Erkek sünneti

Dosya:Egypt circ.jpg

Antik Mısır'da bir sünneti gösteren hiyeroglif

Başlığın diğer anlamları için Sünnet sayfasına bakınız.

Sünnet, penis, kamış denilen erkek cinsel aletinin başını örten derinin (sünnet derisi veya bazı tanımlarda 'gereksiz' deri), ya da bu derinin bir kısmının cerrahi müdahale ile kesilip atılmasıdır.

Sünnetin Hz. İbrahim ile başladığı kabul edilir. M.Ö. 5000 yıllarına kadar uzanan ve birçok dinde uygulanması önerilen bir ameliyattır.

Sünnet kelimesi, “âdet, yol, davranış” anlamlarına gelen Arapça kökenli bir sözcüktür. Sözlükte hem bu ameliyat anlamında, hem ehli sünnet anlamında, hem hadis anlamında kullanılmaktadır.

Sünnet ile alınan üstderi, sinir uçları açısından vücudun en yoğun bölgelerinden biridir. Ünlü İslam bilgini İbn Meymun'a göre sünnetin amacı cinsel organı zayıflatmak ve bu yolla cinselliği törpülemektir.

İslam'da emir ve yasaklar Kur'ana ve peygamberin sünnetine dayanır. Sünnet olmak, Kuranı Kerim'de geçmez, peygamberin ve Adem'den beri gelen bir İslam geleneğinin zaruriyatıdır. Türkçede sünnet olmaya sünnet veya kestirme denilir, Araplarda ise buna hıtan denilmektedir. İslam dini gibi, Musevilik'te de sünnet zaruridir. Hatta sünnet olmada gecikenlere gavur, kabuklu domuz denilmektedir. (Örnek 2000:174)

Türkiye'de çocuk ya 2 haftalıkken, ya da okula başlamadan sünnet ettirilir ki, sünnet düğünü yaygın bir gelenektir. Çok çocuklu aileler, çocukların hepsini birden sünnet ettirmek için uygun bir zamanı beklerler. Sünnet düğünleri genellikle yaz aylarında yapılır. Köylerde sünnet düğünü okuyucu, elçi denilen çağrıcılarla, kentlerde davetiye ile olur.

Sünnet yeri ya evdir, yahut orduevi, gazino, bahçedir. Çocuğun yatağı hazırlanır, süslenir. Mütevazi düğünlerde misafirlere yemek verilir, hoca çağrılır, Kur'an okunur ve dua edilir, mevlid okunur. Çalgılı düğünler de yaygındır.

Çocuğun sünnet giysisi hazır satılan veya diktirilen beyaz ceket ve pantolondur. Bu giysiye üzerinde maşallah yazan bir kuşak takılır. Çocuğun sırtına da kırmızı veya mavi pelerin atılır veya kurdele takılır, başına taç konur. Sünnet sonrası için geniş bir gecelik hazırlanır, çocuk birkaç gün rahat rahat tuvalete gitsin diye.

Sünnet öncesi çocuk dolaştırma adeti köylerde vardır. Sünnetçi geldikten sonra, çocuğu kirvesi (sanal akraba, vaftiz babası gibi bir kavram) veya en yakınlarından biri tutar, çocuğun dikkatini başka yöne çekerken sünnetçi kesimi tamamlar. Bu sırada tekbir getirilir, "oldu da bitti maşallah" tekerlemesi söylenir. Sünnetçi aleti mengeneli çok keskin bir bıçaktır. Penisin ucundaki deriyi kesme işlemi bittikten sonra sünnetçi pansuman yapar, pamukla sarar, çocuk yatağına götürülür. Bazı yörelerde sünnetçi, kirve ve çocuğun üzerine bir örtü serilmektedir. Kesilen deri parçası rasgele atılmaz, genellikle bir cami yakınına gömülür.

Sünnetten sonra davetliler çocuğun yatağına giderek hediyeler verir, çocuğa para takarlar. Bazı yerlerde tur denilen tepsiyle para toplama adeti görülmektedir.

İslam inanışına göre peygamber sünnetli doğmuştur (Boratav 2003:201). Türk töresinde sünnetin anlamı, çocuğun dini topluluğa katılımıdır.

Kaynaklar

• Pertev Naili Boratav, Yüz Soruda Türk Folkloru, K Kitaplığı, İstanbul 2003.
• Sedat Veyis Örnek, Türk Halkbilimi, TC Kültür Bakanlığı Y., 2. baskı, Ankara 2000.