Đoan Hoa

Đoan Hoa
Trịnh Thân vương
Trịnh Thân vương
Tại vị	1846–1861
Tiền nhiệm	Ô Nhĩ Cung A
Kế nhiệm	Nhạc Linh
Thông tin chung
Sinh	1807
Mất	1861 (53–54 tuổi)
Tên đầy đủ Ái Tân Giác La Đoan Hoa (愛あい新しん覺さとし羅ら·端はし華はな)
Hoàng tộc	Ái Tân Giác La
Thân phụ	Ô Nhĩ Cung A
Thân mẫu	Trắc Phúc tấn Hồ Giai thị

Đoan Hoa (tiếng Mãn: ᡩᡠᠸᠠᠨᡥᡡᠸᠠ, Möllendorff: Duwanhūwa, Abkai: Duwanhvwa, tiếng Trung: 端はし華はな; 1807 – 1861) là một hoàng thân của nhà Thanh trong lịch sử Trung Quốc, người thừa kế 1 trong 12 tước vị Thiết mạo tử vương, đồng thời là 1 trong 8 vị Cố mệnh Bát đại thần của Hàm Phong Đế.

Cuộc đời

Đoan Hoa sinh vào giờ Hợi, ngày 10 tháng 10 (âm lịch) năm Gia Khánh thứ 12 (1807), trong gia tộc Ái Tân Giác La. Ông là con trai thứ ba của Trịnh Thận Thân vương Ô Nhĩ Cung A, mẹ ông là Trắc Phúc tấn Hồ Giai thị (瑚佳氏し). Ông còn 1 người em trai là Đại học sĩ, Hộ bộ Thượng thư Túc Thuận (肅順), người đứng đầu nhóm Cố mệnh Bát đại thần.

Năm Đạo Quang thứ 5 (1825), ông được phong làm Phụ quốc Tướng quân. Năm thứ 26 (1846), phụ thân ông qua đời, ông được tập tước Trịnh Thân vương đời thứ 13. Không lâu sau ông được phong làm Tổng lý Hành dinh sự vụ Đại thần (總理そうり行ぎょう營事務じむ大臣だいじん) kiêm Ngự tiền đại thần.

Sau khi Hàm Phong Đế kế vị, ông nhậm Lĩnh thị vệ Nội đại thần. Năm Hàm Phong thứ 11 (1861), ở Hành cung Nhiệt Hà, Hàm Phong Đế di chiếu mệnh ông, Túc Thuận, Di Thân vương Tái Viên và 5 vị đại thần khác cùng nhau phò trợ, nhiếp chính cho Hoàng thái tử Tải Thuần, sử gọi là Cố mệnh Bát đại thần.

Sau khi Tải Thuần kế vị, tức Đồng Trị Đế, Lưỡng cung Thái hậu cùng Cung Thân vương Dịch Hân (Hoàng tử thứ 6 của Đạo Quang Đế) và Thuần Quận vương Dịch Hoàn (Hoàng tử thứ 7 của Đạo Quang Đế) phát động Tân Dậu Chính biến (辛からし酉とり政變せいへん) nhằm đoạt lại quyền nhiếp chính từ tay nhóm Bát đại thần. Sau khi chính biến kết thúc, ông và Tái Viên bị cách tước và ban cho tự sát, còn em trai ông Túc Thuận bị chém đầu thị chúng.

Gia quyến

Thê thiếp

• Đích Phúc tấn: Nữu Hỗ Lộc thị (纽钴禄ろく氏し), con gái của Ban sự đại thần Phúc Khắc Kinh A (福ぶく克かつ京きょう阿おもね) – tổ phụ của Từ An Hoàng thái hậu.
• Trắc Phúc tấn:
  • Trần Giai thị (陈佳氏し), con gái của Hộ quân Sắc Lặc (色いろ勒).
  • Cao Giai thị (高こう佳けい氏し), con gái của Hộ quân Cao Phúc (高福たかよし).
  • Bạch Giai thị (白はく佳けい氏し), con gái của Hòa Hưng (和わ兴).

Hậu duệ

Con trai

1. Khiêm Thiện (謙けん善ぜん; 1839 – 1855), mẹ là Trắc Phúc tấn Trần Giai thị. Được phong làm Nhị đẳng Thị vệ. Vô tự.
2. Toàn Thiện (全ちょん善よし; 1851 – 1851), mẹ là Trắc Phúc tấn Bạch Giai thị. Chết yểu.
3. Lãnh Thiện (冷ひや善ぜん; 1855 – 1859), mẹ là Trắc Phúc tấn Cao Giai thị. Chết yểu.
4. Tín Thiện (信しん善ぜん; 1857 – 1859), mẹ là Trắc Phúc tấn Cao Giai thị. Chết yểu.

Con gái

• Một con gái, mẹ là Nữu Hỗ Lộc thị, gả cho Sùng Khởi (崇たかし绮) thuộc A Lỗ Đặc thị (阿おもね鲁特), là trạng nguyên người Mông Cổ duy nhất của triều Thanh. Sinh được một con gái chính là Hiếu Triết Nghị Hoàng hậu.

Con thừa tự

1. Trưng Thiện (徵しるし善ぜん; 1853 – 1896), là con trai thứ hai của Túc Thuận – em trai ruột của ông.

Tham khảo

• Triệu Nhĩ Tốn (1998). Thanh sử cảo. Trung Hoa thư cục. ISBN 9787101007503.
• Triệu Nhĩ Tốn (1928). “Thanh sử cảo”.
• Ngọc điệp. “Ái Tân Giác La Tông phổ”.