Piyango: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

21.50, 5 Haziran 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Piyango, bir ödül için rastgele sayıların çekilmesini içeren bir kumar türüdür. Bazı hükûmetler piyangoları yasaklarken, diğerleri bunu ulusal veya eyalet piyangosu organize edecek kadar onaylıyor.

Ülkelerine göre modern tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'deki önemli günlerde ve ayın numarası 9'lu biten günlerde yapılan Milli Piyango, her cumartesi çekilen Sayısal Loto, her pazartesi çekilen On Numara ve her çarşamba çekilen Şans Topu örneklerindendir.^[1] Türkiye'de piyango oynatmak için Milli Piyango İdaresi'nden izin almak gereklidir.^[2]

Birleşik Krallık[değiştir | kaynağı değiştir]

Birleşik Krallık'taki başlıca piyango, Kumar Komisyonu (eski adıyla Milli Piyango Komisyonu) tarafından onaylanan ve 1994 yılında kurulan devlet imtiyazlı bir piyango olan Milli Piyango'dur. İlk olarak 1994 yılında Camelot Group tarafından işletilmektedir. Camelot'un mevcut franchise sözleşmesi 2019'a kadar devam ediyor.^[3]

Kazananlar için sonuçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu tarafından yapılan bir araştırmada, İsveç'te piyangodan büyük miktarda para kazanan kişilerin servetlerini 10 yıl boyunca koruma eğiliminde olduklarını, genellikle işlerini sürdürdüklerini ancak daha fazla tatil yaptıklarını ve mutluluklarını artırdıklarını ispat etti.^[4] Aynı çalışma, "büyük bir para akışı alan insanların %70'inin birkaç yıl içinde parasını kaybedeceği" şeklindeki yaygın anekdotun yanlış olduğunu ve yanlış bir şekilde National Endowment for Financial Education'a (NEFE) atfedildiğini belirtiyor.^[5] NEFE, kendilerini iddiadan ayıran bir bildiri yayınladı.^[4]^[5]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Çılgın Sayısal Loto Nasıl Oynanır ? | Milli Piyango". www.millipiyangoonline.com. 1 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.
^ "Karşılığı Nakit Olmayan Piyangolar ve Çekilişler Hakkında Yönetmelik". mpi.gov.tr. 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.
^ "Camelot gets nod for UK lottery". BBC News. 31 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2017.
^ ^a ^b "Everything You Know About the Fate of Lottery Winners Is Probably Wrong, According to Science". Time. 18 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.
^ ^a ^b Lindqvist, Erik; Östling, Robert; Cesarini, David (4 Haziran 2018). "Long-run Effects of Lottery Wealth on Psychological Well-being" (İngilizce). 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

A History of English Lotteries, by John Ashton, London: Leadenhall Press, 1893
Fortune's Merry Wheel, by John Samuel Ezell, Harvard University Press, 1960.
Lotteries and Sweepstakes, 1932 by Ewen L'Estrange
The Lottery Encyclopedia, 1986 by Ron Shelley (NY Public Library)
Fate's Bookie: How The Lottery Shaped The World by Gary Hicks, History Press, 2009
Brickman, Philip; Coates, Dan; Janoff-Bulman, Ronnie (August 1978), "Lottery winners and accident victims: is happiness relative?", Journal of Personality and Social Psychology, 36 (8), ss. 917-927, doi:10.1037/0022-3514.36.8.917, PMID 690806
Kaplan, H. Roy (1987), "Lottery winners: The myth and reality", Journal of Gambling Studies, 3 (3), ss. 168-178, doi:10.1007/BF01367438
Arvey, Richard D.; Harpaz, Itzhak; Liao, Hui (September 2004), "Work centrality and post-award work behavior of lottery winners", The Journal of Psychology, 138 (5), ss. 404-420, CiteSeerX 10.1.1.568.6208 $2, doi:10.3200/JRLP.138.5.404-420, PMID 15529735
Lau, Christoph; Kramer, Ludwig (2005), Die Relativitätstheorie des Glücks. Über das Leben von Lottomillionären (The Relativity of Luck: About the Life of Lottery Millionaires) (Almanca), Herbolzheim: Centaurus, ISBN 978-3-8255-0605-6
Gardner, Jonathan; Oswald, Andrew J. (January 2007), "Money and mental wellbeing: A longitudinal study of medium-sized lottery wins", Journal of Health Economics, 26 (1), ss. 49-60, CiteSeerX 10.1.1.233.6258 $2, doi:10.1016/j.jhealeco.2006.08.004, PMID 16949692
Larsson, Bengt (January 2011), "Becoming a Winner But Staying the Same: Identities and Consumption of Lottery Winners", American Journal of Economics and Sociology, 70 (1), ss. 187-209, doi:10.1111/j.1536-7150.2010.00768.x, PMID 21322898

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya Piyango Birliği 29 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Küresel piyango endüstrisine yönelik uluslararası bir araştırma 31 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Türk Milli Piyango sitesi 11 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Bir oyun ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] "Çılgın Sayısal Loto Nasıl Oynanır ? | Milli Piyango". www.millipiyangoonline.com. 1 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.

[2] "Karşılığı Nakit Olmayan Piyangolar ve Çekilişler Hakkında Yönetmelik". mpi.gov.tr. 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.

[3] "Camelot gets nod for UK lottery". BBC News. 31 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2017.

[:0-4] "Everything You Know About the Fate of Lottery Winners Is Probably Wrong, According to Science". Time. 18 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2020.

[:1-5] Lindqvist, Erik; Östling, Robert; Cesarini, David (4 Haziran 2018). "Long-run Effects of Lottery Wealth on Psychological Well-being" (İngilizce). 13 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
-[[File:Texas Lottery drawing.jpg|thumb|[[Texas Lottery]] komisyon merkezindeki televizyon stüdyosunda bir piyango çekilişi yapılıyor]]
+[[Dosya:Texas Lottery drawing.jpg|küçükresim|[[Texas Lottery]] komisyon merkezindeki televizyon stüdyosunda bir piyango çekilişi yapılıyor]]
-'''Piyango''', bir ödül için rastgele sayıların çekilmesini içeren bir [[kumar]] türüdür. Bazı hükümetler piyangoları yasaklarken, diğerleri bunu ulusal veya eyalet piyangosu organize edecek kadar onaylıyor.
+'''Piyango''', bir ödül için rastgele sayıların çekilmesini içeren bir [[kumar]] türüdür. Bazı hükûmetler piyangoları yasaklarken, diğerleri bunu ulusal veya eyalet piyangosu organize edecek kadar onaylıyor.
 == Ülkelerine göre modern tarihi ==
 === Türkiye ===
+{{Ayrıca bakınız|Türkiye'de kumar}}
-[[Türkiye]]'deki önemli günlerde ve ayın numarası 9'lu biten günlerde yapılan [[Millî Piyango|Milli Piyango]], her cumartesi çekilen [[Sayısal Loto]], her pazartesi çekilen [[On Numara]] ve her çarşamba çekilen [[Şans Topu]] örneklerindendir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.millipiyangoonline.com/sayisal-loto/nasil-oynanir|başlık=Çılgın Sayısal Loto Nasıl Oynanır ? {{!}} Milli Piyango|erişimtarihi=2021-06-20|dil=tr-TR|çalışma=www.millipiyangoonline.com}}</ref> [[Türkiye]]'de piyango oynatmak için [[Millî Piyango İdaresi|Milli Piyango İdaresi]]'nden izin almak gereklidir.<ref>{{Web kaynağı|url=http://mpi.gov.tr/node/69#:~:text=(2)%20Birinci%20f%C4%B1krada%20say%C4%B1lanlardan%202860,amirlikten%20gerekli%20izni%20almak%20zorundad%C4%B1rlar.&text=MADDE%207%20-%20(1)%20Piyango,%C4%B0dareye%20ba%C5%9Fvurarak%20izin%20almalar%C4%B1%20zorunludur.|başlık=Karşılığı Nakit Olmayan Piyangolar ve Çekilişler Hakkında Yönetmelik|erişimtarihi=2021-06-20|dil=tr|çalışma=mpi.gov.tr}}</ref>
+[[Türkiye]]'deki önemli günlerde ve ayın numarası 9'lu biten günlerde yapılan [[Millî Piyango|Milli Piyango]], her cumartesi çekilen [[Sayısal Loto]], her pazartesi çekilen [[On Numara]] ve her çarşamba çekilen [[Şans Topu]] örneklerindendir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.millipiyangoonline.com/sayisal-loto/nasil-oynanir | başlık = Çılgın Sayısal Loto Nasıl Oynanır ? {{!}} Milli Piyango | erişimtarihi = 20 Haziran 2021 | dil = tr-TR | çalışma = www.millipiyangoonline.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200901230321/https://www.millipiyangoonline.com/sayisal-loto/nasil-oynanir | arşivtarihi = 1 Eylül 2020}}</ref> [[Türkiye]]'de piyango oynatmak için [[Millî Piyango İdaresi|Milli Piyango İdaresi]]'nden izin almak gereklidir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://mpi.gov.tr/node/69#:~:text=(2)%20Birinci%20f%C4%B1krada%20say%C4%B1lanlardan%202860,amirlikten%20gerekli%20izni%20almak%20zorundad%C4%B1rlar.&text=MADDE%207%20-%20(1)%20Piyango,%C4%B0dareye%20ba%C5%9Fvurarak%20izin%20almalar%C4%B1%20zorunludur. | başlık = Karşılığı Nakit Olmayan Piyangolar ve Çekilişler Hakkında Yönetmelik | erişimtarihi = 20 Haziran 2021 | dil = Türkçe | çalışma = mpi.gov.tr | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130618180155/http://mpi.gov.tr/node/69#:~:text=(2)%20Birinci%20f%C4%B1krada%20say%C4%B1lanlardan%202860,amirlikten%20gerekli%20izni%20almak%20zorundad%C4%B1rlar.&text=MADDE%207%20-%20(1)%20Piyango,%C4%B0dareye%20ba%C5%9Fvurarak%20izin%20almalar%C4%B1%20zorunludur. | arşivtarihi = 18 Haziran 2013}}</ref>
+=== Birleşik Krallık ===
-== Büyük kazananlar için sonuçlar ==
+{{Main|Milli Piyango (Birleşik Krallık)}}
-[[Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu]] tarafından yapılan bir araştırmada, [[İsveç]]'te piyangodan büyük miktarda para kazanan kişilerin servetlerini 10 yıl boyunca koruma eğiliminde olduklarını, genellikle işlerini sürdürdüklerini ancak daha fazla tatil yaptıklarını ve mutluluklarını artırdıklarını ispat etti.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://time.com/5427275/lottery-winning-happiness-debunked/|title=Everything You Know About the Fate of Lottery Winners Is Probably Wrong, According to Science|access-date=2020-12-31|website=Time}}</ref> Aynı çalışma, "büyük bir para akışı alan insanların %70'inin birkaç yıl içinde parasını kaybedeceği" şeklindeki yaygın [[Anekdot|anekdotun]] yanlış olduğunu ve yanlış bir şekilde [[National Endowment for Financial Education]]'a (NEFE) atfedildiğini belirtiyor.<ref name=":1">{{Cite journal|url=https://www.nber.org/papers/w24667|title=Long-run Effects of Lottery Wealth on Psychological Well-being|date=2018-06-04|language=en|last1=Lindqvist|first1=Erik|last2=Östling|first2=Robert|last3=Cesarini|first3=David}}</ref> NEFE, kendilerini iddiadan ayıran bir bildiri yayınladı.<ref name=":0" /><ref name=":1" />
+[[Birleşik Krallık]]'taki başlıca piyango, Kumar Komisyonu (eski adıyla [[Milli Piyango Komisyonu]]) tarafından onaylanan ve 1994 yılında kurulan devlet imtiyazlı bir piyango olan Milli Piyango'dur. İlk olarak 1994 yılında [[Camelot Group]] tarafından işletilmektedir. Camelot'un mevcut [[Franchising|franchise]] sözleşmesi 2019'a kadar devam ediyor.<ref>{{Web kaynağı | url = http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/6934209.stm | başlık = Camelot gets nod for UK lottery | erişimtarihi = 5 Ağustos 2017 | website = BBC News | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081231133233/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/6934209.stm | arşivtarihi = 31 Aralık 2008}}</ref>
+== Kazananlar için sonuçlar ==
+[[Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu]] tarafından yapılan bir araştırmada, [[İsveç]]'te piyangodan büyük miktarda para kazanan kişilerin servetlerini 10 yıl boyunca koruma eğiliminde olduklarını, genellikle işlerini sürdürdüklerini ancak daha fazla tatil yaptıklarını ve mutluluklarını artırdıklarını ispat etti.<ref name=":0">{{Web kaynağı | url = https://time.com/5427275/lottery-winning-happiness-debunked/ | başlık = Everything You Know About the Fate of Lottery Winners Is Probably Wrong, According to Science | erişimtarihi = 31 Aralık 2020 | website = Time | arşivurl = https://web.archive.org/web/20181018214304/https://time.com/5427275/lottery-winning-happiness-debunked/ | arşivtarihi = 18 Ekim 2018}}</ref> Aynı çalışma, "büyük bir para akışı alan insanların %70'inin birkaç yıl içinde parasını kaybedeceği" şeklindeki yaygın [[anekdot]]un yanlış olduğunu ve yanlış bir şekilde [[National Endowment for Financial Education]]'a (NEFE) atfedildiğini belirtiyor.<ref name=":1">{{Akademik dergi kaynağı|url=https://www.nber.org/papers/w24667|başlık=Long-run Effects of Lottery Wealth on Psychological Well-being|tarih=4 Haziran 2018|dil=İngilizce|soyadı1=Lindqvist|ad1=Erik|soyadı2=Östling|ad2=Robert|soyadı3=Cesarini|ad3=David|erişimtarihi=20 Haziran 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210413030601/https://www.nber.org/papers/w24667|arşivtarihi=13 Nisan 2021|ölüurl=hayır}}</ref> NEFE, kendilerini iddiadan ayıran bir bildiri yayınladı.<ref name=":0" /><ref name=":1" />
 == Kaynakça ==
 {{Kaynakça}}
-== Ek okuma ==
+== Konuyla ilgili yayınlar ==
 * A History of English Lotteries, by John Ashton, London: Leadenhall Press, 1893
@@ 19. satır: / 24. satır: @@
 * The Lottery Encyclopedia, 1986 by Ron Shelley (NY Public Library)
 * Fate's Bookie: How The Lottery Shaped The World by Gary Hicks, History Press, 2009
-* {{Citation|url=https://semanticscholar.org/paper/fbcf098df289397dd4842756a9ee6634ee138d9b|title=Lottery winners and accident victims: is happiness relative?|date=August 1978|issue=8|pages=917–927|journal=Journal of Personality and Social Psychology|volume=36|pmid=690806|doi=10.1037/0022-3514.36.8.917|first1=Philip|last1=Brickman|first2=Dan|last2=Coates|first3=Ronnie|last3=Janoff-Bulman|s2cid=10199675}}
+* {{Kaynak|url=https://semanticscholar.org/paper/fbcf098df289397dd4842756a9ee6634ee138d9b|başlık=Lottery winners and accident victims: is happiness relative?|tarih=August 1978|sayı=8|sayfalar=917-927|dergi=Journal of Personality and Social Psychology|cilt=36|pmid=690806|doi=10.1037/0022-3514.36.8.917|ad1=Philip|soyadı1=Brickman|ad2=Dan|soyadı2=Coates|ad3=Ronnie|soyadı3=Janoff-Bulman|s2cid=10199675}}
-* {{Citation|title=Lottery winners: The myth and reality|issue=3|pages=168–178|journal=Journal of Gambling Studies|year=1987|volume=3|doi=10.1007/BF01367438|first=H. Roy|last=Kaplan|s2cid=23173995}}
+* {{Kaynak|başlık=Lottery winners: The myth and reality|sayı=3|sayfalar=168-178|dergi=Journal of Gambling Studies|yıl=1987|cilt=3|doi=10.1007/BF01367438|ad=H. Roy|soyadı=Kaplan|s2cid=23173995}}
-* {{Citation|title=Work centrality and post-award work behavior of lottery winners|date=September 2004|issue=5|pages=404–420|journal=The Journal of Psychology|volume=138|pmid=15529735|doi=10.3200/JRLP.138.5.404-420|first1=Richard D.|last1=Arvey|first2=Itzhak|last2=Harpaz|first3=Hui|last3=Liao|citeseerx=10.1.1.568.6208|s2cid=6253750}}
+* {{Kaynak|başlık=Work centrality and post-award work behavior of lottery winners|tarih=September 2004|sayı=5|sayfalar=404-420|dergi=The Journal of Psychology|cilt=138|pmid=15529735|doi=10.3200/JRLP.138.5.404-420|ad1=Richard D.|soyadı1=Arvey|ad2=Itzhak|soyadı2=Harpaz|ad3=Hui|soyadı3=Liao|citeseerx=10.1.1.568.6208|s2cid=6253750}}
-* {{Citation|title=Die Relativitätstheorie des Glücks. Über das Leben von Lottomillionären (The Relativity of Luck: About the Life of Lottery Millionaires)|language=de|location=Herbolzheim|publisher=Centaurus|year=2005|isbn=978-3-8255-0605-6|first1=Christoph|last1=Lau|first2=Ludwig|last2=Kramer}}
+* {{Kaynak|başlık=Die Relativitätstheorie des Glücks. Über das Leben von Lottomillionären (The Relativity of Luck: About the Life of Lottery Millionaires)|dil=de|yer=Herbolzheim|yayıncı=Centaurus|yıl=2005|isbn=978-3-8255-0605-6|ad1=Christoph|soyadı1=Lau|ad2=Ludwig|soyadı2=Kramer}}
-* {{Citation|title=Money and mental wellbeing: A longitudinal study of medium-sized lottery wins|date=January 2007|issue=1|pages=49–60|journal=Journal of Health Economics|volume=26|pmid=16949692|doi=10.1016/j.jhealeco.2006.08.004|last1=Gardner|first1=Jonathan|last2=Oswald|first2=Andrew J.|citeseerx=10.1.1.233.6258|s2cid=79613}}
+* {{Kaynak|başlık=Money and mental wellbeing: A longitudinal study of medium-sized lottery wins|tarih=January 2007|sayı=1|sayfalar=49-60|dergi=Journal of Health Economics|cilt=26|pmid=16949692|doi=10.1016/j.jhealeco.2006.08.004|soyadı1=Gardner|ad1=Jonathan|soyadı2=Oswald|ad2=Andrew J.|citeseerx=10.1.1.233.6258|s2cid=79613}}
-* {{Citation|title=Becoming a Winner But Staying the Same: Identities and Consumption of Lottery Winners|date=January 2011|issue=1|pages=187–209|journal=American Journal of Economics and Sociology|volume=70|pmid=21322898|doi=10.1111/j.1536-7150.2010.00768.x|first=Bengt|last=Larsson}}
+* {{Kaynak|başlık=Becoming a Winner But Staying the Same: Identities and Consumption of Lottery Winners|tarih=January 2011|sayı=1|sayfalar=187-209|dergi=American Journal of Economics and Sociology|cilt=70|pmid=21322898|doi=10.1111/j.1536-7150.2010.00768.x|ad=Bengt|soyadı=Larsson}}
+==Ayrıca bakınız==
+* [[Ülkelere göre piyangolar]]
+* [[İkramiyeli bono]]
+* [[Piyango makinesi]]
+* [[Piyango ödemeleri]]
+* [[Piyango dolandırıcılığı]]
+* [[Powerball (piyango)]]
+* [[Süper Loto]]
 == Dış bağlantılar ==
-{{Commons category|Lotteries}}
+{{Commons kategori|Lotteries}}
-*[http://www.world-lotteries.org/ Dünya Piyango Birliği]
+*[http://www.world-lotteries.org/ Dünya Piyango Birliği] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20210529134853/https://www.world-lotteries.org/ |tarih=29 Mayıs 2021 }}
-*[https://gamingthelottery.org/ Küresel piyango endüstrisine yönelik uluslararası bir araştırma]
+*[https://gamingthelottery.org/ Küresel piyango endüstrisine yönelik uluslararası bir araştırma] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20210331213659/https://gamingthelottery.org/ |tarih=31 Mart 2021 }}
-* [http://www.millipiyango.gov.tr Türk Milli Piyango sitesi]
+* [http://www.millipiyango.gov.tr Türk Milli Piyango sitesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060111181058/http://www.millipiyango.gov.tr/ |tarih=11 Ocak 2006 }}
 <!--======================== {{No more links}} ============================->
+-->
+{{Kumar}}
+{{Otorite kontrolü}}
 {{oyun-taslak}}
 [[Kategori:Piyangolar]]
 [[Kategori:Şans oyunları]]
--->