Ezra'nın Türbesi: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon]

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

18.01, 3 Mart 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Ezra'nın Türbesi veya Ezra'nın Mezarı (Arapça: العزير, Müslüman inancına göre Üzeyir Peygamber Türbesi), Irak'ın Meysan Valiliği'nde, Dicle Nehri'nin batı kıyısında, Kal'at Salih bölgesindeki El-Uzair'de bulunan ve halk arasında incil figürü Ezra'nın mezar yeri olduğuna inanılan bir Şii Müslüman ve Yahudi türbesidir.

Tarihi

Yahudi tarihçi Josephus, Ezra'nın Kudüs'te öldüğünü ve defnedildiğini yazmıştır. Yüzlerce yıl sonra ise 1050 civarında Irak'ta Ezra'ya atfedilen bir mezar bulunduğu iddia edildi.^{[Not a]}^[1]^[2]

Orta Çağ'da, peygamberlerin mezarlarından göksel bir ışık çıktığına inanılıyordu;^[3] bazı gecelerde Ezra'nın mezarından da bir "ışık" yayıldığı rivayet edilirdi.^[4] Yasin el-Biqai (ö. 1095), Concise Pamphlet Concerning Noble Pilgrimage Sites adlı eserinde, mezarın üzerine “nur indiğini” yazmıştır.^[5]^:23 11.-13. yüzyıllardan itibaren Hindistan'da ticari faaliyetlerde bulunan Yahudi tüccarlar, Mısır gibi yerlerden dönerken bu bölgedeki mezarı ziyaret ederek sık sık türbedeki medfun zata saygılarını gösterdiler.^[6]^[7] Ünlü Yahudi gezgin Tudelalı Benjamin (ö. 1173) mezarı ziyaret etmiş ve o yıllarda hem Yahudilerin hem de Müslümanların mezar alanında ne tür törenler yaptığını kaydetmiştir. Yehuda Alharizi (ö. 1225) adında bir Yahudi gezgine ziyareti sırasında (y. 1215) bir çobanın 160 yıl önce gördüğü bir rüya üzerine mezar alanının ortaya nasıl çıkarıldığına dair bir rüya anlattı.^[8] Ayrıca mezarda gösterilen ışığın “Tanrı'nın görkemi” olduğu da yorumladı Alharizi'nin yorumları arasındaydı.^[5] ^:21 Ratisbonlu Haham Petachiah, mezarın keşfiyle ilgili Alharizi'ye benzer bir açıklama yaptı.^[9]

19. yüzyılda, bölgede çalışmalar yapan Sir Austen Henry Layer, orijinal mezar alanının Dicle'nin sürekli değişen akışı tarafından muhtemelen taşındığını öne sürdü, çünkü Tudela'nın bahsettiği önemli binalardan hiçbiri, Layer'in seferi sırasında görülebilir değildi.^[10] Bugün mezar alanı aktif bir kutsal alan özelliğini korumaktadır.^[11]

Galeri

Ezra'nın Türbesi, İngiliz savaş sanatçısı Donald Maxwell'ın eseri, y. 1918.
Ezra'nın Türbesi, 20. yüzyılın başları. Kubbe hurma ağaçlarının arasında saklı durumda.

Ayrıca bakınız

Üzeyir
Tadif - Suriye'de Ezra'ya ait mezar alanının bulunduğu şehir.

Notlar

^Not a: Yemen Yahudileri arasında dolaşan bir efsaneye göre Ezra, Kudüs'e dönmesi yasaklandığı için Tanrı'nın kendisine verdiği cezayı çekerken Irak'ta öldü.

Kaynakça

^ Parfitt, Tudor (1996). "The road to Redemption: the Jews of the Yemen: 1900 - 1950". Brill's Series in Jewish Studies. Leiden [u.a.]: Brill (17): 4.
^ New Judea; Jewish Life in Modern Palestine and Egypt. Philadelphia: J.H. Greenstone. 1919. s. 70.
^ Chau Ju-Kua: His Work on the Chinese and Arab Trade in the Twelfth and Thirteenth Centuries, Entitled Chu-Fanchï. New York: Paragon Book Reprint Corp. 1966. s. 125.
^ Sufi Visionary of Ottoman Damascus. Routledge. 2005. s. 122.
^ ^a ^b The Cult of Saints Among Muslims and Jews in Medieval Syria. Oxford: Oxford University Press. 2002.
^ A Mediterranean Society: The Jewish Communities of the Arab World as Portrayed in the Documents of the Cairo Geniza – The Individual. 5. Berkeley, Calif. [a.u.]: Univ. of California Press. 1999. s. 18.
^ Pilgrimage and the Jews. Westport: CT: Praeger. 2006. s. 97.
^ Alharizi, transl. in Benisch, A. Travels of Rabbi Petachia of Ratisbon, London: Trubner & C., 1856 pp. 92-93
^ Petachia of Ratisbon, Rabbi. Travels of Rabbi Petachia of Ratisbon, who in the latter end of the 12. century, visited Poland, Russia, Little Tartary, the Crimea, Armenia ...: translated ... by A. Benisch, with explanat. notes by the translat. and William Francis Ainsworth. London: Trubner & C., 1856, pp. 91 n. 56
^ Layard, Austen Henry, and Henry Austin Bruce Aberdare. Early Adventures in Persia, Susiana, and Babylonia, Including a Residence Among the Bakhtiyari and Other Wild Tribes Before the Discovery of Nineveh. Farnborough, Eng: Gregg International, 1971, pp. 214-215
^ Raheem Salman, “IRAQ: Amid war, a prophet’s shrine survives 17 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,” LA Times blog, August 17, 2008

Wikimedia Commons'ta Ezra'nın Türbesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

[1] Parfitt, Tudor (1996). "The road to Redemption: the Jews of the Yemen: 1900 - 1950". Brill's Series in Jewish Studies. Leiden [u.a.]: Brill (17): 4.

[2] New Judea; Jewish Life in Modern Palestine and Egypt. Philadelphia: J.H. Greenstone. 1919. s. 70.

[3] Chau Ju-Kua: His Work on the Chinese and Arab Trade in the Twelfth and Thirteenth Centuries, Entitled Chu-Fanchï. New York: Paragon Book Reprint Corp. 1966. s. 125.

[p122-4] Sufi Visionary of Ottoman Damascus. Routledge. 2005. s. 122.

[Meri-5] The Cult of Saints Among Muslims and Jews in Medieval Syria. Oxford: Oxford University Press. 2002.

[6] A Mediterranean Society: The Jewish Communities of the Arab World as Portrayed in the Documents of the Cairo Geniza – The Individual. 5. Berkeley, Calif. [a.u.]: Univ. of California Press. 1999. s. 18.

[7] Pilgrimage and the Jews. Westport: CT: Praeger. 2006. s. 97.

[alharizi-8] Alharizi, transl. in Benisch, A. Travels of Rabbi Petachia of Ratisbon, London: Trubner & C., 1856 pp. 92-93

[9] Petachia of Ratisbon, Rabbi. Travels of Rabbi Petachia of Ratisbon, who in the latter end of the 12. century, visited Poland, Russia, Little Tartary, the Crimea, Armenia ...: translated ... by A. Benisch, with explanat. notes by the translat. and William Francis Ainsworth. London: Trubner & C., 1856, pp. 91 n. 56

[10] Layard, Austen Henry, and Henry Austin Bruce Aberdare. Early Adventures in Persia, Susiana, and Babylonia, Including a Residence Among the Bakhtiyari and Other Wild Tribes Before the Discovery of Nineveh. Farnborough, Eng: Gregg International, 1971, pp. 214-215

[11] Raheem Salman, “IRAQ: Amid war, a prophet’s shrine survives 17 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,” LA Times blog, August 17, 2008

[Not a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
+'''Ezra'nın Türbesi''' veya '''Ezra'nın Mezarı''' ({{dil|ar|العزير|Al-ʻUzair, Al-ʻUzayr, Al-Azair}}, [[Müslüman]] inancına göre ''Üzeyir Peygamber Türbesi''), [[Irak]]'ın [[Meysan|Meysan Valiliği]]'nde, [[Dicle|Dicle Nehri]]'nin batı kıyısında, Kal'at Salih bölgesindeki El-Uzair'de bulunan ve halk arasında incil figürü [[Ezra]]'nın mezar yeri olduğuna inanılan  bir [[Şiilik|Şii]] [[İslam|Müslüman]] ve [[Yahudiler|Yahudi]] [[türbe]]sidir.
-[[Dosya:https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Ezer_Mosque.jpg/310px-Ezer_Mosque.jpg|küçükresim|sağ|275px|Türbenin genel bir görünümü]]
-'''Ezra'nın Türbesi''' veya '''Ezra'nın Mezarı''' ({{dil|ar|العزير|Al-ʻUzair, Al-ʻUzayr, Al-Azair}}, [[Müslüman]] inancına göre ''Üzeyir Peygamber Türbesi''), [[Irak]]'ın [[Meysan|Meysan Valiliği]]'nde, [[Dicle|Dicle Nehri]]'nin batı kıyısında, Kal'at Salih bölgesindeki El-Uzair'de bulunan ve halk arasında incil figürü [[Ezra]]'nın mezar yeri olduğuna inanılan  bir [[Şiilik|Şii]] [[İslam|Müslüman]] ve [[Yahudiler|Yahudi]] [[türbe]]<nowiki/>sidir.
 == Tarihi ==
-Yahudi tarihçi [[Josephus]], Ezra'nın Kudüs'te öldüğünü ve defnedildiğini yazmıştır. Yüzlerce yıl sonra ise 1050 civarında Irak'ta Ezra'ya atfedilen bir mezar bulunduğu iddia edildi.{{Ref|a|[Not a]}} <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The road to Redemption: the Jews of the Yemen: 1900 - 1950|yazarlar=Parfitt, Tudor|sayı=17|sayfa=4|çalışma=Brill's Series in Jewish Studies|yer=Leiden [u.a.]|yayıncı=Brill|yıl=1996}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/newjudeajewishl01gordgoog|başlık=New Judea; Jewish Life in Modern Palestine and Egypt|sayfa=[https://archive.org/details/newjudeajewishl01gordgoog/page/n138 70]|yer=Philadelphia|yayıncı=J.H. Greenstone|yıl=1919}}</ref>
+Yahudi tarihçi [[Josephus]], Ezra'nın Kudüs'te öldüğünü ve defnedildiğini yazmıştır. Yüzlerce yıl sonra ise 1050 civarında Irak'ta Ezra'ya atfedilen bir mezar bulunduğu iddia edildi.{{Ref|a|[Not a]}}<ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The road to Redemption: the Jews of the Yemen: 1900 - 1950|yazarlar=Parfitt, Tudor|sayı=17|sayfa=4|çalışma=Brill's Series in Jewish Studies|yer=Leiden [u.a.]|yayıncı=Brill|yıl=1996}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://archive.org/details/newjudeajewishl01gordgoog|başlık=New Judea; Jewish Life in Modern Palestine and Egypt|sayfa=[https://archive.org/details/newjudeajewishl01gordgoog/page/n138 70]|yer=Philadelphia|yayıncı=J.H. Greenstone|yıl=1919}}</ref>
-[[Orta Çağ]]'da, peygamberlerin mezarlarından göksel bir ışık çıktığına inanılıyordu;<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Chau Ju-Kua: His Work on the Chinese and Arab Trade in the Twelfth and Thirteenth Centuries, Entitled Chu-Fanchï|sayfa=125|yer=New York|yayıncı=Paragon Book Reprint Corp|yıl=1966}}</ref> bazı gecelerde Ezra'nın mezarından da bir "ışık" yayıldığı rivayet edilirdi.<ref name="p122">{{Kitap kaynağı|başlık=Sufi Visionary of Ottoman Damascus|sayfa=122|yayıncı=Routledge|yıl=2005}}</ref> Yasin el-Biqai (ö. 1095), ''Concise Pamphlet Concerning Noble Pilgrimage Sites'' adlı eserinde, mezarın üzerine “nur indiğini” yazmıştır.<ref name="Meri">{{Kitap kaynağı|başlık=The Cult of Saints Among Muslims and Jews in Medieval Syria|yer=Oxford|yayıncı=[[Oxford University Press]]|yıl=2002}}</ref>{{Rp|23}} 11.-13. yüzyıllardan itibaren [[Hindistan|Hindistan'da]] ticari faaliyetlerde bulunan Yahudi tüccarlar, [[Mısır]] gibi yerlerden dönerken bu bölgedeki mezarı ziyaret ederek sık sık türbedeki medfun zata saygılarını gösterdiler. <ref>{{Kitap kaynağı|başlık=A Mediterranean Society: The Jewish Communities of the Arab World as Portrayed in the Documents of the Cairo Geniza – The Individual|tarih=1999|sayfa=18|yer=Berkeley, Calif. [a.u.]|yayıncı=Univ. of California Press|cilt=5}}</ref> <ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Pilgrimage and the Jews|sayfa=97|yer=Westport: CT|yayıncı=Praeger|yıl=2006}}</ref> Ünlü Yahudi gezgin Tudelalı Benjamin (ö. 1173) mezarı ziyaret etmiş ve o yıllarda hem Yahudilerin hem de Müslümanların mezar alanında ne tür törenler yaptığını kaydetmiştir. Yehuda Alharizi (ö. 1225) adında bir Yahudi gezgine ziyareti sırasında ({{Yaklaşık|1215}}) bir çobanın 160 yıl önce gördüğü bir rüya üzerine mezar alanının ortaya nasıl çıkarıldığına dair bir rüya anlattı.<ref name="alharizi">Alharizi, transl. in Benisch, A. ''Travels of Rabbi Petachia of Ratisbon'', London: Trubner & C., 1856 pp. 92-93</ref> Ayrıca mezarda gösterilen ışığın “Tanrı'nın görkemi” olduğu da yorumladı Alharizi'nin yorumları arasındaydı.<ref name="Meri" /> {{Rp|21}} Ratisbonlu Haham Petachiah, mezarın keşfiyle ilgili Alharizi'ye benzer bir açıklama yaptı.<ref>Petachia of Ratisbon, Rabbi. ''Travels of Rabbi Petachia of Ratisbon, who in the latter end of the 12. century, visited Poland, Russia, Little Tartary, the Crimea, Armenia ...: translated ... by A. Benisch, with explanat. notes by the translat. and [[William Francis Ainsworth]].'' London: Trubner & C., 1856, pp. 91 n. 56</ref>
+[[Orta Çağ]]'da, peygamberlerin mezarlarından göksel bir ışık çıktığına inanılıyordu;<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Chau Ju-Kua: His Work on the Chinese and Arab Trade in the Twelfth and Thirteenth Centuries, Entitled Chu-Fanchï|sayfa=125|yer=New York|yayıncı=Paragon Book Reprint Corp|yıl=1966}}</ref> bazı gecelerde Ezra'nın mezarından da bir "ışık" yayıldığı rivayet edilirdi.<ref name="p122">{{Kitap kaynağı|başlık=Sufi Visionary of Ottoman Damascus|sayfa=122|yayıncı=Routledge|yıl=2005}}</ref> Yasin el-Biqai (ö. 1095), ''Concise Pamphlet Concerning Noble Pilgrimage Sites'' adlı eserinde, mezarın üzerine “nur indiğini” yazmıştır.<ref name="Meri">{{Kitap kaynağı|başlık=The Cult of Saints Among Muslims and Jews in Medieval Syria|url=https://archive.org/details/cultofsaintsamon0000meri|yer=Oxford|yayıncı=[[Oxford University Press]]|yıl=2002}}</ref>{{Rp|23}} 11.-13. yüzyıllardan itibaren [[Hindistan|Hindistan'da]] ticari faaliyetlerde bulunan Yahudi tüccarlar, [[Mısır]] gibi yerlerden dönerken bu bölgedeki mezarı ziyaret ederek sık sık türbedeki medfun zata saygılarını gösterdiler.<ref>{{Kitap kaynağı|başlık=A Mediterranean Society: The Jewish Communities of the Arab World as Portrayed in the Documents of the Cairo Geniza – The Individual|tarih=1999|sayfa=18|yer=Berkeley, Calif. [a.u.]|yayıncı=Univ. of California Press|cilt=5}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Pilgrimage and the Jews|sayfa=97|yer=Westport: CT|yayıncı=Praeger|yıl=2006}}</ref> Ünlü Yahudi gezgin Tudelalı Benjamin (ö. 1173) mezarı ziyaret etmiş ve o yıllarda hem Yahudilerin hem de Müslümanların mezar alanında ne tür törenler yaptığını kaydetmiştir. Yehuda Alharizi (ö. 1225) adında bir Yahudi gezgine ziyareti sırasında ({{Yaklaşık|1215}}) bir çobanın 160 yıl önce gördüğü bir rüya üzerine mezar alanının ortaya nasıl çıkarıldığına dair bir rüya anlattı.<ref name="alharizi">Alharizi, transl. in Benisch, A. ''Travels of Rabbi Petachia of Ratisbon'', London: Trubner & C., 1856 pp. 92-93</ref> Ayrıca mezarda gösterilen ışığın “Tanrı'nın görkemi” olduğu da yorumladı Alharizi'nin yorumları arasındaydı.<ref name="Meri" /> {{Rp|21}} Ratisbonlu Haham Petachiah, mezarın keşfiyle ilgili Alharizi'ye benzer bir açıklama yaptı.<ref>Petachia of Ratisbon, Rabbi. ''Travels of Rabbi Petachia of Ratisbon, who in the latter end of the 12. century, visited Poland, Russia, Little Tartary, the Crimea, Armenia ...: translated ... by A. Benisch, with explanat. notes by the translat. and [[William Francis Ainsworth]].'' London: Trubner & C., 1856, pp. 91 n. 56</ref>
-. yüzyılda, bölgede çalışmalar yapan Sir Austen Henry Layer, orijinal mezar alanının Dicle'nin sürekli değişen akışı tarafından muhtemelen taşındığını öne sürdü, çünkü Tudela'nın bahsettiği önemli binalardan hiçbiri, Layer'in seferi sırasında görülebilir değildi.<ref>Layard, Austen Henry, and Henry Austin Bruce Aberdare. ''Early Adventures in Persia, Susiana, and Babylonia, Including a Residence Among the Bakhtiyari and Other Wild Tribes Before the Discovery of Nineveh.'' Farnborough, Eng: Gregg International, 1971, pp. 214-215</ref> Bugün mezar alanı aktif bir kutsal alan özelliğini korumaktadır.<ref>Raheem Salman, “[http://latimesblogs.latimes.com/babylonbeyond/2008/08/baghdad-amid-wa.html IRAQ: Amid war, a prophet’s shrine survives],” LA Times blog, August 17, 2008</ref>
+. yüzyılda, bölgede çalışmalar yapan Sir Austen Henry Layer, orijinal mezar alanının Dicle'nin sürekli değişen akışı tarafından muhtemelen taşındığını öne sürdü, çünkü Tudela'nın bahsettiği önemli binalardan hiçbiri, Layer'in seferi sırasında görülebilir değildi.<ref>Layard, Austen Henry, and Henry Austin Bruce Aberdare. ''Early Adventures in Persia, Susiana, and Babylonia, Including a Residence Among the Bakhtiyari and Other Wild Tribes Before the Discovery of Nineveh.'' Farnborough, Eng: Gregg International, 1971, pp. 214-215</ref> Bugün mezar alanı aktif bir kutsal alan özelliğini korumaktadır.<ref>Raheem Salman, “[http://latimesblogs.latimes.com/babylonbeyond/2008/08/baghdad-amid-wa.html IRAQ: Amid war, a prophet’s shrine survives] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20170917032125/http://latimesblogs.latimes.com/babylonbeyond/2008/08/baghdad-amid-wa.html |tarih=17 Eylül 2017 }},” LA Times blog, August 17, 2008</ref>
 == Galeri ==
@@ 16. satır: / 15. satır: @@
 ==Ayrıca bakınız==
-{{portal|Yahudilik}}
 * [[Üzeyir]]
 * [[Tadif]] - Suriye'de Ezra'ya ait mezar alanının bulunduğu şehir.
 ==Notlar==
-*{{small|{{not|a|Not a}}}}: [[Yemen]] Yahudileri arasında dolaşan bir efsaneye göre Ezra, Kudüs'e dönmesi yasaklandığı için Tanrı'nın kendisine verdiği cezayı çekerken Irak'ta öldü.
+*{{küçük|{{not|a|Not a}}}}: [[Yemen]] Yahudileri arasında dolaşan bir efsaneye göre Ezra, Kudüs'e dönmesi yasaklandığı için Tanrı'nın kendisine verdiği cezayı çekerken Irak'ta öldü.
 ==Kaynakça==
 {{kaynakça}}
-{{commons category|Ezra's Tomb}}
+{{commons kategori|Ezra's Tomb}}
 {{Yahudilik'te kutsal yerler}}
 [[Kategori:Irak'taki Şii camileri]]
-[[Kategori:Maysan ili]]
+[[Kategori:Meysan ili]]
 [[Kategori:Yahudi hac yerleri]]
 [[Kategori:Yahudi anıt mezarları]]