Ayak Yıkama Töreni
Ayak yıkama töreni Hristiyanlıkta çeşitli mezheplerde görülen dini bir törendir.
İncil'deki dayanağı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayak yıkama töreni İsa’nın son akşam yemeğinde havarilerin ayağını yıkayıp onların da başkalarına bunu yapmasını söylemesine dayanır. (Yuhanna 13:4-14).[1]
Yuhanna 13:14-17 ayetlerinde şöyle yazar: “4 Ben Rab ve Öğretmen olduğum halde ayaklarınızı yıkadım; öyleyse, sizler de birbirinizin ayaklarını yıkamalısınız. 15 Size yaptığımın aynısını yapmanız için bir örnek gösterdim. 16 Size doğrusunu söyleyeyim, köle efendisinden, elçi de kendisini gönderenden üstün değildir. 17 Bildiğiniz bu şeyleri yaparsanız, ne mutlu size!”
Sinoptik inciller bu olaydan bahsetmezler.
Geçmişte Ayak Yıkama Töreni
[değiştir | kaynağı değiştir]Yahudi ve Greko-Romen topluluklarında ayakları hizmetçiler ya da köleler yıkardı. Tertullianus ya da Origenes gibi Hristiyan yazarlar bu geleneğin Hristiyanların sıradan hayatının bir parçası olduğunu, misafirperverlik ve alçakgönüllülüğün bir göstergesi olarak yaptıklarını söyler.[2]
Geçmişte ayakların yıkanması kişinin günahlarından arınmasını sembolize ettiği düşünülüyordu. Şamlı Yuhanna, İsa’nın havarilerin ayaklarını yıkamasının vaftizi sembolize ettiğini düşündü.
Günümüzde Ayak Yıkama Töreni
[değiştir | kaynağı değiştir]Birçok mezhep (Anglikanlar, Lütheranlar, Metodistler, Presbiteryenler, Mennonitler, Ortodokslar ve Katolikler) Lütirjik ayak yıkama törenini Kutsal Perşembe günü yaparlar. Buna ek olarak Kilise tarihi boyunca birçok farklı grup ve yeni mezhep için ayak yıkama bir ideal bir örnekti. Yine Kilise tarihi boyunca birçok grup ve modern mezhep: Advenistler, Anabaptistler, Baptistler ve Pentekostaller de dahil olmak üzere, bunu kilise geleneği olarak yaptı.[3]
Ayak yıkamanın teolojik anlamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Hristiyanlar için, Allah dünyaya Mesih olarak haç üstünde ölüp insanlığı kurtarmadan önce köle gibi geldi. Aziz Pavlus, Filipililere Mektup’ta bunu açıklar: “Mesih, Tanrı özüne sahip olduğu halde, Tanrı'ya eşitliği sımsıkı sarılacak bir hak saymadı. Ama kul özünü alıp insan benzeyişinde doğarak ululuğunu bir yana bıraktı. İnsan biçimine bürünmüş olarak ölüme, çarmıh üzerinde ölüme bile boyun eğip kendini alçalttı.” Mesih, Allah olduğu halde bir alçakgönüllülük ve küçülme örneği oldu. Yani Mesih, insanların önünde diz çöktüğünde, insanların önünde gerçekte diz çöken Allah'tır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ J.A. Ficher/J. O’Shea (2003). New Catholic encyclopedia. 2nd ed (İngilizce). Catholic University of America. Detroit: Thomson/Gale. s. Cilt:14 s. 653. ISBN 0-7876-4004-2. OCLC 50723247. 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2022.
- ^ Encyclopedia of early Christianity. Second edition (İngilizce). Everett Ferguson, Michael P. McHugh, Frederick W. Norris. New York. 1999. s. 453. ISBN 978-1-136-61158-2. OCLC 890137175. 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2022.
- ^ The companion to the Book of common worship. 1st ed. Peter C. Bower, Presbyterian Church. Louisville, Ky.: Geneva Press. 2003. ISBN 0-664-50232-6. OCLC 51059177.