Timişoara
 | |
 | |
| ...xörmätenä atalğan | Timiş  |
|---|---|
| Başqala | Timișoara |
| Xalıq sanı | 250 849 |
| Başlıq | Dominic Fritz |
| Säğät quşağı | UTC+02:00 |
| Qardäş şähärlär | Gras |
| Cäğräfiä | |
| Monıñ öleşe | Banat |
| ATB | Timiş |
| İl | Rumıniä |
| Mäydan | 130,5 dürtkel kilamiter |
| DDÖB | 94 miter |
| Koordinatlar | 45.7597°N 21.23°E |
| Puçtı indeksı | 300001–300789 |
| Telefon kodı | 56 |
| Başlıq iseme | mayor of Timișoara |
| Xökümät başlığı | Dominic Fritz |
 | |
Timişoara (Romança: Timişoara, Almança: Temeswar/Temeschwar/Temeschburg, Macarça: Temesvár, Serbçä: Temišvar, Törekçä: Tamışvar-Temeşvar) ul Batış Romaniäda Banat töbägendä Timiş cirlegeneñ ber şähäre.
Şähär iseme Timişel yılğa isemennän çıqtı, wä bügen bu yılğa Bega isemen yörtä.
Taríx
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- 1019 – Bízantí imperatorı Basil II Timisoara qalasın sala, ul şähär Dibiscos/Bisiskos/Tibiskos/Tibiskon/Timbisko/w.b. isemnär belän istälängän. Qayber taríxí istäleklär bu yıl belän kileşmilär.
- 1154 – Şähärgä Karlowitz şähärennän âl-İdrisi atlı Ğäräp cäğräfiäçe kilä, wä şähärne «baylıq birüçe... şatlıq şähäre» dip atí.
- 1241 – Qalanı Tatarlar cimerälär dilär, monda Moğol ğäskärlären añlarğa kiräk inde.
- 1307 – Macarstannıñ Charles I taştan yaña qala sala wä üz xanlığınıñ başqalası itep quya.
1552 yılda Timişoara töreklär tarafınnan basıp alına häm aldağı 164 yıl däwmında ul Ğosmanlı impiriäseneñ Temeşwar wiläyäte başqalası bulğan. Awstriä-Törkiä suğışı näticäsendä (1716-1718) şahär Habsburglar qulına küçkän häm XX ğasırnıñ başına qädär Awstriäneñ ber öleşe bulğan. Habsburglar däwrendä şähär qälğädän ilneñ iqtisadıy häm sänäği üzägenä äwerelgän: küpsanli fäbrik-zawutlar tözelgän, ictimaği tıranspırt häm ilikterik yaqtırtu kertelgän, timer yul ütkärelgän. Qälğä qorılmaları 1892-1910 yıllarda sütelgän.
Awstriä-Macarstan däwläte targalğanda 1918 neñ 31 ükäbrendä biredä Banat Cömhuriäte iğlan itelgän, läkin ul cömhüriät ozın ğömerle bulmıy; 15 nçe nüyäberda Sirbiä ğäskäre Banatqa kerep anı yuq itä. 1919 da şähär romannar qulına; Versal häm Trianon kileşüläre buyınça şähär Romaniäneñ ber öleşe dip tanıla.
1920 dä Timişoarada därelfönün nigezlänä.
1944 neñ 23 awgustında moñarçı Öçençe Reyx yağında suğışqan Romaniä Hitlerğa qarşı ittifağına quşıla. Ul xäbärgä ğäcäpsengän wermaxt ganizunı suğışsız täslim buldı. Ämmä şähärne kire qaytarırğa tırışqanda alman-macar ğaskärläre (häm alarğa qarşı suğışqan İttifaqçılar aviatsiäse) şähärgä zur zıyan salğannar.
Xalıq
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]| 1912[1] | 1930[1] | 1948[2] | 1956[2] | 1966[2] | 1977[2] | 1992[2] | 2002[3] | 2011[2] |
| 72555 | 91580 | 111987 | 142257 | 174243 | 269353 | 334115 | 317660 | 319279 |
Millätlär: 86.79% — romannar, 5.12% — macarlar, 1.37% — almannar, 1.3% — serblar.[4]
Mädäniät
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Şähär küpmillätle buluına säbäple, ul küpmädäniätle dä.
Şähärgä Parisdan Eifel kilep Bega arqılı küper salğan ide.
Päräwezdä
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Şähär sähifäse 2017 елның 14 сентябрь көнендә архивланган.
- Timisoara Tourism 2018 елның 1 май көнендә архивланган. En
İskärmälär
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 http://pop-stat.mashke.org/romania-cities.htm
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 архив күчермәсе, archived from the original on 2015-11-01, retrieved 2015-11-20
- ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2012-09-18, retrieved 2012-09-18
- ↑ http://www.edrc.ro/recensamant.jsp?regiune_id=1832&judet_id=2057&localitate_id=2058
 |
Başqa telle bülektä tulıraq mäqälä bar: Temeşvar (төр.) Sez tärcemä yärdäme belän bu mäqäläne yazıp beterep proyektqa yärdäm itä alasız.
|
|
Başqa telle bülektä tulıraq mäqälä bar: Тимишоара (рус.) Sez tärcemä yärdäme belän bu mäqäläne yazıp beterep proyektqa yärdäm itä alasız.
|
|
Başqa telle bülektä tulıraq mäqälä bar: Timișoara (ингл.) Sez tärcemä yärdäme belän bu mäqäläne yazıp beterep proyektqa yärdäm itä alasız.
|
|
Bu bit mäqälä töpçege genä. Sez anı tulılandırıp, Wikipediägä yärdäm itä alasız. |