(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Melioidoz: Revizyonlar arasındaki fark - Vikipedi İçeriğe atla

Melioidoz: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Drgulcu (mesaj | katkılar)
Devriyeler
27.893 değişiklik
İmmoBot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.218.849 değişiklik
k dz.
(8 kullanıcı tarafından yapılan 13 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
⚫
'''Melioidoz''', ''[[Burkholderia pseudomallei]]'' adı verilen [[Gram negatif bakteri|gram negatif]] bir [[bakteri]]nin neden olduğu [[Bulaşıcı hastalık|bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır]].<ref name="Joost 2018">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis|tarih=February 2018|sayı=|sayfalar=17107|çalışma=Nature Reviews. Disease Primers|cilt=4|pmc=6456913|pmid=29388572|doi=10.1038/nrdp.2017.107}}</ref> ''B. pseudomallei'ye'' maruz kalan çoğu insan genellikle hiçbir semptom göstermez ancak semptom gösterenlerde [[Ateş (tıp)|ateş]] ve cilt değişiklikleri gibi hafif belirtilerden şiddetli [[zatürre]], [[apse]]ler ve septik şok gibi ölüme neden olabilecek belirtiler ve semptomlar görülebilir.<ref name="Joost 2018" /> Melioidoz hastalarının yaklaşık %10'u iki aydan uzun süren "kronik melioidoz" olarak adlandırılan semptomlar geliştirir.<ref name="Joost 2018" />


⚫
Etken bakteri insanlara kontamine toprak veya su ile temas yoluyla geçer. Bakteriler vücuda yaralar, soluma veya yutma yoluyla girer. İnsandan insana veya hayvandan insana bulaşma son derece nadirdir.<ref name="Joost 2018" /> Enfeksiyon Güneydoğu Asya'da, özellikle kuzeydoğu [[Tayland]] ve kuzey Avustralya'da endemiktir.<ref name="Joost 2018" /> Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri gibi ılıman ülkelerde görülen vakalar genellikle melioidozun endemik olduğu ülkelerden gelmektedir.<ref name="Currie 2015">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis: evolving concepts in epidemiology, pathogenesis, and treatment|tarih=February 2015|sayı=1|sayfalar=111-125|çalışma=Seminars in Respiratory and Critical Care Medicine|cilt=36|pmid=25643275|doi=10.1055/s-0034-1398389}}</ref> Melioidozun belirti ve semptomları [[Verem|tüberküloza]] benzediğinden yanlış tanı yaygındır.<ref name="Yi 2014">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis: a review|tarih=30 Ekim 2014|sayı=4|sayfalar=2763|çalışma=Rural and Remote Health|cilt=14|pmid=25359677|doi=10.22605/RRH2763}}</ref> Tanı genellikle enfekte kişinin kanından veya balgam ve idrar gibi diğer vücut sıvılarından ''B. pseudomallei'nin'' üretilmesiyle konur.<ref name="Joost 2018" /> Hastalar öncelikle intravenöz antibiyotikler (en yaygın olarak seftazidim ) ile tedavi edilir, ardından birkaç aylık [[Trimetoprim-sulfametoksazol|ko-trimoksazol]] tedavisi uygulanır.<ref name="Joost 2018" /> Gelişmiş sağlık sistemine sahip ülkelerde hastaların yaklaşık %10'u hastalıktan ölmektedir. Az gelişmiş ülkelerde ölüm oranı %40'a ulaşabilmektedir.<ref name="Joost 2018"/>
⚫
'''Melioidoz''', ''[[Burkholderia pseudomallei]]'' adı verilen [[Gram negatif bakteri|gram negatif]] bir [[Bakteri|bakterinin]] neden olduğu [[Bulaşıcı hastalık|bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır]]. <ref name="Joost 2018">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis|tarih=February 2018|sayı=|sayfalar=17107|çalışma=Nature Reviews. Disease Primers|cilt=4|pmc=6456913|pmid=29388572|doi=10.1038/nrdp.2017.107}}</ref> ''B. pseudomallei'ye'' maruz kalan çoğu insan genellikle hiçbir semptom göstermez ancak semptom gösterenlerde [[Ateş (tıp)|ateş]] ve cilt değişiklikleri gibi hafif belirtilerden şiddetli [[zatürre]], [[Apse|apseler]] ve septik şok gibi ölüme neden olabilecek belirtiler ve semptomlar görülebilir. <ref name="Joost 2018" /> Melioidoz hastalarının yaklaşık %10'u iki aydan uzun süren "kronik melioidoz" olarak adlandırılan semptomlar geliştirir. <ref name="Joost 2018" />


2016 yılında yayınlanan bir matematiksel modele göre yılda yaklaşık 165.000 kişiye melioidoz bulaşmaktadır ve bunların yaklaşık 89.000'i ölümle sonuçlanmaktadır.<ref name="Limmathurotsakul 2016">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Predicted global distribution of ''Burkholderia pseudomallei'' and burden of melioidosis|tarih=January 2016|yazarlarıgöster=6|sayı=1|sayfalar=15008|çalışma=Nature Microbiology|cilt=1|pmc=4746747|pmid=26877885|doi=10.1038/nmicrobiol.2015.8}}</ref> [[Diyabet]]önemli bir risk faktörüdür. Melioidoz vakalarının yarısından fazlası diyabetli kişilerdir.<ref name="Joost 2018"/> Fazla yağışlar ve fırtına gibi şiddetli hava olayları [[Endemik (tıp)|endemik]] bölgelerde melioidoz vakalarını arttırmaktadır.<ref name="Yi 2014"/>
⚫
Etken bakteri insanlara kontamine toprak veya su ile temas yoluyla geçer. Bakteriler vücuda yaralar, soluma veya yutma yoluyla girer. İnsandan insana veya hayvandan insana bulaşma son derece nadirdir. <ref name="Joost 2018" /> Enfeksiyon Güneydoğu Asya'da, özellikle kuzeydoğu [[Tayland]] ve kuzey Avustralya'da endemiktir. <ref name="Joost 2018" /> Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri gibi ılıman ülkelerde görülen vakalar genellikle melioidozun endemik olduğu ülkelerden gelmektedir. <ref name="Currie 2015">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis: evolving concepts in epidemiology, pathogenesis, and treatment|tarih=February 2015|sayı=1|sayfalar=111–125|çalışma=Seminars in Respiratory and Critical Care Medicine|cilt=36|pmid=25643275|doi=10.1055/s-0034-1398389}}</ref> Melioidozun belirti ve semptomları [[Verem|tüberküloza]] benzediğinden yanlış tanı yaygındır. <ref name="Yi 2014">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis: a review|tarih=30 October 2014|sayı=4|sayfalar=2763|çalışma=Rural and Remote Health|cilt=14|pmid=25359677|doi=10.22605/RRH2763}}</ref> Tanı genellikle enfekte kişinin kanından veya balgam ve idrar gibi diğer vücut sıvılarından ''B. pseudomallei'nin'' üretilmesiyle konur. <ref name="Joost 2018" /> Hastalar öncelikle intravenöz antibiyotikler (en yaygın olarak seftazidim ) ile tedavi edilir, ardından birkaç aylık [[Trimetoprim-sulfametoksazol|ko-trimoksazol]] tedavisi uygulanır. <ref name="Joost 2018" /> Gelişmiş sağlık sistemine sahip ülkelerde hastaların yaklaşık %10'u hastalıktan ölmektedir. Az gelişmiş ülkelerde ölüm oranı %40'a ulaşabilmektedir. <ref name="Joost 2018">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis|tarih=February 2018|sayı=|sayfalar=17107|çalışma=Nature Reviews. Disease Primers|cilt=4|pmc=6456913|pmid=29388572|doi=10.1038/nrdp.2017.107}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWiersingaVirkTorresCurrie2018">Wiersinga WJ, Virk HS, Torres AG, Currie BJ, Peacock SJ, Dance DA, Limmathurotsakul D (February 2018). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6456913 "Melioidosis"]. ''Nature Reviews. Disease Primers''. '''4''': 17107. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1038/nrdp.2017.107|10.1038/nrdp.2017.107]]. [[PubMed Central|PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6456913 6456913]</span>. [[PubMed|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29388572 29388572].</cite></ref>

2016 yılında yayınlanan bir matematiksel modele göre yılda yaklaşık 165.000 kişiye melioidoz bulaşmaktadır ve bunların yaklaşık 89.000'i ölümle sonuçlanmaktadır. <ref name="Limmathurotsakul 2016">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Predicted global distribution of <i>Burkholderia pseudomallei</i> and burden of melioidosis|tarih=January 2016|yazarları-göster=6|sayı=1|sayfalar=15008|çalışma=Nature Microbiology|cilt=1|pmc=4746747|pmid=26877885|doi=10.1038/nmicrobiol.2015.8}}</ref> [[Diyabet]]<nowiki/>önemli bir risk faktörüdür. Melioidoz vakalarının yarısından fazlası diyabetli kişilerdir. <ref name="Joost 2018">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis|tarih=February 2018|sayı=|sayfalar=17107|çalışma=Nature Reviews. Disease Primers|cilt=4|pmc=6456913|pmid=29388572|doi=10.1038/nrdp.2017.107}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWiersingaVirkTorresCurrie2018">Wiersinga WJ, Virk HS, Torres AG, Currie BJ, Peacock SJ, Dance DA, Limmathurotsakul D (February 2018). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6456913 "Melioidosis"]. ''Nature Reviews. Disease Primers''. '''4''': 17107. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1038/nrdp.2017.107|10.1038/nrdp.2017.107]]. [[PubMed Central|PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6456913 6456913]</span>. [[PubMed|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29388572 29388572].</cite></ref> Fazla yağışlar ve fırtına gibi şiddetli hava olayları [[Endemik (tıp)|endemik]] bölgelerde melioidoz vakalarını arttırmaktadır. <ref name="Yi 2014">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis: a review|tarih=30 October 2014|sayı=4|sayfalar=2763|çalışma=Rural and Remote Health|cilt=14|pmid=25359677|doi=10.22605/RRH2763}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFFoongTanBradbury2014">Foong YC, Tan M, Bradbury RS (30 October 2014). "Melioidosis: a review". ''Rural and Remote Health''. '''14''' (4): 2763. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.22605/RRH2763|10.22605/RRH2763]]. [[PubMed|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25359677 25359677].</cite></ref>


== Belirti ve bulgular ==
== Belirti ve bulgular ==


=== Akut ===
=== Akut ===
[[Dosya:Signs_of_melioidosis.svg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Signs_of_melioidosis.svg/290px-Signs_of_melioidosis.svg.png|küçükresim| Melioidoz belirtilerinin şematik görünümü]]
[[Dosya:Signs_of_melioidosis.svg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Signs of melioidosis.svg/290px-Signs of melioidosis.svg.png|küçükresim| Melioidoz belirtilerinin şematik görünümü]]
[[Dosya:Melioidosis_PA_and_lateral_X_rays.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Melioidosis_PA_and_lateral_X_rays.jpg/290px-Melioidosis_PA_and_lateral_X_rays.jpg|küçükresim| Akciğerin sol orta ve alt bölgelerinin tutulumunu gösteren göğüs röntgeni. <ref name="Chieng 2022">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://en.wikiversity.org/wiki/WikiJournal_Preprints/Melioidosis|başlık=Melioidosis|yazarlar=Chieng|tarih=2022|sayı=1|sayfalar=4|çalışma=WikiJournal of Medicine|cilt=9|doi=10.15347/WJM/2022.004|ilk=Raymond}}</ref>]]
[[Dosya:Melioidosis_PA_and_lateral_X_rays.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Melioidosis PA and lateral X rays.jpg/290px-Melioidosis PA and lateral X rays.jpg|küçükresim| Akciğerin sol orta ve alt bölgelerinin tutulumunu gösteren göğüs röntgeni.<ref name="Chieng 2022">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://en.wikiversity.org/wiki/WikiJournal_Preprints/Melioidosis|başlık=Melioidosis|yazar=Chieng|tarih=2022|sayı=1|sayfalar=4|çalışma=WikiJournal of Medicine|cilt=9|doi=10.15347/WJM/2022.004|ilk=Raymond|erişim-tarihi=7 Ekim 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221007124839/https://en.wikiversity.org/wiki/WikiJournal_Preprints/Melioidosis|arşivtarihi=7 Ekim 2022|ölüurl=hayır}}</ref>]]
[[Dosya:CT_and_MRI_scan_of_the_brain_with_melioidosis.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/CT_and_MRI_scan_of_the_brain_with_melioidosis.jpg/290px-CT_and_MRI_scan_of_the_brain_with_melioidosis.jpg|küçükresim| Beynin sağ ön lobunun lezyonunu gösteren BT ve MRI görüntüleri. <ref name="Chieng 2022">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://en.wikiversity.org/wiki/WikiJournal_Preprints/Melioidosis|başlık=Melioidosis|yazarlar=Chieng|tarih=2022|sayı=1|sayfalar=4|çalışma=WikiJournal of Medicine|cilt=9|doi=10.15347/WJM/2022.004|ilk=Raymond}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChieng2022">Chieng, Raymond (2022). [[wikiversity:WikiJournal_Preprints/Melioidosis|"Melioidosis"]]. ''WikiJournal of Medicine''. '''9''' (1): 4. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.15347/WJM/2022.004|10.15347/WJM/2022.004]]. [[S2CID (tanımlayıcı)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:251702278 251702278].</cite></ref>]]
[[Dosya:CT_and_MRI_scan_of_the_brain_with_melioidosis.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/CT and MRI scan of the brain with melioidosis.jpg/290px-CT and MRI scan of the brain with melioidosis.jpg|küçükresim| Beynin sağ ön lobunun lezyonunu gösteren BT ve MRI görüntüleri.<ref name="Chieng 2022"/>]]
[[Dosya:Septic_arthritis_of_left_hip_joint_with_melioidosis.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Septic_arthritis_of_left_hip_joint_with_melioidosis.jpg/290px-Septic_arthritis_of_left_hip_joint_with_melioidosis.jpg|küçükresim| Eklem yıkımı ile sol kalçanın septik artriti. <ref name="Chieng 2022">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://en.wikiversity.org/wiki/WikiJournal_Preprints/Melioidosis|başlık=Melioidosis|yazarlar=Chieng|tarih=2022|sayı=1|sayfalar=4|çalışma=WikiJournal of Medicine|cilt=9|doi=10.15347/WJM/2022.004|ilk=Raymond}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChieng2022">Chieng, Raymond (2022). [[wikiversity:WikiJournal_Preprints/Melioidosis|"Melioidosis"]]. ''WikiJournal of Medicine''. '''9''' (1): 4. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.15347/WJM/2022.004|10.15347/WJM/2022.004]]. [[S2CID (tanımlayıcı)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:251702278 251702278].</cite></ref>]]
[[Dosya:Septic_arthritis_of_left_hip_joint_with_melioidosis.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Septic arthritis of left hip joint with melioidosis.jpg/290px-Septic arthritis of left hip joint with melioidosis.jpg|küçükresim| Eklem yıkımı ile sol kalçanın septik artriti.<ref name="Chieng 2022"/>]]
Genellikle semptom görülmez. <ref name="Yi 2014">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis: a review|tarih=30 October 2014|sayı=4|sayfalar=2763|çalışma=Rural and Remote Health|cilt=14|pmid=25359677|doi=10.22605/RRH2763}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFFoongTanBradbury2014">Foong YC, Tan M, Bradbury RS (30 October 2014). "Melioidosis: a review". ''Rural and Remote Health''. '''14''' (4): 2763. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.22605/RRH2763|10.22605/RRH2763]]. [[PubMed|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25359677 25359677].</cite></ref> Akut melioidozun ortalama [[Kuluçka (epidemiyoloji)|kuluçka süresi]] 9 gündür (aralık 1-21 gün). <ref name="Joost 2018">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis|tarih=February 2018|sayı=|sayfalar=17107|çalışma=Nature Reviews. Disease Primers|cilt=4|pmc=6456913|pmid=29388572|doi=10.1038/nrdp.2017.107}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWiersingaVirkTorresCurrie2018">Wiersinga WJ, Virk HS, Torres AG, Currie BJ, Peacock SJ, Dance DA, Limmathurotsakul D (February 2018). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6456913 "Melioidosis"]. ''Nature Reviews. Disease Primers''. '''4''': 17107. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1038/nrdp.2017.107|10.1038/nrdp.2017.107]]. [[PubMed Central|PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6456913 6456913]</span>. [[PubMed|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29388572 29388572].</cite></ref> Bununla birlikte suda boğulma tehlikesi yaşayanlar için melioidoz semptomları 24 saat içinde ortaya çıkabilir. <ref name="Bennett 2015">{{Kitap kaynağı|başlık=Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases|kısım=''Burkholderia pseudomallei'' and ''Burkholderia mallei'': Melioidosis and Glanders|tarih=2015|sayfalar=2541–2549|yayıncı=Elsevier|seri=8th|isbn=978-1-4557-4801-3|doi=10.1016/B978-1-4557-4801-3.00223-X|yazar=Currie BJ}}</ref> Etkilenenler pnömonili veya [[Zatürre|pnömonisiz]] [[sepsis]] semptomları veya lokalize [[apse]] veya diğer enfeksiyon odakları ile başvururlar. Özgün olmayan belirti ve bulguların varlığı hastalığın "büyük taklitçi" olarak adlandırılmasına neden olmuştur. <ref name="Joost 2018" />
Genellikle semptom görülmez.<ref name="Yi 2014"/> Akut melioidozun ortalama [[Kuluçka (epidemiyoloji)|kuluçka süresi]] 9 gündür (aralık 1-21 gün).<ref name="Joost 2018"/> Bununla birlikte suda boğulma tehlikesi yaşayanlar için melioidoz semptomları 24 saat içinde ortaya çıkabilir.<ref name="Bennett 2015">{{Kitap kaynağı|başlık=Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases|kısım=''Burkholderia pseudomallei'' and ''Burkholderia mallei'': Melioidosis and Glanders|tarih=2015|sayfalar=2541-2549|yayıncı=Elsevier|seri=8th|isbn=978-1-4557-4801-3|doi=10.1016/B978-1-4557-4801-3.00223-X|yazar=Currie BJ}}</ref> Etkilenenler pnömonili veya [[Zatürre|pnömonisiz]] [[sepsis]] semptomları veya lokalize [[apse]] veya diğer enfeksiyon odakları ile başvururlar. Özgün olmayan belirti ve bulguların varlığı hastalığın "büyük taklitçi" olarak adlandırılmasına neden olmuştur.<ref name="Joost 2018" />


Enfeksiyonun seyrine bağlı olarak farklı bulgular ortaya çıkar. Enfekte olanların yaklaşık %1 ila % 5'i beyin iltihabı veya beyin apsesi geliştiri; %14 ila 28'i [[piyelonefrit]], böbrek apsesi veya prostat apsesi geliştirir; %0 ila %30 boyun veya tükürük bezi apsesi geliştirir; %10 ila 33'ü karaciğer, dalak veya paraintestinal apseler geliştirir; %4 ila 14'ü [[septik artrit]] ve [[osteomiyelit]] geliştirir. <ref name="Joost 2018">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis|tarih=February 2018|sayı=|sayfalar=17107|çalışma=Nature Reviews. Disease Primers|cilt=4|pmc=6456913|pmid=29388572|doi=10.1038/nrdp.2017.107}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWiersingaVirkTorresCurrie2018">Wiersinga WJ, Virk HS, Torres AG, Currie BJ, Peacock SJ, Dance DA, Limmathurotsakul D (February 2018). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6456913 "Melioidosis"]. ''Nature Reviews. Disease Primers''. '''4''': 17107. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1038/nrdp.2017.107|10.1038/nrdp.2017.107]]. [[PubMed Central|PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6456913 6456913]</span>. [[PubMed|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29388572 29388572].</cite></ref> Nadir görülen belirtiler arasında tüberküloza benzeyen [[Lenfadenopati|lenf nodu hastalığı]], <ref name="Gassiep 2020">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Human Melioidosis|tarih=March 2020|sayı=2|çalışma=Clinical Microbiology Reviews|cilt=33|pmc=7067580|pmid=32161067|doi=10.1128/CMR.00006-19}}</ref> [[Mediasten|mediastinal]] kitleler, perikardiyal efüzyon, <ref name="Currie 2015">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis: evolving concepts in epidemiology, pathogenesis, and treatment|tarih=February 2015|sayı=1|sayfalar=111–125|çalışma=Seminars in Respiratory and Critical Care Medicine|cilt=36|pmid=25643275|doi=10.1055/s-0034-1398389}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFCurrie2015">Currie BJ (February 2015). "Melioidosis: evolving concepts in epidemiology, pathogenesis, and treatment". ''Seminars in Respiratory and Critical Care Medicine''. '''36''' (1): 111–125. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1055/s-0034-1398389|10.1055/s-0034-1398389]]. [[PubMed|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25643275 25643275].</cite></ref> mikotik anevrizma, <ref name="Joost 2018" /> ve [[Pankreatit|pankreas iltihabı yer alır]]. <ref name="Currie 2015" /> Ensefalomiyelit risk faktörü olmayan kişilerde de ortaya çıkabilir. Melioidoz ensefamiyelitli hastalarda normal [[bilgisayarlı tomografi]] (BT) bulguları görülebilir ancak [[Beyinsapı|beyin sapı]] ve [[Omurilik|omuriliğe]] uzanan [[manyetik rezonans görüntüleme]] (MRI) saptanabilirler. Klinik belirtiler içinde tek taraflı [[üst motor nöron]] hastalığı, serebellar belirtiler ve kraniyal sinir felçleri (VI, [[Yüz felci|VII]] sinir felçleri ve bulbar felç) yer alır. Bazı vakalar tek başına flask felç ile başvurmaktadır. <ref name="Currie 2015" /> Kuzey Avustralya'da yapılan çalışmalarda ensefalomiyelitli tüm melioidoz vakalarında [[Beyin-omurilik sıvısı|beyin omurilik sıvısında]] (BOS) artmış sayıda lökosit, çoğunlukla [[Agranülosit|mononükleer hücreler]] ve yüksek BOS proteini saptanmıştır. <ref name="Gassiep 2020" />
Enfeksiyonun seyrine bağlı olarak farklı bulgular ortaya çıkar. Enfekte olanların yaklaşık %1 ila % 5'i beyin iltihabı veya beyin apsesi geliştiri; %14 ila 28'i [[piyelonefrit]], böbrek apsesi veya prostat apsesi geliştirir; %0 ila %30 boyun veya tükürük bezi apsesi geliştirir; %10 ila 33'ü karaciğer, dalak veya paraintestinal apseler geliştirir; %4 ila 14'ü [[septik artrit]] ve [[osteomiyelit]] geliştirir.<ref name="Joost 2018"/> Nadir görülen belirtiler arasında tüberküloza benzeyen [[Lenfadenopati|lenf nodu hastalığı]],<ref name="Gassiep 2020">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Human Melioidosis|tarih=March 2020|sayı=2|çalışma=Clinical Microbiology Reviews|cilt=33|pmc=7067580|pmid=32161067|doi=10.1128/CMR.00006-19}}</ref> [[Mediasten|mediastinal]] kitleler, perikardiyal efüzyon,<ref name="Currie 2015"/> mikotik anevrizma,<ref name="Joost 2018" /> ve [[Pankreatit|pankreas iltihabı yer alır]].<ref name="Currie 2015" /> Ensefalomiyelit risk faktörü olmayan kişilerde de ortaya çıkabilir. Melioidoz ensefamiyelitli hastalarda normal [[bilgisayarlı tomografi]] (BT) bulguları görülebilir ancak [[Beyinsapı|beyin sapı]] ve [[Omurilik|omuriliğe]] uzanan [[manyetik rezonans görüntüleme]] (MRI) saptanabilirler. Klinik belirtiler içinde tek taraflı [[üst motor nöron]] hastalığı, serebellar belirtiler ve kraniyal sinir felçleri (VI, [[Yüz felci|VII]] sinir felçleri ve bulbar felç) yer alır. Bazı vakalar tek başına flask felç ile başvurmaktadır.<ref name="Currie 2015" /> Kuzey Avustralya'da yapılan çalışmalarda ensefalomiyelitli tüm melioidoz vakalarında [[Beyin-omurilik sıvısı|beyin omurilik sıvısında]] (BOS) artmış sayıda lökosit, çoğunlukla [[Agranülosit|mononükleer hücreler]] ve yüksek BOS proteini saptanmıştır.<ref name="Gassiep 2020" />


=== Kronik ===
=== Kronik ===
Kronik melioidoz genellikle iki aydan uzun süren semptomlarla tanımlanır ve hastaların yaklaşık %10'unda görülür. <ref name="Joost 2018">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis|tarih=February 2018|sayı=|sayfalar=17107|çalışma=Nature Reviews. Disease Primers|cilt=4|pmc=6456913|pmid=29388572|doi=10.1038/nrdp.2017.107}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWiersingaVirkTorresCurrie2018">Wiersinga WJ, Virk HS, Torres AG, Currie BJ, Peacock SJ, Dance DA, Limmathurotsakul D (February 2018). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6456913 "Melioidosis"]. ''Nature Reviews. Disease Primers''. '''4''': 17107. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1038/nrdp.2017.107|10.1038/nrdp.2017.107]]. [[PubMed Central|PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6456913 6456913]</span>. [[PubMed|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29388572 29388572].</cite></ref> Klinik belirtiler arasında [[Verem|tüberkülozu]] taklit edebilen kanlı balgam, ateş, kilo kaybı, öksürük bulunur. Ek olarak birden fazla vücut bölgesinde uzun süredir devam eden apseler de görülebilir. <ref name="Yi 2014">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis: a review|tarih=30 October 2014|sayı=4|sayfalar=2763|çalışma=Rural and Remote Health|cilt=14|pmid=25359677|doi=10.22605/RRH2763}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFFoongTanBradbury2014">Foong YC, Tan M, Bradbury RS (30 October 2014). "Melioidosis: a review". ''Rural and Remote Health''. '''14''' (4): 2763. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.22605/RRH2763|10.22605/RRH2763]]. [[PubMed|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25359677 25359677].</cite></ref>Bununla birlikte melioidozun neden olduğu pnömoni, tüberkülozun aksine, akciğerlerde nadiren skarlaşmaya ve kireçlenmeye neden olur. <ref name="Gassiep 2020">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Human Melioidosis|tarih=March 2020|sayı=2|çalışma=Clinical Microbiology Reviews|cilt=33|pmc=7067580|pmid=32161067|doi=10.1128/CMR.00006-19}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFGassiepArmstrongNorton2020">Gassiep I, Armstrong M, Norton R (March 2020). [//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7067580 "Human Melioidosis"]. ''Clinical Microbiology Reviews''. '''33''' (2). [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.1128/CMR.00006-19|10.1128/CMR.00006-19]]. [[PubMed Central|PMC]]&nbsp;<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible">[//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7067580 7067580]</span>. [[PubMed|PMID]]&nbsp;[//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32161067 32161067].</cite></ref>
Kronik melioidoz genellikle iki aydan uzun süren semptomlarla tanımlanır ve hastaların yaklaşık %10'unda görülür.<ref name="Joost 2018"/> Klinik belirtiler arasında [[Verem|tüberkülozu]] taklit edebilen kanlı balgam, ateş, kilo kaybı, öksürük bulunur. Ek olarak birden fazla vücut bölgesinde uzun süredir devam eden apseler de görülebilir.<ref name="Yi 2014"/> Bununla birlikte melioidozun neden olduğu pnömoni, tüberkülozun aksine, akciğerlerde nadiren skarlaşmaya ve kireçlenmeye neden olur.<ref name="Gassiep 2020"/>
[[Dosya:Burkholderia_pseudomallei_gram_stain_safety_pin_apperance.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Burkholderia_pseudomallei_gram_stain_safety_pin_apperance.jpg/290px-Burkholderia_pseudomallei_gram_stain_safety_pin_apperance.jpg|küçükresim| "Emniyet pimi" görünümü olarak adlandırılan bipolar Gram ''boyamalı Burkholderia pseudomallei'' . <ref name="Chieng 2022">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://en.wikiversity.org/wiki/WikiJournal_Preprints/Melioidosis|başlık=Melioidosis|yazarlar=Chieng|tarih=2022|sayı=1|sayfalar=4|çalışma=WikiJournal of Medicine|cilt=9|doi=10.15347/WJM/2022.004|ilk=Raymond}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChieng2022">Chieng, Raymond (2022). [[wikiversity:WikiJournal_Preprints/Melioidosis|"Melioidosis"]]. ''WikiJournal of Medicine''. '''9''' (1): 4. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.15347/WJM/2022.004|10.15347/WJM/2022.004]]. [[S2CID (tanımlayıcı)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:251702278 251702278].</cite></ref>]]
[[Dosya:Burkholderia_pseudomallei_gram_stain_safety_pin_apperance.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Burkholderia pseudomallei gram stain safety pin apperance.jpg/290px-Burkholderia pseudomallei gram stain safety pin apperance.jpg|küçükresim| "Emniyet pimi" görünümü olarak adlandırılan bipolar Gram ''boyamalı Burkholderia pseudomallei'' .<ref name="Chieng 2022"/>]]
[[Dosya:Bps_close.JPG|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Bps_close.JPG/290px-Bps_close.JPG|küçükresim| Dört günlük inkübasyondan sonra Ashdown besiyerinde ''B. pseudomallei'' kolonilerinin görünümü. <ref name="Chieng 2022">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://en.wikiversity.org/wiki/WikiJournal_Preprints/Melioidosis|başlık=Melioidosis|yazarlar=Chieng|tarih=2022|sayı=1|sayfalar=4|çalışma=WikiJournal of Medicine|cilt=9|doi=10.15347/WJM/2022.004|ilk=Raymond}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChieng2022">Chieng, Raymond (2022). [[wikiversity:WikiJournal_Preprints/Melioidosis|"Melioidosis"]]. ''WikiJournal of Medicine''. '''9''' (1): 4. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.15347/WJM/2022.004|10.15347/WJM/2022.004]]. [[S2CID (tanımlayıcı)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:251702278 251702278].</cite></ref>]]
[[Dosya:Bps_close.JPG|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Bps close.JPG/290px-Bps close.JPG|küçükresim| Dört günlük inkübasyondan sonra Ashdown besiyerinde ''B. pseudomallei'' kolonilerinin görünümü.<ref name="Chieng 2022"/>]]
[[Dosya:Immunofluorescent-stained_sample_of_guinea_pig_tissue_leads_to_positive_diagnosis_of_melioidosis.png|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Immunofluorescent-stained_sample_of_guinea_pig_tissue_leads_to_positive_diagnosis_of_melioidosis.png/290px-Immunofluorescent-stained_sample_of_guinea_pig_tissue_leads_to_positive_diagnosis_of_melioidosis.png|küçükresim| ''B. pseudomallei'yi'' gösteren immünofloresan mikroskopi. <ref name="Chieng 2022">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://en.wikiversity.org/wiki/WikiJournal_Preprints/Melioidosis|başlık=Melioidosis|yazarlar=Chieng|tarih=2022|sayı=1|sayfalar=4|çalışma=WikiJournal of Medicine|cilt=9|doi=10.15347/WJM/2022.004|ilk=Raymond}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChieng2022">Chieng, Raymond (2022). [[wikiversity:WikiJournal_Preprints/Melioidosis|"Melioidosis"]]. ''WikiJournal of Medicine''. '''9''' (1): 4. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.15347/WJM/2022.004|10.15347/WJM/2022.004]]. [[S2CID (tanımlayıcı)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:251702278 251702278].</cite></ref>]]
[[Dosya:Immunofluorescent-stained_sample_of_guinea_pig_tissue_leads_to_positive_diagnosis_of_melioidosis.png|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Immunofluorescent-stained sample of guinea pig tissue leads to positive diagnosis of melioidosis.png/290px-Immunofluorescent-stained sample of guinea pig tissue leads to positive diagnosis of melioidosis.png|küçükresim| ''B. pseudomallei'yi'' gösteren immünofloresan mikroskopi.<ref name="Chieng 2022"/>]]
[[Dosya:Latex_agglutination_test_positive_for_melioidosis.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Latex_agglutination_test_positive_for_melioidosis.jpg/290px-Latex_agglutination_test_positive_for_melioidosis.jpg|küçükresim| En sağdaki lamda Melioidoz için pozitif lateks aglütinasyon testi. <ref name="Chieng 2022">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://en.wikiversity.org/wiki/WikiJournal_Preprints/Melioidosis|başlık=Melioidosis|yazarlar=Chieng|tarih=2022|sayı=1|sayfalar=4|çalışma=WikiJournal of Medicine|cilt=9|doi=10.15347/WJM/2022.004|ilk=Raymond}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFChieng2022">Chieng, Raymond (2022). [[wikiversity:WikiJournal_Preprints/Melioidosis|"Melioidosis"]]. ''WikiJournal of Medicine''. '''9''' (1): 4. [[Sayısal nesne tanımlayıcısı|doi]]:[[doi:10.15347/WJM/2022.004|10.15347/WJM/2022.004]]. [[S2CID (tanımlayıcı)|S2CID]]&nbsp;[https://api.semanticscholar.org/CorpusID:251702278 251702278].</cite></ref>]]
[[Dosya:Latex_agglutination_test_positive_for_melioidosis.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Latex agglutination test positive for melioidosis.jpg/290px-Latex agglutination test positive for melioidosis.jpg|küçükresim| En sağdaki lamda Melioidoz için pozitif lateks aglütinasyon testi.<ref name="Chieng 2022"/>]]


== Eş anlamlılar ==
== Eş anlamlılar ==


* Pseudoglander <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Earth, wind, rain, and melioidosis|yazarlar=Chai LYA|tarih=1 August 2018|sayı=8|sayfalar=329–330|çalışma=The Lancet Planetary Health|cilt=2|pmid=30082045|doi=10.1016/S2542-5196(18)30165-7|yazar3=Fisher D}}</ref>
* Pseudoglander <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Earth, wind, rain, and melioidosis|yazar=Chai LYA|tarih=1 Ağustos 2018|sayı=8|sayfalar=329-330|çalışma=The Lancet Planetary Health|cilt=2|pmid=30082045|doi=10.1016/S2542-5196(18)30165-7|yazar3=Fisher D}}</ref>
* Whitmore hastalığı (hastalığı ilk tanımlayan Kaptan Alfred Whitmore'a ithafen) <ref name="Whitmore 1912">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=A Hitherto Undescribed Infective Disease in Rangoon|yazarlar=Whitmore A|tarih=1912|sayı=7|sayfalar=262–267|çalışma=Indian Medical Gazette|cilt=47|pmc=5168169|pmid=29005374|doi=|yazar3=Krishnaswami CS}}</ref>
* Whitmore hastalığı (hastalığı ilk tanımlayan Kaptan Alfred Whitmore'a ithafen) <ref name="Whitmore 1912">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=A Hitherto Undescribed Infective Disease in Rangoon|yazarlar=Whitmore A|tarih=1912|sayı=7|sayfalar=262-267|çalışma=Indian Medical Gazette|cilt=47|pmc=5168169|pmid=29005374|doi=|yazar3=Krishnaswami CS}}</ref>
* Nightcliff bahçıvan hastalığı (Nightcliff, melioidozun endemik olduğu [[Darwin, Kuzey Toprakları|Avustralya, Darwin'in]] bir banliyösüdür) <ref>{{Web kaynağı|url=http://www.abc.net.au/pm/content/2005/s1285014.htm|başlık=Rise in melioidosis rates in NT|erişimtarihi=2007-06-24|tarih=19 June 2005|yayıncı=Australian Broadcasting Corporation|yazar=Barker A}}</ref>
* Nightcliff bahçıvan hastalığı (Nightcliff, melioidozun endemik olduğu [[Darwin, Kuzey Toprakları|Avustralya, Darwin'in]] bir banliyösüdür) <ref>{{Web kaynağı | url = http://www.abc.net.au/pm/content/2005/s1285014.htm | başlık = Rise in melioidosis rates in NT | erişimtarihi = 24 Haziran 2007 | tarih = 19 Haziran 2005 | yayıncı = Australian Broadcasting Corporation | yazar = Barker A | arşivurl = https://web.archive.org/web/20050207150025/http://www.abc.net.au/pm/content/2005/s1285014.htm | arşivtarihi = 7 Şubat 2005}}</ref>
* Çeltik tarlası hastalığı <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis strikes Singapore|yazarlar=Orellana C|tarih=November 2004|sayı=11|sayfalar=655|çalışma=The Lancet Infectious Diseases|cilt=4|pmid=15534940|doi=10.1016/S1473-3099(04)01190-9}}</ref>
* Çeltik tarlası hastalığı <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Melioidosis strikes Singapore|yazar=Orellana C|tarih=November 2004|sayı=11|sayfalar=655|çalışma=The Lancet Infectious Diseases|cilt=4|pmid=15534940|doi=10.1016/S1473-3099(04)01190-9}}</ref>
* Morphia enjektör septisemisi <ref name="Stevenson 1916">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://zenodo.org/record/2363023|başlık=Morphia injector's septicæmia (Whitmore's Disease)|yazarlar=Stevenson AC|tarih=June 1916|sayı=7|sayfalar=218–219|çalışma=Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene|cilt=9|pmc=|pmid=|doi=10.1016/S0035-9203(16)90035-X}}</ref>
* Morphia enjektör septisemisi <ref name="Stevenson 1916">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://zenodo.org/record/2363023|başlık=Morphia injector's septicæmia (Whitmore's Disease)|yazarlar=Stevenson AC|tarih=June 1916|sayı=7|sayfalar=218-219|çalışma=Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene|cilt=9|pmc=|pmid=|doi=10.1016/S0035-9203(16)90035-X|erişimtarihi=7 Ekim 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20221007124837/https://zenodo.org/record/2363023|arşivtarihi=7 Ekim 2022|ölüurl=hayır}}</ref>


== Kaynakça ==
== Kaynakça ==
37. satır: 36. satır:
== Dış bağlantılar ==
== Dış bağlantılar ==
{{Tıbbi kaynaklar}}
{{Tıbbi kaynaklar}}
* [http://www.melioidosis.info Resource Center for melioidosis]
* [http://www.melioidosis.info Resource Center for melioidosis] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120615092541/http://www.melioidosis.info/ |tarih=15 Haziran 2012 }}
* [https://web.archive.org/web/20110824032305/http://patricbrc.org/portal/portal/patric/Taxon?cType=taxon&cId=28450 Burkholderia pseudomallei] genomları ve ilgili bilgiler, [https://www.niaid.nih.gov/ NIAID] tarafından finanse edilen bir Biyoinformatik Kaynak Merkezi olan [http://patricbrc.org/ PATRIC'te]
* [https://web.archive.org/web/20110824032305/http://patricbrc.org/portal/portal/patric/Taxon?cType=taxon&cId=28450 Burkholderia pseudomallei] genomları ve ilgili bilgiler, [https://www.niaid.nih.gov/ NIAID] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20210826033030/https://www.niaid.nih.gov/ |tarih=26 Ağustos 2021 }} tarafından finanse edilen bir Biyoinformatik Kaynak Merkezi olan [http://patricbrc.org/ PATRIC'te] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20110727165631/http://patricbrc.org/portal/portal/patric/Taxon?cType=taxon&cId=777 |tarih=27 Temmuz 2011 }}


{{Bakteriyel hastalıklar}}
{{Bakteriyel hastalıklar}}

Sayfanın 04.04, 22 Mart 2024 tarihindeki hâli

Melioidoz, Burkholderia pseudomallei adı verilen gram negatif bir bakterinin neden olduğu bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır.[1] B. pseudomallei'ye maruz kalan çoğu insan genellikle hiçbir semptom göstermez ancak semptom gösterenlerde ateş ve cilt değişiklikleri gibi hafif belirtilerden şiddetli zatürre, apseler ve septik şok gibi ölüme neden olabilecek belirtiler ve semptomlar görülebilir.[1] Melioidoz hastalarının yaklaşık %10'u iki aydan uzun süren "kronik melioidoz" olarak adlandırılan semptomlar geliştirir.[1]

Etken bakteri insanlara kontamine toprak veya su ile temas yoluyla geçer. Bakteriler vücuda yaralar, soluma veya yutma yoluyla girer. İnsandan insana veya hayvandan insana bulaşma son derece nadirdir.[1] Enfeksiyon Güneydoğu Asya'da, özellikle kuzeydoğu Tayland ve kuzey Avustralya'da endemiktir.[1] Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri gibi ılıman ülkelerde görülen vakalar genellikle melioidozun endemik olduğu ülkelerden gelmektedir.[2] Melioidozun belirti ve semptomları tüberküloza benzediğinden yanlış tanı yaygındır.[3] Tanı genellikle enfekte kişinin kanından veya balgam ve idrar gibi diğer vücut sıvılarından B. pseudomallei'nin üretilmesiyle konur.[1] Hastalar öncelikle intravenöz antibiyotikler (en yaygın olarak seftazidim ) ile tedavi edilir, ardından birkaç aylık ko-trimoksazol tedavisi uygulanır.[1] Gelişmiş sağlık sistemine sahip ülkelerde hastaların yaklaşık %10'u hastalıktan ölmektedir. Az gelişmiş ülkelerde ölüm oranı %40'a ulaşabilmektedir.[1]

2016 yılında yayınlanan bir matematiksel modele göre yılda yaklaşık 165.000 kişiye melioidoz bulaşmaktadır ve bunların yaklaşık 89.000'i ölümle sonuçlanmaktadır.[4] Diyabetönemli bir risk faktörüdür. Melioidoz vakalarının yarısından fazlası diyabetli kişilerdir.[1] Fazla yağışlar ve fırtına gibi şiddetli hava olayları endemik bölgelerde melioidoz vakalarını arttırmaktadır.[3]

Belirti ve bulgular

Akut

Melioidoz belirtilerinin şematik görünümü
Akciğerin sol orta ve alt bölgelerinin tutulumunu gösteren göğüs röntgeni.[5]
Beynin sağ ön lobunun lezyonunu gösteren BT ve MRI görüntüleri.[5]
Eklem yıkımı ile sol kalçanın septik artriti.[5]

Genellikle semptom görülmez.[3] Akut melioidozun ortalama kuluçka süresi 9 gündür (aralık 1-21 gün).[1] Bununla birlikte suda boğulma tehlikesi yaşayanlar için melioidoz semptomları 24 saat içinde ortaya çıkabilir.[6] Etkilenenler pnömonili veya pnömonisiz sepsis semptomları veya lokalize apse veya diğer enfeksiyon odakları ile başvururlar. Özgün olmayan belirti ve bulguların varlığı hastalığın "büyük taklitçi" olarak adlandırılmasına neden olmuştur.[1]

Enfeksiyonun seyrine bağlı olarak farklı bulgular ortaya çıkar. Enfekte olanların yaklaşık %1 ila % 5'i beyin iltihabı veya beyin apsesi geliştiri; %14 ila 28'i piyelonefrit, böbrek apsesi veya prostat apsesi geliştirir; %0 ila %30 boyun veya tükürük bezi apsesi geliştirir; %10 ila 33'ü karaciğer, dalak veya paraintestinal apseler geliştirir; %4 ila 14'ü septik artrit ve osteomiyelit geliştirir.[1] Nadir görülen belirtiler arasında tüberküloza benzeyen lenf nodu hastalığı,[7] mediastinal kitleler, perikardiyal efüzyon,[2] mikotik anevrizma,[1] ve pankreas iltihabı yer alır.[2] Ensefalomiyelit risk faktörü olmayan kişilerde de ortaya çıkabilir. Melioidoz ensefamiyelitli hastalarda normal bilgisayarlı tomografi (BT) bulguları görülebilir ancak beyin sapı ve omuriliğe uzanan manyetik rezonans görüntüleme (MRI) saptanabilirler. Klinik belirtiler içinde tek taraflı üst motor nöron hastalığı, serebellar belirtiler ve kraniyal sinir felçleri (VI, VII sinir felçleri ve bulbar felç) yer alır. Bazı vakalar tek başına flask felç ile başvurmaktadır.[2] Kuzey Avustralya'da yapılan çalışmalarda ensefalomiyelitli tüm melioidoz vakalarında beyin omurilik sıvısında (BOS) artmış sayıda lökosit, çoğunlukla mononükleer hücreler ve yüksek BOS proteini saptanmıştır.[7]

Kronik

Kronik melioidoz genellikle iki aydan uzun süren semptomlarla tanımlanır ve hastaların yaklaşık %10'unda görülür.[1] Klinik belirtiler arasında tüberkülozu taklit edebilen kanlı balgam, ateş, kilo kaybı, öksürük bulunur. Ek olarak birden fazla vücut bölgesinde uzun süredir devam eden apseler de görülebilir.[3] Bununla birlikte melioidozun neden olduğu pnömoni, tüberkülozun aksine, akciğerlerde nadiren skarlaşmaya ve kireçlenmeye neden olur.[7]

"Emniyet pimi" görünümü olarak adlandırılan bipolar Gram boyamalı Burkholderia pseudomallei .[5]
Dört günlük inkübasyondan sonra Ashdown besiyerinde B. pseudomallei kolonilerinin görünümü.[5]
B. pseudomallei'yi gösteren immünofloresan mikroskopi.[5]
En sağdaki lamda Melioidoz için pozitif lateks aglütinasyon testi.[5]

Eş anlamlılar

  • Pseudoglander [8]
  • Whitmore hastalığı (hastalığı ilk tanımlayan Kaptan Alfred Whitmore'a ithafen) [9]
  • Nightcliff bahçıvan hastalığı (Nightcliff, melioidozun endemik olduğu Avustralya, Darwin'in bir banliyösüdür) [10]
  • Çeltik tarlası hastalığı [11]
  • Morphia enjektör septisemisi [12]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j k l m n "Melioidosis". Nature Reviews. Disease Primers. 4: 17107. February 2018. doi:10.1038/nrdp.2017.107. PMC 6456913 $2. PMID 29388572. 
  2. ^ a b c d "Melioidosis: evolving concepts in epidemiology, pathogenesis, and treatment". Seminars in Respiratory and Critical Care Medicine. 36 (1): 111-125. February 2015. doi:10.1055/s-0034-1398389. PMID 25643275. 
  3. ^ a b c d "Melioidosis: a review". Rural and Remote Health. 14 (4): 2763. 30 Ekim 2014. doi:10.22605/RRH2763. PMID 25359677. 
  4. ^ "Predicted global distribution of Burkholderia pseudomallei and burden of melioidosis". Nature Microbiology. 1 (1): 15008. January 2016. doi:10.1038/nmicrobiol.2015.8. PMC 4746747 $2. PMID 26877885. 
  5. ^ a b c d e f g Chieng, Raymond (2022). "Melioidosis". WikiJournal of Medicine. 9 (1): 4. doi:10.15347/WJM/2022.004. 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. 
  6. ^ Currie BJ (2015). "Burkholderia pseudomallei and Burkholderia mallei: Melioidosis and Glanders". Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases. 8th. Elsevier. ss. 2541-2549. doi:10.1016/B978-1-4557-4801-3.00223-X. ISBN 978-1-4557-4801-3. 
  7. ^ a b c "Human Melioidosis". Clinical Microbiology Reviews. 33 (2). March 2020. doi:10.1128/CMR.00006-19. PMC 7067580 $2. PMID 32161067. 
  8. ^ Chai LYA; Fisher D (1 Ağustos 2018). "Earth, wind, rain, and melioidosis". The Lancet Planetary Health. 2 (8): 329-330. doi:10.1016/S2542-5196(18)30165-7. PMID 30082045.  Yazar eksik |soyadı2= (yardım)
  9. ^ Whitmore A (1912). "A Hitherto Undescribed Infective Disease in Rangoon". Indian Medical Gazette. 47 (7): 262-267. PMC 5168169 $2. PMID 29005374. 
  10. ^ Barker A (19 Haziran 2005). "Rise in melioidosis rates in NT". Australian Broadcasting Corporation. 7 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2007. 
  11. ^ Orellana C (November 2004). "Melioidosis strikes Singapore". The Lancet Infectious Diseases. 4 (11): 655. doi:10.1016/S1473-3099(04)01190-9. PMID 15534940. 
  12. ^ Stevenson AC (June 1916). "Morphia injector's septicæmia (Whitmore's Disease)". Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene. 9 (7): 218-219. doi:10.1016/S0035-9203(16)90035-X. 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2022. 

Dış bağlantılar

Sınıflandırma


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Melioidoz&oldid=32226122" sayfasından alınmıştır