Cezayir cumhurbaşkanı
| Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı رئيس الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية (Arapça) Président de la République algérienne démocratique et populaire (Fransızca) | |
|---|---|
 Cumhurbaşkanlığı Forsu | |
| Resmî ikamet | El Muradya |
| Atayan | Halk oyu |
| Görev süresi | 5 yıl, bir kez yenilenebilir |
| Oluşum | 15 Eylül 1963 |
| İlk sahibi | Ahmed bin Bella |
| Maaş | 168.000$ yıllık[1] |
| Websitesi | Resmi internet sitesi |
.jpg)
| Bu kategoride yer alan maddeler Cezayir hükûmeti ve siyasetinin bir parçasıdır. |
 Arap Birliği Üye Devleti |
Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Cezayir'in devlet başkanıdır ve aynı zamanda Cezayir Halk Ulusal Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır.
Makamın tarihi
Cezayir, 1962'de Fransa'dan bağımsızlık savaşını kazandığında anayasa görevi gören Trablus Programı, cumhurbaşkanını devletin işleyişine yardımcı olan bir başbakanla devlet başkanı kurumu olarak kurdu. İç siyasi manevralar, 1963'te başbakanlık konumunu kaldıran ve tüm yürütme gücünü cumhurbaşkanlığına devreden yeni bir anayasayla sonuçlandı. Bağımsızlığın ilk kırk yılı boyunca hükûmet, Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) tarafından tek partili bir devlet olarak kontrol edildi. Cumhurbaşkanlığı, bir dizi FLN üyesi tarafından yapıldı; Ahmed bin Bella, Huari Bumedyen ve Şadli Bencedid. 1976'da yazılan anayasa, cumhurbaşkanının yürütme yetkisini korudu; ancak 1979'daki değişiklikler, hükûmet başkanını görevden aldı.
1980'lerin sonlarına doğru FLN rejiminde bir liberalleşme yaşandı. Ancak, İslami Kurtuluş Cephesi 1991'de parlamento seçimlerini kazandığında, ordu Şadli Bencedid'i parlamentoyu feshetmeye ve 11 Ocak 1992'de istifa etmeye zorladı. Ordu olağanüstü hal ilan etti, ülkenin yönetimini devraldı ve beş üyeli bir Yüksek Devlet Konseyi kurdu. Konsey, normal seçimlere geri dönüşü kolaylaştırmak adına üç yıllık bir dönem için göreve başlamak üzere Muhammed Budiaf adlı bir cumhurbaşkanı atadı. Ancak Budiaf öldürüldü ve yerine Ali Kafi geçti. Bu arada ülke, askeri hükûmet ile İslamcı gerillalar arasında bir iç savaş dönemine girdi. 1994 yılında Kafi'nin yerini, iç savaş devam ederken 1995'te yapılan tartışmalı seçimlerde tam beş yıllık dönemi kolayca kazanan Liamin Zérval aldı. İslami isyanın büyük ölçüde bastırıldığı 1999'da Zerval, başka bir erken seçim çağrısı yaptı. Abdülaziz Buteflika, diğer tüm adaylar çekildikten sonra bu seçimi kazandı. Yine tartışmalı seçimlerde 8 Nisan 2004'te yeniden seçildi, 2009 ve 2014'te nispeten rakipsiz olarak tekrar kazandı. Buteflika, 18 Nisan 2019'da yapılması planlanan[2] seçimde 5. dönem adaylığını açıklamış ancak 2 Nisan 2019'da protestoların ardından ordunun baskısıyla 4. dönemi bitmeden görevinden istifa etmiştir.
Cezayir Anayasası'nın 102. Maddesi uyarınca Millet Meclisi Başkanı Abdülkadir bin Salih, Abdülaziz Buteflika'nın 2 Nisan 2019'da istifa etmesi üzerine ülkenin cumhurbaşkanı vekili oldu.[3][4] Görev süresi, katılamayacağı seçimler yapılana kadar en fazla 90 gün sürebilirdi.[4]
Mevcut cumhurbaşkanı, 12 Aralık'ta 2019 Cezayir cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan ve 19 Aralık 2019'da göreve başlayan Abdülmecid Tebbun'dur.
Son seçim
| Aday | Parti | Oy | % | |
|---|---|---|---|---|
| Abdülmecid Tebbun | Bağımsız | 4.945.116 | 58,15 | |
| Abdülkadir Bengrina | Ulusal İnşaat Hareketi | 1.477.735 | 17,38 | |
| Ali Benflis | Talay El Huryate | 896.934 | 10,55 | |
| İzzeddin Mihobi | Demokratik Ulusal Birlik | 617.753 | 7,26 | |
| Abdülaziz Belayid | Gelecek Cephesi | 566.808 | 6,66 | |
| Geçersiz oylar | 1.243.458 | - | ||
| Tartışmalı oylar | 11.588 | - | ||
| Toplam (geçersiz ve tartışmalı oylar hariç) | 8.504.346 | 100 | ||
| Kayıtlı seçmenler/katılım | 24.474.161 | 39,93 | ||
| Kaynak: Journal de Montreal 27 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,[5] | ||||
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "The highest and lowest paid African presidents - Business Daily". 8 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Algerians to elect new parliament amid apathy, president's absence 29 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Reuters, 1 May 2017
- ^ "Algeria's next in line: Bouteflika loyalist Abdelkader Bensalah". France 24. 2 Nisan 2019. 21 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2019.
- ^ a b "Algerian Constitutional Council declares presidency vacant". TASS. 3 Nisan 2019. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019.
- ^ "Abdelmadjid Tebboune elected president of the Republic with 58.15% of votes". www.aps.dz (İngilizce). 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2019.
Dış bağlantılar
- Resmi internet sitesi 21 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.