Kacu tekst Taibei

{{10000}}{{A10000}}
{{Eländpunkt
 | Nimi = Taibei<br />臺北市 <small>''(Táiběi Shì)''</small>
 | Lidnanznam = Emblem of Taipei City.svg
 | Flag = Flag of Taipei City.svg
 | Lidnanznam text = Taibein lidnanznam
 | Flag text = Taibein flag
 | Valdkund = Kitain Tazovaldkund
 | Eläjiden lugu = 2,553,798
 | Voz' = 2021
 | Pind = 271.8
 | Fail = Taipei Skyline 2022.06.29.jpg
 | Pämez' = Ko Ven'čže<br/>(2014—,<br/>柯文哲<br/>''Kē Wénzhé'')
 | Telefonkod = +886-(0)2
 | Aigvö = [[UTC]]+8
}}
'''Taibei''' ({{lang-zh|臺北市}} vai 台北市; [[pin'jin']]: ''Táiběi Shì'' «lidn Taivanin pohjoižes») om [[Kitain Tazovaldkund]]an<ref>Nece eländpunkt sijadase [[Kitai]]š, no kontroliruiše [[Kitain Tazovaldkund]]al.</ref> pälidn. Lidnan municipalitet om saren nellänz' eläjiden lugun mödhe.

== Istorii ==
Eländpunktan aluz om pandud kitajalaižil vl 1709, hö oliba sirdnikoil [[Fuczän']]-provincijaspäi tobjimalaz. Čajun da toižen eksportan Tamsui-port laski Taibeile kätas saren pohjoižen päižeks lidnaks 19. voz'sadan lopule. Vl 1886 Taibei om pandud Taivan'-provincijan pälidnaks (i om mugomaks tähäsai kontinentaližen Kitain käskusiden mödhe). Vll 1895−1945 Taivan' oli Japonijan kolonijaks, i sil pordol Taibei sai administrativižen keskusen äjid pirdoid (sauvusid), lidnan nimen oficialine japonine virkand oli ''Taihoku'' (mugažo ''Taikoku''). Vn 1949 7. päiväl tal'vkud Gomin'danan ohjastuz [[Čan Kaiši]]nke pämeheks tedoti Taibeid Kitain Tazovaldkundan pordaigaližeks pälidnaks, i [[Nankin]]ad — kaikenaigaižeks pälidnaks. Ekonomikan šingotez vedi ristitišton äikerdaižennoks ližadusennoks Taibein rajonas.

Taibei om saren opendusen i massinformacijan sarakon keskuseks. Vl 2007 lidnan nominaline [[kogosüdäiprodukt|KSP]] oli 160 mlrd. US$, kaiken aglomeracijan — 260 mlrd. US$. Lidnalaižiden KSP ühtele hengele sil-žo aigal oli 48 400 US$ (kahtenz' surtte Azijas [[Tokio]]n jäl'ghe, siš oli 65 453 US$ ekvivalentas), no ku otta ezilidnoidenke, ka se KSP oli vaiše 25 000 US$ ühtele hengele. Industrijan päižed sarakod oma elektronikan i sen komponentoiden tehmine, tarkoiktoiden ladimiden i mašiništon pästand, tekstilin i soban edheotandad, sömtegimišt. Toižed znamasižed sarakod oma torguind, transport, bankad.

== Geografijan andmused ==
Lidn sijadase [[Taivan']]-saren pohjoižes katl'uses, 9 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Mäged 1120 metrhasai ü.m.t. kortte ümbärtas lidnad. Taibei jagase 12 rajonaks.

Klimat om [[subtropine vö|subtropine]] neps. Voden keskmäine lämuz om +23,5 C°, kezakun-sügüz'kun +28..+30 C°, tal'vkun-uhokun +17..+18 C°. Ekstremumad oma −0,2 C° i +39,7 C°. Paneb sadegid 2368 mm vodes, enamba semendkus-sügüz'kus (214..355 mm kus).

== Eläjad ==
Vl 2015 eläjiden lugu oli 2 704 810 ristitud. Röunatab saren kaikiš surembanke [[Sin'bei|Nju Taibei]]-lidnanke i [[Czilun]]-avanportanke, kaik ned sätas lidnaglomeracijad ühesa millionad ristituidenke (2021) 1059 km² pindal.

Nell' lidnalašt ühesaspäi saiba üläopendust.

== Homaičendad ==
<references />

== Irdkosketused ==
* [http://english.gov.taipei/ Lidnan ohjastusen oficialine sait (''english.gov.taipei'').] {{ref-en}} {{ref-zh}}
{{Commons|Taipei}}

[[Kategorii:Taibei| ]]
[[Kategorii:Kitain Tazovaldkundan lidnad]]
[[Kategorii:Eländpunktad kirjamišton mödhe]]
[[Kategorii:Kitain Tazovaldkund|*]]