Rudolf Kalman
Rudolf Emil Kalman[1] (d. 19 Mayıs 1930 - ö. 2 Temmuz 2016) Macar asıllı bir Amerikan matematiksal sistem teoristidir. Elektrik mühendisliği eğitimi almıştır. Kendi adıyla anılan Kalman Filtresi'ni bulmasıyla ünlüdür. Havacılık ve kontrol mühendisliği alanlarında sıkça kullanılan Kalman filtresi, eksik ve gürültülü ölçümlerden doğrusal sistem modelleri kullanarak yararlı sinyaller elde etmeyi sağlar.
Kalman'in filtreleme üzerine düşünceleri önce şüphecilikle karşılanmış ve Kalman ilk sonuçlarını elektrik mühendisliği yerine makine mühendisliği dergilerinde yayınlamak zorunda kalmıştır. Fikirlerini NASA Ames Araştırma Merkezi'ndeki Stanley Schmidt'e anlatmakta daha başarılı olmuş ve bunun sayesinde Kalman filtreleri Apollo Programı'nda kullanılmıştır.
Macaristan'in Budapeşte kentinde doğmuştur. Lisans (1953) ve yüksek lisans (1954) derecelerini MIT Elektrik Mühendisliği Bölümü'nden almıştır. Doktorası Kolombiya Üniversitesi'ndendir (1957).
IEEE Onur Madalyası (1974), IEEE Yüzyıl Madalyası (1984), Inamori Vakfı'nın Kyoto Yüksek Teknoloji Ödülü (1985) ve Bellman Ödülü'nün (1997) sahibidir. Amerikan Bilimler Akademisi, Amerikan Mühendislik Akademisi'nin üyesidir. Ayrıca Macar, Fransız ve Rus Bilimler Akademileri'nin de yabancı üyesidir. Birçok onursal doktorası bulunmaktadır.
Constantina nee Stavrou ile evlidir. Andrew ve Elisabeth adında iki çocuğu bulunmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Prof. Dr. Rudolf Kalman, 1991 yılında Amerika Birleşik Devletleri Millî Mühendislik Akademisi'ne Elektronik, Haberleşme ve Bilişim Sistemleri Mühendisliği alanlarında üye seçildi". 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2015.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Kalman Filter ağ sayfası8 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kyoto Ödülü ağ sayfası
- Ulusal Mühendislik Akademisi üyeleri
- IEEE Fellow Üyeleri
- 1930 doğumlular
- 2016 yılında ölenler
- 20. yüzyıl matematikçileri
- Macar matematikçiler
- Macar mühendisler
- Amerikalı matematikçiler
- 20. yüzyıl Amerikalı mühendisleri
- 21. yüzyıl Amerikalı mühendisleri
- Richard E. Bellman kontrol kuramı mirası ödülü kazananlar
- Columbia Üniversitesinde öğrenim görenler
- Kontrol teorisyenleri
- ETH Zürih öğretim üyeleri
- Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde öğrenim görenler
- Fransız Bilimler Akademisi üyeleri
- Stanford Üniversitesi öğretim üyeleri
- Florida Üniversitesi öğretim üyeleri
- Ulusal Bilimler Akademisi üyeleri
- Rusya Bilimler Akademisi'nin yabancı üyeleri
- IEEE Onur Madalyası sahipleri