Iliupersis

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Truva'nın Düşüşü, Johann Georg Trautmann (1713-1769). Basen Büyük Dükalığı koleksiyonundan, Karlsruhe.

Iliupersis (Grekçe: Ἰλίου πέρσις, Iliou persis, "Truva'nın Yağmalanması"), antik Yunan edebiyatının kayıp destanlarından biridir. "Epik Döngü" olarak bilinen, Antik Yunanda daktilik ölçü ile yazılmış ve Truva Savaşı'nı konu alan şiirlerden biriydi. Iliou persis'in hikâyesi kronolojik olarak Küçük İlyada'dan sonra gelir ve Iliou persis'ten sonra Nostoi ("Dönüşler") gelir. Iliou persis bazen antik yazarlar tarafından Miletli Arctinus'a (MÖ 8. yy) atfedilmiştir (bkz. Döngüsel şairler). Şiir, daktilik ölçü ile yazılmış iki kitaptan oluşuyordu.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Iliou persis muhtemelen MÖ 7. yüzyılda yazıldı, ancak çok fazla belirsizlik vardır. Antik kaynaklar Arctinus'u MÖ 8. yüzyıla tarihlerken, şiirlerinden biri olan Aethiopis ile ilgili kanıtlar, onun 8. yy'dan çok daha sonra yaşadığını göstermektedir.

İçerik[değiştir | kaynağı değiştir]

Iliou persis'in orijinal metninin sadece on satırı günümüze ulaşmıştır. Bugün hakkında bildiklerimiz; Proclus (muhtemelen MS 2. yüzyıldaki gramerci Eutychius Proclus ile özdeşleştirilebilir ) isimli birine atfedilen okuma parçalarının derlendiği ve Destan Döngüsü'nün özetini içeren kaynağa dayanmaktadır. Şiirin içeriği hakkında daha fazla bir izlenim, hikâyeyi Truvalıların bakış açısıyla anlatan Virgilius'un Aeneid'inin (Iliou persis'ten yüzyıllar sonra yazılmıştır) 2. kitabından elde edilebilir.

Farklı kaynakların bazı ayrıntıları farklı kaydettiğini unutmayın: örneğin, Aeneas'ın Truva'dan ayrılma şekli veya Astyanax'ın katilinin kim olduğu farklı kaynaklarca farklı şekillerde anlatılmıştır. Burada anlatılan versiyon, başka herhangi bir kaynaktan ziyade, özellikle erken epik şiir hakkında bilinenlere uyar.

Şiir, Truvalıların Yunanların geride bıraktıkları tahta atı ne yapacaklarını tartışmalarıyla başlar: Bazıları onu kayalardan aşağı atmaları gerektiğini, bazıları yakmaları gerektiğini düşünürken, diğerleri onu Athena'ya adamaları gerektiğini söylerler. Üçüncü görüş galip gelir ve Truvalılar sözde zaferlerini kutlarlar. Bu arada tanrı Poseidon, Laocoön'ü ve iki oğlundan birini öldüren iki yılanın kötü alametini gönderir; Bunu gören Aeneas ve adamları, olacakları tahmin ederek Truva'dan ayrılırlar.

Gece olduğunda, Sinon'un işareti ile atın içindeki Yunan savaşçıları ortaya çıkar ve Tenedos'dan geri dönen Yunan ordusunu içeri almak için şehir kapılarını açarlar. Truvalılar katledilir ve Yunanlar şehri ateşe verir.

Neoptolemos kral Priamos'u Zeus'un sunağına sığınmış olsa da öldürür ; Menelaos, Deiphobus'u öldürür ve karısı Helen'i geri alır; Küçük Aias, Kassandra'yı Athena'nın sunağından çekip alır ve heykele fiziksel hasar verir. Yunanlar, intikam almak için Aias'ı taşlamaları gerektiğine karar verirler, ancak Aias da Athena'nın sunağına sığınır. Odysseus, Hektor'un bebek oğlu Astyanax'ı öldürür ve Neoptolemos, Hektor'un karısı Andromakhe'yi esir alır. Yunanlar, Akhilleus'un mezarına Priamos'un kızı Polyksena'yı kurban ederler. Athena, Yunanların dönüş yolunda intikam almak için plan hazırlar.

Sürümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Iliupersis&oldid=32537102" sayfasından alınmıştır