Варкари исемле битнең чыганагын карау

{{УК}}
[[Image:Palkhi 2008.jpg|thumb|Аландидан Пандһапурга дини сәфәр кылучы эктари белән зәгъферан байрак алып баручы Варкари.]]
'''Варкари''' ([[Һинд дине]]нең [[Вишнуизм]]ның [[Бхакти]] рухи традициясендә [[сампрадайя]] (рухи хәрәкәт), мәгънәсе [[Пандһарпур Вари]]ны башкаручы, географик яктан Һиндстанның [[Махараштра]] штаты белән ассоциацияләнә. Варкари Виттһалга табыналар (ул шулай ук [[Витхоба]] буларак мәгълүм, төп Ходай булып [[Пандһарпур]] булып тора,  аңа [[Кришна]]ның формасы буларак карыйлар). [[Бхакти хәрәкәте]]нең Варкарилар белән ассоциацияләнгән изгеләргә һәм [[гуру]]ларга [[Дньянешвар]], [[Намдэв]], [[Чокһамела]], [[Экнатх]], һәм [[Тукарам]], [[Гадже Маһара]] керә, алар барысы да [[Сант]] титулына ия.

== Әһәмияте ==
Варкари традициясе 13-енче гасырдан бирле Махараштрада Һинд дине мәдәниятенең өлеше булган, ул шул вакытта [[Бхакти хәрәкәте]] вакытында “пантх” формалаштырган (уртак рухи ышанулар һәм практикалар белән кешеләр җәмәгате). Варкарилар якынча илле шагыйрь-изгене “[[Сант]]”ларны таныйлар, аларның 500 елдан артык чор эшләре [[Маһипати]]ның унсигезенче гасыр [[һагиография]]сендә документацияләнгән булган. Варкари традициясе бу сантларның уртак рухи тапшыру сызыгына карый дип әйтә.<ref>{{cite book |title=The Sants: Studies in a Devotional Tradition of India |editor1-first=Karine |editor1-last=Schomer |editor2-first=W. H. |editor2-last=McLeod |publisher=Motilal Banarsidass |year=1987 |isbn=9788120802773 |url=https://books.google.co.uk/books?id=OkKhOivXrhgC |pages=3–4}}</ref>

==Дини сәфәрләр==
Варкари кешеләре Пандһарпурга [[Пандһарпур Вари]] дигән ел саен дини сәфәргә баралар, анда алар “Экадаши”да Һинд дине [[ай календаре]]нең [[Ашадһа]] аеның  11-енче көнендә җыелалар, бу якынча Грегориан календаренең июнь ахырыннан июльгә кадәр туры килә. Дини сәфәр кылучылар “[[Самадһи]]” (яктыртылу яки “рухи урын”) урыннарыннан изгеләрнең [[Пандһарпур Вари]]ларын алып баралар. Сантларның палхида “падука”ларын (сандалиларын) алып бару традициясе [[Тукарам]]ның кече улы Нараян Маһараҗ тарафыннан 1685 елда башланган булган. Дини сәфәрләргә соңрак үзгәртүләр Тукарам тарафыннан 1820-енче елларда һәм [[Сциндиа]]ларның куртьелары һәм Дньянешвар тугърысы Хайбатравбаба тарафыннан кертелгән булган.<ref>{{cite web|title=The wari tradition|url=http://www.warisantanchi.com/english/parampara2.html|website=Wari Santanchi|accessdate=8 September 2014|archivedate=2014-09-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140908230750/http://www.warisantanchi.com/english/parampara2.html}}</ref><ref>{{cite book|last1=Mokashi|first1=Digambar Balkrishna|last2=Engblom|first2=Philip C (Translator)|title=Palkhi: An Indian Pilgrimage|date=1987|publisher=State University of New York Press|location=Albany|isbn=0-88706-461-2|page=18|url=https://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=-5vIv4oxeh4C&oi=fnd&pg=PA1}}</ref>
Виттһалның тугърылары дини сәфәрләрне 14-енче гасырга кадәр башкарганнар. Хәзерге вакытта бөтен Махараштрадан якынча 40 палхи һәм аларның тугърылары шулай итә.<ref>[http://www.hindu.com/mag/2005/07/31/stories/2005073100130200.htm Hindu.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071001031921/http://www.hindu.com/mag/2005/07/31/stories/2005073100130200.htm |date=2007-10-01 }} and page 21 of [http://www.vidyaonline.net/arvindgupta/introhisddk.pdf VidyaOnline.net] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927010609/http://www.vidyaonline.net/arvindgupta/introhisddk.pdf |date=2007-09-27 }}</ref> Башка дини сәфәр [[Картика]] аенда бәйрәм ителә, ул Григориан календаренең ноябрена туры килә.
Дини сәфәр кылу вакытында ''Ринган'' һәм ''Дһава'' була. ''Ринган'' вакытында Маулинча Ашва дигән җайдагы булмаган изге ат, ул арбада барган изгенең җаны дип ышаныла, пилигримнар рәтләре аша чаба, алар тояклардан кисәкчекләрне тотарга тырышалар һәм башларына шуны сибәләр. ''Дһава'' башка төр чабу булып тора, анда һәркем ота һәм бу Тукарам беренче мәртәбә Пандһарпурда гыйбадәтханәне күреп дәртләнеп йөгергән вакыйга искә алына.<ref>{{cite book|last1=Mokashi|first1=Digambar Balkrishna|last2=Engblom|first2=Philip C (Translator)|title=Palkhi: An Indian Pilgrimage|date=1987|publisher=State University of New York Press|location=Albany|isbn=0-88706-461-2|page=264|url=https://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=-5vIv4oxeh4C&oi=fnd&pg=PA1}}</ref>

==Практикалар ==
Варкари хәрәкәтенә Витхобаны табыну һәм вазифага нигезләнгән тормышны ассызыклаучы үзеңне тотыш һәм [[алкоголь]]дән һәм [[тәмәке]]дән арыну, [[саттвик]] диета кабул итү, бу модификацияләнгән [[лакто-вегетариан]] диета, аңа суган һәм сарымсак керми һәм шулай ук [[Экадаши]] көнендә ашаудан тыелу (аена ике мәртәбә), [[өйрәнчек]] вакытта [[целибат]] (җенси тыелу), кастага һәм байлыкка карамастан барысына да тигезлек һәм гуманлык, [[Һинд дине]] текстларын уку, һәр көнне “[[Һарипатх]]”ны уку һәм регуляр рәвештә “[[бхаджан]]” һәм “[[киртан]]” практикасы керә..<ref name="Reference is in Marathi language">{{cite book|last1=Dikshit|first1=S H|title=Varkari|date=1971|publisher=Marathi Vishwakosh|location=Wai Maharashtra|url=http://marathivishwakosh.maharashtra.gov.in/khandas/khand16/index.php/23-2015-01-15-05-35-16/9948-2012-12-05-07-28-23?showall=1&limitstart=|accessdate=3 April 2015}}{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
Варкарилар изге туласи агачыннан ясалган туласи-маланы киеп йөриләр.
Варкарилар Ходайга Иң Олы Хакыйкать һәм иҗтимагый тормышта кыйммәтләр дәрәҗәләре һәм кешеләр арасында ахыр чик тигезлек итеп карыйлар. Варкарилар бер-берсе алдында иелеш ясыйлар, чөнки “һәркем Брахма” булып тора һәм шәхси корбан, гафу итү, гадилек, тыныч бергә яшәү, көч кулланмау, мәхәббәт һәм тыелуны ассызыклыйлар.<ref name="Kosambi2000">{{cite book|author1=Meera Kosambi (Editor)|author2=Irene Glushkova (author)|title=Intersections: Socio-cultural Trends in Maharashtra|url=https://books.google.com/books?id=XU8dmAiaZSgC&pg=PA47|year=2000|publisher=Orient Blackswan|isbn=978-81-250-1878-0|page=53|chapter=Norms and values in Varkari tradition}}</ref>
Вайшнав Варкарилар өч өстә каш сызыгыннан мәгълүм булырга мөмкин, ике ак гопичандан яки ак балчык арасында кара сызык һәм сандал пастасыннан.<ref>{{cite book|title=Maharashtra State Gazetteers, Volume 23|url=https://books.google.co.in/books?id=0hFuAAAAMAAJ|publisher=Directorate of Government Print., Stationery and Publications, Maharashtra State|year=1977|page=947|quote=The Vaishnav Varkaris may be known by their three upright brow lines, a black between two white gopichandan or white clay and sandal-paste lines.}}</ref>

== Искәрмәләр ==
{{Reflist}}

== Өстәмә укырга мөмкин ==
*{{cite journal |url=http://www.ic.nanzan-u.ac.jp/SHUBUNKEN/publications/jjrs/pdf/276.pdf |title=The Vithoba Faith of Maharashtra: The Vithoba Temple of Pandharpur and Its Mythological Structure |journal=Japanese Journal of Religious Studies |volume=15 |issue=2–3 |first=Shima |last=Iwao |date=June–September 1988 |publisher=Nanzan Institute for Religion and Culture |pages=183–197 |issn=0304-1042 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090326062749/http://www.ic.nanzan-u.ac.jp/SHUBUNKEN/publications/jjrs/pdf/276.pdf |archivedate=2009-03-26 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090326062749/http://www.ic.nanzan-u.ac.jp/SHUBUNKEN/publications/jjrs/pdf/276.pdf |date=2009-03-26 }}

== Сылтамалар ==
{{Тышкы сылтамалар}}

== Моны да карагыз ==
{{Дини темалар}}

[[Төркем:Һинд дине]]
[[Төркем:Вишнуизм]]