Arbitraj
Arbitraj fiyat farklılıklarından yararlanarak para, kıymetli maden, tahvil ve hisse senedi alıp satma işlemidir.[1]
Farklı piyasalarda aynı menkul kıymetler için farklı denge fiyatları oluşmuş olması durumunda, menkul kıymetlerin ucuz olduğu piyasadan alınarak daha pahalı olduğu piyasada satılmasıdır.[2] Arbitrajcı arbitraj işlemini gerçekleştiren kişidir. Alış-satış işleminin aynı anda gerçekleştiği varsayımı altında arbitrajcı hiçbir risk üstlenmez. Arbitrajda malın satış fiyatı ile alış fiyatı arasındaki pozitif fark arbitrajcı kârıdır. Arbitraj, piyasa işleyişinde bozukluğun sonucudur. Zira işleyen bir piyasada aynı menkul kıymetler için tek fiyat oluşur. Ve işleyen piyasalarda arbitraj mümkün değildir.
Arbitrajın oluşabilmesi için iki piyasanın birbirinden habersiz olması gerekir fakat günümüzde mükemmel piyasa koşullarına yaklaşılmakta olduğundan arbitraj gün geçtikçe zorlaşmaktadır.[1]
Türleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Gecikmeli tahkim
[değiştir | kaynağı değiştir]Çok kısa bir süre için, değiştirilebilir ya da sıkı fiyat ilişkilerine bağlı iki varlığın fiyatları geçici olarak senkronize olmayabilir çünkü piyasa yapıcılar fiyatları güncellemekte yavaş kalırlar. Bu kısa vadeli yanlış fiyatlandırma, arbitrajcıya iki fiyat arasındaki farkı düzeltmek için bir fırsat yaratır.[3][4] Örneğin, dayanak varlık üzerindeki callsve optionsfiyatları put-call paritesi kullanılarak ilişkilendirilmelidir. Eğer bu fiyatlar put-call paritesi ilişkisine göre yanlış bildirilirse, bu arbitrajcıya yanlış fiyatlandırmadan yararlanma fırsatı verir.
Mekânsal tahkim
[değiştir | kaynağı değiştir]coğrafi arbitraj olarak da bilinen bu arbitraj, arbitrajın en basit şeklidir. Mekansal arbitrajda, hakem coğrafi olarak ayrılmış piyasalar arasındaki fiyat farklılıklarını araştırır.[5][6] Örneğin, bir emtia bir ülkede daha ucuz ve başka bir ülkede daha pahalı olabilir, bu da tüccarların daha ucuz piyasada satın almasına ve daha pahalı piyasada satmasına izin verir.
Dönüştürülebilir tahvil tahkimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Dönüştürülebilir bir tahvil, bir yatırımcının şirkette önceden belirlenmiş sayıda hisse karşılığında ihraç eden şirkete iade edebileceği bir tahvildir.[7] Dönüştürülebilir bir tahvil, kendisine bağlı hisse senedi satın alma seçeneği olan bir şirket tahvili olarak düşünülebilir.[8]
Faiz arbitrajı
[değiştir | kaynağı değiştir]Faizi düşük bir para cinsinden borçlanarak faizi yüksek bir para cinsinden faiz geliri elde etmeyle olur.[9] Döviz kuru riski içerir ve işlemin sonunda ilgili parite sabit kalmış, düşmüş ya da faiz getirisi oranının altında yükselmiş ise arbitraj kârı oluşur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Arbitraj". Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Terimler Sözlüğü. 3 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2011.
- ^ Eğilmez, Mahfi. "Arbitraj". Ekonomi Sözlüğü. 6 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2015.
- ^ "Arbitrage: How Arbitraging Works in Investing, With Examples". www.investopedia.com. 7 Haziran 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- ^ "Short Term Investments". www.wallstreetmojo.com. 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- ^ "Arbitrage". aziroff.com. 1 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- ^ "Arbitrage and the invisible hand: Enhancing price efficiency across markets". www.britannica.com. 3 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- ^ "Convertible Bond: Definition, Example, and Benefits". www.investopedia.com. 29 Şubat 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- ^ "Convertible Bonds". www.wallstreetprep.com. 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- ^ "Faiz Arbitrajı Nedir? Faiz Arbitrajı hakkında detaylı bilgi". Ekonomim Sözlük (İngilizce). ekonomim.com. 29 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2023.
 | Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
