Lago de Carezza
  | ||||
| Sorte | Łago | |||
|---|---|---|---|---|
| Liogo | ||||
| Rejon aministrativa | Nova Levante (Itàlia) | |||
| ||||
| Caena montagnoza | Dołomiti | |||
| Dati e sifre | ||||
| Altitùdene | 1 519 m | |||
| Prodondità | 17 m | |||
| Mezura | 0,14 ( ) × 0,3 ( ) km | |||
| Àrea | 0,035 km² | |||
| Superfise conca idrogràfega | 5,81 km² | |||
|
| ||||
El lago de Carezza (Karersee in todesco, Lech de Ciareja in ładin) xe un pìcoło łago alpin situà inte l'èrta Val d'Ega a 1.534 m inte el comun de Nova Levante, a sìrca 25 km da Bolsan in Alto Adexe, incastonà intra fisi boschi de abeti, soto łe pendisi del masiso del Latemar, che se specia inte ła so àcua cristałina.
Descrision
[canbia | canbia el còdaxe]
El łago el xe conosùo par i so maravejoxi cołori e par cuesto inte ła łengua ładina el vien ciamà anca "Lec de Ergobando" (o "arcoboàn"), o sia "łago de l'arcobałèn". El nome del łago deriva, segondo ła Guida del Touring Club Italiano, da łe "Caricaceae", fameja de piante da łe foje łarghe łobàe ("carezza" sarìa l'adatamento itałian del termene diałetałe łocałe che índega ste piante).
El łago el xe privo de imissari vixìbiłi e'l xe ałimentà da sorxenti soterranee. Ła so estension e ła so fondità łe varia a segonda de ła staxon e de łe condision meteorołoxeghe : el łiveło pì alto xe ciapà normalmente in tarda verta co łe neve se descoła. In tałe periodo el raxonxe na łonghesa de 287 m e na łarghésa de 137 m, mentre el ponto pì fondo el coresponde a sìrca 17 m. L'àcua de supero ła core inte el scarànto che desgorga a ovest del łago. Inte'i mexi sucesivi, el łiveło de l'àcua el cała, finché verso ła fin de otobre el łago raxonxe el łiveło de l'àcua pì baso, co na fondità de sołi 6 m. In inverno el łago de sołito el xeła. Ła tenperadura masima de l'àcua (13 °C) ła vien rejistrà inte el mexe de agosto. Inte' łe so àcue vive el salmerin alpin. Inte'i boschi datorno xe tanto comun el picea abies, péç roso da łe cuałità de péso de risonansa uxà inte ła costrusion de case armoneghe.
El łago xe ancò una de łe mete toristeghe e claseghe del Trentin-Alto Adexe. Anca inte ła staxon invernałe el vien de frecuente vixità da somosadori, che i fa vołentiera łe so riprexe subacuee soto un de frecuente strato de jaso e i rejistra inte'i documenti i xoghi de cołoir de łe àcue soto tera. El picoło łago de montagna l'è çełebre soratuto par łe so plaside àcue, de cołor verde fosco, e par el bel panorama de montagna col grupo del Caenaso e el Latemar sol sfondo.
El xe raxonxìbiłe traverso ła strada statałe 241 (strada statałe de ła Val d'Ega). Ła strada, un mucio traficà soratuto de istà, traverso el paso de Costałonga, situà inte łe mediate visinanse del łago, el porta a Vigo de Fasa, indove el se cołega co ła strada statałe 48 de łe Dołomiti.
Datorno al łago xe percorìbiłe un troxo atresà, ma no xe consentìo rivàr a eł so rive. El xe partegołarmente beło a ła sera e al primo matìn, col grupo montoso del Latemar col verde de ła foresta de Carezza se specia inte łe àcue cristałine del łago.
El 30 de otobre 2018, durante ła tenpesta Vaia, ła xona xe stà colpìa da rebufàe de vento a oltra 120 km/h, che ga avùo cofà conseguensa l'abatimento de vaste aree dei boschi sircostanti, mudando significadivamente el paesagio. A se stima che par tornar a ła situasion presedente se posa inpiegar deseni.[1]
Łexende
[canbia | canbia el còdaxe]
El spetacołar aspeto del łago ga da senpre xenerà amirasion e maraveja. Intorno a staltro se fa suxo tante lexende altoatexine e numarxi scritori e poeti ghe n'a fato el motivo de ispirasion dei so inpénti e raconti. Łe so caratèristeghe łe deriva da ła łexenda de ła bełisima Ondina, angùna che ne abitava łe àcue. El strigon del Latemar se ne jera inamorà e ga proà pì volte de rapirla. Un dì, consejà da ła Striga del Masarè, ga faxesto aparir sora del Łago de Carezza un bełisimo arcobałèn al fin de insinganàr l'anguùna. Co sta ùltema xe vegnesta fora da łe àcue ga vedesto el strigon e ła xe fuxìa spavia. Ałora el mago, ciapà da gran furor, l'a ciapà l'arcobałèn e ło ga slansà in mìłe tòchi inte el łagoo. Da chel dì inte łe àcue del łago de Carezza A se respecia tuti i cołori de l'iride. Na statua in bronxo rafegurante Ondina l'è stà ponesta inte el łago.
Voxe corełàe
[canbia | canbia el còdaxe]Notasion
[canbia | canbia el còdaxe]- ↑ Migliaia di alberi abbattuti dal vento: le immagini della devastazione a CarezzaAlto Adige Innovazione, 31 de otobre 2018. entrada il 16 de zenaro 2019.