad4=S. T.|soyadı2=Williams|soyadı3=Roe|soyadı4=Hussain|erişimtarihi=10 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210725140719/https://www.nature.com/articles/35095005|arşivtarihi=25 Temmuz 2021|ölüurl=hayır}}</ref>|clades=
{{klad
  |grouplabel1='''[[Kondilart]]lar'''
|1={{klad
  |1=''[[Hyopsodus]]''|barbegin1=green
   |2={{klad
|1=''[[Meniscotherium]]|bar1=green
  |2=''[[Phenacodus]]''|bar2=green
}}}}
|2={{klad
|1=[[Arctocyonidae]] (parafiletik)|barend1=green
}}
|3={{klad
 |label1=[[Cetartiodactyla]]
 |1={{klad
|1=[[Cetacea]]
|label2=
|2={{klad
|1=''[[Diacodexis pakistanensis]]''
|label2=
|2={{klad
|1=[[Ruminantia]]
 |2={{klad
 |1=[[Entelodontidae]]
 |2={{klad
|1=[[Suina]]
|2=[[Hippopotamidae]]
}}
}}
}}
}}
}}
|4={{klad
|1=''[[Andrewsarchus]]'''
}}
|5=''[[Eoconodon]]''
|label2=[[Mesonychia]] (mezonikidler)
 |2={{klad
 |thickness=2
|1= ''[[Dissacus]]''
|2= ''[[Sinonyx]]''
|3= ''[[Hapalodectes]]''
|4=''[[Pachyaena]]''
|5=''[[Synoplotherium]]''
|6=''[[Ankalagon]]''
|7={{klad
 |thickness=2
|1=''[[Mesonyx]]''
 |2=''[[Harpagolestes]]''
    }}
   }}
  }}
}}
}}

Daha sonraki birçok analiz, mezonikidlerin toynaklıların dışındaki bırakılmasını destekledi.<ref name=":1">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.science.org/doi/10.1126/science.1229237|başlık=The Placental Mammal Ancestor and the Post–K-Pg Radiation of Placentals|tarih=8 Şubat 2013|sayı=6120|sayfalar=662-667|çalışma=Science|cilt=339|ad=Maureen A.|soyadı=O'Leary|doi=10.1126/science.1229237|ad2=Jonathan I.|ad3=John J.|ad4=Timothy J.|ad5=Andres|ad6=Norberto P.|ad7=Suzann L.|ad8=Brian P.|ad9=Zhe-Xi|ad10=Jin|ad11=Xijun|soyadı2=Bloch|soyadı3=Flynn|soyadı4=Gaudin|soyadı5=Giallombardo|soyadı6=Giannini|soyadı7=Goldberg|soyadı8=Kraatz|soyadı9=Luo|soyadı10=Meng|soyadı11=Ni|erişimtarihi=10 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211110174430/https://www.science.org/doi/10.1126/science.1229237|arşivtarihi=10 Kasım 2021|ölüurl=hayır}}</ref> Bunun yanında balinaların çift toynaklıların içerisinde sınıflandırılması geniş ölçüde kabul gördü.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.1080/106351599260391|başlık=Towards Resolving the Interordinal Relationships of Placental Mammals|tarih=1 Mart 1999|sayı=1|sayfalar=1-5|çalışma=Systematic Biology|cilt=48|ad=Peter|soyadı=J. Waddell, Norihiro Okada, Masami|issn=1063-5157|doi=10.1080/106351599260391}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0007062|başlık=Relationships of Cetacea (Artiodactyla) Among Mammals: Increased Taxon Sampling Alters Interpretations of Key Fossils and Character Evolution|tarih=23 Eyl 2009|sayı=9|dil=İngilizce|sayfalar=e7062|çalışma=PLOS ONE|cilt=4|ad=Michelle|soyadı=Spaulding|issn=1932-6203|pmc=PMC2740860|pmid=19774069|doi=10.1371/journal.pone.0007062|ad2=Maureen A.|ad3=John|soyadı2=O'Leary|soyadı3=Gatesy|erişimtarihi=7 Mayıs 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210514004755/https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0007062|arşivtarihi=14 Mayıs 2021|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.1666/10-162.1|başlık=New Middle Eocene Whales from the Pisco Basin of Peru|tarih=Eylül 2011|sayı=5|sayfalar=955-969|çalışma=Journal of Paleontology|cilt=85|ad=Mark D.|soyadı=Uhen|issn=0022-3360|doi=10.1666/10-162.1|ad2=Nicholas D.|ad3=Thomas J.|ad4=Mario|ad5=Paul R.|soyadı2=Pyenson|soyadı3=Devries|soyadı4=Urbina|soyadı5=Renne}}</ref><ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=http://dx.doi.org/10.7717/peerj.9570|başlık=A new balaenopterid species from the Southern North Sea Basin informs about phylogeny and taxonomy of Burtinopsis and Protororqualus (Cetacea, Mysticeti, Balaenopteridae)|tarih=12 Ağustos 2020|sayfalar=e9570|çalışma=PeerJ|cilt=8|ad=Michelangelo|soyadı=Bisconti|issn=2167-8359|doi=10.7717/peerj.9570|ad2=Mark E.J.|soyadı2=Bosselaers}}</ref>

{{Kladogram
|başlık=<small>Soyu tükenmiş ve mevcut balinalar arası ilişkiler<ref>{{Akademik dergi kaynağı|yazar1=John Gatesy|yazar2=Jonathan H. Geisler|yazar3=Joseph Chang|yazar4=Carl Buell|yazar5=Annalisa Berta|yazar6=Robert W. Meredith|yazar7=Mark S. Springer|yazar8=Michael R. McGowen|url=https://www.montclair.edu/profilepages/media/5008/user/Gatesy_et_al._2012_A_phylogenetic_blueprint_for_a_modern_whale.pdf|başlık=A phylogenetic blueprint for a modern whale|dergi=Molecular Phylogenetics and Evolution|yıl=2012|erişimtarihi=4 Eylül 2015|cilt=66|sayı=2|sayfalar=479-506|doi=10.1016/j.ympev.2012.10.012|pmid=23103570|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150609233831/https://www.montclair.edu/profilepages/media/5008/user/Gatesy_et_al._2012_A_phylogenetic_blueprint_for_a_modern_whale.pdf|arşivtarihi=9 Haziran 2015|ölüurl=hayır}}</ref></small>: 
|caption=† Soyu tükenmiş taksonlar
|cladogram=
{{klad|style=font-size:85%;line-height:100%
|1={{klad
   |2=&nbsp;[[Raoellidae]] †
   |label1=&nbsp;'''Cetacea'''&nbsp;
   |1={{klad
      |2=&nbsp;[[Pakicetidae]] †
      |1={{klad
         |2=&nbsp;[[Ambulocetidae]] † [[Dosya:Ambulocetus BW.jpg|50 px]]
         |1={{klad
            |2=&nbsp;[[Remingtonocetidae]] †
            |1={{klad
               |2=&nbsp;''[[Rodhocetus]]'' †
               |1={{klad
                  |2=&nbsp;''[[Dorudon]]'' †
                  |1={{klad
                     |2=&nbsp;''[[Basilosaurus]]'' † [[Dosya:Basilosaurus cropped.png|50 px]]
                     |1={{klad
                        |label1=&nbsp;[[Dişli balinalar]]&nbsp;
                        |1={{klad
                           |2={{klad
                              |2=&nbsp;[[İspermeçet balinası]] (Physeteridae) [[Dosya:Physeter macrocephalus NOAA.jpg|50 px]]
                              |1=&nbsp;[[Cüce ispermeçet balinası]] (Kogiidae)
                              }}
                           |1={{klad
                              |2=&nbsp;[[Nehir yunusugiller]] (Platanistidae) [[Dosya:Lipotes vexillifer.png|50 px]]
                              |1={{klad
                                 |2=&nbsp;[[Gagalı balinagiller]] (Ziphiidae) [[Dosya:Ziphius cavirostris NOAA.jpg|50 px]]
                                 |1={{klad
                                    |2={{klad
                                       |2=&nbsp;[[Pontoporiidae]] [[Dosya:Pontoporia blainvillei.jpg|50 px]]
                                       |1=&nbsp;[[Iniidae]]
                                       }}
                                    |label1=&nbsp;[[Delphinoidea]]&nbsp;
                                    |1={{klad
                                       |2=&nbsp;[[Yunusgiller]] (Delphinidae) [[Dosya:Orcinus orca NOAA 2.jpg|50 px]]
                                       |1={{klad
                                          |2=&nbsp;[[Musurgiller]]&nbsp;(Phocoenidae)
                                          |1=&nbsp;[[Beyaz balina]]lar, [[narval]]lar (Monodontidae) [[Dosya:Delphinapterus leucas NOAA.jpg|50 px]]
                           }} }} }} }} }} }}
                        |label2=&nbsp;[[Dişsiz balinalar]]&nbsp;
                        |2={{klad
                           |2=&nbsp;''[[Janjucetus]]'' †
                           |1={{klad
                              |2=&nbsp;[[Gerçek balinagiller]] (Balaenidae) [[Dosya:Balaena mysticetus NOAA.jpg|50 px]]
                              |1={{klad
                                 |2=&nbsp;[[Küçük gerçek balina|Neobalaeninae]]
                                 |1={{klad
                                    |2=&nbsp;[[Gri balina]] (Eschrichtiidae) [[Dosya:Eschrichtius robustus NOAA.jpg|50 px]]
                                    |1=&nbsp;[[Oluklu balinagiller]] (Balaenopteridae) [[Dosya:Megaptera novaeangliae NOAA.jpg|50 px]]
}} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }}
==== 21. yüzyıl genetik çalışmaları ====

21. yüzyılda, birçok genetik çalışma ve moleküler tarihleme yapıldı. Bu çalışmalarda, balinaların en yakın akrabalarının su aygırları olduğu doğrulandı.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-ecolsys-012021-105003|başlık=A Genetic Perspective on Cetacean Evolution|tarih=2 Kasım 2021|sayı=1|dil=İngilizce|sayfalar=131-151|çalışma=Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematics|cilt=52|ad=Andrea A.|soyadı=Cabrera|issn=1543-592X|doi=10.1146/annurev-ecolsys-012021-105003|ad2=Martine|ad3=Xênia M.|ad4=Marie|ad5=Tom|ad6=Alba|ad7=Vania E.|ad8=Dóra|ad9=Eline D.|ad10=Per J.|soyadı2=Bérubé|soyadı3=Lopes|soyadı4=Louis|soyadı5=Oosting|soyadı6=Rey-Iglesia|soyadı7=Rivera-León|soyadı8=Székely|soyadı9=Lorenzen|soyadı10=Palsbøll|erişimtarihi=21 Ocak 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220121204855/https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-ecolsys-012021-105003|arşivtarihi=21 Ocak 2022|ölüurl=hayır}}</ref>

2001'de Nikaido ''vd''., günümüz balinalarının (iki parvo takım) son ortak atasının 32.3 ± 5.1 milyon yıl önce yaşadığını hesapladı. Araştırmada su aygırı-balina ayrışmasını erken Eosen'e (55 myö) tarihlendi; [[Nehir yunusu|nehir yunuslarının]] ise [[Parafili (filogenetik)|parafiletik]] bir grup oluşturduğu bulundu.<ref name=":4">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.pnas.org/content/98/13/7384|başlık=Retroposon analysis of major cetacean lineages: The monophyly of toothed whales and the paraphyly of river dolphins|tarih=19 Haziran 2001|sayı=13|dil=İngilizce|sayfalar=7384-7389|çalışma=Proceedings of the National Academy of Sciences|cilt=98|ad=Masato|soyadı=Nikaido|issn=0027-8424|pmc=PMC34678|pmid=11416211|doi=10.1073/pnas.121139198|ad2=Fumio|ad3=Healy|ad4=Robert L.|ad5=Ying|ad6=Wang|ad7=Zhu|ad8=Andrew M.|ad9=R. Ewan|ad10=Masami|ad11=Norihiro|soyadı2=Matsuno|soyadı3=Hamilton|soyadı4=Brownell|soyadı5=Cao|soyadı6=Ding|soyadı7=Zuoyan|soyadı8=Shedlock|soyadı9=Fordyce|soyadı10=Hasegawa|soyadı11=Okada|erişimtarihi=17 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211117185836/https://www.pnas.org/content/98/13/7384|arşivtarihi=17 Kasım 2021|ölüurl=hayır}}</ref>

{{Cladogram|caption=Nikaido ''vd.'' (2001) tarafından oluşturulmuş kladogram (Ma: Milyon yıl önce).|clades={{klad
|label1=[[Whippomorpha]] 55 Ma
|1={{klad
|1=[[Su aygırı]]
|label2='''Cetacea''' 32.3 ± 5.1 Ma
|2={{klad
|label1=[[Odontoceti]] (dişli balinalar) 30.0 ± 5.0 Ma
|1={{klad
|1=[[İspermeçet balinası]]
|label2=13.1 ± 4.0 Ma
|2={{klad
|1=[[Narval]]
|2=[[Beyaz yanlı musur]]
}}}}
|label2=[[Mysticeti]] (dişsiz balinalar) 19.8 ± 4.7 Ma
|2={{klad
|1=[[Minke balinası]]
|label2=17.2 ± 4.5 Ma
|2={{klad
|1=[[Oluklu balina]]
|2=[[Kambur balina]]
}}}}}}}}}}}}

2021'de Springer ''vd.'', balinalar ve su aygırlarının [[genom]]unu inceledi ve sucul (kılsız) derilerini [[yakınsak evrim]]le geliştirdiklerini buldu.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.cell.com/current-biology/abstract/S0960-9822(21)00301-8|başlık=Genomic and anatomical comparisons of skin support independent adaptation to life in water by cetaceans and hippos|tarih=24 Mayıs 2021|sayı=10|dil=İngilizce|sayfalar=2124-2139.e3|çalışma=Current Biology|cilt=31|ad=Mark S.|soyadı=Springer|issn=0960-9822|pmc=PMC8154672|pmid=33798433|doi=10.1016/j.cub.2021.02.057|ad2=Christian F.|ad3=Matthias|ad4=Matthew A.|ad5=Kerri|ad6=Michael R.|ad7=Ji Won|ad8=Raul|ad9=Michael|ad10=Maksim V.|ad11=John|soyadı2=Guerrero-Juarez|soyadı3=Huelsmann|soyadı4=Collin|soyadı5=Danil|soyadı6=McGowen|soyadı7=Oh|soyadı8=Ramos|soyadı9=Hiller|soyadı10=Plikus|soyadı11=Gatesy}}</ref>

==== 21. yüzyıl fosilleri ==== 
===== ''Kutchicetus'' =====
{{Ana|Kutchicetus}}
[[Dosya:Kutchicetus BW.jpg|sol|upright=1.14|küçükresim|Nobu Tamura (2008)]]
''[[Kutchicetus minimus]]'', ilk defa Bajpai ve Thewissen (2000) tarafından [[Harudi Formasyonu]]'nun [[Lütesiyen]] (47.8 – 41.3 myö) çökeltilerinden bir [[remingtonosetid]] olarak tanımlandı. Fosil kalıntıları; dişleri, kafatası parçalarını, uzuv kemiklerini ve nispeten eksiksiz bir omur sütununu içeriyordu. Vertebral oranları, bu canlının vertebral kolonunun, bilinen diğer herhangi bir [[Eosen]] balinasından veya mevcut balinalardan farklı şekillerde işlev gördüğünü gösterir. Tür ismi, ''K. minimus''{{'}}un tanımlanan en küçük remingtonosetid olan ''[[Andrewsiphius minor]]''{{'}}dan daha küçük olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.<ref name="bajpaithewissen2000">{{Dergi kaynağı|url=http://phsgirard.org/Biology/Evolution/WhaleEvolutionArticle.pdf|başlık=A new, diminutive Eocene whale from Kachchh (Gujarat, India) and its implications for locomotor evolution|yazarlar=Bajpai, Sunil; [[Hans Thewissen|Thewissen, J. G. M]]|tarih=2000|sayfalar=1478-1482|yayıncı=Current Science|erişimtarihi=11 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210501134136/http://phsgirard.org/Biology/Evolution/WhaleEvolutionArticle.pdf|arşivtarihi=1 Mayıs 2021|ölüurl=hayır}}</ref> ''Andrewsiphius'' ile yakından ilişkili olan ''Kutchicetus'', [[pakisetid]]lere ve [[ambulosetid]]lere göre daha gelişmişken, protosetidlere göre (örn. ''Protocetus'', ''Rodhocetus'') daha ilkeldir.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-paleontology/article/abs/new-skeletal-material-of-andrewsiphius-and-kutchicetus-two-eocene-cetaceans-from-india/BD800150DA15AD3A32BE5C745FB3514A|başlık=New skeletal material of Andrewsiphius and Kutchicetus, two Eocene cetaceans from India|tarih=Eylül 2009|sayı=5|dil=İngilizce|sayfalar=635-663|çalışma=Journal of Paleontology|cilt=83|ad=J. G. M.|soyadı=Thewissen|issn=0022-3360|doi=10.1666/08-045.1|ad2=Sunil|soyadı2=Bajpap|erişimtarihi=11 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210730140317/https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-paleontology/article/abs/new-skeletal-material-of-andrewsiphius-and-kutchicetus-two-eocene-cetaceans-from-india/BD800150DA15AD3A32BE5C745FB3514A|arşivtarihi=30 Temmuz 2021|ölüurl=hayır}}</ref>

===== ''Maiacetus'' =====
{{ana|Maiacetus}}
[[Dosya:Maiacetus NT.jpg|sol|upright=1.14|küçükresim|Yaşam restorasyonu, Nobu Tamura]]

Bilinen en eski protosetid olan ''[[Maiacetus]]'' –yaklaşık 47.5 milyon yıllıktır–, ilk olarak 2009'da tanımlandı. Güney Pakistan'dan ([[Beluçistan]]) gelen fosillerin ait olduğu balinanın, yaşarken 2.6 metre uzunluğa ve ~335&nbsp;kg ağırlığa sahip olduğuna inanılıyor.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0004366|başlık=New Protocetid Whale from the Middle Eocene of Pakistan: Birth on Land, Precocial Development, and Sexual Dimorphism|tarih=4 Şub 2009|sayı=2|dil=İngilizce|sayfalar=e4366|çalışma=PLOS ONE|cilt=4|ad=Philip D.|soyadı=Gingerich|issn=1932-6203|pmc=PMC2629576|pmid=19194487|doi=10.1371/journal.pone.0004366|ad2=Munir|ad3=Wighart von|ad4=William J.|ad5=B. Holly|ad6=Iyad S.|soyadı2=ul-Haq|soyadı3=Koenigswald|soyadı4=Sanders|soyadı5=Smith|soyadı6=Zalmout|erişimtarihi=7 Mayıs 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20160222130229/http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0004366|arşivtarihi=22 Şubat 2016|ölüurl=hayır}}</ref>

===== ''Peregocetus'' =====
{{Ana|Peregocetus}}
[[Dosya:Peregocetus on cliff.png|sol|upright=1.14|küçükresim|Hipotetik bir kuyrukla yaşam restorasyonu]]
''Peregocetus''{{'}}un fosilleri; 2011 yılında Playa Media Luna'daki (Peru) Pisco Havzası'ndaki Yumaque Formasyonu'nda, [[Belçika]], [[Peru]], [[Fransa]], [[İtalya]] ve [[Hollanda|Hollanda'dan]] üyelerden oluşan bir ekip tarafından ortaya çıkarılmıştı.<ref name="guardian">{{Web kaynağı | url = https://amp.theguardian.com/science/2019/apr/04/fossil-ancient-four-legged-whale-legs-hooves-discovered | başlık = Fossil of ancient four-legged whale with hooves discovered | erişimtarihi = 4 Nisan 2019 | tarih = 4 Nisan 2019 | çalışma = [[The Guardian]] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190404155352/https://amp.theguardian.com/science/2019/apr/04/fossil-ancient-four-legged-whale-legs-hooves-discovered | arşivtarihi = 4 Nisan 2019}}</ref><ref name="gizmodo">{{Web kaynağı | url = https://gizmodo.com/unknown-species-of-ancient-four-legged-whale-uncovered-1833805642 | başlık = Unknown Species of Ancient Four-Legged Whale Uncovered in Peru | tarih = 4 Nisan 2019 | çalışma = Gizmodo | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190404155915/https://gizmodo.com/unknown-species-of-ancient-four-legged-whale-uncovered-1833805642 | arşivtarihi = 4 Nisan 2019}}</ref> 2019'da bir [[protosetid]] balina olarak tanımlanmıştır. Kurtarılan parçalar arasında çene, ön ve arka bacaklar, omurga parçaları ve kuyruk bulunur. Yaklaşık 42 milyon yıl önce yaşamış ''Peregocetus'', [[Pasifik]]'te ve [[Güney yarımküre|Güney Yarımküre'de]] keşfedilmiş ilk dört ayaklı balinadır.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.cell.com/current-biology/abstract/S0960-9822(19)30220-9|başlık=An Amphibious Whale from the Middle Eocene of Peru Reveals Early South Pacific Dispersal of Quadrupedal Cetaceans|tarih=22 Nisan 2019|sayı=8|dil=İngilizce|sayfalar=1352-1359.e3|çalışma=Current Biology|cilt=29|ad=Olivier|soyadı=Lambert|issn=0960-9822|pmid=30955933|doi=10.1016/j.cub.2019.02.050|ad2=Giovanni|ad3=Rodolfo|ad4=Claudio Di|ad5=Etienne|ad6=Mario|ad7=Christian de|soyadı2=Bianucci|soyadı3=Salas-Gismondi|soyadı4=Celma|soyadı5=Steurbaut|soyadı6=Urbina|soyadı7=Muizon}}</ref>
===== ''Aegicetus'' =====
[[Dosya:Aegicetus size.png|sol|upright=1.14|küçükresim|''[[Aegicetus]]''{{'}}un boyut karşılaştırması]]
''[[Aegicetus]]''{{'}}un fosil örnekleri, 2007 yılında Wadi El Hitan'da (Gehannam Formasyonu; ''Aegicetus'', 35 milyon yıl öncesine tarihlenmiştir) nispeten tam bir iskelet ve kısmen ikinci bir örnek (paratip) ile keşfedildi. 2019 yılında [[Philip D. Gingerich]] ve meslektaşları tarafından yeni bir cins ve türe atandılar.<ref name=":5">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://dx.plos.org/10.1371/journal.pone.0225391|başlık=Aegicetus gehennae, a new late Eocene protocetid (Cetacea, Archaeoceti) from Wadi Al Hitan, Egypt, and the transition to tail-powered swimming in whales|tarih=11 Aralık 2019|sayı=12|dil=İngilizce|sayfalar=e0225391|çalışma=PLOS ONE|cilt=14|ad=Philip D.|soyadı=Gingerich|issn=1932-6203|pmc=PMC6905522|pmid=31825956|doi=10.1371/journal.pone.0225391|ad2=Mohammed Sameh M.|ad3=Iyad S.|soyadı2=Antar|soyadı3=Zalmout|editör-ad=Thierry|editör-soyadı=Smith}}</ref>

Tanımında ''Aegicetus''{{'}}un, kuyrukla çalışan bir yüzücünün daha büyük ve daha güçlü bir vertebral kolonuna sahip olması bakımından işlevsel olarak ara geçiş formunda olduğu belirtildi. Araştırmacılara göre: "Bu uyarlamalar, atalarına göre daha çok –tamamen– suda yaşayan ve yüzmek için ayaklarını daha az kullanan bir hayvana işaret ediyor."<ref name=":5" />

== Arkaik balinalar ==
{{Ana|Archaeoceti}}
[[Dosya:Georgiacetus BW.jpg|sağ|upright=1.27|küçükresim|''[[Georgiacetus]]'', Orta [[Eosen]] döneminde (~45 myö) yaşamış protosetid balina cinsi]]

Arkaik balinalar (Archaeoceti), balinaların kök grubudur – dolayısıyla [[parafiletik]] bir gruptur ve mevcut balinaları içermez. İlkel [[arkeoset]]ler en iyi, şu anda [[Hindistan]] ve [[Pakistan]]'da bulunan doğu [[Tethis Okyanusu|Tetis Denizi'nde]] biriken erken ve orta [[Eosen]] yaşlı sığ deniz tortul kayaçlarından bilinmektedir. 2000 yılında, erken [[Protocetidae]]'nin ön ve arka uzuvlarını koruyan, kısmen eklemli iki iskelet bulundu. Protocetidae'nin genellikle daha sonraki [[Basilosauridae|Basilosauridae'nin]] ataları olduğu ve dolayısıyla balina evriminin ana çizgisinde olduğu kabul edilir.<ref name=":0">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.sciencemag.org/lookup/doi/10.1126/science.1063902|başlık=Origin of Whales from Early Artiodactyls: Hands and Feet of Eocene Protocetidae from Pakistan|tarih=21 Eylül 2001|sayı=5538|sayfalar=2239-2242|çalışma=Science|cilt=293|ad=P. D.|soyadı=Gingerich|doi=10.1126/science.1063902}}</ref>

=== Pakicetidae ===
{{Ana|Pakicetidae}}
[[Dosya:Pakicetus_fossil.png|sol|küçükresim| ''[[Pakicetus]]'', (korunmuş fosil kalıntılarını gösteren çizim).]]
{{Harvnb|West (1980)}}, tarafından [[balina]] olarak tanımlanan [[Pakicetidae|pakicetidler]], en erken balinalar olup, uzun, ince bacaklara ve uzun, dar bir kuyruğa sahipti ve modern bir [[kurt]] boyutuna ulaşabiliyordu. Sadece kuzeybatı [[Hindistan]] ve kuzey [[Pakistan|Pakistan'daki]] tatlı su akıntılarındaki  çökeltilerde bulunmuşlardır ve muhtemelen yüzücüden ziyade dalgıçlardı.<ref name=":3" />

=== Ambulocetidae ===
{{Ana|Ambulocetidae}}
[[Dosya:Ambulocetus_fossil_remains.JPG|sol|küçükresim| ''[[Ambulocetus]]'', bir ambulocetid (korunmuş fosil kalıntılarını gösteren çizim).]]
Balinaların bir sonraki evrimleşmiş familyası olan [[Ambulocetidae]] pakicetidlere göre büyüktü ve sadece suda yaşıyordu.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Farewell to life on land - thoracic strength as a new indicator to determine paleoecology in secondary aquatic mammals|yazarlar=Ando|sayı=6|sayfalar=768-777|çalışma=[[Journal of Anatomy]]|yıl=2016|cilt=229|pmc=5108153|pmid=27396988|doi=10.1111/joa.12518}}</ref> Görünüşü büyük ayakları ve [[güçlü]] bir kuyruğu olan [[timsahlar|timsah]] gibiydi. Tortular, kıyı bölgelerinde yaşadıklarını ve [[Osteoskleroz|kompakt kemikleri]], hızlı avcılardan ziyade pusuya düşürüldüklerini gösteriyor. Sadece [[Pakistan]] ve Hindistan'dan da bilinen [[Ambulocetidae|ambulocetidler]], ailenin geri kalanından 4 milyon yıl daha yaşlı olduğuna inanılan bilinen en eski balina ''[[Himalayacetus|Himalayacetus'u]]'' da içeriyor''.''<ref name=":3" />

=== Remingtonocetidae ===
{{Ana|Remingtonocetidae}}
[[Dosya:Kutchicetus_minimus.jpg|sol|küçükresim| ''[[Kutchicetus]]'', bir remingtonocetid.]]
[[Remingtonocetidae|Remingtonocetidlerin]]'nin kısa bacakları, düzleştirilmiş [[omur]]ları ve güçlü bir kuyruğu vardı. Uzun burunları, minik gözleri ve kulak morfolojileri, görüşlerinin zayıf olduğunu ve işitme duyusunun baskın duyuları olduğunu gösteriyor. Onlar da sadece [[Pakistan]] ve [[Hindistan|Hindistan'da]] bulundu ve tortular, kıyı bölgelerindeki sığ sularda yaşadıklarını gösteriyor. Muhtemelen karaya çıkabiliyorlardı ve kuyruklarını yüzmek için kullanıyorlardı.<ref name=":3" />

=== Protocetidae ===
{{Ana|Protocetidae}}
[[Dosya:Maiacetus.jpg|küçükresim|''[[Maiacetus]]'', bir protocetid.]]
Hem [[Afrika]] hem de [[Amerika|Amerika'da]] kalıntıları bulunmuş [[Protocetidae]], arka bacakları ve güçlü bir kuyruğu olan suya daha iyi adapte olmuş ve oldukça fazla türleşmiş bir aileydi, kemikleri ise resifler gibi sığ ve sıcak okyanusları kolonileştiren güçlü yüzücüler olduklarını gösteriyordu. Deniz memelilerinin evrimini büyük ölçüde etkilediler ([[Eosen|Geç Eosen]]), çünkü Dünya okyanuslarına yayıldılar.<ref name=":3" /> Uzun burunları, büyük [[göz]]leri ve daha önceki archaeoceti'lerden başın daha yukarısında bulunan bir burun açıklığı vardı.Bu da, modern deniz memelilerine benzer şekilde başlarını yatay olarak tutarak nefes alabilecekleri öne sürüyor. Dişleri farklıydı ve modern deniz memelilerinin çiğnemeyen dişlerine doğru gelişmeye başladı, muhtemelen aktif avcılardı. Karada hareket etme yetenekleri değişken görünmektedir: ''[[Rodhocetus]]'' ve ''[[Peregocetus]]'ta'' karada hareket edebileceklerini gösteren sakroiliak [[eklem]] vardır.<ref name="Oliver et.al.2019">Olivier L, Bianucci G, Salas-Gismondi R, Di Celma C, Steurbaut E, Urbina M & de Muizon C (2019). "An amphibious whale from the Middle Eocene of Peru reveals early South Pacific dispersal of quadrupedal cetaceans". ''Current Biology'' '''29'''(8): p. 1352–1359.e3.</ref> Diğer cinslerde (''[[Georgiacetus]]'' ve ''[[Aegicetus]]''), [[pelvis]] vertebral kolona bağlı değildi, bu da arka bacakların vücut ağırlığını destekleyemeyeceğini gösterdi.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.worldcat.org/oclc/48969234|başlık=Encyclopedia of marine mammals|tarih=2002|yer=San Diego|yayıncı=Academic Press|diğerleri=William F. Perrin, Bernd G. Würsig, J. G. M. Thewissen|isbn=0-12-551340-2|oclc=48969234}}</ref> Bazı cinslerin (''[[Rodhocetus]]'') büyük kürekleri oluşturan büyük arka ayakları vardı, oysa ''Aegicetus'un'' kendini suda ilerletmek için kuyruğunu daha çok kullandığı düşünülüyor.<ref name="Gingerich et.al.2019">Gingerich P.D., Antar M.S.M. & Zalmout I.S. (2019). "''Aegicetus gehennae'', a new late Eocene protocetid (Cetacea, Archaeoceti) from Wadi Al Hitan, Egypt, and the transition to tail-powered swimming in whales". ''PLOS ONE'' '''15'''(3): [https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0225391 e0230596] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20210108064846/https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0225391 |tarih=8 Ocak 2021 }}</ref>

=== Basilosauridae ===
{{Ana|Basilosauridae}}
[[Dosya:Dorudon_atrox-lateral.jpg|küçükresim|''[[Dorudon]],'' bir basilosaurid.]]

Küçük arka bacakları ve kanat şeklindeki ön bacakları olan [[Basilosauridae|Basilosauridler]], zorunlu olarak suda yaşıyorlardı ve okyanuslara hükmetmeye başladılar. Modern [[odontoceti]] ve [[mysticeti]]'nin ekolokasyon ve [[Balina çubuğu|balenlerinden]] hâlâ yoksundular.<ref name=":3" /> [[Basilosaurine]]ler ve [[dorudontine]]ler, tüm iskeletin bulunduğu en eski zorunlu deniz memelileridir. Daha önceki archaeocetilerde bulunmayan bir dizi sucul adaptasyon sahiplerdi.<ref>{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.nature.com/articles/35095005|başlık=Skeletons of terrestrial cetaceans and the relationship of whales to artiodactyls|tarih=Eylül 2001|sayı=6853|dil=İngilizce|sayfalar=277-281|çalışma=Nature|cilt=413|ad=J. G. M.|soyadı=Thewissen|issn=1476-4687|doi=10.1038/35095005|ad2=E. M.|ad3=L. J.|ad4=S. T.|soyadı2=Williams|soyadı3=Roe|soyadı4=Hussain|erişimtarihi=10 Kasım 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211023100428/https://www.nature.com/articles/35095005|arşivtarihi=23 Ekim 2021|ölüurl=hayır}}</ref> Omur kolonundaki boyun [[omur]]ları kısadır, torasik ve lomber omurlar benzer uzunluktadır, sakral omurlar kaynaşmaz, sakroiliak [[eklem]]ler yoktur ve kısa kuyruğun bir top omuru vardır. Kürek kemiği geniş ve yelpaze şeklindedir, ön akromiyonlar ve küçük supraspinöz fossaları vardır. [[Dirsek kemiği|Dirsek kemikleri]] büyüktür ve enine düz olekranonlara sahiptir, bilekler ve distal önkollar ellerin düzleminde düzleşmiştir ve arka ayakları küçüktür.

== Ayrıca Bakınız ==
* [[Memelilerin evrimi]]
* [[Sudan karaya geçiş]]
* [[Akciğerin evrimi]]

== Dış bağlantılar ==
*[https://evolution-outreach.biomedcentral.com/articles/10.1007/s12052-009-0135-2/figures/1 Balina fetüsündeki bıyıklar] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20210413064709/https://evolution-outreach.biomedcentral.com/articles/10.1007/s12052-009-0135-2/figures/1 |tarih=13 Nisan 2021 }}.
*[https://evolution-outreach.biomedcentral.com/articles/10.1007/s12052-009-0135-2/figures/20 Burun deliklerinin konumunun son 50 milyon yıldaki değişimi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20210413064709/https://evolution-outreach.biomedcentral.com/articles/10.1007/s12052-009-0135-2/figures/20 |tarih=13 Nisan 2021 }}.
*[https://evolution-outreach.biomedcentral.com/articles/10.1007/s12052-009-0135-2/figures/21 Rodhocetus'un  el ve ayak kemikleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20210425195013/https://evolution-outreach.biomedcentral.com/articles/10.1007/s12052-009-0135-2/figures/21 |tarih=25 Nisan 2021 }}.
*[https://evolution-outreach.biomedcentral.com/articles/10.1007/s12052-009-0135-2/figures/24 Taiji Balina Müzesi'nde barındırılan tek bir anormal yunusta görülen arka ayak yüzgeçleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20210425203340/https://evolution-outreach.biomedcentral.com/articles/10.1007/s12052-009-0135-2/figures/24 |tarih=25 Nisan 2021 }}.
*[https://www.researchgate.net/figure/Morphology-of-an-approximately-110-day-old-pantropical-spotted-dolphin-Stenella_fig20_34248555 110 günlük yunus embriyosunda gözlenen arka ayak yüzgeçleri] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20211111180750/https://www.researchgate.net/figure/Morphology-of-an-approximately-110-day-old-pantropical-spotted-dolphin-Stenella_fig20_34248555 |tarih=11 Kasım 2021 }}.
* Video: [https://youtu.be/_OSRKtT_9vw When Whales Walked] (6:17)

== Notlar ==
{{Not listesi}}

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
{{Evrim}}

[[Kategori:Setoloji|Evrim]]
[[Kategori:Taksonlarına göre evrim]]
[[Kategori:Evrimsel biyoloji]]
[[Kategori:Balinaların evrimi]]