Łéngua artifisałe
Na łéngua artifisałe o conlang ła xe na łéngua creada da l'inxegno che el ghe połe èsar atribuio a na soła parsona o a on grupo de laoro, che el ghene desviłupa dełibaradamente ła fonołoxia, ła gramàtega e el vocabołàrio (inte el caxo de łe łéngue auxiłiàrie połe capitar parò che el vocabołàrio el vegna fato derivar da cheło de łe pì difondeste łéngue nadurałi). La prinsipałe difarensa rispeto a łe łéngue nadurałi ła sta inte el fato che chełe artifisałi no łe se xe desviłupae e afermae in manjiera spontànea inte łe culture umane[1].
Racuante, cofà łe łéngue nadurałi, łe xe costruie par ła doparasion inte ła comunegasion omana spesalmente par èsare doparae cofà łéngue internasionałi auxiłiàrie, ma altre łe xe stae fate par ła doparasion in òpare de ficsion, inte ła sperimentasion lenguìstega, inte el desviłupo de còdaxi segreti o soło par el gusto de farlo.
El sinònemo "łéngua pianifegada" el njien doparà in rifarimento a łe łéngue auxiłiàrie internasionałi, soradetuto da chełi che no soporta el pì popołar tèrmano "artifisałe".
Ła asion del crear ste łéngue el vien definio glosopoiexi, dal grego glóssa = "łéngua" e póiesis = "creasion". I autori de łéngue artifisałi i xe ciamai glototeti, o glosopoeti par remarcar el lato creadivo e artìstego de sta pràtega.
Clasifegasion de łe łéngue artifisałi segondo i fini
[canbia | canbia el còdaxe]Ła major parte de łe łéngue artifisałi łe połe èsar divideste in baxe ai fini par ła cuała łe xe stae ideae:
- Łéngue auxiłiàrie: chełe doparae par ła comunegasion internasionałe;
- łéngue artìsteghe: chełe doparae par ła doparasion drento de òpare artìsteghe o par s-ceto piaxere;
- łéngue lòxeghe: chełe doparae par fini de sperimentasion fiłoxòfega e lòxega.
Tipi di łéngue artifisałi
[canbia | canbia el còdaxe]- Latìneghe: łéngue creae baxae sol Latin o sia doparando el alfabeto latin e dasar łe parołe on mùcio simiłari, xontàndo anca -mus -us -as -tus -cus -lus...;
- Alìbare: łéngue lìbare ma che i dòpara l'alfabeto latin;
- Lìbare: łéngue che łe dòpara altri alfabeti e altri vocàbołi.
Voxe corełae
[canbia | canbia el còdaxe]- Esperantido
- Esperanto
- Eoropanto
- Interlingua (IALA)
- Interlingue
- Interlenguìstega
- Łéngua auxiłiària internasionałe
- Łéngua franca
- Lista de łéngue artifisałi
- Łéngua Franca Nova
Notasion
[canbia | canbia el còdaxe]Altri projeti
[canbia | canbia el còdaxe]
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so łéngua artifisałe
el detien schemi gràfeghi so
Linganbi foresti
[canbia | canbia el còdaxe]
| Controło de autorità | LCCN (EN) sh85074581 · BNF (FR) cb119779443 (data) · BNE (ES) XX527299 (data) · NDL (EN, JA) 00574782 |
|---|