McDonnell Douglas AV-8B Harrier II
| AV-8B Harrier II | |
|---|---|
 AV-8B havada asılı duran iniş takımı, yan nozüller aşağıyı gösterecek şekilde yerleştirildi | |
| Türü | VTOL Saldırı |
| Ulusal köken |  ABD |
| Üretici | McDonnell Douglas British Aerospace Boeing BAE Systems |
| İlk uçuş | 9 Kasım 1978 (YAV-8B)[1] |
| Hizmete giriş | 12 Ocak 1985 (AV-8B)[2] Haziran 1993 (AV-8B+) |
| Ana kullanıcı | Birleşik Devletler Deniz Piyadeleri |
| Diğer kullanıcılar | İspanya Deniz Kuvvetleri İtalya Deniz Kuvvetleri |
| Üretim aralığı | 1981-2003 (AV-8B/B+) |
| Birim maliyeti | 1997 fiyatları ile 30-35 milyon US$ (AV-8B+)[3] |
| Gelişimi | Hawker Siddeley Harrier BAE Sea Harrier |
| Değişimleri | BAE Harrier II |
AV-8B Harrier II gerçek anlamda V/STOL uçaklarının içinden en çok tanınanıdır. Bir adet Rolls Royce Pegasus II motoruna sahiptir. Motor uçağın tam ortasındadır ve uçağın iki yanında görünen hava girişleri ortadaki Rolls Royce Pegasus II motorunu beslemektedir. İlk Harrier II uçuşu 1981 sonbaharında gerçekleştiğinde asıl Hawker P.1127'nin ilk uçuşundan beri 21 yıl geçmişti. P.1127, 1957 tasarımı bir Fransız motor konsepti üzerine yapılandırılmış ve geliştirilmişti. Proje finansmanı Britanyalı Bristol Engine Co. ve ABD Hükûmeti tarafından “Müşterek Silah Geliştirme Programı” (MWDP) dahilinde karşılanmıştı.
Motor yapılandırması belirlendikten ve geliştirme çalışmaları yoluna girdikten sonra Hawket Aircraft Ltd. mühendisleri dikkatlerini bu motoru kullanacak bir V/STOL uçağı yapımına çevirdiler. Hükûmet ve askeriye desteği olmaksızın tek motorlu bir saldırı-keşif uçağı ürettiler. Motorun döner egzozlarından başka tepki kontrol sistemi V/STOL yeteneği için gerekli tek komplikasyon olmuştur. İlk P.1127 1960 yazında fabrikadan çıktı. Bu arada RAF'ın alakası arttığından Britanya Hükûmeti iki prototip sipariş etti. İlk uçuşu sonbaharda yapıldıktan sonra potansiyel NATO ülkelerinin ve diğer ulusların artan ilgileri karşısında geliştirmenin devamı için dört prototip daha ısmarlandı.
60'lı yılların ortalarında artan ilgi, Batı Almanya, Birleşik Krallık ve ABD’den oluşan bir trioya dönüştü. Dokuz adet sipariş RAF notasyonları ile teslim edildi. Temelde aynı kalınmakla birlikte birçok geliştirmeler yapıldı. ABD içinde de üçlü bir grup oluşmuştu (ABD Kara Kuvvetleri, ABD Hava Kuvvetleri, ABD Deniz Kuvvetleri).
İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri’nde hizmete girmeden önce ABD Deniz Piyadeleri uçağa saldırı yeteneğinden dolayı ilgi duyup AV-8A rumuzu ile siparişi başlattılar. “Harrier”, RAF ve USMC’de 70'li yılların başlarında kullanıma girdi. Bunu ABD Deniz Piyadeleri için az sayıda, TAV-8A diye kodlandırılan iki kişilik eğitim tipi izledi.
AV-8A’ların iyileştirilmesi ve AV-8B’lerde sistem geliştirmeleri yapılması sonucu AV-8C modeli ortaya çıktı. İki deney uçağı yapıldı ve sınırlı sayıda değiştirme programa alındı.
Harrier için öngörülen iyileştirme programı; yeni motor, radar, FLIR (İleri bakan kızılötesi), hareketli harita ve gece görme ekipmanı içermektedir.
Başlıca kullanıcıları Birleşik Devletler Donanması, İspanyol Deniz Kuvvetleri, İtalyan Deniz Kuvvetleri'dir (sadece Giuseppe Garibaldi gemisinde bulunmakta). Şu ana kadar üretilen ve en yaygın olarak kullanılmış olan V/STOL platformu olan AV-8B Harrier II, günümüzde F-35B'lerle değiştirilmeye başlanmıştır. Bu bağlamda İngiliz Kraliyet Donanması ve Birleşik Devletler Deniz Piyadeleri F-35B platformunu hem uçak gemilerinde hem de amfibi hücum gemilerinde (LHD) kullanmaya başlamıştır.[4][5]
Kullanıcısı olan ülkeler
[değiştir | kaynağı değiştir]_de_la_9%C2%AA_Escuadrilla_de_la_Flotilla_de_Aeronaves_en_la_rampa_de_despegue_del_L-61_(34292836963).jpg)
.svg){kind=small}
- İtalya Deniz Kuvvetleri
- Gruppo Aerei Imbarcati "The Wolves"
- İspanya Deniz Kuvvetleri
- ABD Deniz Piyadeleri
- VMA-211
- VMA-214
- VMA-223
- VMA-231
- VMA-311
- VMA-513
- VMA-542
- VMAT-203
Teknik özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Genel Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mürettebat: 1
- Uzunluk: 14.12 m
- Yükseklik: 3.55 m
- Kanat açıklığı: 9.25 m
- Kanat Alanı: 22.61 m²
- Boş ağırlığı: 6,745 kg
- Yüklü ağırlığı: 10,410 kg
- Azami Kalkış Ağırlığı:
- Geleneksel kalkma: 14,000 kg
- Dikey kalkma: 9,415 kg
- Motor: 1× Rolls-Royce F402-RR-408 (Mk 107) yönlendirilmiş jet itkili turbofan motor (96.75 kN)
Performans
[değiştir | kaynağı değiştir]- Azami hız: 0.89 Mach (1,085 km/sa.) deniz seviyesinde
- Menzil: 2,200 km
- Tırmanış değeri: 4,485 m/dak.
- Kanat yüklemesi: 460.4 kg/m²
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Norden 2006, p. 49.
- ^ Norden 2006, p. 61.
- ^ "Military aircraft prices". 14 Eylül 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2011.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2020.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- AV-8B McDonnell Douglas AV-8 “Harrier”5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
