Sürekli şah
Sürekli şah (perpe), satrançta bir oyuncunun bitmek bilmeyen bir şah çekme serisi ile beraberliği -zorunlu şekilde- yakaladığı bir durumdur. Bu genellikle, şah çeken oyuncunun şah mat yapamadığı durumlarda ortaya çıkar ve şah çekmeye devam etmek rakibe en azından bir kazanma şansı verir. Sürekli şah ile beraberlik satrancın kurallarından biri değildir, böyle bir durumda ya üç konum tekrarıyla ya da elli hamle kuralıyla beraberlik iddiasında bulunulabilir. Ancak oyuncular genellikle bundan çok önce beraberlik konusunda anlaşırlar.
Sürekli şah, diğer satranç türlerinde de meydana gelebilir, ancak bununla ilgili kurallar farklı olabilir. Örneğin, şogi ve xiang qi'de sürekli şah çekilmesine izin verilmez, bu durum şah çeken tarafın otomatik olarak kaybetmesine yol açar.
Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| 8 |         | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
Bu diyagramda siyahlar bir kale, bir fil ve bir piyon öndedir ve bu aslında belirleyici bir puan avantajı sağlar. Ancak beyaz bu konumda sürekli şah çekme yoluyla berabere yapabilir:
- 1.Ve8+ Şh7
- 2.Vh5+ Şg8
- 3.Ve8+ vb.
Aynı pozisyon yakında üçüncü kez tekrarlanacak ve beyaz üçüncü kez tekrarlayarak beraberlik talep edebilir veya oyuncular beraberlik konusunda anlaşabilirler.
Unzicker, Averbakh'a karşı
[değiştir | kaynağı değiştir]| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| 8 |    | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
Diyagram, Wolfgang Unzicker – Yuri Averbakh, Stockholm Interzonal 1952,[1] partisinden bir kesittir. Siyah (hamle sırası kendisindeyken) yakında beyazın c piyonunun terfi etmemesi için kalelerinin birinden vazgeçmek zorunda kalacaktı. Ancak beyazın şah kanadındaki piyon yapısının zayıflığından faydalanabilir.
- 27...Kxc7!
- 28.Vxc7 Ag4!
29...Vh2# tehditiyle. Eğer 29.hxg4 alınırsa 29...Vf2+ ve ardından veziri f2 ve h4'e hareket ettirerek üç konum tekrarıyla beraberliği kurtarıyor.
Hamppe, Meitner'a karşı
[değiştir | kaynağı değiştir]| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| 8 |   | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
Diyagram, Carl Hamppe - Philipp Meitner, Viyana 1872,[2] partisinden bir kesit. Siyah, bir dizi fedanın ardından oyunu sürekli şah çekerek berabere yapabileceği bir pozisyona getirdi.
- 16...Fb7+!
- 17.Şb5
Eğer 17.Şxb7?? oynarsa Şd7 18.Vg4+ Şd6'nın ardından ...Khb8#, mata çare yok.
- 17...Fa6+
- 18.Şc6
Eğer 18.Şa4? oynarsa 18...Fc4 ve devamında 19...b5#.
- 18...Fb7+ ½–½
Leko, Kramnik'e karşı
[değiştir | kaynağı değiştir]| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
| 8 | | 8 | |||||||
| 7 | 7 | ||||||||
| 6 | 6 | ||||||||
| 5 | 5 | ||||||||
| 4 | 4 | ||||||||
| 3 | 3 | ||||||||
| 2 | 2 | ||||||||
| 1 | 1 | ||||||||
| a | b | c | d | e | f | g | h | ||
Diyagram, Peter Leko – Vladimir Kramnik, Corus 2008 partisinden bir kesit. Siyah, sürekli şah sayesinde beraberliği elde edebildi:[3]
- 24...Vb4+
- 25.Şa2 Va4+
- 26.Şb2 Vb4+
- 27.Şc1 Va3+
- 28.Şb1 ½–½
Eğer 28.Şd2? oynanırsa devamında Kd8+ 29. Şe2 Ve7+.
Fischer, Tal'e karşı
[değiştir | kaynağı değiştir]_gegen_Fischer_(USA).jpg) |
21.Şxg2'den sonraki pozisyon | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Diyagram, Bobby Fischer –Tal, Leipzig 1960,[4] 14. Satranç Olimpiyatları'nda oynanan partiden bir kesit. Mihail Tal'in sürekli şah çekmesi, Tal'in Dünya Şampiyonu olduğu bu maçta beraberliği kurtardı. Diyagramdaki pozisyonda sıra siyahlarda.
- 21...Vg4+
ve oyun berabere bitti. (22.Şh1'den sonra, 22...Vf3+ 23.Şg1 Vg4+ sürekli şahlarıyla.)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Unzicker vs. Averbakh, Stockholm 1952". Chessgames.com. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2024.
- ^ "Hamppe vs. Meitner, Vienna 1872". Chessgames.com. 11 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2024.
- ^ "Leko vs. Kramnik, Wijk aan Zee 2008". Chessgames.com. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2024.
- ^ "Fischer vs. Tal, Leipzig 1960". Chessgames.com. 13 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2024.