Trung Nam Hải
Trung Nam Hải | |
---|---|
![]() Cổng Tân Hoa, tức "Cổng Trung Quốc mới", do Viên Thế Khải cho dựng, hiện nay là cổng vào chính của Trung Nam Hải | |
![]() | |
Thông tin chung | |
Phong cách | Kiến trúc Trung Quốc truyền thống |
Địa chỉ | 174 Đường Trường An, Quận Tây Thành, Bắc Kinh[1] |
Tọa độ | 39°54′41″B 116°22′50″Đ / 39,9113°B 116,3805°Đ |
Sử dụng |
Trung Nam Hải | |||||||
Phồn thể | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Giản thể | |||||||
Nghĩa đen | Hồ phía Trung và Nam | ||||||
|
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/%E4%B8%AD%E5%8D%97%E6%B5%B702.jpg/220px-%E4%B8%AD%E5%8D%97%E6%B5%B702.jpg)
Trung Nam Hải (
Các lãnh đạo Trung Quốc, bao gồm Tập Cận Bình (Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Trung Quốc) tại chức và các nhân vật lãnh đạo cấp cao khác của Đảng và Nhà nước Trung Quốc, làm việc hằng ngày tại Trung Nam Hải, như tiếp đãi chức sắc nước ngoài. Đài Truyền hình trung ương Trung Quốc thường xuyên truyền hình các cuộc họp bên trong khu nhà nhưng không cho thấy vẻ bên ngoài. Tuy có rất nhiều bản đồ Trung Nam Hải trước khi chính phủ hiện tại được thành lập nhưng cách sắp xếp trong nhà đã thay đổi lớn từ năm 1949, bao gồm một đợt trùng tu lớn vào thập niên 70; hiện tại, nhiều nhà dù giữ tên cũ nhưng có bố trí và mục đích hoàn toàn khác. Khu phía bắc của Trung Nam Hải là trụ sở của Quốc vụ Viện và có văn phòng của các thành viên cấp cao. Khu phía nam là trụ sở của Ủy ban Trung ương và các cơ quan điều phối bậc cao nhất của nó, như Ủy ban Thường vụ, Bộ Chính trị và Ban Bí thư.
Quy hoạch cơ bản của Trung Nam Hải hình thành vào đời nhà Minh. Hồ phía nam được đào vào năm 1421. Từ cuối đời nhà Thanh, Trung Nam Hải trở thành trung tâm hành chính trên thực tế của Trung Quốc sau khi Từ Hi Thái hậu và Thân vương Thuần rời Tử Cấm Thành chuyển vào ở. Sau khi Trung Hoa Dân quốc được thành lập, Tổng thống Viên Thế Khải đặt Chính phủ Bắc Dương tại Trung Nam Hải. Năm 1949, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập, Chủ tịch Mao Trạch Đông chuyển vào Trung Nam Hải. Mao tiếp nhiều lãnh đạo nước ngoài quan trọng ở Trung Nam Hải như Nikita Khrushchyov, Che Guevara, Richard Nixon, Georges Pompidou, Tanaka Kakuei, Zulfikar Ali Bhutto, v.v.[2][3] Hai địa điểm yêu thích nhất của ông là Thư phòng Hương Cúc, là nơi ở cá nhân của ông và Nhà Hồ bơi, là nơi ông bơi lội hoặc đọc sách báo mỗi ngày. Sau khi Mao qua đời, Thư phòng Hương Cúc cùng nhiều đồ đạc của ông được bảo quản trong một bảo tàng tư nhân.[4]
Địa điểm
[sửa | sửa mã nguồn]![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Beijing_Zhongnanhai_map.jpg/220px-Beijing_Zhongnanhai_map.jpg)
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Txu-oclc-10552568-nj50-2-back.jpg/220px-Txu-oclc-10552568-nj50-2-back.jpg)
"Trung Nam Hải" nghĩa là "hồ phía trung và phía nam", trỏ hai hồ "Trung Hải" (
Vốn dĩ Hồ Thái Dịch là một ngự vườn tên là Tây Uyển (
Lịch sử
[sửa | sửa mã nguồn]![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Zhongnanhai07.jpg/220px-Zhongnanhai07.jpg)
Vào đời nhà Kim (1115–1235), Hoàng đế Kim Chương Tông ra lệnh đào hồ phía bắc vào năm 1189. Phần phía bắc của Trung Nam Hải là Hồ Thái Dịch, có cung điện liền dính tên "Cung Đại Ninh" (
Sau khi nhà Minh dời đô đến Bắc Kinh vào năm 1403 theo lệnh của Hoàng đế Vĩnh Lạc, Tử Cấm Thành bắt đầu được xây dựng vào năm 1406. Vì cung điện nhà Minh nằm ở phía nam của cung điện nhà Nguyên nên Nam Hải được đào ở phía nam của Bắc Hải. Đất đào hồ cùng đất đào hào được chất đống thành non Cảnh Sơn, là ngọn đồi ở phía bắc Tử Cấm Thành. Lúc đó, ba hồ thông nhau và gọi chung là Hồ Thái Dịch, có cầu phân chia. Ba hồ là một phần của ngự vườn rộng lớn tên Tây Uyển ở phía tây của Tử Cấm Thành. Giữa đời nhà Minh, Hoàng đế Chính Đức và Gia Tĩnh xây dựng nhiều cung điện, đền thờ Đạo giáo, đình xung quanh các hồ và sinh sống làm việc ở đây lâu hơn Tử Cấm Thành.
Nhà Thanh cắt giảm ngự vườn xuống thành khu vực vây quanh ba hồ và có bức tường nhỏ bao bọc. Vài hoàng đế cho xây dựng các đình nhà dọc theo bờ hồ, nơi họ làm việc nước vào mùa hè. Lúc Thái hậu Từ Hi cầm quyền, cả Thái hậu lẫn Hoàng đế đều thường xuyên sống ở Trung Nam Hải, đến Tử Cấm Thành chỉ để giữ lễ nghi.
Trong cuộc Quyền loạn, Trung Nam Hải bị quân đội Nga chiếm, hầu hết di tích cùng đồ trang điểm trong khu nhà đều bị cướp. Về sau, chỉ huy của Liên quân Tám nước cũng sống ở Trung Nam Hải. Khi Phổ Nghi lên ngôi Hoàng đế, cha ông, làm Nhiếp chính vương, sống ít lâu ở Trung Nam Hải.[6]
Trung Nam Hải tiếp tục giữ trọng tâm chính trị quan trọng vào thời Dân quốc, làm phủ tổng thống của Viên Thế Khải cho Chính phủ Bắc Dương từ năm 1911.[7] Nguyên là Thế Khải muốn đặt chính phủ ở trung tâm quyền lực trên lịch sử là Tử Cấm Thành, nhưng không được vì Phổ Nghi còn sống ở đó. Cổng chính hiện tại là Cổng Tân Hoa do Viên Thế Khải cho dựng nên và "nhà cổng" từng là đình nằm trên bờ phía nam của Nam Hải, sát bức tường phía nam. Trước đây, nếu muốn vào Trung Nam Hải thì phải đi qua Tử Cấm Thành, nên Thế Khải muốn tạo ra lối vào trực tiếp từ Đường Trường An. Vì thế nên đình được sửa thành nhà cổng, các bức tường gần đó bị cắt bớt, mà có các bức tường góc cạnh gần lối vào của ngày nay.[8] Lúc còn đang ở ngôi Hoàng đế, Thế Khải đổi tên Trung Nam Hải thành Cung Tân Hoa (
Sau khi Đảng Cộng sản chiếm được Bắc Kinh vào năm 1949, các lãnh tụ cấp cao tính dời trụ sở về thủ đô cũ, nhưng lúc đầu không đồng lòng về trung tâm công tác. Mao Trạch Đông và những lãnh tụ đảng khác đặt trụ sở chính ở Công viên Hương Sơn tại ngoại thành, Chu Ân Lai thì muốn chọn Nhà Hoài Nhân ở Trung Nam Hải, một phần để tổ chức Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc khóa một, nhưng ông không gợi ý ở các cuộc họp đảng. Trong những tháng đầu tiên, Ân Lai đi xe vào Bắc Kinh để làm việc, nhưng vì đường kém, nên phải thường ở lại Trung Nam Hải thay vì về nhà vào buổi tối. Chính Diệp Kiếm Anh bấy giờ là thị trưởng lâm thời của Bắc Kinh sau cùng đề xuất Trung Nam Hải làm trụ sở đảng cho được an ninh. Ban đầu, Mao Trạch Đông quyết không chịu chuyển do không muốn bị đánh đồng như hoàng đế. Mặc dù vậy, song Chu Ân Lai cùng đa số Bộ Chính trị tán thành ý kiến. Từ đó, Trung Nam Hải là trung tâm hành chính chủ yếu của Trung Quốc.[10][11]
Chính phủ Trung Quốc cho xây dựng nhiều nhà cửa ở trong Trung Nam Hải mà ngày nay có thể thấy được. Nơi này có đặt Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và Quốc vụ Viện. Các lãnh tụ thuở ban đầu như Mao Trạch Đông, Chu Ân Lai và Đặng Tiểu Bình đều sống ở trong Trung Nam Hải.[4]
-
Tranh cuối thế kỷ 18 cho thấy Quân Thanh thắng trận từ Chiến dịch Đại Tiểu Kim Xuyển về được tiếp đón (1771–1776) ở Gác Tử Quang tại Trung Nam Hải
-
Thái hậu Từ Hi cùng đầy tớ trên thuyền ở Trung Hải vào đầu những năm 1900.
-
Leo Karakhan, Đại sứ Liên Xô tại Trung Quốc 1923–26, diễu hành bên ngoài Cổng Tân Hoa.
-
Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào cùng Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush và cựu Tổng thống Hoa Kỳ George H. W. Bush ở Trung Nam Hải vào ngày 10 tháng 8 năm 2008.
Trung Nam Hải hiện nay
[sửa | sửa mã nguồn]![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Zhongnanhai06.jpg/220px-Zhongnanhai06.jpg)
Từ khi Trung Nam Hải trở thành trụ sở chính phủ trung ương thì công chúng không được vào, ngoại trừ giai đoạn tương đối được tự do sau Cách mạng Văn hóa, khi người dân có thể xin vé tham quan từ cơ quan nhà nước. Sau Sự kiện ngày 4 tháng 6, an ninh được thắt chặt, quân nhân mặc thường phục được bố trí đi tuần khu vực. Mỗi khi có các hội nghị hoặc sự kiện quan trọng thì xe hơi bị cấm dừng trên phần đường liền kề. [12] Bản đồ Bắc Kinh tại Trung Quốc cho thấy Trung Nam Hải chỉ một là vùng xanh có một hồ nước nhưng chính quyền địa phương Bắc Kinh thì được biểu thị bằng một ngôi sao đỏ.
Lối vào quan trọng nhất là Cổng Tân Hoa ở phía nam, có hai khẩu hiệu: "Đảng Cộng sản Trung Quốc vĩ đại muôn năm" và "Tư tưởng Mao Trạch Đông bất khả chiến bại". Khung cảnh phía sau lối vào bị một bức tường bình phong chắn, có khẩu hiệu "Vì nhân dân phục vụ" là chữ viết tay của Mao Trạch Đông. Cổng Tân Hoa nằm trên đường Tây Trường An.[8]
Trung Nam Hải là nơi ở và làm việc chính thức của các ủy viên Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị và các lãnh đạo cấp cao khác.[13] Tuy nhiên, nhiều lãnh đạo cấp cao của đảng sống ở nơi khác trong thành phố.[12] Ví dụ: có tin rằng vài lãnh đạo gần đây như nguyên Tổng Bí thư Hồ Cẩm Đào sống ở khu Ngọc Tuyền Sơn tại phía tây Bắc Kinh do Trung Nam Hải quá đông.[14] Tập Cận Bình cũng sở hữu một ngôi nhà ở Ngọc Tuyền Sơn.[15] Hiện tại vẫn chưa quy định chế độ cấp nơi ở tại Trung Nam Hải cho các lãnh đạo. Một vấn đề là sau khi một lãnh đạo cấp cao qua đời thì vợ chồng của y thường được ở trong nhà mãi mãi;[16] vài ngôi nhà bị gia đình của chủ sở hữu cũ giữ từ sau cách mạng cho đến thập niên 90.
Bố cục bên trong
[sửa | sửa mã nguồn]Trung Hải
[sửa | sửa mã nguồn]Trung Hải là trụ sở của Quốc vụ viện và các cơ quan liên quan, bao gồm văn phòng của Tổng lý, Phó Tổng lý và Văn phòng Quốc vụ viện. Khách trong nước, nước ngoài thông thường được tiếp đón ở Trung Hải.
Phủ Nhiếp chính
[sửa | sửa mã nguồn]Phủ Nhiếp chính (摄政
Vào đời nhà Minh, Hoàng đế Gia Tĩnh cho xây Phủ Nhiếp chính ở Trung Nam Hải làm cung điện sinh hoạt chính. Tên hiện tại của ngôi nhà do Tải Phong là nhiếp chính của Phổ Nghi đặt vào năm 1909. Năm 1911, lúc nhà Thanh đổ, ngôi nhà vẫn chưa xây xong. Vào thời Dân quốc, ban đầu phủ là văn phòng của Tổng lý Nội các và nơi họp Nội các. Năm 1918, Tổng thống Từ Thế Xương dời phủ tổng thống đến Phủ Nhiếp chính, Tổng lý và Nội các chuyển đi Nhà Di Niên ở Vườn Phong Trạch.[18] Khi Nhà Hoài Nhân trở thành phủ của Tổng thống vào năm 1923, Phủ Nhiếp chính trở thành trụ sở của bộ lục quân và hải quân.
Sau năm 1949, chính phủ Trung Quốc lại dùng ngôi nhà làm trụ sở của Tổng lý và Quốc vụ Viện. Trong đợt trùng tu Trung Nam Hải lớn vào cuối thập niên 70, có kế hoạch hiện đại hóa Phủ Nhiếp chính, nhưng vì chất lượng công trình rất kém, phần móng thì lỏng lẻo và các khe hở giữa các cột gỗ thì lấp bằng gạch vỡ, nên chính điện và các sảnh vào phải bị phá bỏ và xây mới.[19] Nơi họp chính của Quốc vụ Viện hiện nằm ngay bên cạnh Phủ Nhiếp chính ở Nhà Quốc vụ Viện.
Sảnh Tây Hoa
[sửa | sửa mã nguồn]![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/%E4%BB%BF%E4%B8%AD%E5%8D%97%E6%B5%B7%E8%A5%BF%E8%8A%B1%E5%8E%85_-_panoramio.jpg/220px-%E4%BB%BF%E4%B8%AD%E5%8D%97%E6%B5%B7%E8%A5%BF%E8%8A%B1%E5%8E%85_-_panoramio.jpg)
Sảnh Tây Hoa (
Nhà Quốc vụ Viện
[sửa | sửa mã nguồn]Nhà Quốc vụ Viện (
Khu phía bắc của Nhà Quốc vụ Viện là trụ sở của Phòng Hành chính Quốc vụ Viện.[24] Trong những năm đầu sau năm 1949, hội trường Quốc vụ Viện được dùng làm rạp chiếu phim, nơi tổ chức các buổi chiếu nhiều lần trong tuần. Tòa nhà cũng bao gồm nhà ăn nhỏ cho nhân viên Quốc vụ Viện. Các phòng họp của Quốc vụ Viện được tái thiết và trùng tu vào cuối thập niên 70 và mở cửa trở lại vào năm 1979.[25]
Gác Tử Quang
[sửa | sửa mã nguồn]![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/%E7%B4%AB%E5%85%89%E9%96%A3.jpg/220px-%E7%B4%AB%E5%85%89%E9%96%A3.jpg)
Gác Tử Quang (
Sân quần vợt
[sửa | sửa mã nguồn]Cuối thập niên 80 có kế hoạch sơ bộ cho làm sân quần vợt trong nhà ở khu vực Quốc vụ Viện của Trung Nam Hải. Nguyên là Trung Quốc được đón nhận rất nhiều phái đoàn ngoại giao mới trong các chuyến giao lưu quốc tế, nhưng vài quan chức cảm thấy rằng Gác Tử Quang không đủ cơ sở vật chất để tiếp đón các nhà ngoại giao này, nên đề xuất làm sảnh khách và sân quần vợt gần đó. Tuy sân quần vợt trong nhà bị Phó Tổng lý Điền Kỷ Vân phủ quyết,[29] nhưng sân quần vợ ngoài trời được làm ở Trung Nam Hải vào đầu những năm 2000.[30] Năm 2006, nhà cửa quanh sân quần vợt được xây dựng lại và hiện đại hóa.[31]
Hồ bơi trong nhà
[sửa | sửa mã nguồn]Hồ bơi trong nhà được đào vào năm 1955. Có tin là vợ của Mao Trạch Đông là Giang Thanh đề xuất đào hồ trong lúc Mao Trạch Đông đi vắng để cho công trình được chuẩn y. Mao Trạch Đông vẫn dùng hồ bơi vì nó đỡ công đi bơi ở Đại học Thanh Hoa. Mao Trạch Đông thường ở lại làm việc tại hồ bơi trong thời gian dài. Năm 1958, Mao Trạch Đông gặp Tổng Bí thư Liên Xô Nikita Khrushchyov ở hồ bơi. Trong lúc Mao Trạch Đông ở Nhà Hồ bơi, hồ bơi trong nhà được tu sửa và mở rộng dưới sự giám sát của tổng kỹ sư của Trung Nam Hải. Ngày nay hồ bơi được các lãnh tụ cấp cao của đảng dùng và có thêm khu thể dục.[32]
Nhà Hồ bơi
[sửa | sửa mã nguồn]Nhà Hồ bơi (
Mao Trạch Đông vĩnh viễn rời Thư phòng Hương Cúc và chuyển đến Nhà Hồ bơi vào năm 1966, khi Cách mạng Văn hóa bắt đầu. Đặc biệt trong những năm cuối đời Mao Trạch Đông, Nhà Hồ bơi là nơi các lãnh tụ nước ngoài đến gặp ông, như Richard Nixon và Tanaka Kakuei.[33] Sau khi Mao Trạch Đông qua đời vào năm 1976, vợ của Chu Ân Lai là Đặng Dĩnh Siêu sống ít lâu ở đây trong lúc Phủ Nhiếp chính và Sảnh Tây hoa được tái thiết rộng rãi trước khi trở về Sảnh Tây Hoa sau khi việc tu bổ xong.[34][35]
Hồ bơi ngoài trời ban đầu liền kề Nhà Hồ bơi được đào vào năm 1933 theo hình thức hợp tác công tư khi Trung Nam Hải còn là công viên. Vé được bán cho dân Bắc Kinh mỗi năm từ tháng 5 đến tháng 8. Từ năm 1946 đến cuối thời Dân quốc, rất khó để được lợi nhuận từ hồ bơi do lạm phát.[36]
Lầu Diên Khánh
[sửa | sửa mã nguồn]Lầu Diên Khánh (
Đền Vạn Thiện
[sửa | sửa mã nguồn]Đền Vạn Thiện (
Nhà Thủy Vân
[sửa | sửa mã nguồn]Nhà Thủy Vân (
Nam Hải
[sửa | sửa mã nguồn]Nam Hải là trụ sở của Đảng Cộng sản Trung Quốc, bao gồm văn phòng Tổng Bí thư và các phòng làm việc của cán bộ Văn phòng Trung ương Đảng. Nam Hải cũng bao gồm các địa điểm họp của Bộ Chính trị, Ủy ban Thường vụ và Ban Bí thư.
Nhà Hoài Nhân
[sửa | sửa mã nguồn]![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/1st_National_People%27s_Congress_1.jpg/220px-1st_National_People%27s_Congress_1.jpg)
Nhà Hoài Nhân (怀仁
Thái hậu Từ Hi, là người nắm thực quyền, dời vào Nhà Hoài Nhân làm việc từ Điện Dưỡng Tâm trong Tử Cấm Thành gần đó. Sau cuộc Quyền loạn, Nhà Hoài Nhân là trụ sở của chỉ huy Alfred von Waldersee của Liên quân tám nước đến khi tòa nhà bị hỏa hoạn. Năm 1902, Thái hậu Từ Hi ra lệnh dùng kinh phí 5 triệu lạng bạc xây lại Nhà Hoài Nhân trước khi qua đời ở đây vào năm 1908.[43] Sau khi Trung Hoa Dân quốc được thành lập vào năm 1911, Tổng thống Viên Thế Khải dùng tòa nhà này để gặp các vị khách nước ngoài và nhận lời chúc mừng năm mới. Lúc Thế Khải qua đời, đây là nơi cử hành đám tang của ông. Khi Tào Côn trở thành tổng thống, ông sống ở Nhà Hoài Nhân. Sau khi Chính phủ Bắc Dương đổ, Nhà Hoài Nhân không được sử dụng lâu dài và được trao cho Chính quyền thành phố Bắc Kinh.[9]
Sau khi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập, phiên họp toàn thể đầu tiên của Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc mở tại Nhà Hoài Nhân vào năm 1949. Năm 1953, tòa nhà được tu sửa thành hội trường hai tầng cho Hòa hội Châu Á - Thái Bình Dương của Chu Ân Lai.[44] Về sau, hội trường mới được dùng cho kỳ họp đầu tiên của Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc năm 1954.[45] Nhà Hoài Nhân trở thành hội trường của chính quyền trung ương, thường tổ chức nhiều chương trình nghệ thuật và các cuộc họp chính trị, bao gồm các cuộc họp của Ủy ban Trung ương trước khi khách sạn Kinh Tây xây xong.[46]
Điện Cần Chính
[sửa | sửa mã nguồn]![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Signing_the_Treaty_of_Liberation_of_Tibet.jpg/220px-Signing_the_Treaty_of_Liberation_of_Tibet.jpg)
Điện Cần Chính (
Lúc đầu, Điện Cần Chính được Hoàng đế Khang Hy cho xây dựng làm sảnh chính của Trung Nam Hải, là nơi sinh sống làm việc chính của Hoàng đế.[53][54] Sau Cách mạng Tân Hợi, tòa nhà là nơi tổ chức hội nghị của chính phủ trong cả thời Dân quốc lẫn thời Cộng hòa Nhân dân. Từ năm 1949 đến khi Hiến pháp năm 1954 ban hành, Điện Cần Chính là nơi họp của Ủy ban Chính phủ Nhân dân Trung ương, là cơ quan tạm trị Trung Quốc.[55] Trong lúc là trụ sở của Chính phủ Nhân dân Trung ương, Điện Cần Chính cũng là chỗ ký Hiệp định 17 điều năm 1951, ấn định rằng Tây Tạng thuộc chủ quyền của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.[56] Cuối thập niên 70, Uông Đông Hưng, Giám đốc Phòng Hành chính Trung ương, cho phá bỏ Điện Cần Chính và chi 6,9 triệu nhân dân tệ vốn dĩ chuyên dụng vào tái thiết tòa nhà để xây dựng dinh thự riêng của ông ở đó, nhưng mưu kế ông bị hỏng do Đông Hưng bị mất chức vị lãnh đạo Phòng Hành chính Trung ương vào năm 1978. Điện Cần Chính được khánh thành làm trụ sở của Ban Bí thư vào năm 1980.[47]
Nhà Cư Nhân
[sửa | sửa mã nguồn]Nhà Cư Nhân (
Sau năm 1949, tòa nhà trở thành trụ sở đầu tiên của Ủy ban Quân sự Trung ương trước khi cơ quan chuyển ra ngoài Trung Nam Hải. Năm 1956, Ban Bí thư ĐCSTQ tách ra với nhân viên của Chủ tịch Đảng và cần trụ sở riêng, cho nên tân Tổng Bí thư Đặng Tiểu Bình chọn Nhà Cư Nhân làm nơi đặt Ban Bí thư. Tòa nhà bị phá bỏ vào năm 1964. Các văn phòng của Ban Bí thư tạm chuyển đến "Nhà C" trong Xóm Lầu Tây trước khi dời vào Điện Cần Chính vào năm 1980.[58]
Xóm Lầu Tây
[sửa | sửa mã nguồn]Xóm Lầu Tây (
Từ năm 2007 đến năm 2008, một phần Xóm Lầu Tây bị phá để nhường chỗ cho tòa nhà ba tầng được xây xong vào năm 2010.[62] Hiện nay, diện tích của sở công Phòng hành chính Trung ương tràn ra ngoài Trung Nam Hải mà bao gồm vài tòa nhà ở phía bên kia của Đường Phủ Hữu từ Lầu Tây với các tòa nhà khác trong Quận Tây Thành.[63] Cổng trên Đường Phủ Hữu mà các nhân viên của Ủy ban Trung ương dùng để đi lại giữa các tòa nhà bên trong và bên ngoài Trung Nam Hải tên là "Cổng Đại Tây" vì nó được dùng nhiều nhất trong các cổng của Trung Nam Hải.[64]
Dinh và nhân viên của Chủ tịch nước cũng nằm ở Xóm Lầu Tây trong lúc chức vị này không được giữ cùng lãnh tụ tối cao, như trong nhiệm kỳ của Lưu Thiếu Kỳ từ năm 1959 đến năm 1967. Văn phòng của Lưu Thiếu Kỳ đặt ở Nhà A.[65][66] Văn phòng của Nguyên soái Chu Đức đặt tại Nhà B ở Xóm Lầu Tây khi ông giữ chức Phó Chủ tịch Trung Quốc.[67]
Năm 1962, Lưu Thiếu Kỳ chủ trì cuộc họp mở rộng bất thường của Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị tại nơi này, gọi là "Phiên họp Lầu Tây". Ở cuộc họp, các lãnh tụ đảng thảo luận một cách chân tơ kẽ tóc về tình hình kinh tế tài chính tồi tệ của nước sau thất bại của Đại nhảy vọt và hứa sẽ cứu giúp ngành nông nghiệp.[68]
Vườn Phong Trạch
[sửa | sửa mã nguồn]![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Mao_Zedong%2C_Zhou_Enlai%2C_Chen_Yi%2C_Zhang_Wentian_in_Zhongnanhai.jpg/220px-Mao_Zedong%2C_Zhou_Enlai%2C_Chen_Yi%2C_Zhang_Wentian_in_Zhongnanhai.jpg)
Vườn Phong Trạch (丰泽园), vài nhà do Hoàng đế Khang Hy cho xây dựng, ban đầu được dùng để nuôi tằm. Nhiều tòa nhà sau đó được Hoàng đế Càn Long xây thêm làm thư phòng và nơi nghỉ dưỡng cá nhân. Trong suốt khu vườn có các tấm biển bằng gỗ ở lối vào của các tòa nhà, được Hoàng đế Càn Long khắc.[69] Ở khu vực phía tây bắc của khu vườn là Nhà Xuân Ngẫu (
Tòa nhà lớn nhất trong Vườn Phong Trạch tên là Nhà Di Niên (颐年
Vườn Phong Trạch cũng có nơi ở và văn phòng cá nhân đầu tiên của Chủ tịch Mao Trạch Đông từ năm 1949 đến năm 1966, tên là Thư phòng Hương Cúc (
Viện Thục Thanh
[sửa | sửa mã nguồn]Viện Thục Thanh (
Biệt thự 202
[sửa | sửa mã nguồn]Biệt thự 202 (202别墅) bên cạnh Nhà Hoài Nhân được cất vào năm 1974 làm nơi trú ẩn động đất được gia cố an toàn.[77] Mao Trạch Đông chuyển đến Biệt thự 202 từ Nhà Hồ bơi sau động đất Đường Sơn tháng 7 năm 1976 và qua đời ở đây vào ngày 9 tháng 9 năm 1976.[78][79]
Tứ Sở Tây
[sửa | sửa mã nguồn]Tứ Sở Tây (
Ngõ Vạn Tự
[sửa | sửa mã nguồn]Ngõ Vạn Tự (
Sớm sau khi Cộng hòa Nhân dân được thành lập, Lưu Thiếu Kỳ sống ở Ngõ Vạn Tự trước khi chuyển đến Xóm Lầu Tây mới xây xong. Sau này ông chuyển đi Nhà Phúc Lộc (
Đài Doanh
[sửa | sửa mã nguồn]![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Zhongnanhai16.jpg/220px-Zhongnanhai16.jpg)
Đài Doanh (瀛台) nằm ở Nam Hải, được đắp xong vào năm 1421 theo lệnh Hoàng đế Vĩnh Lạc đời nhà Minh sau khi ông dời thủ đô về Bắc Kinh. Tên hiện tại của hòn đảo do Hoàng đế Thuận Trị đời Thanh đặt vào năm 1655. Từ Đài Doanh vào bờ hồ có cây cầu đá. Vì hòn đảo dốc nên mặt phía bắc của ngôi đền chính trên đảo là ngôi nhà một tầng trong khi mặt phía nam là tòa nhà hai tầng. Tháng 7 năm 1681, Hoàng đế Khang Hy của nhà Thanh tổ chức "phiên điều trần tại Đài Doanh"[85] để hoạch định sách lược dập tắt nội loạn. Tháng 8 năm 1898, Hoàng đế Quang Tự bị Thái hậu Từ Hi giam giữ ở trên Đài Doanh sau khi Cải cách Mậu Tuất thất bại; ông bị đầu độc chết tại đây cùng năm.
Sau năm 1949, Đài Doanh được dùng làm nơi tổ chức tiệc và các hoạt động chiêu đãi khác.[86] Theo vài nguồn tin, Giang Trạch Dân sống ở đảo Đài Doanh trong lúc làm lãnh tụ tối cao.[87]
Cổng Tân Hoa
[sửa | sửa mã nguồn]Cổng Tân Hoa (
Ảnh
[sửa | sửa mã nguồn]-
Nhà cửa ở bên trong Trung Nam Hải
-
Bức tường phía tây của Trung Nam Hải và Hoàng Thành Bắc Kinh
-
Đường ở bên trong Trung Nam Hải
-
Từ trung tâm của Trung Nam Hải qua Trung Hải, đến cây cầu ngăn cách Trung Nam Hải và Công viên Bắc Hải, có Tháp Phật Trắng của Công viên Bắc Hải ở đằng xa
Xem thêm
[sửa | sửa mã nguồn]- Lịch sử Bắc Kinh
- Hoàng Thành, Bắc Kinh
- Công viên Bắc Hải
- Di Hòa viên
- Vườn Viên Minh
- Ngọc Tuyền Sơn
- Dinh Tổng thống, Nam Kinh
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ “Zhongnanhai - the Political Center of China”. travelchinaguide.com. TravelChinaGuide. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018.
- ^ [1] Lưu trữ 2019-06-22 tại Wayback Machine Woodrow Wilson Center
- ^ French Presidents' China complex Lưu trữ 2019-06-25 tại Wayback Machine People's Daily Online
- ^ a b c d e “
毛 泽东在中 南海 的 家 ”. 360doc.com. Beijing six-chi Information Technology Co. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018. - ^ “Zhongnanhai (Central and South Lakes)”. china.org.cn. China Internet Information Center. Truy cập ngày 27 tháng 2 năm 2018.
- ^ a b “
随 历史远去的中 南海 居 仁 堂 ”.随 历史远去的中 南海 居 仁 堂 . Phoenix New Media Limited. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 7 năm 2019. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2018. - ^ a b “
神秘 的中 南海 建 筑群”. 360doc.com. Beijing six-chi Information Technology Co. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 8 năm 2018. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2018. - ^ a b c d e "
神秘 的中 南海 建 筑群". 360doc.com. Beijing six-chi Information Technology Co. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2018. - ^ a b http://www.25dx.com/beijing/2006/200607/ngày 9 tháng 7 năm 2006/206729.html[liên kết hỏng]
- ^ “揭党
中央 搬进中 南海 往事 :毛 泽东为何不 愿 意 进中南海 ”. book.people.com.cn/. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020. - ^ “
毛 泽东曾拒绝入住 中 南海 :"我 不 搬,我 不 做皇帝 "”. history.people.com.cn/. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 4 năm 2013. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020. - ^ a b c d Kristof, Nicholas (ngày 25 tháng 1 năm 1991). “Columnist”. The New York Times. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018.
- ^ “Chinese leaders vote in local elections”. People's Daily. people.cn. ngày 9 tháng 11 năm 2006. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 3 năm 2018. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2018.
- ^ “罗冰:
江 泽民抓 到 胡 锦涛甚么把 柄 ”. duping.net. The Independent Review. Truy cập ngày 9 tháng 2 năm 2018. - ^ “Beijing Police Detain Hundreds For Trying to Visit Chinese Leaders Over New Year”. Broadcasting Board of Governors. Radio Free Asia. ngày 20 tháng 2 năm 2015. Truy cập ngày 1 tháng 3 năm 2018.
- ^ Wang, Dongya. “
文 汪 东亚”. NetEase Inc. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2018. - ^ “总理
吃 中 餐也要 排 队走 进神秘 的中 南海 (组图)”. wenxuecity.com. ngày 1 tháng 9 năm 2005. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2018. - ^ Zhen, Jiang. “袁世凯做
洪 宪梦 冯国璋 发卖鱼财变幻大王 旗 的 总统府 ”. xueshu.com. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 11 tháng 2 năm 2018. - ^ “
中 南海 內周總理 故 居 ,原 只 是 攝政 王 府 西 花園 的 ”. kknews.cc. DMCA. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2018.[liên kết hỏng] - ^ a b “
北京 国 务院有 几个会 议室?内 鬼 在 哪个会 议室?(组图)”. wenxuecity.com. wenxuecity.com. ngày 4 tháng 7 năm 2017. Truy cập ngày 22 tháng 2 năm 2018. - ^ “
国 务院常 务会议照片 ,国 务院常 务委员会名 单”. mxzx123.net. Star Information Network. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 26 tháng 2 năm 2018. - ^ “
中 南海 ,北京 一个神秘的地界儿!”. zhuanlan.zhihu.com. Bản gốc lưu trữ ngày 11 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2020. - ^ “关于载沣摄政
王 府 银安殿 的 辨 证”. obj.cc. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2020. - ^ “General Office of the State Council”. google.com/maps. Truy cập ngày 4 tháng 3 năm 2018.
- ^ “
中 南海 里 的 建 筑也曾遭"拆迁"”. sohu.com. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018. - ^ “
中 南海 舞 会 见闻:毛 主席 跳 舞 踩不到 点 ”. People's Daily. People's Network. ngày 1 tháng 3 năm 2011. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 9 năm 2018. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2018. - ^ “
中 南海 紫 光 阁史话”. 360doc.com. Beijing six-chi Information Technology Co. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2018. - ^ “
中 南海 照 片 首 次 曝光,太 难得一 见,赶紧看 !”. aixincb.com. aixincb.com. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020. - ^ Zhao, Qingyun. “
老 干 部 忆80年代 中 南海 :国 务院配 车是淘汰 车型”. news.ifeng.com. Phoenix New Media Limited. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 2 năm 2011. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020. - ^ Zhu, Xiaoping. “万里的体育情怀”. chinaqw.com. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020.
- ^ “Historical data from Google Earth”. Google Earth. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020.
Data from April 2006
- ^ “
游泳 池 卫生间…如何 修 缮中南海 内 毛 泽东住所 ”. People's Daily. People's Network. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018. - ^ a b c Dr. Li Zhisui, The Private Life of Chairman Mao, II: 1949–1957, 5, Random House, (1994)
- ^ “
中 南海 内 修 缮工程 杂忆”. People's Daily. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 2 năm 2017. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018. - ^ “
毛 主席 去 世 后 ,一女正国级领导住过他在中南海的房子,还做了 一大事 ”. 360doc.com. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 8 năm 2018. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2018. - ^ “
北京 第 一家 公共 游泳 池 ”. Old Beijing. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 5 năm 2015. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2020. - ^ Ok, Tim. “导游图库(122)
中 南海 ”. blog.sina.com.cn/. SINA Corporation. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2018. - ^ “
中 南海 前 传(6)烧成灰 烬的仪鸾殿 ”. blog.sina.com.cn/. SINA Corporation. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2018. - ^ Wang, Jun (ngày 15 tháng 6 năm 2013). “
中央 政治 局 如何 开会”. qikan.com. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 18 tháng 10 năm 2017. - ^ “"怀仁
堂 政 变"后 的 政治 局 紧急会 议”. DWnews.com. Deutsche Welle. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 5 tháng 2 năm 2018. - ^ Chen, Zhu Qin (ngày 19 tháng 6 năm 2014). “习近
平 主持 中央 财经领导小 组会议,还有谁在座 ?”. Shanghai Oriental Press Co. The Paper. Truy cập ngày 11 tháng 2 năm 2018. - ^ “
全面 深化 改革 领导小 组会议部分 参会 人 员名单”. eastday.com. ngày 23 tháng 1 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 6 tháng 3 năm 2018. - ^
陶 无梦·《春 冰室野乘 》:佛 照 楼 即 仪銮殿 旧址 。殿 毁于庚 子 之 乱 ,回 銮后重 修 ,费帑五 百 余 万 。 - ^ 刘宁
一 ·《周 恩来 与 建国 前 后 的 人民 外交 》:"恩来 同志 亲自制定 了 改造 怀仁堂 的 方案 ,把 原 来 仅能容 纳300多 人的 一个四合院改建成能容900人 的 大礼 堂 。" - ^ “
第 一屆全國人民代表大會和中華人民共和國憲法的制定”. People's Daily. People's Network. Truy cập ngày 25 tháng 2 năm 2018. - ^ “
中共 第 八 届 历次中央 全会 ”. gov.cn. gov.cn. Truy cập ngày 25 tháng 2 năm 2018. - ^ a b “
文革 后 的中 南海 :中央 办事效率 最高 的 时期”. Comsenz Inc. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018.. - ^ 瀚雅
画廊 . “天道 酬 勤 绘沧桑 ——著名 山水 画家 张登堂 ”. gallery.artron.net. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2018. - ^ “赵紫阳:5月17
日 决定六 四 悲剧李 鹏日志 :邓小平 提 戒严令 ”. backchina.com. Overseas Chinese. Truy cập ngày 9 tháng 2 năm 2018. - ^
李 南央 . “鲍彤再 看 六 四 (二 ):我 是 如何 被 抓 进秦城 的 ”. The New York Times. Truy cập ngày 10 tháng 12 năm 2018. - ^ Ta, Kung Pao. “曾庆红
三 次 拥抱,谢幕退出 政 坛”. boxun.com. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2020. - ^ “
解 密 红色电话:"一 号 机 "没 有 拨号盘和加 密 按键”. Phoenix New Media Limited. ifeng.com. ngày 13 tháng 1 năm 2014. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 2 năm 2020. Truy cập ngày 9 tháng 2 năm 2018. - ^ “
中 南海 勤 政 殿 见证特殊 友 谊”. qd8.com.cn. qd8.com.cn. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 8 năm 2018. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2018. - ^ “
中共 高官 揭汪东兴丑 闻:拆中南海 勤 政 殿 建 豪 宅 消息 被 封 杀”. aboluowang.com. aboluowang.com. Truy cập ngày 23 tháng 2 năm 2018. - ^ “1949
年 10月 1日 中央 人民 政府 委 员会举行第 一 次 会 议”. People's Daily. People's Network. Bản gốc lưu trữ ngày 10 tháng 10 năm 2015. Truy cập ngày 25 tháng 2 năm 2018. - ^ Akiner, Shirin (1996). Resistance and Reform in Tibet. ISBN 9788120813717. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2020 – qua Google Books.
- ^ “Zhongnanhai”. GlobalSecurity.org. John Pike. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2018.
- ^ Wu, Han. “百年烟云居仁堂”. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2018.
- ^ “readers365.com”.
第 一篇在爷爷奶奶身边长大. Truy cập ngày 9 tháng 2 năm 2018. - ^ “
我 在 不 寻常年代 的 特 别经历_王 凡【完 结】(60)”. 52shuku.me. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2020. - ^ “
中 南海 里 的 日常 生活 ”. 360doc.com. Beijing six-chi Information Technology Co. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 8 năm 2018. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018. - ^ “Historical data from Google Earth”. Google Earth. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020.
Data from February 2007, May 2008 and May 2010
- ^ “2015
年 中央 办公厅遴选公务员面 试公告 ”. chinagwy.org. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020. - ^
王 凡:中 南海 西 楼 刘少奇 一 家人 的 平民 生活 . difangwenge.org. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 5 năm 2022. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2020. - ^ “
毛 泽东秘 书田家 英 文革 被 逐出中南 海自 杀真相 ”. 360doc.com. Beijing six-chi Information Technology Co. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 13 tháng 2 năm 2018. - ^ “
毛 泽东指 责哪位 高 干 "荒淫 "”. qq.com. Tencent. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018. - ^ Tian, Baojun. “
建国 后 朱 德 元 帅的住 房 :还不如苏联集体 农庄主席 ”. Phoenix New Media Limited. ifeng.com. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 2 năm 2018. Truy cập ngày 17 tháng 2 năm 2018. - ^ “
西 楼 会 议(1962年 2月 21日 -23日 )”. People. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 8 năm 2018. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020. - ^ Dr. Li Zhisui, The Private Life of Chairman Mao, II: 1949–1957, 6, Random House, (1994)
- ^ “
上海 工 美 2015年 春 拍 呈 现项圣谟《临韩滉五 牛 图》”. news.artron.net. Yachang Art Network. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020. - ^ “《
春 耦斋》御 玺及"春 耦斋"往事 ”. 99ys.com. Bản gốc lưu trữ ngày 5 tháng 4 năm 2015. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020. - ^ “
震 惊披露 ,元 勋们的 红墙内 生活 !”. freewechat.com. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020. - ^ Chen, Huan. “
深 情 的 回 忆 ——瞻仰中 南海 毛 泽东故 居所 想起 的 往事 ”. chinaqw.com. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020. - ^ “
毛 泽东与防空 洞 之 缘”. skabag.com. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 10 năm 2020. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2020. - ^ Qi, Benyu. “
第 一 章 初 进中南海 ,任 政 秘 室 见习秘 书”. marxists.org. Truy cập ngày 21 tháng 5 năm 2020. - ^ “揭秘
中国 最 神秘 的 禁 地 ——中 南海 ”. Sina Corp. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020. - ^ a b “
毛 泽东与中 南海 :人生 最 后 十年在游泳池度过【3】”. People's Daily. People's Network. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 1 năm 2020. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018. - ^ Terrill, Ross (tháng 8 năm 2010).
毛 泽东传. Renmin University of China. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018. - ^ “Introduction to Zhongnanhai CP Leadership Compound Schematic Map 02”. drben.net. ChinaReport.com. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018.
- ^ “苏秉琦的
六 十 年 考古 人生 ”. mjlsh.usc.cuhk.edu.hk/. Chinese University of Hong Kong. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2018. - ^ Zhao, Ziyang (2009). Prisoner of the State. Simon & Schuster. tr. 23. ISBN 9781847377142. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2018.
- ^ “
元 勋的红墙生活 :三年困难时期中南海里捞鱼吃(图)”. chinanews.com. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020. - ^ “The Last Week of Mao Zedong”. bostonese.com. bostonese.com Online Journal. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2018.
- ^ Wang, Shen (ngày 5 tháng 11 năm 2009). “"
四 人 帮"被 捕 :江青 很平静 王 洪 文 反抗 最 激烈 ”. Phoenix New Media Limited. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2018. - ^ SalviNg (ngày 14 tháng 11 năm 2014). “習近
平 奧巴馬 瀛台談話 部分 內容首 次 曝光”. WENWEIPO.COM LIMITED. Truy cập ngày 8 tháng 2 năm 2018. - ^ “【揭密】习近
平 奥 巴 马在瀛台到底 聊了什么(习奥瀛台夜 话全记录)”. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 11 năm 2014. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2021. - ^ “
金 婚 纪念日 江 泽民为何邀请同 窗 到 中 南海 相 聚?”. Phoenix New Media Limited. ifeng.com. ngày 10 tháng 3 năm 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 7 năm 2019. Truy cập ngày 15 tháng 2 năm 2018. - ^ “
探 秘 中国 最 神秘 的 地方 ——中 南海 ”. sinovision.net. Truy cập ngày 19 tháng 5 năm 2020.
Liên kết ngoài
[sửa | sửa mã nguồn]- TIME: Walled Heart of China's Kremlin Lưu trữ 2011-02-28 tại Wayback Machine
- Google Satellite picture
- China.org.cn - Introduction to Zhongnanhai
- (tiếng Trung Quốc) China.com.cn - Zhongnanhai Lưu trữ 2007-03-14 tại Wayback Machine with images of Zhongnanhai today.