Ankoridž

Ankoridž
Anchorage

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Amerikan Ühtenzoittud Valdkundad
Eläjiden lugu (2020)	291,247 ristitud
Pind	5,041,89 km²
Pämez'	Deiv Bronson (heinku 2021—, Dave Bronson)
Telefonkod	+1−907
Aigvö	tal'vel UTC−9, kezal UTC−8

Lidnan fartaliden kart (2012)

Ankoridž (angl.: Anchorage ['æŋk(ə)rɪʤ]) om Amerikan Ühtenzoittud Valdkundoiden kaikiš pohjoižemb järed lidn. Se om štatan üks' boroišpäi (borough). Sijadase Aläskan-štatan suvipalan keskuses, kogoneb štatan ristitišton kaks' videndest.

Lidn om edahaižeks eländpunktaks industrialižes civilizacijaspäi.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1914 kuti Šip Krik-žilo (angl.: Ship Creek) sauvomha Aläskan raudted. Oficialine lidnan status om anttud vl 1920 nügüdläiženke nimenke. Vl 1968 kivivoi om löutud Aläskan pohjoižes, sil aigalpäi lidn šingotaškanzihe lujas.

Ankoridžan ižandusen päsarakod oma transport, valdkundan sodakaičend, valdkundaližed holitišed, londuseližiden varoiden samine, turizm. AÜV:oiden korporacijoiden regionaližed ezitaikundad ratas lidnas.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Tünen valdmeren randpolel, 31 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Ühthine pind om 5041,89 km², sidä kesken kuivma 4420,81 km², vezi otab 621,08 nellikkilometrad. Jädumatoi meriport radab.

Läm' Aläskan joksmuz kändab klimatad, se om ven. Čugač-mägisel'g telustab tulda Arktikan il'mmassoile. Voden keskmäine lämuz om +3,1 C°, kezakun-elokun +13,3..+15,3 C°, tal'vkun-uhokun −5,9..−8,4 C°. Ekstremumad oma −37 C° (viluku) i +32 C° (heinku). Kezaaigan minimum om −1 C° (eloku), tal'vaigan maksimum om +11 C° (tal'vku). Paneb sadegid 417 mm vodes, enamba elokus-sügüz'kus (74..79 mm kus), vähemba vilukus-semendkus (11..22 mm kus). Paneb lunt 198 sm tal'ves. Keskmäine relätivine nepsuz vajehtase kuidme 62..77 % röunoiš voden aigan. Meriveden lämuz om +2,1..+11,7 C° kuidme.

Eläjad

Vn 2010 AÜV:oiden rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 291 826 ristitud. Kaik 298 192 eläjad oli lidnas vl 2016, se ristitišt oli kaikiš suremb. Läz 400 tuhad eläjid om ezilidnoidenke vl 2020 (Matanuskan da Susitnan boros). Lidnan pertišton pind om 204 nellikkilometrad.

Augotižlibundan mödhe (2010): evropalaižed — 66 % (ispanijalaižed — 3,4 %), azijalaižed — 8,1 %, indejalaižed — 7,9 %, afroamerikalaižed — 5,6 %, latinoamerikalaižed (ispanijalaižita) — 4,2 %, valdmerimalaižed — 2,0 %, segoitadud augotižlibundanke — 8,1 %. Evropižen augotižlibundan keskes saksalaižed otiba 17,3 % (kogonaižele ristitištole), irlandijalaižed — 10,8 %, anglijalaižed — 9,1 %, Skandinavijan augotižlibundan 6,9 % (norvegijalaižed — 3,6 %, ročilaižed — 2,2 %, danijalaižed — 0,6 %), francijalaižed (sidä kesken kanadižed) — 5,6 %.

Edeline lidnan pämez' (mer) om Etan Berkovic (Ethan Berkowitz, heinku 2015 — reduku 2020).

Transport

Avtobusad oma kundaližeks transportaks lidnas.

Rahvahidenkeskeine civiline Ankoridž-lendimport Ted Stivensan nimed (ANC / PANC, 4,9 mln passažiroid vl 2022) sijadase kudes kilometras suvipäivlaskmha lidnaspäi, kävutase varalendimportaks transpolärižiden reisiden täht. Tehtas reisid Ankoridžaspäi Vankuverha, Frankfurtha, Taibeihe, mugažo Aläskadme da AÜV:oiden toižiden štatoiden lidnoihe, čarterreisid Azijan maihe. AÜV:oiden il'mvägiden El'mendorf-sodabaz om saudud 1940-nzil vozil.

Irdkosketused

• Ankoridžan turizman sait (anchorage.net). (angl.)