متن کامل برنامه

برنامه آسمان شب
موضوع برنامه: هشتمين دوره تخصصي هلال ماه ايران

تاریخ پخش: 14/05/1385

متن برنامه آسمان شب تاريخ:14/5/85 از ساعت : 22:13 تا 22:57 مدت : 44 دقيقه به نام خدا مجري: به نام خدا سلام خانم‌ها آقايان به برنامه آسمان شب خوش آمديد در مجموعه برنامه اي که تقديم حضورتان خواهد شد سعي داريم با زيبايي‌هاي دنياي نجوم و شگفتي‌هاي آسمان شب اين طبيعت فراموش شده بيشتر آشنا بشويم از اين لحظه به مدت حدود 45 دقيقه بيننده آسمان شب اين هفته باشيد. هشتمين دوره رويت هلال ماه به عبارت بهتر هشتمين دوره تخصصي هلال ماه ايران 20 مرداد ماه 1385 در مرکز نجوم آستان حضرت عبدالعظبم حسني برگزار خواهد شد براي اينکه از جزئيات اين مناسب اطلاعاتي بدست بياوريم با جناب حجت الاسلام والمسلمين محمد تقديري رئيس مرکز نجوم آستان حضرت عبدالعظبم حسني (ع) گفتگو مي‌کنم آقاي تقديري سلام بر شما. آقاي تقديري : سلام عليکم مجري: اگر محبت بفرماييد در باره اين دوره و مدرسين چه کساني خواهند بود و چه موضوعاتي خواهند پرداخت براي ما توضيح بفرماييد بررسي رويت هلال ماه‌هاي رمضان و شوال 1427 در ايران محور اصلي اين دوره خواهد بود آقاي تقديري : مرکز آستان حضرت عبدالعظبم در راستاي برنامه‌هاي علمي و آموزشي خودش تا کنون 7دوره آموزشي رويت هلال ماه برگزار کردند امسال که ماه شعبان و رمضان ماههاي شوال ما‌هاي بحراني هستنددر تابستان 5/8 دوره رويت هلال ماه بر گزار مي‌کند در اين دوره از حضور اساتيد همچون استاد محمد رضاي صياد استاد قاضي سعيد و استاد دانش يار استفاده يم شود محور موضوعاتي که در اين کارگاه و دروه آموزش داده مي‌شود مباني نجوم با مباحث کاربردي در رويت هلال در رکورد‌ها معيار‌ها تجارب رصدي و با آشنايي با نرم افزار‌هاي مربوطه سير تحول رويت هلال از لحاظ نجومي در ايران در طي 40 سال اخير و روش‌هاي نجومي براي پيشگيري رويت هلال شرايط عزيزان و خواهران و برادراني که مايل هستند در اين دوره شرکت کنند شرايط عمومي هست فقط مهلت ثبت نام تا پايان وقت اداري 5شنبه 19 مرداد 85 مي‌باشد اين دوره در روز جمعه 20 مرداد ماه از صبح ساعت رويت الي 18 بعد از ظهر در سالن شيخ کليني در آستان مقدس حضرت عبدالعظبم برگزار خواهد شد و از حضور عزيزان خواهران و برادران دعوت مي‌شود در اين دوره شرکت کنند شرايط ثبت نام و هنگام ثبت نام به اطلاع آن‌ها خواهد رسيد. مجري: بسيار خب حاج آقا اشاره کرديد که مهلت ثبت نام تا پايان وقت اداري روز 19 مرداد ماه است دوستاني که تمايل داشته باشند اطلاعات بيشتري داشته باشند ممکنه شماره تلفن مر کز نجوم آستان را بفرماييد؟ آقاي تقديري: بله بله، شماره تلفن 55951286 و فاکس 55950921 داخلي 302 که عزيزان مي‌توانند به طريق فاکس و همچنين پست الکترونيکي مي‌توانند از طريق اينترنتي فاکس و تلفن ثبت نام بفرمايند. مجري: بسيار خب خيلي متشکرم در اين گفتگو شرکت کرديد براي شما آرزوي موفقيت مي‌کنيم ان شاء الله شبتان بخير علاقمندان مي‌توانند تا پايان وقت اداري روز 19 مرداد ماه به آستان مقدس حضرت عبدالعظيم حسني تماس بگيرند با شماره تلفن 55951286 تکرار مي‌کنم 55951286 مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظيم حسني تا لحظات ديگر گفتگوي ويژه آسمان شب را تقديم حضورتان مي‌کنيم.سالها است که منجمان سراسر کشور در انتظار وقوع يک رويداد استثنايي در کشور هستند موضوع امشب برنامه آسمان شب به يک پروژه ملي اختصاص دارد طرح رصد خانه ملي ايران که سالها است همانجور که خدمتتان عرض کردم منجمان و جامع نجومي ايران به انتظار رسيدن آن هستند در برنامه امشب همراه با دکتر سعد الله نصيري قيداري رئيس طرح مکان يابي طرح رصد خانه ملي درباره جستجوي اين طرح گفتگو خواهيم کرد آقاي دکتر خيلي خوش آمديد به آسمان شب امشب . دکتر سعد الله نصيري قيداري: متشکرم من سلام عرض مي‌کنم خدمت شما و همکاران خوبتان و همچنين بينندگان خوبتان در خدمتتان هستم . مجري: من يک سپاس ويژه بايد داشته باشم با توجه به اينکه به تازگي از سفري از خارج از کشور به ايران تشريف آوردي و تا لحظات پيش هم تو راه بوديد و از زنجان به تهران تشريف اورديد خيلي سپاس ويژه دارم و خوشحالم که بعد از فرصت‌هاي طولاني که دوست داشتيم در خدمتان باشيم با موضوع اي که يک از جذابترين جامعه نجوم به حساب بيايد طرح رصد خانه ملي ايران آقاي درکتر اگر موافق باشد در ابتدا نگاهي بکنيم به اينکه رصد خانه ملي پيشينه به چه زماني بر مي‌گردد من يادم مي‌آيد از سال‌هاي دور مکرر از رصد خانه ملي خبر‌هايي را مي‌شنيديم ولي در واقع با گذشت ايام به فراموشي سپرده مي‌شد تا چند سال اخير که خيلي جدي بحث رصد خانه ملي دارد پيش مي‌رود داستان از کجا شروع شد و الان در چه مرحله هستيم ؟ دکتر سعد الله نصيري قيداري: بله اجازه بفرماييد قبل از اينکه به اين سوال پاسخ بدهم يک مقدار عقب تر برويم از قرن دوم تا نهم هجري در ايران چه قلمرو وسيعي داشته در حدود 23 تا رصد خانه ساخته شد و زمانيکه ايران در خط مقدم علم جهان از جمله نجوم قدم بر مي‌دارد رصد خانه مثل مراغه سمرقند جندي شاپور اينها در دروران خودشان بزرگترين رصد خانه‌هاي دنيا بودند درست مثل رصد خانه که امروز بزرگترين رصد خانه در کشور شيلي است با سرمايه گذاري 14 کشور اروپايي ساخته شده آن روز بزرگترين رصد خانه دنيا در ايران بوده يک رصد خانه سخاوتمند که دانشمندان سراسر دنيا با حمايت کشور ما ياد مي‌گرفتند بر مي‌گشتند کشورشان رصد خانه مي‌سااختند که علم نجوم را توسعه مي‌دادند کشور با اين پيشينه نجوم که وقت نيست راجع بهش بپردازم حتي دانشمندان مهمي امروزه در دانشگاهاي مختلف مثلا در دانشگاه کينگستن کانادا يک منجمي در اين زمينه مقالاتي نوشته که نقش ايران در توليد نجوم را در گذشته دارد به زبان کانادايي بشنود موثر تر باشد الان در حال حاضر در کشور ما بزرگترين تلسکوپمان حدود نيم متر است در شيراز و در تبريز که حدود 60 ثانتي متره در حاليکه در کشورهاي همسيه ما مثل ترکيه مثل هند مثل آذربايجان مثل ترکمنستان ارمنستان قزاقستان تاجيکستان تلسکوپ‌هاي 1الي 5/1 متري دو متري دارند الان ارمنستان 6/2متر داريم. مجري: در حاليکه ايران در 50 سانت و نهايتا 60 سانت هست . دکتر سعد الله نصيري قيداري: 60 سانت را دارد حالا در کشورهاي پيشرفته تلسکوپ ده متري يا تداخل سنج‌هاي هشت متري که با چند صد ميليارد دلار ساخته شدند به جاي خود ولي کشور‌هاي اطراف ما که از نظر علمي پايين تر هستند ما 70 منجم حرفه اي داريم که اساتيد و دانشجوهاي دکتري توليد مقاله علمي در زمينه نجوم بر کشور خوبي دارد در عرصه بين المللي ولي از نظر امکانات ما کمبود داريم امروزه هم تعارفي نيست اگر امکاناتي نباشد کار جدي و بديعي را انجام داد و به بين الملل قبولاند آن کار را امکانات رصدي ما در تناسب با اين امکانات نظري و فکري ما نيست يک جامعه نجومي 70 منجم حرفه اي اقلا يک تلسکوپ دو متري داشته باشد تا بتواند حرف قابل قبول را در دنيا بزند بعد اجازه پيدا کند از تلسکوپ بزرگتر در دنيا پيدا کند والي ما تلسکوپ نيم تر داشته باشتيم بعد بخواهيم با تلسکوپ‌هاي ايزو تلسکوپ ديگر ماکار کنيم اين مشکله يا دانشجو‌هاي دکتري ما با امکانات الان دو متر کاراشان را انجام بدهند چشمشان به خارج از دنيا نباشد براي پروژه‌ها شان بتوانيم تا يک جايي قابل قبولي را در داخل کشور آموزش بدهيم اين تفکر از همانطور که شما فرموديد اقلا از 40 سال پيش بوده همت آقاي ثبوتي را من بايد عرض کنم که همين علاقه و پيگيري بود که تلسکوپ نيم متر شيراز را ايشان حدود 30 الي چند سال پيش دائر کردند از همان موقع تعداد انگشت شمار منجميني که بودند در کشور اينها به فکر اين بودن که تلسکوپ دو متر داشته باشيم از همان موقع آرزو بود و پيگيري بود که نتيجه گرفته نشد خوشبختانه با انجمن منجمين ايران جامعه نجوم کشور و همت پيشکسوتان نجوم نهايتا طرح رصد خانه ملي در 20 اسفند 82 به تصويب هيات دولت رسيد قدم بسيار ارزشمندي است در نجوم کشور ما هممان اميدو واريم با تلاش جامعه نجوم کشورمان و نجوم ايران اين کار به نتيجه برسد و در واقع در تاريخ نجوم کشور ما يک جهش است که در اختيار منجمين کشور يک تلسکوپ دو متر يا سه متر قرار بدهيم .0 مجري: من نگاهي مي‌کردم به ليستي که از چند رصد خانه فعال ايران که تقريبا به تعداد انشگت به تعداد انشگت دست ما نمي رسد شيراز تلسکوپ 20 اينچي که شما فرموديد مشهد 14 اينچ تبريز 60 سانتي متر زنجان 14 اينچ اهواز 16 اينچ اصفهان 16 اينچ و همه اينها در مقياس تلسکوپ‌هاي هستند که خيلي کوچک در رصد خانه به حساب مي‌آيند من در واقع سفري که براي خورشيد گرفتگي سال گذشته به کشور ونزوئلا رفته بوديم در آمريکاي مرکزي با توجه به اينکه کشوري با قدمت خيلي طولاني نيست اين کشور ونزودلا رصد خانه ملي کشور با يک تلسکوپ يک و نيم متري پيشينه اي حدود 50 سال داشت ما کمي عقب نيستيم آقاي دکتر ؟ دکتر سعد الله نصيري قيداري: من دو تا نکته را اينجا توضيح بدهم يکي اين که تلسکوپ‌هاي ما تلسکوپ‌هاي کوچکي هستند تلسکوپ امروز در دنيا دو متر است اين 16 اينچ که شما شمرديد براي دانشجو و آموزش ليسانس به درد مي‌خورد ولي همکار‌هاي ما با زحماتي که مي‌کشند کارهاي ارزشمندي انجام مي‌دهند کمي هم عقب نيستيم زياد عقب هستيم ما از نظر توليد نجوم نظري وضعمان خوبه تعداد مقالاتمان خوب است ولي منجم رصدي ما هم تعدادش کمه هم امکاناتش کمه و اين را واقعا چارجويي کرد امروز بايد چارجويي بکنيم تا نسل آينده که چرا در اين زمينه عملا کار نشده من اميد وارم با اين راه اندازي اين رصد خانه که در فاز مکان يابيش هستيم بتوانيم بخش اي از اين کمبود‌ها را جبران کنيم مجري: آقاي دکتر تلسکوپ اي که براي رصد خانه ملي در نظر گرفته شده در واقع چند اينچ خواهد بود چند متر خواهد بود؟ دکتر سعد الله نصيري قيداري: در نظرمان هست در شوراي رصد خانه ملي ايران روي دو متر صحبت شد حالا ممکنه دو تا سه متر بشه چون مطالعات انتخاب تلسکوپ در شورا هست و بايد هم به زودي به نتيجه نهايي برسيم حالا دو الي سه متر مينيم دو متر خواهد بود . مجري: اين اشاراه که مي‌کنيد دو تا سه متر اين را تفکيک مي‌توانيد بکنيد ما راجع طول تلسکوپ ؟ دکتر سعد الله نصيري قيداري: ما را جع به آيينش داريم صحبت مي‌کنيم چون مهمترين و گرانئترين قسمت تلسکوپ آيينه است يعني آن گشودگي دهانه تلسکوپ که آيينه درش قرار دارد يک آيينه مقعر در ته تلسکوپ به صورت انعکاس دو متر کار مي‌کنيم. مجري: آقاي دکتر با توجه به رسانه‌هايي که دنيا هستند مي‌شود اشاره کرد مثل رصد خانه موناکي ده متري آريزونا ده متري آفريقاي جنوبي و هشت متري التي اين رصد خانه دو نيم متري يا نهايتا سه متري مي‌تواند کار بردي باشد ؟ دکتر سعد الله نصيري قيداري : بله اين سوال خوبيه که در دنيا تلسکوپ‌هاي ده متري و وي التي که چهار تا تلسکوپ هشت متري رو همه و تلسکوپ فضايي‌هابل که هنوز دارد کار مي‌کند و به فکر تلسکوپ فضايي ديگر و حدود شش متر رو اينها دارد فکر مي‌شود با همه اينها تلسکوپ دو متري هنوز کار دارند يعني اين طور نيست که تلسکوپ ده متر آمد با تلسکوپ دو متر هيچ کار نکند برخي کارها هست که با تلسکوپ دو متر انجام بشود در نتيجه اين عالم نجوم به اندازه کافي فراغ است که عرض کردم حتي با تلسکوپ نيم متر در ايران کار مي‌کنيم تا حدي ولي خوب اقلا بايد تلسکوپ دو متر باشد که کارش در دنيا قابل ارائه باشد . مجري: بسيار خب ، اين طرح در واقع الان تو مرحله مکان يابي و انتخاب تلسکوپ است پيش بيني که مي‌شود شما اشاره کرديد که اسفند سال 82 در هيات دولت به تصويب رسيد طرح در نتيجه بعنوان پروژ ملي مي‌توانيم از سال 82 بهش نگاه کنيم تا الان در واقع طرح مکان يابي و شوراي را هبري به صورت موازي پيش برده ما پيش بيني که براي نخستين تلسکوپ يا رصد خانه داريم به چه زماني باز مي‌گردد؟ دکتر سعد الله نصيري قيداري: شوراي راه بري چهار راه دارد کيته فني کميته علمي کميته مکان يابي در حال حاضر فعالترين کميته شورا است و اقتضاش هم اين است چون بايد مکان يابي انجام بدهد تا بقيه کميته‌ها فعاليت خودشان را در زمان خودشان انجام بدهند ما کار مکان يابي را از سال 79 شروع کرديم يعني ما در نجوم تصميم گرفتيم اين کار بشود و مسولين سياست گذار کشور را هم باهاشان ارتباط برقرار کرديم و خوشبختانه مجاب شدند که اين کار انجام بشود تا تصويب بشود تا سال 82 ولي بطور جدي از سال 79 شروع شد مطالعات هواشناسي را آغاز کرديم تعداد دانشجوي فوق ليسانس را بعنوان رسانه گذاشتيم و کار را از همان ابتدا آکادميک و با هدف پر کردن چون مکان يابي يک حرفه بسيار جدي است چون ما نداشتيم سابقا در ايران نداشتيم يا بايد از يک پيشرفته مي‌خواستيم اين کار را برامان انجام مي‌داد يا اين ياد مي‌گرفتيم از 79 شروع کرديم ارتباط خوبي با دانشگاههاي بيرون بر قرار کرديم با آدم‌هايي که نفر اولند در دنيا مثل پروفسر که ايزو را ايشان مکان يابي کردند آقاي پرفوسر در فرانسه آقاي پروفسر فرخ وکيلي که يک اريان منجم ايراني برجسته در فرانسه پروفسر تاندون و ديگراني که در کشور‌هاي همسايه بودند ما اينها را دعوت کرديم و در واقع اطلاعاتي ازشان گرفتيم که اينها کا را به صورت علمي و دقيق پيش ببريم تعداد دانشجوي ارشد به اين کار گمارديم و رساله‌هاشان را نوشتند و دفاع کردند و دانشجوي دکتري داريم رو اين زمينه کار مي‌کند و کا را بطور جامعه با مشورت آن‌هاييکه حرفشان بود در ايران شروع کرديم انجام داديم يعني ما زماني مي‌خواستيم آن‌ها برا مان انجام بدهند الان با استاندارد قابل قبول افرادي که ما باهاشان ارتباط داريم داريم انجام مي‌دهيم حتي برخي از کشور‌هاي منطقه از ما خواستند که اين کا را براشان انجچام بدهيم اين کار کاملا بومي شده و حرفه مکان يابي شاخه اي از علم نجوم هست امروز در ايران به تمام کمال به نتيجه مي‌رسد ما در سال 82 کار اندازه گيري سا سامان را شروع کرديم قبل از آن مطالعات هواشناسي مطالعات سازه‌ها و زلزله شناسي ژئوفيزيک عمومي و امکانات محلي و شناخت جاهاي مختلف کانديد کردن مکان‌هاي مختلف انجام شد تا سال 82 وارد فاز جديد اندازه گيري که پارامتر و پارامتر تعين کننده براي مکان يابي شديم و الان هم ادامه دارد يک سال ديگر تا اخر سال بعد برنامه ريزي کرديم که کار مکان يابي را تمام بکنيم و ان قريب بايد کار تلسکوپ را تصميم بگيريم و سفارش بدهيم بنا هست که همه چيز مثل کار در واقع حساب شده پيش برود طبق برنامه زمان بندي شده که بخش مکان يابي هيچ مشکلي با‌هاش نداشتيم سال 2009 يا 1388 اولين نورد را از تلسکوپ رصد خانه ملي ايران داشته بشيم . مجري: سال 1389 اگر اشتباه نکنم سال جهاني نجوم هست چه مناسبت فرخنده دکتر سعد الله نصيري قيداري : به همان مناسبت تلاش مي‌کنيم که رصد خانه افتتحاح بشود . مجري: آقاي دکتر پژوهشکده مستقل ظاهرا در وزارت علوم تحت عنوان پژوهشکده مستقل رصد خانه ملي در شوراي گسترش وزارت علوم تحقيقات فناوري آغاز به کار کرده از سوي ديگر خبر‌هايي شنيده مي‌شود دو تن از بانوان ايراني عازم فرانسه شدند که به صورت تخصصي درباره رصد خانه ملي کار بکنند يکي کمي هم درباره فعاليتهاي حاشيه و بخش ديگر از فعاليتهاي به جزء مکان يابي توضيح مي‌فرماييد؟ مجري: بله، پژوهشکده رصد خانه ملي ايران از تقريبا دو سال پيش تصويب شد فعلا به طور موقت در مرکز تکميلي در زنجان فعال است چون کار مکان يابي کار اصلي است و ما آن جا کار اصلي را انجام مي‌دهيم اين پژوهشکده در آن جا است قرار است آينده گسترش پيدا کند و احتمالا در تهران فعاليتش را پيدا کند . مجري: اين جزء بخش آموزش مي‌شود دکتر سعد الله نصيري قيداري: اين در واقع بخش پژوهش و برنامه کلا برنامه ريزي کننده اهداف پژوهشي و ملي رصد خانه ملي ايران خواهد بود يکي از کميته‌هاي شوراي رصد خانه ملي ايران کميته آ»وزش است هدفش شناسايي افراد علاقمند چون واقعا کار رصد خانه کار هر کسي نيست بايد يک شم خاصي داشته باشد آن فردي که ادعا مي‌کند کار ياد بگيرم مجري: و صبوري دکتر سعد الله نصيري قيداري: بايد بتواند صبور باشد بايد تحمل سرما و سختي شب و بيداري تا صبح را در واقع داشته باشد علاقه جدي داشته باشد و کار دقيق رصدي را واقعا بتواند انجام بدهد نهايتا اين افراد را ما در آن کميته انتخاب کرديم که دو نفر از اين خانم‌ها انتخاب شدند و در حال اينها رفتند فرانسه دوره شش ماهه ديدند و الان هم برنامه ريزي مي‌کنيم که بيشتر ادامه بدهند و افراد ديگري را شناسايي مي‌کنند که به اين دوره‌ها اضافه بشوند ما به موازات اين ساخت رصد خانه بايد در واقع افراد را هم براي اين هدف آموزش بدهيم سالي که رصد خانه افتتاح مي‌شود بايد اين تا سي تا منجم راصد دوره ديده آشنا با تلسکوپ دو متري داشته باشيم تا اينکه يک کار علمي حساب شده باشد . مجري: بسيار خب پس رفته رفته اگر موافق باشيد بريم به سراغ طرح مکان يابي که پروژه اي عظيم هست که در واقع بحث اصلي گفتگوي امشب را اختصاص مي‌دهد تا لحضاتي ديگر گفتگومان را با جناب آقاي دکتر سعد الله نصيري قيداري ادامه خواهيم داد درباره طرح رصد خانه ملي ايران . پيش از اينکه گفتگو مان را با جناب دکتر سعد الله نصيري قيداري ادامه بدهيم بد نيست خبري را بشنويد درباره مهمترين بارش شهابي سال بارش شهابي هر ساله توي محدوده 22 مرداد ماه اتفاق مي‌افتد در باره جزئيات بيشتر اين خبر و بارش امسال چگونه خواهد بود که فکر مي‌کنم شنبه هفته آينده موعد فرايند آن هستش با جناب آقاي امير حسن زاده گفتگو مي‌کنم سلام آقاي حسن زاده. آقاي حسن زاده: سلام عليکم شب شما بخير مجري: وضعيت بارش چگونه خواهد بود آقاي حسن زاده عزيز و اگر موافق باشيد قبل از بارش شهاب برويم اين سوال را از شما بکنم که بارش شهابي ماهيتش چي هشت در بارش امسال چه چيزي را شاهد خواهيم بود . آقاي حسن زاده: بسيار خب من در مورد عرض کنم در مورد خود شهابها يک چيزي عرض بکنم اصولا شهابها در اثر سوختن ذرات بسيار ريز در جو زمين بوجود مي‌آيند اين ذرات در اثر اصطکاک شديد مي‌سوزد ما ناظر زميني به صورت شهاب مي‌بينيم اصولا در هر شب چند تا شهاب را در آسمان ديديم در بعضي شبها تعداد شهابها افزايش پيدا مي‌کند و ما به اين پديده بارش شهابي اطلاق مي‌کنيم در واقع بارش شهابي به توده ذرات و در نتيجه شکل گيري تعداد زيادي شهاب در مورد ايمن بايد عرض کنم که بيشتر اين ذرات منشا ئشان دنيابه دار‌ها هستند دنباله دار‌ها حرکت به دور خورشيد مدار زمين را قطع مي‌کنند و اين ذرات را به جا مي‌گذارند در نتيجه اين ذرات وارد جو زمين مي‌شوند و مي‌سوزند و مثل بارش شهابي مي‌بينيم ويژگي‌هاي بارش شهابي کانون بارش است اصولا به نظر مي‌رسد که شهابهاي بارش شهابي از يک نقطه خارج مي‌شوند که ما به يک نقطه مي‌گوييم کانون بارش . مجري: يعني تصويري که ما الان داريم مي‌بينيم از بارش شهابي برساوشي از محدوده صورت فلکي بر ساوش سر چشمه مي‌گيرند اگر تصوير من را حذف مي‌کنند کانون بارش را هم مي‌توانيم ببينيم آقاي حسن زاده: بله دقيقا ، در واقع اگر کانون بارش در هفت صورت فلکي باشد بارش شهابي بين بارش شهابي نام گذاري مي‌شود بعنوان مثال کانون بارش بر ساوشي در صورت فلکي بر ساوشي قرار دارد اصولا يک ويژگي بارش شهابي اين است که بارش شهابي ساليانه هستند يعني هر سال در زمان خاصي تکرار مي‌شوند بعنوان نمونه بارش شهابي در هر سال 21 تا 22 مرداد به اوج خودش مي‌رسد اما در مورد خود بارش بر ساوشي توضيحاتي خدمتتان عرض بکنم که بارش بر ساوشي يکي مهمترين بارش‌هاي شهابي ساليانه است که هر سال 22 مرداد به اوج فعاليت خودش مي‌رسد منشا اين بارش دنباله داري است بعنوان که دوره تناوبي دنباله دار 130 سال است بنابراين در اين شب حوالي 22مرداد زمين با اين ذرات برخورد مي‌کند و ما شاهد بارش شهابي بر ساوشي هستيم اما در مورد بارش شهابي امسال عرض بکنم که اوج اين بارش ساعت 3بامداد 22 مرداد پيش بيني شده بنابراين در اين زمان کانون بارش در مناطقي مثل ايران ارتفاع زيادي دارد و اين موقعيت خيلي خوبي را بر اي ما فراهم مي‌کند کانون بارش در ساعت 9شب طلوع مي‌کند از شمال شرقي اما متاسفانه در امسال نور ماه ماع رصد خواهد بود . مجري: آن وقت تو چه فازي خواهد بود آقاي حسن زاده آقاي حسن زاده : ما تقريبا در تاسيس دوم هست تقريبا دو روز شب در واقع 18 مي‌ش.د و بنابراين در کل شب در آسمان قرار دارد و آسمان را روشن مي‌کند و اين مانع رصد خواهد بود متاسفانه بخش زيادي از شهاب‌ها از دست داده مي‌شود من توضيح خيلي کلي عرض بکنم در مجموع بهترين شب براي رصد بارش بر ساوشي امسال از نيمه شب 21 مرداد ماه تا بامداد در واقع 22 مرداد ماه خواهد بود علاقمندان براي رصد اين بارش مي‌توانند در اين بازي زماني به رصد بپردازند . مجري: بسيار خوب پس بايد منتظر باشبم ببينيم که بارش شهابي امسال چه محصول زيبايي به آسمان شب تقديم خواهد کرد از شما سپاسگذارم که در اين گفتگو شرکت کرديد . آقاي حسن زاده: خواهش مي‌کنم مجري: آسمان شب ادامه دارد تا لحاظاتي گفتگومان را ادامه خواهيم داد با جناب دکتر سعد الله نصيري قيداري. يکي از شب‌ها که در بيد خان واقع در منطقه سردسير بوديم هوا بقدري سرد شد که آب داخل ظروف که بيرون از چادر بودند به طور کامل يخ زدند و صبح اعضاي گروه براي گرفتن وضو مشکل پيدا کردند داخل چادر فقط با يک بخاري برقي گرم مي‌شد که براي گرم کردن فضاي داخل چادر کفايت نمي کرد با اين که هر کسي در کيسه خواب خودش فرو رفته بود اما هنوز هوا به شدت سرد بود شب سختي بود صبح آن روز آسمان ابري شد و برف باريدن گرفت باد شديدي چادرمان را از جا کند آن شب شهردار محترم بردسير و راننده ايشان و آقا محسن از نيروي انتظامي بردسير که پسر بسيار جالبي بود همراه ما بودند متاسفانه پارامتر ديد در آن محل مناسب نبود آن چه شنيديد بخشي از گزارش آقاي دکتر نصيري در مجله نجوم بود که گزارشي بود از طرح مکان يابي رصد خانه ملي که به صورت مدوم در اين نشريه منتشر مي‌شود هر از چند گاهي و در واقع با اين مقدمه به طرح مکان يابي رصد خانه ملي مي‌ريم که همانطور که اشاره شد پروژه 4ساله است و چرا انقدر اين طرح طولاني است و آيا براي پيدا کردن محل رصد خانه ملي بايد انقدر جستجو و مشقت را متحمل بشوند همکاران آقاي نصيري موضوع ادامه گفتگوي ما را تشکيل خواهند داد آقاي دکتر طرح مکان يابي انقدر دشوواره؟ دکتر سعد الله نصيري قيداري : هر کار علمي دشواره اگر بخواهيم کار خوب انجام بدهيم بايد حوصله داشته باشيم و سختي را تحمل کنيم نه اين را فقط بقيه کارهار ار هم که بخوبي انجام بدهيم بايد سختي و مشت را تحمل کنيم منتها کار مکان يابي يک کار جالبي است ار بعد که انواع و اقسام فکر و فن و تلاش به دنبال دارد ما بايد همه جاي کشور را مي‌ديديم و مي‌گشتيم و جاهاي کانديد را که 33 منطقه بود روز اول دانه دانه نگاه مي‌کرديم از نزديک بعضي پارمترها اندازه گيري مي‌کرديم و نهايتا اين را به 4 مي‌رسانيم و 4هم در حال تلاش هستيم که به يک برسانيم و يک منطقه انتخاب بشود ببينيد وقتي تلسکوپ از حدود يک متر بالاتر مي‌رود قطرش مکان يابي اهميت پيدا مي‌کند براي يک تلسکوپ دو متر 4سال تقريبا کافي است و زياد نيست در ايزو 14 مکان يابي انجام دادند تا اينکه توانستند جاي خوبي را پيدا کنند هر چه تلسکوپ بزرگتر باشد داده اي که از آسمان بگيريم بايد زياد باشد برخي از اين کشور‌هاي ما همسايه ما مثل ترکيه و تاجيکستان 11 الي 13 سال مکان يابي انجام دادند ولي به طور پراکنده دو ماه از يک سال دو هفته از يک ماه را ما 4سال را تمامش را به غير از شب‌هاي ابري داده گرفتيم ما حدود 200 نفر از اين جوان‌هاي کاري به خصوص آماتور‌هار ا انتخاب کرديم و نهايتا در واقع از بينشان حدود 16 نفر را انتخاب کرديم و به آموزش داديم به اينها در 4 منطقه اينها را مستقر کرديم الان که ما داريم اينجا صحبت مي‌کنيم مشغول داده برداري هستند شب را تا صبح حدود 15 هزار تصوير مي‌گيرند با ابزاري که به نام يا دي سنج نجومي ديفرانسيلي اينها با اين دستگاهي که ساخت خود ما است حتي نرم افزارش هم همکار من آقاي درودي نوشتند و کار کاملا بومي هست با دقت و خوب دارد انجام مي‌شود و اين داده بايد مرتب گرفته بشود يک کار آماده اي است در واقع براي اندازه گيري تلاطم جو جو چقدر آرام است و چقدر کارش را خوب انجام مي‌دهد . مجري: آقاي دکتر اشاره کرديد تو صحبتهايتان به واژه سينگ اين در واقع به چه معنا است اين در واقع مجموعه فعاليتي است که اين گروه مکان يابي در حال حاضر در اين 4 منطقه انجام مي‌دهند . دکتر سعد الله نصيري قيداري: سينگ يا ديد آسمان پارامتري است که مهمترين پارامتري است که ريشش در تلاطم جوه جوي که متلاطم است سينگ بدي دارد جوي که آرام است ديد خوبي دارد اين در واقع آن وسيله اي است که من در اينجا نشان مي‌دهم ديدسنج نجومي ديفرانسيلي و خوب تکنيک فزيک و علمش را اينجا فرصت نيست بگم با تعداد زيادي از اين تصاوير که عرض کردم 15 هزار تصاوير گرفته مي‌شود ما در طول شب مي‌گيريم يک حرکت تصادفي است به خاطر پديده چشم زني نوسانات جوي اين و تلاطم جو است که باعث مي‌شود جو خيلي آشفته باشد تصوير مبهم مي‌شود جو آرام باشد تصوير خوب مي‌شود بهترين تصوير آسمان که تا به حال شناخته ده در کشور شيلي است که در آمد اين کشور از آسمان صافش حدود در آمد نفت ماست و کشوررهاي مختلف ميليارد‌ها دلار سرمايه گذاري کردند و در واقع آسمان را شناختن و آسمان صاف استفاده مي‌کنند خوشبختانه کشور ما که در اين سه سال که اندازه گيري کرديم نسبتا سينگ خوبيرا نشان داده اين تصوير که دارند نشان مي‌دهند اين يک تلسکوپ 11 اينچ ما است که محاسباتي در اين قطر و فاصله بشود زير اين تلسکوپ وصله يک کامپيوتر و يک موتور برقي که در دم دستگاه را راه بياندازد و تا صبح تصاوير ذخيره مي‌شود بو به دست اين 4 تا گروه به ما ارسال مي‌شود ازز زنجان ما اينها را تحيلي مي‌کنيم برنامه‌ها و نرم افزارهايي که خودمان نوشتيم و نهايتا محاسبه مي‌کنيم که در واقع آن جا اين سينگش آن شب چقدره و بعد از مدتي براي اين شب‌ها متوسط گيري بشود اين سايت ايزو هست که 4 تا تلسکوپ 2/8 متري در اينجا هست بهترين سايت را داريد اين تلسکوپ يزرگترين تلسکوپ رصد خانه ملي دنيا است مثل رصد خانه مراغه آن زمان ما اينجا سايت کاشان است کلاه برفي کاشان و آقاي پروفسر که ما اينها را دعوت کرده بوديم براي گذاشته بوديم اين ارتفاعات کلاه برفي است که بسيار ثعب العبور بوده 3700 متر ارتفاع دارد و در آن جا به دوستان ما اين آقاي بهنام که من ايشان را دوست دارم آدم جدي و کاري است و واقعا کار کردن در آن ارتفاعات خصال خاصي را مي‌طلبد اعضاي گروم ما در آن جا در واقع هر شب تا صبح داده مي‌گيند در اين شبهاي سرد زمستان در اين با اين تانکر‌ها که براي موتور برق لازمه و آبي که لازم داند و اين کرسي که در آن سرماي 30 درجه زير صفر واقعا لازم است و کارهاي ديگري که در آن جا انجام مي‌دهند . مجري: آقاي دکتر مي‌شود قبل از اينکه برويم به سراغ اينکه چه شرايط دشواري اين مکان يابي انجام مي‌شود در واقع به سراغ اين برويم که شما اشاره کرديد که 33 نقطه در سراسر ايران مورد تحليل و بررسي قرار گرفت و نهايتا از بين اين 33 نقطه 4 نقطه انتخاب شد اين 4 نقطه در کجاها است ؟ دکتر سعد الله نصيري قيداري: ببينيد اين تصويري که من در اينجا دارم اگر بتوانم بيارم اين تصويري است از منطقه کرمان اين جاهايي که من لکه قرمز گذاشتم کوهبنان گردنه خراساني سر در بي بي حيات مزاحم دکل صدا و سيما اسم گذاشتيم منطقه سيرچ دکل چشمه معدني لاله سرخ لاله زا کله گاوي و و وديگران سر بيجند اينها مناطقي بوده که ما در کرمان ارتفاعاتي بوده و رفتيم و هر کدام دو شب خودم با آقاي دکتر درودي يا دوستاني که در کرمان آقاي امير زاده آقاي کريمي که در آن جا کار مي‌کنند با اينها اينها را مطالعه کرديم و نهايتا در کرمان گفتيم که اين سر در جاي خوبي است داده که داده جاي خوبي است اينجا در کرمان انتخاب شد اما البته اين 4 منطقه بعد از مطالعات هوا شناسي و ژئو فيزيکي انتخاب شدند که در کرمان کاشان و قم و جنوب خراسان بود ولي در اين منطقه ببينيم کجا بهترينه اين مراحل بايد با چادر و در واقع کوچ مي‌کرديم هر دو شب به جاي ديگر و نمي توانستيم ساکن باشيم ولي در حال حاضر اينجا مسئله جنوب خراسان است نوبهار چرمه دق بيرک دق محمد آباد و تا اينکه مزارع کاهي را در اينجا انتخاب کرديم در قم ممناطقي مثل دستجرده دکل مخابرات ويريج ودو ورهق را تا اينکه بردو را انتخاب کرديم و همچنين در کاشان مناطقي مثل نياسر برزوک شهساواران و دشت گرکز تا اينکه کلاه برفي را انتخاب کرديم بعد از اينکه اينها انتخاب شدند ما در هر کدام از اين مناطق مي‌توانستيم ساختمان بسازسيم يا اگر ساختماني بود استفاده کنيم مثلا در منطقه جنوب خراسان اين ساختمان در ارتفاعات اگر تصوير را نشان بدهند در ارتفاعات کامون بود در ارتفاعات مزارکاهي بود که خوشبختانه جايي خوبي شد و بهترين امتياز را از بين آن مناطق آورد ما در اين ساختمان مستقر بوديم و يا در جاي ديگر مثلا در کاشان در اين ارتفاعات کلاه برفي بوديم ما ساختماني که در اينجا وجود داشت اين ساختمان که قبلا اهداف نظامي ازش استفاده مي‌شد در اختيار ماست گنبدي که ما ازش ساختيم و اعضاي افرادي که 5جا کار مي‌کنند تعداد دانشجوي فووق ليسانس اينها را ما اعزام مي‌کرديم براي رساله داده مي‌گرفتند در جاهاي ديگر هم مثل عرضم به حضور شما در قم در کاشان اين ساختمان وجود داشت ولي در قم ما در واقع ساختمان ساختيم حالا اينجا اگر تصويرش آماده باشد ساختن اين ساتختمان قصه اي بسيار جالبي داشت ما دسترسي به آب نداشتيم و فروردين هم اين کار را مي‌کرديم و آن جا برفي بود و ما با ذوب برف آب تهيه مي‌کرديم و لودر که از کوه سنگ مي‌کند و ما ساختمان مي‌ساختيم و ساختمان خوبي ساختيم الان همکارهاي ما آن جا مستقرند ساختماني که در کرمان ساختيم با حمايت بسيار خوب استاندار وقت کرمان به صورت پيش ساخته که خيلي هم مجهز است در اينجا تصويرش را مي‌بيني من در اينجا بايد از استانداران قم کاشان و در واقع دانشگاه کاشان به خصوص و استاندار کرمان و استاندار خراسان جنوبي تشکر بکنم که واقعا کلا مسولين محلي هر جا نياز بود به ما کمک مي‌کردند و کمک‌هاي بسيار خوبي هم مي‌کردند ما بايد جاده سازي مي‌کرديم جاده‌هاي خوبي هم ساختيم شما در اينجا فرض کنيم مي‌بينيد که ما حدود هفت کيلومتر جاده کشيديم از چترود به آن ساختماني که در آن ارتفاع ساخته شده دوستان ما که در آن امکانات که در آن جا است کار رو روال افتاده و الان نسبتا راحت شدند ولي خوب يکي فازي بود که اين کار پر مشقت و سخت بود مرتب سرکشي مي‌کرديم در عين حال آموزش لازم را مي‌داديم وسطها مقدار زيادي تسريع کار بود چون کار براي اولين بار بود در ايران انجام مي‌گرفت مشورت مي‌کرديم با ايميل در تماس بوديم مسئله اي پيش مي‌آمد بررسي مي‌کرديم و تصحيح مي‌کرديم از حدود دو سال پيش مي‌شود گفت داده ما قابل اعتماد و قابل توجه است و مي‌توانيم روشان حساب کنيم روش ما يک روش به خصوص هست روش و همچنين نرم افزار ما نوشتيم کار خودمان هست خود آقاي پرفسور که اين کاره هستند در دنيا علاقمندشده که اين تکنيک ما را در ختيارش قرار بدهيم و ايشان تجارتي در بيارد چون اينجا کارها مشتري دارد در دنيا و مردم حاضرند براش پول بدهند . مجري: آقاي دکتر حدود يک ونيم دقيقه تا دو دقيقه زمان داريم تا پايان برنامه امشب فکر مي‌کنيد طرح مکان يابي رصد خانه ملي روندش را درست دارد پيش مي‌رود و سوال ديگر اينکه آيا دور نماي خوبي را براي ف ملي در افق ديد جامعه نجوم ايران داشته باشيم ؟ دکتر سعد الله نصيري قيداري: ببينيد من عرض کردم کار مکان يابي طبق زمان بندي دارد جلو مي‌رود منتها يک چنيم کار وسيع يکي از پروژه‌هاي علمي پژوهشي است کار در رصد خانه ملي ايران با حدود 15 ميليارد تومان که تصويب شده بخش مکان يابي کامل دارد انجام مي‌شود هيچ مشکلي نداريم مگر مشکل بوددجه داشته باشيم که خوب اوائل امسال مقداري ما مشکل داشتيم تا اينکه صحبتهايي شد با مسولين تماس گرفتي صحبت کرديم و اهميت کا را که کتوجه شدند از آقاي گرانماي نماينده محترم شوراي اسلامي تشکر کنم خيلي به ما کمک کردند مسولين محلي ما را معطل کردند و کار به خوبي انجام رفت من واقعا از حمايت همه بر خوردارم بودم در اين کار مشکلي نداشتيم اميد وارم که در آينده هم مشکلي يپدا نکنيم من همين جا از سياست گذاران علمي و سياسي کشور تقاضا دارم که اين کار براي آينده نجوم ما است ببينيد ما در قرآن 118 تا آيه نجومي داريم که ما را تشويق مي‌کند که برويد عالم را بشکافيد و ببينيد کاوش بکنيد اينها نياز به ابزار دارد از هر ديد به اين مسئله نگاه و از ديد علمي و ديد اعتقادي و از هر ديد از اينکه ما دستمام چيزي براي ارائه داشته باشيم اينها لازم است و بايد بهش توجه بشود من اميدوارم که از نظر مالي مشکل پيدا نکنيم جامعه نجوم ما اين پتانسيل را دارد که اين کار را به خوبي انجام بدهد و پيش ببرد. مجري: بسيار خب، براي شما و تمام همکارانتان آرزوي موفقيت مي‌کنيم و اميد وار هستيم که اين حمايتهايي که راه دوري هم ني رود و نهايتا منتج به رشد و توسعه علمي کشور مي‌شود همچنان ادامه داشته باشد تا به سر انجام برسد و انتظار مي‌کشيم براي سال 1388 که اولين نور‌ها را رصد کنيم رصد خانه ملي بگيرد از شما سپاسگذاريم که تا اين لحظه بيننده ما بوديد واز شما آقاي دکتر ممنونم که دعوت ما را پذيرفتيد ان شاء الله در فرصتي همراه شما همسفر باشيم و ببينيم که طرح مکان يابي به چه صورت اي انجام مي‌شود از نزديکتر اگر از ديدن آسمان شب لذت مي‌بريد تماشاي آن را به دوستان خودتان توصيه کنيد خانم‌ها آقايان شب خوش . ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

بازگشت

Aug	SEP	Oct
	27
2006	2007	2008