Gao
Gao là thành phố và thủ phủ của vùng Gao, Mali. Thành phố nằm bên sông Niger, cách Timbuktu 320 km (200 mi) về phía đông-đông nam. Tính đến năm 2009, dân số đô thị của Gao là 86.633 người.
| Gao | |
|---|---|
| — Commune đô thị và thành phố — | |
 | |
 | |
  Gao | |
| Quốc gia |  Mali |
| Vùng | Gao |
| Cercle | Gao |
| Độ cao | 226 m (744 ft) |
| Dân số (2009)[1] | |
| • Tổng cộng | 86.633 |
| Múi giờ | GMT (UTC+0) |
| Thành phố kết nghĩa | Thionville, Berkeley |
Trong suốt lịch sử, Gao đã là một điểm đến và dừng chân trên tuyến đường giao thương Liên Sahara. Vào thế kỷ IX, những cây viết người Ả Rập đã mô tả Gao là một đô thị quan trọng trong khu vực[2] và đến cuối thế kỷ XX, lãnh đạo địa phương đã cải giáo sang Hồi giáo. Đến thế XIII, Gao sáp nhập vào Đế quốc Mali, đến thế kỷ XV thì lấy lại độc lập, nhưng sau cuộc xâm lược của Sonni Ali (trị vì 1464–1492) nó trở thành thủ đô Đế quốc Songhai. Đế quốc Songhai sụp đổ năm 1591 do những cuộc càn quét của Maroc; Timbuktu đóng vai trò thủ đô mới. Đến lúc nhà thám hiểm Heinrich Barth đặt chân đến đây năm 1854, Gao đã sụt xuống thành một ngôi làng xơ xác với 300 túp lều.
Ngày 31 tháng 3 năm 2012, Gao bị chiếm giữ bởi lực lượng Phong trào Dân tộc Giải phóng Azaward (MNLA) và phiến quân Ansar Dine. Sau khi chiếm thêm Kidal và Timbuktu, ngày 6 tháng 4, MNLA tuyên bố toàn vùng độc lập khỏi Mali với tên gọi Azawad[3] và chọn Gao làm thủ đô.[4] MNLA mất quyền kiểm soát vào tay dân quân Hồi giáo trong trận Gao ngày 26-27 tháng 6 năm 2012. Ngày 26 tháng 1 năm 2013, thành phố được quân lực Pháp và Mali tái chiếm trong Opération Serval.[5]
Tham khảo
sửa- ^ Resultats Provisoires RGPH 2009 (Région de Gao) (PDF), République de Mali: Institut National de la Statistique, Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 22 tháng 7 năm 2011
- ^ Levtzion, Nehemia (1973). Ancient Ghana and Mali. New York: Methuen & Co Ltd. tr. 3. ISBN 0-8419-0431-6.
- ^ “Tuareg rebels declare the independence of Azawad, north of Mali”. Al Arabiya. 6 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 6 tháng 4 năm 2012.
- ^ “Tuaregs claim 'independence' from Mali”. Al Jazeera. 6 tháng 4 năm 2012. Truy cập ngày 6 tháng 4 năm 2012.
- ^ Mali: French-led soldiers 'in control of Gao', BBC News, 26 tháng 1 năm 2013, truy cập ngày 26 tháng 1 năm 2013.