sotmoq
Qiyofa
Morfologik va sintaktik xususiyatlari
[tahrirlash]sot-moq
Aytilishi
[tahrirlash]Etimologiyasi
[tahrirlash]SOT- ’pul evaziga ber-’. Qoʻshnimiz hovlisini ancha arzonga s o t i b d i. Qadimgi turkiy tilda dastlab 'nimaningdir evaziga ber-’ maʼnosini angla— tib, pul paydo boʻlgandan keyingina ’pul evaziga ber-’ maʼnosini anglata boshlagan bu feʼl asli sat- (< sad-) tarzida talaffuz qilingan (ПДП, 420; Devon, II, 341; DS, 490); oʻzbek tilida a unlisi â unlisiga almashgan: sat- > sât-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.
Maʼnoviy xususiyatlari
[tahrirlash]Maʼnosi
[tahrirlash]- Pulga ayirbosh qilmoq, bel-gili kelishilgan pul evaziga bermoq. ◆ Arzon sotmoq. Qimmat sotmoq. Pulga sotmoq. Oʻz narxiga sotmoq. yaya -Yoʻlingdan qolma! — ◆ dedi u Zulfizarga oʻqrayib. — Sendaqalarga sotadigan uzumim yoʻq! K. Yashin, „Hamza“ .
- Sotib olmoq 1) pulga almashtirib ol-moq, xarid qilmoq. ◆ Bizning Qalandar boy kuz-da kambagʻallarning paxtasini arzon-arzon sotib olib, saroyiga bosib qoʻyadi. M. Ismoiliy, „Fargʻona tong otguncha“ .; 2) pul berib, oʻz to-moniga ogʻdirib olmoq, ogʻdirmoq. ◆ Qambar-ali akani sotib olgani kuchingiz yetmasa kerak. Miltiq bilan boʻlmadi, endi pul bilan raxna solmoqchimisizlar. A. Qahhor, Qoʻshchinor chiroqlari; 3) koʻchma oʻziga orttir-moq, dardisar qilmoq (janjal, ran va shu kabilarni). ◆ Har kuni ahvol shu. Qayerda maishat, koʻpkari boʻlsa — shuniki. Urish-janjalni-ku, izlab yurib sotib oladi, laʼnati. N. Fo-zilov, „Oqim“ .
2 koʻchma nafr. Sotqinlik, xoinlik qil-moq. ◆ Doʻstini sotmoq. Vatanni sotgan er boʻl-mas. Maqol .
- Gap sotmoq q. ran I 1. Safsata sotmoq q. safsata 2.
Sinonimlari
[tahrirlash]Antonimlari
[tahrirlash]СОТМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.