Emily Dickinson

Dat artikel es geschreevn in 't Noordelik West-Vlams.

---

Emily Elizabeth Dickinson (10 december 1830 – 15 meie 1886) was 'n Amerikoansche dichtresse. Geboorn in Amherst, Massachusetts, in e gêrn geziene famielje die e sterke band a mê de gemêenschap, was zy vrêe in eur zeivn gekêerd en leefde êenzeivig. Achtre da zy zeevn joar no d' Akademie van Amherst was gewist in eur joenge joarn, verblêef ze korte tyd in 't Mount Holyoke Female Seminary vôo nor eur oederlik uus weere te kêern in Amherst. Bekeekn lik e buutnbêentje deur de platslikke bevôkienge, wierd ze bekend vor eur vôorliefde vo witte klêern en vor eur ofkêer om gastn te begoetn of, loatre in eur leevn, zeifs vor uut eur koamre te kommn. De mêeste van eur vriendschappn woarn gesteund ip briefwisslienge.

Daguerreo-foto genoomn in 't Mount Holyoke College in december 1846 of begun 1847. 't Êenige echte petrêt van Emily Dickinson loatre dan eur kiendertyd. 't Originêel is bewoard in d' Archievn en Byzoendre Verzoamliengn van 't Amherst College.

Oewel da Dickinson styf veele gedichtn geschreevn êt, woarn dr gedeurnd eur leevn mindre dan e dozyn uutgegeevn van eur oengevêer 1800 gedichtn 't Werk da uutgegeevn was binst eur leevn was geweunlik anzienlik veranderd deur d' uutgeevrs om beetre te passn by de dichtkunstig-konvensjonêele reegls uut dien tyd. Dickinson eur gedichtn woarn uutzoenderlik vor eur tydperk; ze bevattn korte lynn, ên typiesch gin tietls, gebruukn dikkers oave rymmn en ze zyn oengebruuklik in oofdletters en lettretêekns.. Veele van eur gedichtn ên te moakn mê dôod en oensterflikeid, twêe oendrewerpn die oltyd weerekwoamn in brievn an eur kennissn.

Aloewêl de mêeste van eur kennissn verzeekrs wistn da Dickinson veele schrêef, wos 't mor achtre eur dôod in 1886 – o Lavinia, Dickinson eur joengre zustre, eur bergplatse vo gedichtn voend – da 't belank van Dickinson eur werk duudlik wierd. Eur êeste verzoamlienge van dichtwerk wierd uutgegeevn in 1890 deur de persôonlikke kennissn Thomas Wentworth Higginson en Mabel Loomis Todd, die alle twêe ingrypnde verandriengn anbrochtn. E volleedige en weinig verandrde verzoamlienge van eur dichtwerk kwam vo den êeste kir uut in 1955 o de gelêerde Thomas H. Johnson The Poems of Emily Dickinson uutgaf. Oendanks e poar oengunstige kritiekn en e bitje twyfl in de loate 19ste en vroege 20ste êewn oovre de lettrekundige weirde van Dickinson eur werk, is Dickinson nu bykans in hêel de weirld bekeekn lik êen van de belankrykste Amerikoansche dichtrs.

Proevertjes

'k An gin tyd

Ôorsproenklyke tekste	West-Vlamsche "êrtoalienge"
I had no time to hate, because The grave would hinder me, And life was not so ample I Could finish enmity. Nor had I time to love ; but since Some industry must be, The little toil of love, I thought, Was large enough for me.	'k An gin tyd vo ruuz of hoat omda 't graf dichte is by myn en 't leevn was nie wyd genoeg vo 't endn vyandschap en pyn Ook vo liefde voen 'k ik gin tyd Mor omdaj bizzig toch moe zyn 't Bitje last mê liefde peisde 'k ik Was brêed genoeg vo myn.

Schôoneid, kompasje osteblief

Ôorsproenklyke tekste	West-Vlamsche "êrtoalienge"
Beauty crowds me till I die Beauty mercy have on me But if I expire today Let it be in sight of thee	Schôoneid, kompasje osteblief Toe dak stervn zyj vo myn nie lichte Mor ok vandaage dôo moe goan Dat woare ton mê joen in 't zichte.

Zie ook noa

• 'k Proevn nôojt gebrown likeure

Mêer ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien ip Emily Dickinson ip Wikimedia Commons.