Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie suszy w Portugalii
Parlament Europejski,
- uwzględniając art. 2 i 6 Traktatu WE, na mocy których wymagania w zakresie ochrony środowiska muszą zostać zintegrowane z politykami wspólnotowymi w wielu sektorach, w celu trwałego rozwoju gospodarczego z punktu widzenia ochrony środowiska,
- uwzględniając art. 174 Traktatu WE,
- uwzględniając Protokół z Kyoto do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) z grudnia 1997 r., ratyfikowany przez WE w dniu 4 marca 2002r.,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji w sprawie zmian klimatycznych oraz europejskiej gospodarki wodnej,
- uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Europa Południowa, a zwłaszcza Półwysep Iberyjski wielokrotnie była dotknięty ciężką suszą w ostatnich kilku latach,
B. mając na uwadze, że brak opadów w Portugalii od 1 października 2004 r.do końca marca 2005 r., przy poziomie opadów niższym o 50% od wartości średniej w latach 1961 - 1990 spowodował wyjątkowo niski poziom wód gruntowych, który w niektórych regionach na południu kraju nie przekracza 20%,
C. mając na uwadze, że do 15 marca 2005 r. blisko 88% powierzchni Portugalii kontynentalnej było pod wpływem dotkliwej czy nawet ekstremalnej suszy, a sytuacja nie zmieniła się w sposób istotny nawet po kilku dniach niewielkich opadów,
D. mając na uwadze, że odczuwalny niedobór wody powoduje poważne skutki społeczno-ekonomiczne, głównie w rolnictwie, hodowli, leśnictwie - gdzie można zaobserwować bardzo słaby lub zerowy rozwój wegetatywny, przede wszystkim zbóż, roślin pastewnych, łąk naturalnych, zagrażając zbiorom słomy i zbóż i powodując ogromne niedobory paszy dla zwierząt, a rezerwy są już wyczerpane - jak również w zakresie konsumpcji, środowiska, krajowej opieki zdrowotnej, a w konsekwencji, również w portugalskiej turystyce, będącej istotnym sektorem gospodarki,
E. mając na uwadze, że od maja do początku jesieni nie będą będą miały miejsca nowe opady, i że w związku z tym trzeba będzie kontynuować dożywianie zwierząt nie tylko w okresie letnim, ale również podczas przyszłej zimy,
F. mając na uwadze, że najbardziej poszkodowane są osoby, które posiadają najniższe zasoby finansowe oraz, że bezpośrednie skutki zostały spotęgowane konsekwencjami dla upraw wiosennych, które są zagrożone w związku z niskim poziomem wód zgromadzonych w głównych tamach - jak również zwiększeniem ryzyka pożarów w okresie letnim, które osiągnęły już katastroficzny wymiar, szcególnie w roku 2003,
G. mając na uwadze, że według badań, przeprowadzonych nad przewidywanym wpływem suszy w ciągu nadchodzących 11 miesięcy należy liczyć się z tym, że straty w wartości dodanej netto wyniosą 34%, a w najbardziej dotkniętych południowych regionach straty mogą wynieść nawet 40%,
H. mając na uwadze, że utrzymująca się w Portugalii susza jest kolejnym przejawem negatywnych skutków zmian klimatycznych, podkreśla, iż jest to jeszcze jeden sygnał wskazujący na potrzebę ambitnych działań ogólnoświatowych na rzecz powstrzymania zmian klimatycznych; mając na uwadze, że UE powinna w dalszym ciągu odgrywać wiodącą rolę w tym procesie i wzmagać wysiłki w kluczowych dziedzinach związanych ze środowiskiem, energią i transportem,
1. wyraża solidarność z mieszkańcami regionów i sektorów produkcji dotkniętych suszą oraz zaniepokojenie sytuacją, z jaką zmagają się portugalscy rolnicy i hodowcy, a także regiony już cierpiące na braki w dostawach wody, wśród których szczególnie trudna sytuacja panuje w centrum i na południu kraju;
2. wzywa do interwencji na poziomie wspólnotowym nie tylko w zakresie niesienia pomocy najbardziej dotkniętym, lecz także zapobiegania pogorszeniu się sytuacji i uniemożliwienia spowodowania tak szkodliwych skutków w razie zaistnienia podobnych sytuacji w przyszłości; w związku z tym, na podstawie informacji już dostarczonych przez władze portugalskie, zwraca się do Komisji o:
-
zapewnienie, aby pełna kwota pomocy dla rolników została wypłacona z wyprzedzeniem,
-
ułatwienie, w ramach prawa wspólnotowego i biorąc za przykład działania podjęte w podobnych sytuacjach w przeszłości, wykorzystania zbóż ze wspólnotowej rezerwy interwencyjnej, która powstała w wyniku nadwyżek produkcyjnych w niektórych Państwach Członkowskich,
-
udzielenie pomocy na rzecz zabiegów weterynaryjnych przewidzianych w planie awaryjnym zwalczania epidemii gorączki oskrzelowej (tzw. "niebieski język"), która pojawiła się w czasie suszy i która, poprzez wprowadzenie ograniczeń w przemieszczaniu się zwierząt, pogarsza w sposób alarmujący sytuację,
-
wyrażenie zgody na odstępstwa od stosowania niektórych przepisów wspólnotowych, szczególnie zezwolenie na zatrawienie odłogów lub powierzchni uprawy zbóż, na których nie można przeprowadzić zbiorów z powodu zaburzenia cyklu produkcyjnego,
-
upoważnienie władz portugalskich do udzielenia pomocy państwowej uzasadnionej zaistniałymi okolicznościami, przede wszystkim na rzecz drobnych rolników, szczególnie w celu uczestnicznia w nadzwyczajnych kosztach paszy dla zwierząt i transportu lub gromadzenia wody, bądź też upraw najbardziej dotkniętych suszą, jak w przypadku ziemniaka czy owoców cytrusowych,
-
przedstawienie Radzie i Parlamentowi Europejskiemu projektu rewizji instrumentów prawnych w celu dostosowania istniejącego prawodawstwa tak, aby mogło ono pomóc w uniknięciu nawrotu tak poważnych skutków powtarzającej się suszy na południu Europy w kolejnych latach;
3. w tym kontekście alarmuje Komisję i Radę o konieczności niezwłocznego uruchomienia funduszy i zasobów , aby móc na czas zapobiegać wystąpieniu w czasie najbliższego lata większej liczby pożarów lasów spowodowanych suszą;
4. z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji o zarządzaniu ryzykiem i sytuacjami kryzysowymi w rolnictwie" (COM (2005)0074), i zachęca Komisję i Radę do pilnego działania na rzecz możliwie jak najszybszego wprowadzenia systemu skutecznej ochrony na poziomie wspólnotowym w celu zapewnienia ochrony europejskim rolnikom w razie ryzyka i kryzysu podobnego do obecnego, wynikającego z suszy sytuacji w Portugalii; uważa, że konieczne jest wprowadzenie państwowych ubezpieczeń rolniczych, finansowanych z funduszy Wspólnoty, w celu zapewnienia rolnikom podstawowego minimum dochodów w przypadku katastrof naturalnych takich jak susza lub pożary;
5. w celu zminimalizowania wzrostu kosztów i zmniejszenia produkcji rolnej uważa za konieczne stworzenie linii budżetowej zapewniającej wsparcie finansowe, jak również czasowe zwolnienie ze składek na ubezpieczenie społeczne (bez utraty praw) pełnoetatowych rolników o dochodach poniżej 12 ESU, wraz z przedłużeniem kredytu na poczet przyszłych plonów o dwa lata i bez odsetek;
6. wzywa Radę i Komisję do przeprowadzenia ponownej analizy możliwości wykorzystania Funduszu Solidarności, szczególnie do zapewnienia, aby fundusz ten mógł również być stosowany w tego typu sytuacjach, które występują szczególnie często w Europie południowej;
7. zwraca się do Komisji o podjęcie inicjatyw na rzecz zapewnienia poszanowania zobowiązań z Kioto;
8. wzywa Komisję do przeprowadzenia głębokiej analizy powtarzalności tego typu zjawisk aby określić, czy powstają one w sposób cykliczny czy przypadkowy lub też czy stanowią one kolejny skutek trwałych zmian klimatycznych; zwraca się również o rozpatrzenie wariantów działania, mając na uwadze porozumienie na okres po 2012 r. w ramach procesu ONZ dotyczącego zmian klimatycznych, przy rozwinięciu europejskiej strategii długoterminowej, biorąc pod uwagę zmniejszenie emisji do 2020 r. jako skutecznej metody dla krajów rozwiniętych; nalega, aby UE zachowała wiodącą rolę w międzynarodowych wysiłkach na rzecz walki ze zmianami klimatycznymi oraz by przedstawiono konkretne propozycje działań strategicznych na okres po 2012 r.;
9. odnotowuje z zainteresowaniem niedawne sprawozdanie Komisji w sprawie globalnego zjawiska zmian klimatycznych oraz ich bezpośrednich skutków dla zaopatrzenia w wodę i jej jakości oraz dla ekosystemów; z zadowoleniem przyjmuje przede wszystkim projekt dostarczenia odpowiednich narzędzi dla unijnych autorów polityki wodnej w zakresie wpływu sektora wodnego (rolnictwo, centra miejskie, sektory przemysłowy i energetyczny, obrona cywilna, planowanie przestrzenne) w sytuacji zmian klimatycznych;
10. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji, Radzie, parlamentowi i rządowi Portugalii, a także władzom lokalnym dotkniętych suszą terenów.