Babür İmparatorluğu hükümdarları
Babür imparatorları Hindistan alt kıtasında Babür İmparatorluğu'nu inşa etti ve yönetti. Babürler 1526'dan itibaren Hindistan'ın bazı bölgelerine hükmetmeye başladı ve 1700'lü yıllar boyunca alt kıtanın çoğuna hükmetti. Maratha Konfederasyonu'nun yükselişi ve Britanya İmparatorluğu'nun bölgeye gelmesiyle birlikte hızla gerilediler, ancak 1850'lere kadar görünüşte de olsa Hindistan'ı yönetmeye devam ettiler. Babürler, Orta Asya'dan gelen Türk-Moğol kökenli Timurlu hanedanının bir koluydu. Kurucuları, Fergana Vadisi'nden (modern Özbekistan'da) bir Timur prensi olan Babür, Timur'un doğrudan soyundan geliyordu ve ayrıca Timur'un bir Cengiz prensesiyle evlenmesi yoluyla Cengiz Han'a bağlıydı.
Babür İmparatorları Listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Portresi | Yaygın adı | Doğum Adı | Doğum | Hüküm | Ölüm | Notlar |
---|---|---|---|---|---|---|
Babür بابر |
Zahîreddîn Muhammed Bâbur ظہیر الدین محمد |
14 Şubat 1483 Andican, Özbekistan | 20 Nisan 1526 – 26 Aralık 1530 | 26 Aralık 1530 (47 yaşında) Agra, Hindistan | İmparatorluğun kurucusudur. | |
Humayün ہمایوں |
Nasireddin Muhammed Hümayun Şah نصیر الدین محمد ہمایوں |
6 Mart 1508 Kâbil | 26 Aralık1530 – 17 Mayıs 1540
22 Şubat 1555 – 27 Ocak 1556 |
27 Ocak 1556 (47 yaşında) Delhi, Hindistan | Hümayun, 1540 yılında Suri hanedanından Şer Şah Suri tarafından devrildi, ancak İslam Şah Suri'nin (Şer Şah Suri'nin oğlu ve halefi) ölümünden sonra 1555'te tahta geri döndü. | |
Ekber Şah اکبر اعظم |
Ebü'l-Feth Celâlüddîn Muhammed Ekber Şâh جلال الدین محمد اکبر |
15 Ekim 1542 Umerkot, Pakistan | 11 Şubat 1556 – 27 Ekim 1605 | 27 Ekim 1605 (63 yaşında) Agra, Hindistan | ||
Cihangir جہانگیر |
Ebü'l-Muzaffer Nûreddîn Muhammed Cihângîr b. Ekber نور الدین محمد سلیم |
31 Ağustos 1569 Agra, Hindistan | 3 Kasım 1605 – 28 Ekim 1627 | 28 Ekim 1627 (58 yaşında) Cemmu ve Keşmir, Hindistan | Annesi Rajput prensesi Mariam-uz-Zamani idi.[1] | |
Şah Cihan شاہ جہان |
Ebû’l Muzaffer Şehâbeddin Muhammed Sâhib-kıran شہاب الدین محمد خرم |
5 Ocak 1592 Lahor, Pakistan | 19 Ocak 1628 – 31 Temmuz 1658 | 22 Ocak 1666 (74 yaşında) Agra, Hindistan | Şah Cihan döneminde Babür İmparatorluğu kültürel gücünün zirvesine ulaşmıştır.[2] Aynı zamanda yetenekli bir komutan olmasına rağmen Şah Cihan daha çok mimari başarılarıyla hatırlanmaktadır. Onun dönemi Babür mimarisinin altın çağı olarak bilinmektedir.
En sevdiği karısı olan Mümtaz Mahal için yaptırdığı Agra kentindeki Tac Mahal de yine bu dönemin Babür mimarisinin örneklerindendir. | |
Evrengzib عالمگیر |
Âlemgîr Ebü’l-Muzaffer Muhammed Muhyiddîn Evrengzib محی الدین محمداورنگزیب |
3 Kasım 1618 Gucerat, Hindistan | 31 Temmuz 1658 – 3 Mart 1707 | 3 Mart 1707 (88 yaşında) Ahmednagar, Hindistan | Annesi Mümtaz Mahal idi. Safevi Handeanı prensesi Dilras Banu Begüm ile evliydi. Bütün Hindistan'da İslami şeriat yönetimi kurmuştur. Ölümünden sonra küçük oğlu Azam Şah 3 aylığına hükümdar olmuştur.[3] | |
Muhammad Azam Şah محمد اعظم شاہ |
Qutb-ud-Din Muhammad Azam قطب الدين محمد اعظم |
28 Haziran 1653 Burhanpur, Hindistan | 14 Mart 1707 – 20 Temmuz 1707 | 20 Temmuz 1707 (53 yaşında) Agra, Hindistan | Sadece 3 ay boyunca sultanlık yapmıştır. Evrengzib ve Dilras Banu Begüm'ün en büyük oğluydu.[4] | |
I. Bahadır Şah بہادر شاہ |
Qutb-ud-Din Muhammad Mu'azzam Shah Alam قطب الدین محمد معزام |
14 Ekim1643 Burhanpur, Hindistan | 19 Temmuz 1707 – 27 Şubat 1712 | 27 Şubat 1712 (68 yaşında) Lahor, Pakistan | Maratha Konfederasyonu ile anlaşmalar yapmış, Rajputları yatıştırmış ve Pencap bölgesindeki Sihlerle iyi ilişkiler kurmuştur. | |
Cihandar Şah جہاندار شاہ |
Mu'izz-ud-Din Jahandar Shah Bahadur معز الدین جہاندار شاہ بہادر |
9 Mayıs 1661 Dekkan, Hindistan | 27 Şubat 1712 – 11 Şubat 1713 | 12 Şubat 1713 (51 yaşında) Delhi, Hindistan | Sadrazamı Zulfikar Khan tarafından etki altına alınmıştır. | |
Ferruhsiyer فرخ سیر |
Farrukhsiyar فرخ سیر |
20 Ağustos 1685 Aurangabad, Hindistan | 11 Ocak 1713 – 28 Şubat 1719 | 19 Nisan 1719 (33 yaşında) Delhi, Hindistan | 1717 yılında Doğu Hindistan Şirketi'ne Bengal bölgesinde vergisiz ticaret yapmalarını sağlayan bir ferman vermiştir.
Bu ferman Britanyalı şirketin Hindistan'ın doğu kıyısındaki etkisini artırmasını sağlamıştır. | |
Refiüdderecât رفیع الدرجات |
Rafi ud-Darajat رفیع الدرجات |
1 Aralık 1699 | 28 Şubat – 6 Haziran 1719 | 6 Haziran1719 (19 yaşında) Agra, Hindistan | Bu dönemde Seyyid Kardeşler'in yükselişi gerçekleşmiştir. | |
II. Cihan Şah شاہ جہان دوم |
Rafi ud-Daulah شاہ جہاں دوم |
Haziran1696 | 6 Haziran 1719 – 17 Eylül 1719 | 18 Eylül 1719 (23 yaşında) Agra, Hindistan | Seyyid Kardeşler tarafından
Refiüdderecât'ın yerine geçmesi için seçilmiştir. | |
Muhammed Şah محمد شاہ |
Roshan Akhtar Bahadur روشن اختر بہادر |
7 Ağustos 1702 Gazne, Afganistan | 27 Eylül 1719 – 26 Nisan 1748 | 26 Nisan 1748 (45 yaşında) Delhi, Hindistan | Seyyid Kardeşler'i elimine etmiştir. Maratha Konfederasyonu ile uzun süren bir savaşa girişmiş, Malwa ve Dekan Yaylası'nı bu süreçte kaybetmiştir. Safevi hükümdarı Nadir Şah'ın 1739'daki Hindistan işgali de yine bu dönemde gerçekleşmiştir. İmparatorluk üzerinde gerçek anlamda kontrolü elinde tutan son Babür hükümdarıdır. | |
Ahmed Şah Bahadır احمد شاہ بہادر |
Ahmad Shah Bahadur احمد شاہ بہادر |
23 Ocak1725 Delhi, Hindistan | 29 Nisan 1748 – 2 Haziran 1754 | 1 Ocak 1775 (49 yaşında) Delhi, Hindistan | Sikandarabad Savaşı'nda Babür kuvvetleri Maratha'ya karşı yenilgiye uğramıştır. | |
II. Alemgir Şah عالمگیر دوم |
Aziz-ud-din عزیز اُلدین |
6 Haziran 1699 Burhanpur, India | 3 Haziran 1754 – 29 Kasım 1759 | 29 Kasım 1759 (60 yaşında) Kotla Fateh Shah, Hindistan | Hükümdarlığı, vezir Imad-ul-Mulk'ün etkisi altında geçmiştir. | |
III. Cihan Şah شاہ جہان سوم |
Muhi-ul-millat محی اُلملت |
1711 | 10 Aralık 1759 – 10 Ekim 1760 | 1772 (60–61 yaşında) | Bengal-Bihar-Odisha'nın yerel sultanı (nawab) gücünü artırmıştır. | |
Şah Alem شاہ عالم دوم |
Ali Gauhar علی گوہر |
25 Haziran 1728 Delhi, Hindistan | 10 Ekim 1760 – 31 Temmuz 1788 | 19 Kasım 1806 (78 yaşında) Delhi, Hindistan | Buksar Muharebesi'nde yenilgi alınmıştır. | |
IV. Şah Cihan جہان شاه چہارم |
Bidar Bakht Mahmud Shah Bahadur Jahan Shah بیدار بخت محمود شاه بهادر جہان شاہ |
1749 Delhi, Hindistan | 31 Temmuz 1788 – 11 Eylül 1788 | 1790 (40–41 yaşında) Delhi, Hindistan | Şah Alem'in geçici olarak tahttan indirilmesinden sonra Rohilla Ghulam Kadir tarafından kukla hükümdar olarak taç giymiştir. | |
Şah Alem شاہ عالم دوم |
Ali Gauhar علی گوہر |
25 Haziran 1728 Delhi, Hindistan | 16 Ekim 1788 – 19 Kasım 1806 | 19 Kasım 1806 (78 yaşında) Delhi, Hindistan | Şah Alem'in ikinci hükümdarlığı. | |
II. Ekber Şah اکبر شاہ دوم |
Mirza Akbar میرزا اکبر |
22 Nisan 1760 Mukundpur, Hindistan | 19 Nisan 1806 – 28 Eylül 1837 | 28 Eylül1837 (77 yaşında) Delhi, Hindistan | Britanya koruması altında olan ve pratikte gücü olmayan hükümdar. | |
II. Bahadır Şah بہادر شاہ دوم |
Abu Zafar Sirajuddin Muhammad Bahadur Shah Zafar ابو ظفر سراج اُلدین محمد بہادر شاہ ظفر |
24 Ekim 1775 Delhi, Hindistan | 28 Eylül 1837 – 21 Eylül 1857 | 7 Nisan 1862 (87 yaşında) Rangoon, Myanmar | Son Babür İmparatoru. 1857 yılındaki isyandan sonra Britanya İmparatorluğu tarafından tahttan indirilip Burma'ya gönderilmiştir. |
Not: Babür İmparatorları çok eşlilik uyguladılar. Karılarının yanı sıra haremlerinde çocuk sahibi olan çok sayıda cariyeleri de vardı. Bu, her imparatorun tüm çocuklarını tanımlamayı zorlaştırır.[5]
Kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Pusalker, A. D.; Majumdar, A. K., (Ed.) (1973). The History and Culture of the Indian People. VII: The Mughal Empire. Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan. r eksik
|soyadı1=
(yardım)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Aurangzeb, Mughal Records'a göre olduğu gibi 26 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İngiliz Hindistan 13 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ South Asia in World History. Oxford University Press. 2017. s. 79. ISBN 978-0199760343. 9 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2021.
- ^ Advanced Study in the History of Medieval India (İngilizce). Sterling Publishers Pvt. Ltd. 1986. s. 59. ISBN 978-8120710153.
- ^ The Foundations of the Composite Culture in India. Aakar Books. 2007. s. 300. ISBN 978-8-189-83318-3.
- ^ Emperors of the peacock throne : the saga of the great Mughals. Rev. New Delhi: Penguin books. 2000. ss. 510-513. ISBN 978-0141001432.
- ^ The Last Mughal. Londra: Bloomsbury Publishing Plc. 2006. s. 44. ISBN 978-1-4088-0092-8.