Tư Mã Ngung
Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. |
Tư Mã Ngung | |
---|---|
Hà Gian vương ( | |
Tại vị | 277 - 306 |
Thái Nguyên Liệt vương ( | |
Tại vị | 276 - 277 |
Thông tin chung | |
Sinh | Không rõ |
Mất | 306 |
Hoàng tộc | Nhà Tấn |
Thân phụ | Tư Mã Côi |
Tư Mã Ngung (chữ hán:
Sự nghiệp ban đầu
[sửa | sửa mã nguồn]Tư Mã Ngung là con trai của Thái Nguyên Liệt vương Tư Mã Côi (
Loạn Bát Vương
[sửa | sửa mã nguồn]Sau khi Tấn Huệ Đế bị Triệu vương Tư Mã Luân phế truất vào năm 301, Tề vương Tư Mã Quýnh (em họ Huệ Đế) đã thực hiện cuộc nổi dậy để khôi phục lại ngai vàng Huệ Đế. Ban đầu, Tư Mã Ngung cử tướng của mình là Trương Phương (
Sau khi Tư Mã Quýnh và Tư Mã Dĩnh đánh bại và giết chết Tư Mã Luân, Quýnh trở thành nhiếp chính Tấn Huệ Đế. Quýnh tức giận với Tư Mã Ngung vì ban đầu đã ủng hộ Tư Mã Luân, tuy nhiên sau đó Quýnh đã ban cho Ngung các danh hiệu và ba trong số Cửu tích (
Điều này trái với kế hoạch của Tư Mã Ngung. Vào mùa thu năm 303, ông thuyết phục Tư Mã Dĩnh một lần nữa cùng mình chống lại Tư Mã Nghệ. Trong khi Tư Mã Ngung và Tư Mã Dĩnh có lực lượng áp đảo, lực lượng của họ vẫn không thể giành được chiến thắng trước Tư Mã Nghệ. Lực lượng của Tư Mã Nghệ chuẩn bị rút lui vào mùa xuân năm 304 thì Đông Hải vương Tư Mã Việt, cháu của chú nội của Tấn Huệ Đế, đố kị với Tư Mã Nghệ nên đã phao tin Ngung, Dĩnh đánh thành không phải hại Huệ Đế mà giết Nghệ, nên đã bắt ông ta và giao cho tướng của Tư Mã Ngung là Trương Phương sau đó hành quyết Tư Mã Nghệ bằng cách thiêu chết. Tư Mã Dĩnh nắm quyền kiểm soát triều đình, tiếp tục kiểm soát từ xa từ Nghiệp thành. Tư Mã Ngung được trao quyền lực, và sau đó vào năm 304 sắp xếp Tư Mã Dĩnh làm Hoàng thái đệ.
Tuy nhiên, Tư Mã Dĩnh sau khi phong Hoàng thái đệ lại sinh ra kiêu căng gây ra thất vọng cho nhiều người. Ông ta đặt những người mà ông ta tin tưởng, phụ trách việc phòng thủ Lạc Dương, đồng thời kiểm soát triều đình từ xa từ Nghiệp thành. Cuối cùng, các quan chức ở Lạc Dương cảm thấy mệt mỏi với tình hình này, và họ đứng lên dưới quyền chỉ huy của Tư Mã Việt vào mùa hè năm 304. Tư Mã Việt kéo theo Huệ Đế thân chinh cùng mình, tấn công Nghiệp thành. Tư Mã Dĩnh, sau một số do dự ban đầu, đã chiến đấu với quân của Tư Mã Việt và đánh bại Việt, buộc ông ta phải chạy trốn và Dĩnh bắt giữ Huệ Đế. Ông không đưa Huệ đế trở về Lạc Dương, mà giữ ông ở Nghiệp thành.
Việt mời đô đốc Vương Tuấn mang quân đánh Tư Mã Dĩnh. Điều này tạo cơ hội cho Vương Tuấn (
Nhiếp Chính
[sửa | sửa mã nguồn]Tư Mã Ngung ở Trường An, nghe tin Huệ Đế về Lạc Dương, bèn sai bộ tướng Trương Phương mang quân vào Lạc Dương lấy danh nghĩa cứu giá. Khi Tư Mã Dĩnh đến Lạc Dương, ông ta thấy quân của Tư Mã Ngung ở đó, do Trương Phương chỉ huy. Tuy nhiên, thay vì tiếp tục hỗ trợ Tư Mã Dĩnh, Tư Mã Ngung đã quay lưng lại với Tư Mã Dĩnh và phế truất ông ta khỏi vị trí Hoàng thái tử, thay vào đó một người anh em khác của Huệ Đế, Dự Chương quận vương Tư Mã Xí làm thái tử. Tư Mã Dĩnh bị giáng chức trở lại làm Thành Đô vương. Ngay sau đó, Trương Phương buộc Huệ Đế, Thái tử Xí và Tư Mã Dĩnh chuyển từ Lạc Dương đến Trường An, dưới sự điều hành của Tư Mã Ngung, ông cải niên hiệu là Vĩnh Hưng.Từ đó ông trở thành nhiếp chính.
Tư Mã Ngung cố gắng xoa dịu các lực lượng chống đối có thể xảy ra bằng cách thăng chức cho tất cả các hoàng tử và tông thất nhà Tấn, nhưng việc thăng chức của ông không mang lại hiệu quả như mong muốn. Vào mùa thu năm 305, Tư Mã Việt tiếp tục đưa quân đi nổi loạn, lần này là chống lại Tư Mã Ngung, cho rằng Tư Mã Ngung đã ép buộc Huệ Đế dời đô không chính đáng. Các Thứ sử và tướng lãnh khác nhau buộc phải thuộc phe này hay phe kia. Cuộc chiến ban đầu ở vào thế giằng co hai bên. Đầu năm 306, sau một vài chiến thắng lớn trước phe Ngung của Tư Mã Việt, Tư Mã Ngung bắt đầu sợ hãi, ông hành quyết Trương Phương để tìm kiếm hòa hoãn; Tư Mã Việt từ chối. Đến mùa hè năm 306, Tư Mã Ngung buộc phải từ bỏ cả Trường An và Huệ Đế, và lực lượng của Tư Mã Việt đã đón Huệ Đế trở về Lạc Dương.
Tuy nhiên, quân của Tư Mã Ngung đã sớm đánh trả và chiếm lại Trường An nhưng không thể chiếm được bất kỳ thành trì lớn nào khác trong cùng khu vực. Sau đó Tư Mã Việt đề nghị chức Tư Đồ cho Tư Mã Ngung. Tư Mã Ngung đồng ý chấp nhận và quay trở lại Lạc Dương. Tuy nhiên, khi đến Tân An (
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- Các hoàng đế Trung Hoa - Đặng Huy Phúc, Nhà xuất bản Hà Nội, 2001
- Lịch sử Trung Quốc - Nhà xuất bản Giáo dục, 1995
- Tấn thư - Phòng Huyền Linh