Corpus maxillae
Üstçene kemiği gövdesi ya da Corpus maxillae, üst çene kemiğinin orta bölümünü oluşturur. İç kısmında boşluk bulunan bu cismin iç ve dış olmak üzere iki yüzü; üst, ön, alt ve arka olmak üzere dört kenarı vardır.
Yüzleri
Dış yan yüz
Elmacık çıkıntısı(processus zygomaticus)
Bu çıkıntının üç tane yüzü, bir taban kısmı ve bir de tepesi bulunur.
Orbita yüzü(facies orbitalis)
- Bu yüz yukarı bakar; üçgen şeklindedir ve çok derin olmayan bir içbükeyliği vardır.
- Göz çukurunun alttaki duvarının büyük bir kısmını oluşturur.
- Bu yüz üzerinde sulcus infraorbitalis denilen önden arkaya doğru uzanan bir oluk bulunmaktadır.
Orbita yüzünün kenarları
- Orbita yüzünde üç kenar gözlemlenir: içyan, arka ve ön.
- İç yan kenar, önden arkaya doğru sıralarsak üç kemik ile eklem yapar:
gözyaşı kemiği (os lacrimale); kalbursu kemik (os ethmoidale); damak kemiği (os palatinum)
- Arka kenar,serbesttir ve iki anatomik oluşumu meydana getirir:
Temel kemiğin (os sphenoidale'nin) büyük kanadının (ala major 'un) ön kenarı ve orbita yarığı "fissura orbitalis inferior".
- Ön kenar ise bu yüzü, yanak yüzünden (facies malaris'ten) ayırır; adı "margo infraorbitalis" oluşturur.
Yanak yüzü(facies malaris)
- Bu yüz öne bakar.
- Bu yüz üzerinde margo infraorbitalis denilen bir kenar ve foramen infraorbitale denilen bir delik ve bu deliğin altında fossa canina cenilen bir çukur bulunur.
Foramen infraorbitale
- Bu delik orbita yüzündeki canalis infraorbitalis 'in devamıdır.
- Bu delik canalis infraorbitalis denilen kanalın bu yüze açılan deliğidir.
Şakakaltı yüzü(facies infratemporalis)
- Bu yüz arkaya bakar.
- Şakak altı çukurunun (fossa infratemporalis 'in) ön duvarının bir kısmını oluşturur.
- Bu yüz tümsek olduğu için üst çene tümseği (tuber maxillae) adını alır.
- Üzerinde foramina alveolaria denilen küçük delikler bulunur.
- Bu delikler canalis alveolaris superior denilen kanalın giriş delikleridir.
Canalis alveolaris superior
- Bu kanalın içinden geçen sinir ve damarlar dişlere gider.
Elmacık çıkıntısının tabanı
- Sinus maxillaris'in dış yan duvarını yapar.
Elmacık çıkıntısının tepesi
- Elmacık kemiği(os zygomaticum) ile eklem yapar:Bu ekleme sutura zygomatico maxillaris denir.
Alın çıkıntısı(processus frontalis)
- Cismin dış yan yüzünün ön yukarı kısmından yukarı doğru uzanır.
- İki yüzü vardır: Dış yan ve iç yan
- İki kenarı vardır: Önde ve arkada
- Bir tepesi vardır.
Alın çıkıntısı dış yan yüzü
- Bu yüzde crista lacrimalis anterior denen bir ibik ve sulcus lacrimalis denilen bir oluk bulunur.
Sulcus lacrimalis
- Bu oluk, gözyaşı kemiğinin (os lacrimale 'nin)aynı isimli oluğu ile birleşir. Bu birleşme sonucu gözyaşı-burun kanalı(canalis nasolacrimalis) meydana gelir.
- Bu oluk, burun boşluğundaki maetus nasi inferior 'a açılır.
Alın çıkıntısı iç yan yüzü
- Bu yüzde iki ibik bulunur;enine durur ve üst üst üstedirler.
- Üstteki ibik crista etmoidalis, altaki crista conchalis adındadır.
- Crista etmoidalis 'e os ethmoidale; crista conchalis 'e concha nasalis inferior tutunur.
Alın çıkıntısının yaptığı eklemler
- Ön kenar; os nasale ile
- Arka kenar; os lacrimale ile
- Tepesi; os forntale ile eklem yapar.
Alveol çıkıntısı(processus alveolaris)
- Bu çıkıntı corpus maxillae 'nin dış yan yüzünün altından aşağı doğru uzar.
- Bu çıkıntının bir dış yan bir de iç yan olmak üzere iki yüzü ve bir de serbest kenarı vardır.
Alveol çıkıntısı dış yan yüzü
- Konvekstir; dış bükeydir.
- Üzerinde juga alveolaria denilen bir takım kabartılar vardır. Bu kabartıları oluşturan alveoller içindeki dişlerdir.
Alveol çıkıntısı iç yan yüzü
- İç bükeydir.
- Üzerinde pürtükler bulunur.
İç yan yüz
- Corpus maxillae'nin iç yan yüzüne facies nasalis de denir.
- Yüz üzerinde hiatus maxillaris adında büyük bir delik bulunur.
- Bu delik sinus maxilaris ismi verilen; maxilla içindeki boşluğun ağzını oluşturur.
- Bu deliğin önünde sulcus lacrimalis yer alır;yukarıdan aşağı doğru uzanır.
Damak çıkıntısı (Processus palatinus)
- Bu enine çıkıntı, yukarıdan aşağı basıktır;üst ve alt olmak üzere iki tane yüze ve bir iç yan bir de arka kenara sahiptir.
Üst yüz
- Düzdür
- Diğer üst çene kemiği parçasında yer alan damak çıkıntısının üst yüzüyle beraber burun boşluğunu döşemesinin ön bölümünü oluşturur.
Alt yüz
- İç bükey ve pürtüklüdür.
- Diğer üst çene kemiği parçasında yer alan damak çıkıntısının üst yüzüyle beraber ağız boşluğunun tavanını "palatum durum" un 2/3 ön bölümünü meydana getirir.
İç yan kenar
- Serbest olan bu kenara eş kemiğin aynı adlı çıkıntısı ile birleşir ve damak orta dikişini sutura palatina mediana 'yı meydana getirir.
- Bu dikiş üzerinde üst tarafta meydana gelen ibik şeklindeki çıkıntıya crista nasalis denir; öne doğru bu ibik belirgin bir diken olur.
Foramen incisivum
- Burun ön dikeninin hemen iki yanında görülen deliklere -burun boşluğuna bakan yüzündekilere-foramen incisivum denir.
- Bu delikler canalis incisivus 'un bu yüzdeki delikleridir; canalis incisivus burun boşluğu ile ağız boşluğunu birleştirir.
- Canalis incisivus 'un ağız boşluğuna açılan deliği bir tanedir; sutura palatina mediana 'nın ön ucundadır.
Arka kenar
- Arka kenar os palatinum 'un lamina horizantalis 'inin ön kenarı ile eklem yapar.
- Buna sutura palatina transversa ; damak enine dikişi denir.
Kenarları
Üst kenar
- Bu kenar üzerinde alın çıkıntısı processus frontalis bulunur; bunun arkasında da geniş bir çentik incisura lacrimalis vardır.
Ön kenar
- Bu kenar üzerinde ortada geniş bir çentik "incisura nasalis" bulunur.
- Bu çentik eş kemikteki çentikle beraber apertura piriformis 'i burun boşluğu ön deliğini meydana getirir.
- Çentik altında kalan bölüm ise eş kemikle dikiş yapar.
Alt kenar
- Eş kemikle beraber üst alveol kemerini oluşturur.
- Üst alveol kemeri arcus alveolaris superior 'un açıklığı arkaya bakar.
- Bu kenar üzerinde üç oluşum gözlenir: diş çukurcukları alveoli dentis, diş çukurcukları ayırma bölmeleri septa interalveoaria ve alveoller içindeki bölmecikler septa interradicularia
Arka kenar
- Kalın ve pürtüklüdür.
- Üst çene tümseği tuber maxillae kısmının üzerinde delikler foramina alveolaria; alta yakın olarak bir oluk sulcus pterygopalatinus vardır.
Canalis pterygopalatinus
- Sulcus pterygopalatinus os palatinum ve os sphenoidale ' nin processus pterygoideus 'undaki eş oluklarla birleşir.
- Bu birleşme sonucu canalis pterygopalatinus oluşur.