Nino Burjanadze

Nino Burjanadze — (gruzinchasi: ნინო ბურჯანაძე [ninɔ buɾdʒɑnɑdzɛ], shuningdek, Burdjanadze yoki Burdjanadze, 1964-yil 16-iyulda tugʻilgan) — gruziyalik siyosatchi va huquqshunos, 2001-yil noyabridan 2008-yil iyunigacha Gruziya parlamenti raisi boʻlib ishlagan. U birinchi ayol sifatida ikki marta Gruziya davlat rahbari vazifasini bajaruvchi sifatida ishlagan; birinchi marta 2003-yil 23-noyabrdan 2004-yil 25-yanvargacha Eduard Shevardnadzening atirgullar inqilobi davrida isteʼfoga chiqishidan soʻng va yana 2007-yil 25-noyabrdan 2008-yil 20-yanvarigacha, Mixail Saakashvili muddatidan oldin prezidentlik saylovlarini qayta oʻtkazish uchun isteʼfoga chiqqanida. U 2008-yilda Gruziya Birlashgan Harakat partiyasi yetakchisi sifatida Saakashvili bilan muxolifatdan qaytgan. 2013-yil oktabr oyida u prezidentlik saylovlarida qatnashib, 22 nomzod bilan raqobatlashdi. Va 10 foiz ovoz bilan uchinchi o‘rinni egalladi.

Hayoti va faoliyati

Nino Burjanadze o‘sha paytdagi Sovet Gruziyasining Kutaisi shahrida tug‘ilgan. 1986 yilda Tbilisi davlat universitetining (TDU) yuridik fakultetini tamomlagan, keyin esa Moskva davlat universitetida tahsil olgan va 1990-yilda xalqaro huquq fanlari doktori ilmiy darajasini olgan. 1991-yilda Tbilisi davlat universitetining xalqaro huquq fakulteti dotsenti boʻldi. Shu bilan birga, u Gruziya parlamenti va Atrof-muhitni muhofaza qilish va tabiiy resurslar vazirligida xalqaro huquq boʻyicha ekspert-maslahatchisi boʻlib ishlagan.

Siyosiy faoliyati

1995-yilda Burjanadze Gruziya fuqarolari ittifoqi (UCG) uchun Gruziya parlamentiga saylangan, keyin Gruziya prezidenti Eduard Shevardnadze raisligida va uning otasi Anzor Burjanadze, boy biznesmen tomonidan moliyaviy qoʻllab-quvvatlangan. U dastlab 1998-1999-yillarda parlamentning Konstitutsiyaviy huquq qo‘mitasiga, 2000-2001-yillarda esa parlamentning Xalqaro aloqalar qo‘mitasiga raislik qilgan. Yillar davomida u gʻarbparast qadriyatlar tarafdori va Gruziyaning NATO va Yevropa Ittifoqi bilan integratsiyalashuvi tarafdori sifatida tanildi. U Mixail Saakashvili va Zurab Jvaniya boshchiligidagi (UCG) dagi islohotchilar qanoti bilan chambarchas ittifoqchi boʻlib, 2001-yil 1-noyabrda Jvaniya isteʼfoga chiqqanidan keyin 9-noyabrda parlament raisi lavozimini egalladi.

Garchi u Shevardnadzeni xorijiy davlatlar (xususan, Rossiya bilan) bilan munosabatlarida qattiq qoʻllab-quvvatlagan boʻlsa-da, uning hukumati ichki siyosatidagi korruptsiya va samarasizligiga keskin qarshi chiqdi va uni „mutlaqo qobiliyatsiz“ deb eʼlon qildi. U 2002 yilda UCGni tark etib, 2003 yil noyabrdagi parlament saylovlariga qarshi kurashish uchun Burjanadze-Demokratlar deb nomlangan muxolifat partiyasini tuzdi.

2003-yil 2-noyabrdagi soxta parlament saylovlaridan so‘ng u boshqa muxolifat yetakchilariga qo‘shilib, saylov natijalarini qoraladi va Shevardnadzega qarshi ommaviy namoyishlarga chaqirdi. Shevardnadze 23-noyabrda isteʼfoga chiqqanida Gruziya konstitutsiyasi shartlari uni avtomatik ravishda prezident vazifasini bajaruvchi qilib qoʻydi. Burjanadzening birinchi harakatlaridan biri milliy birlikka daʼvat qilish va Shevardnadze tomonidan eʼlon qilingan favqulodda holatni bekor qilish, uzoq tarixga ega siyosiy zoʻravonliklarga ega boʻlgan mamlakatda barqarorlikni tiklash boʻlgan. U bu lavozimga yaqqol nomzod edi, chunki u vatandoshlari tomonidan hurmatga sazovor — 2003-yilda oʻtkazilgan soʻrovlar uni eng mashhur uchta siyosiy arbobdan biri ekanligini koʻrsatdi.