Nederlandse uitgever zet verkoop Winnetou-boeken stop vanwege stereotypen

Meulenhoff Boekerij zet per direct de verkoop stop van boeken over Winnetou, de indianenheld uit de verhalen van Karl May. Dat meldt de Nederlandse uitgever na vragen van deze website. Meulenhoff volgt daarmee de Duitse branchegenoot, die deze week al meldde publicaties van Winnetou in te trekken na recente kritiek.

Edwin van der Aa 24-08-22, 17:05 Laatste update: 24-08-22, 18:17

Uw feedback heeft ons duidelijk gemaakt dat we de gevoelens van mensen kwetsen met de Winnetou-titels
Uitgeverij Ravensburger Verlag

Tot voor kort maakte in Duitsland uitgever Ravensburger Verlag reclame voor verschillende nieuwe Winnetou-boeken - een voor acht jaar en ouder en een ‘eerste leesboek’ voor 7 jaar en ouder. De aanleiding voor die publicaties was een film die momenteel ook in de bioscopen draait. Activisten zetten op sociale media grote vraagtekens bij de stereotypen die in de publicaties naar voren komen.

Dat heeft de uitgever zich aangetrokken. De twee kinderboeken, een puzzel en een stickerboek gaan uit de handel. In een gepubliceerde verklaring eerder deze week stond: ‘We hebben vandaag besloten om de verzending van de titels stop te zetten en ze uit onze collectie te halen. Wij danken u voor uw kritiek. Uw feedback heeft ons duidelijk gemaakt dat we de gevoelens van mensen kwetsen met de Winnetou-titels. Dat is nooit onze bedoeling geweest en het is ook niet verenigbaar met onze waarden. Daar bieden we onze oprechte excuses voor aan.’

Veel clichés

Indianenheld Winnetou ligt ook in Duitsland onder vuur. Uitgeverij Ravensburger heeft na kritiek van activisten nieuwe publicaties van de markt gehaald. © Ravensburger

De Duitse uitgever Ravensburger Verlag meldde als uitleg dat de boeken moesten worden bekeken vanuit het perspectief van de historische realiteit, waartegen ze een ‘geromantiseerd beeld met veel clichés’ vertoonden. In de verklaring voegde de uitgever eraan toe: ‘Het was nooit onze bedoeling om met deze titels de gevoelens van anderen te kwetsen. Onze redacteuren houden zich intensief bezig met onderwerpen als diversiteit en culturele toe-eigening.’

In Nederland geeft Meulenhoff Boekerij de Winnetou-titels uit. Desgevraagd laat deze uitgever, een van de grootste boekenuitgeverijen van Nederland (en marktleider in e-books), vanmiddag per email weten: ‘We volgen de Duitse lijn en zetten de verkoop per heden stop.’

Volgens een woordvoerder gaat het om elektronische exemplaren en Winnetou-boeken die op aanvraag nog worden geleverd. ,,We zijn daar momenteel mee bezig, om dat te regelen”, aldus de zegsvrouw. Vooralsnog ontbreekt een verdere toelichting van Meulenhoff.

Fictieve held

Winnetou is een fictieve indiaanse held van verschillende romans die in het Duits zijn geschreven door Karl May (1842-1912), een van de best verkochte Duitse schrijvers aller tijden. Het personage van de heldhaftige indiaan maakte zijn debuut in de roman Old Firehand (1875).

In de verhalen is Winnetou het opperhoofd der Apachen (een indianenstam). Hij komt met Old Shatterhand in aanraking, een oersterke man. Samen strijden zij als bloedbroeders voor een vreedzame, christelijke wereld in de ontluikende Verenigde Staten van eind 19e eeuw. In tegenstelling tot andere indianenverhalen kenmerken de verhalen van May zich door het feit dat de beide hoofdpersonages slechts in uiterste nood, en na uitputten van alle andere mogelijkheden, naar de wapens grijpen.

Reacties

Enkele Tweede Kamerleden reageren geschokt op het besluit van de uitgever. ,,Een gebed zonder einde”, noemt fractievoorzitter Joost Eerdmans van JA21 het. ,,Ridicule beslissing natuurlijk die wederom halsoverkop wordt genomen uit angst voor een aantal agressieve ophitsers die de media opzoeken. Zit niks oprechts achter, alleen maar sensatie. Welke striphelden of oude filmsterren houden we nog over? Mag James Bond eigenlijk nog wel? Alles moet kapot van de woke-family”, aldus Eerdmans.