| Accent | A | E | I | O | U | Y |
| Grave (Hoofdl.) |
À 0192 |
È 0200 |
Ì 0204 |
Ò 0210 |
Ù 0217 |
|
| Grave | à 0224 |
è 0232 |
ì 0236 |
ò 0242 |
ù 0249 |
|
| Acute (Hoofdl.) |
Á 0193 |
É 0201 |
Í 0205 |
Ó 0211 |
Ú 0218 |
Ý 0221 |
| Acute | á 0225 |
é 0233 |
í 0237 |
ó 0243 |
ú 0250 |
ý 0253 |
| Circumflex (Hoofdl.) |
 0194 |
Ê 0202 |
Î 0206 |
Ô 0212 |
Û 0219 |
|
| Circumflex | â 0226 |
ê 0234 |
î 0238 |
ô 0244 |
û 0251 |
|
| Tilde (Hoofdl.) |
à 0195 |
-- | -- | Õ 0213 |
-- | |
| Tilde | ã 0227 |
-- | -- | õ 0245 |
-- | |
| Umlaut (Hoofdl.) |
Ä 0196 |
Ë 0203 |
Ï 0207 |
Ö 0214 |
Ü 0220 |
Ÿ 0159 |
| Umlaut | ä 0228 |
ë 0235 |
ï 0239 |
ö 0246 |
ü 0252 |
ÿ 0255 |
| Duits: Eszett (`Ringel-s`) | ß 225 |
|||||
| Spaans: Eñe (`Enje`) | Ñ 0209 |
ñ 0241 |
||||
| Turks: Klinkers | İ 0304 |
ı 0305 |
|
|
||
| Turks: Medeklinkers | Ç 0199 |
ç 0231 |
Ğ 0286 |
ğ 0287 |
Ş 0350 |
ş 0351 |
| Scandinavisch: Klinkers | å 134 |
Å 143 |
æ 145 |
Æ 146 |
ø 155 |
Ø 157 |
| Valuta | 0128 euro |
£ 0163 pond |
¥ 0165 yen |
0131 florijn |
¢ 0162 cent |
| & | - Ampersand
- En-teken |
Het en-teken is een samenvoegsel van het Latijnse et, wat 'en' betekent. Een dergelijke samenvoeging wordt ook wel een 'ligature' genoemd. De samenvoeging stamt uit de Romeinse tijd. In de loop der jaren is het teken geworden tot de 'ampersand' die we nu kennen. Het ampersand teken werd zelfs beschouwd als de zevenentwintigste letter in het Engelse alfabet. De & wordt voornamelijk gebruikt in formele bedrijfsnamen. Voorbeeld: Janssen & Janssen Notarissen |
| ^ | - Circumflex
- Dakje - Accent circonflexe - Kapje - Tot de macht |
In de Nederlandse taal wordt een circumflex vooral gebruikt bij leenwoorden. Waar u voorheen echter een dakje op de letters a, o en u schreef, is dit dakje nu verdwenen. (debâcle, pâté, ragoût en entrecôte worden tegenwoordig geschreven als debacle, paté, ragout en entrecote.) De letter e houdt zijn dakje. Zo blijft het gêne, fêteren en enquête.
In computertaal duidt het dakje op de control-toets. Als u leest dat u "even ^c ^v moet doen" betekent dit dat u wat tekst moet selecteren, gelijktijdig de Ctrl en de c toets in moet drukken, vervolgens uw cursor op de plaats moet zetten waar u de geselecteerde tekst wilt hebben en dan gelijktijdig de Ctrl en de v toets in moet drukken. Dit staat ook bekend als 'copy-paste' of 'kopieren en plakken'. Het accent circonflexe duidt ook op een voormalige aanwezigheid van de 's' in het Frans. Voorbeeld: Het Latijnse Nostre Domina wordt het Franse Nôtre Dame. In de wiskunde betekent het dakje 'tot de macht'. 3² wordt ook geschreven als 3^2. |
| * | - Asterisk
- Sterretje - Keer, maal |
Oorspronkelijk wordt de asterisk gebruikt als voetnoot. Met de komst van de computer wordt het sterretje gebruikt ter vervanging van het maal teken, de 'x'. (2 * 2 = 4 in plaats van 2 x 2 =4). Het wordt ook gebruikt door jongeren in chat-taal: "Een *vette* clip".
In de islamitische wereld gebruikt men het symbool ¤ omdat de zesarmige asterisk sommigen aan een davidsster doet denken. |
| / | - Schuine streep
- Schrap - Slash - Forward slash - Oblique |
In de middeleeuwen werd een enkele schuine streep gebruikt als komma, een dubbele schuine streep (//) als een min-teken.
Tegenwoordig wordt de schuine streep gebruikt om een verbondenheid aan te geven.
Een Aldi/Lidl type winkel.
Het streepje wordt ook gebruikt als of-teken zoals in en/of en
als scheidingsteken in data, zoals 12/5/2006.
De schuine streep wordt gebruikt om seizoenen of schooljaren aan te geven.
het schooljaar 2006/2007
Een andere betekenis is het delingsteken. Waar vroeger vooral het ÷ teken werd gebruikt, wordt tegenwoordig vaak de schuine streep gebruikt. 6/2=3 in plaats van 6÷2=3. De schuine streep is ook te gebruiken als `tegen` als in de rechtzaak MeerGroen/BouwLust |
| \ | - Schuine streep achteruit
- Terugschrap - Backslash - Reverse solidus - Reverse oblique |
De backslash wordt gebruikt in programmeertalen en bij het aangeven van folders in Windows systemen. (C:\Mijn Map) IBM/Microsoft kon de gewone slash niet gebruiken omdat deze al een functie had. (Het meegeven van variabelen aan een programma; bv. het DOS-commando dir /p) Gebruik de backslash niet in schrijftaal. |
| ~ | - Tilde
- Boogje - Kringeltje |
Gebruikt bij onder andere gratis websites, bv. http://www.host.com/~janssen. De tilde is in dit voorbeeld UNIX taal voor 'de thuismap (home-directory) van Janssen'. |
| @ | - Apestaart
- At - à - At each |
Voornamelijk bekend van e-mailadressen en communicatie.
Als gebruikt in een e-mailadres is de betekenis 'bij' als in 'janssen bij internet.nl'
Als gebruikt in communucatie is de betekenis 'aan'. Bijv. '@Marloes: wat énig!' De @ is ook de Engelse schrijfwijze voor het Nederlandse 'van elk' of 'à' voor het aangeven van een prijs per eenheid. 3 pieces @ 50 cents = 3 stuks à 50 cent. In Spaanse chat-taal wordt de @ gebruikt als het Nederlandse (m/v), bv "amigo/amiga" wordt "amig@" |
| ' | - Aanhalingsteken
- Apostrof - Quote - Afkappingsteken - Weglatingsteken |
Om aan te geven dat u woorden niet in de gewone betekenis gebruikt: de aanhalingstekens geven bijvoorbeeld aan dat het om een zelfbedacht of ironisch gebruikt woord gaat, of om een vakterm. Het is een 'must'. De apostrof fungeert als een afkappingsteken in bijvoorbeeld Ans' fiets, en als weglatingsteken in bijvoorbeeld 's morgens. |
| " | - Dubbele aanhalingstekens
- Dubbele quote |
Dubbele aanhalingstekens worden gebruikt bij citaten. "Ich bin ein Berliner." Er zijn echter geen algemeen erkende regels voor het gebruik van dubbele en enkele aanhalingstekens. |
| # | - Getalteken
- Kardinaalteken - Hekje - Kruis - Spoorteken - Hash, Hashtag |
Bij communicatie geeft je met een hash, direct gevolgd door een categorie, extra informatie aan de discussie mee. Bijv. 'Wéér natgeregend. #rotweer'
In Engelstalige landen wordt het hekje gebruikt om een rangnummer aan te geven. A #1 hitsingle betekent zoveel als een nummer één plaatje. In Engeland wordt ook № gebruikt als in het Nederlandse Nr. In de Verenigde Staten wordt het hekje ook als pond (pound) teken gebruikt; 3# of sugar. Het Nederlandse hekje is in opmars gekomen met de DTMF telefoons rond 1985. (Geen pulsjes maar Dual-Tones) Via de telefoon konden nu programma's gestuurd worden. "Vergeet niet af te sluiten met een hekje." Soms komt u ook de benaming hash key tegen. In de muziek is een hekje een 'kruis'. Een noot met een kruis wordt een halve toon opgehoogd. Voorbeeld: F# Het hekje heeft ook betekenis in de geneeskunde, er wordt namelijk een fractuur (botbreuk) mee aangeduid, bv. een been #. Bij IRC chat-servers staat het hekje voor een kanaal op de server, bijvoorbeeld het kanaal #xdcc-movies |
| - | - Min-teken
- Streepje - Koppelteken - Koppelstreepje - Afbreekstreepje - Weglatingsteken - Hyphen | Weggelaten woorddelen worden vervangen door een weglatingsteken. Voorbeeld: in- en uitvoer Een periode wordt gekoppeld met een koppelteken: de periode 2004-2008 Wanneer de woordenboeken en de regels geen uitsluitsel geven over het al dan niet aaneenschrijven van samenstellingen, houden we het criterium van de duidelijkheid aan: als we vermoeden dat een aaneengeschreven samenstelling voor de lezer moeilijkheden oplevert, gebruiken we het koppelteken. |
| — | - Gedachtestreepje
- nihil |
Gedachtestreepjes zijn een middel om de lezer bij een bepaald tekstonderdeel stil te laten staan.
Voorbeelden: Hij heeft — eindelijk — een nieuwe — zij het goedkope — tandenborstel — en dat werd tijd.
Het —-teken kan ook worden gebruikt om `nihil` aan te geven. |
| ` | - Accent grave | De accent grave wordt gebruikt om de klank van een klinker te wijzigen of de betekenis van een woord te versterken of verzwakken. ("Vèt zeg!") combinaties zijn à, è, ì, ò en ù. In andere talen kan een accent grave de gehele betekenis van een woord wijzigen, zoals in het Franse la en là. |
| ´ | - Accent aigu
- Kuut |
Het Accent aigu wordt op klinkers geplaatst als de klinker lang uitgesproken moet worden of als de klemtoon op deze lettergreep valt. Het accent kan de betekenis van een hele zin wijzigen. Vergelijk Er staat daar één huis met Er staat daar een huis. |
| _ | - Liggend streepje
- Underscore |
Het liggende streepje stamt uit de tijd van de de mechanishe typemachine. Het liggende streepje was de enige manier om een woord te onderstrepen. Het woord werd ingetikt, de bladzijde werd teruggeschoven en het te onderstrepen woord werd overschreven met het liggend streepje. Tegenwoordig komt u het alleen tegen in emailadressen en adressen van websites. Voorbeeld: http://www.site.com/jan_janssen. |
| ¨ | - Umlaut
- Trema |
In de zestiende eeuw werd in Duitsland een e geschreven boven klinkers welke een andere klank nodig hadden.
We zien dit nu nog terug in — bijvoorbeeld — de naam Schröder, welke ook als Schroeder geschreven kan worden.
De e is in de loop der jaren veranderd in twee stipjes, oftewel de umlaut.
De Nederlandse combinatie van de i en de j (ÿ) is geen umlaut. De vertaling voor umlaut is 'klankwijziging', de lange y is dit niet. |
| ¸ | - Cedille | Van oorsprong was de cedille een z die achter de c werd geschreven.
De z leek iets op een 3. Deze z werd later onder de c gezet, waarbij deze het bovenste
streepje verloor.
In het Nederlands wordt de cedille gebruikt in leenwoorden zoals façade en reçu, in persoonsnamen zoals François en in plaatsnamen zoals Curaçao. De cedille wordt in het Turks zowel onder de s als de c gezet. Gebruikt onder een s, spreek je het uit als sj, als de ch in champagne. Gebruikt onder de c, spreek je het uit als tj, als de tj in tjokvol. |
| ... | - Beletselteken | Het beletselteken bestaat uit drie puntjes; het wordt gebruikt om aan te duiden dat een zin afgebroken wordt, even onderbroken wordt of aangevuld kan worden.
Toen ging het licht uit ... Onze speciale gast is ... Dirk Frimout! Drie puntjes tussen vierkante haken [...] vervangen een weggelaten gedeelte van een citaat of informatie die niet mag worden vrijgegeven |
| § | - Paragraafsymbool
- Paragraafteken |
Een paragraafsymbool § wordt gebruikt bij de aanduiding van een paragraaf. Een paragraaf is een groep bij elkaar horende alinea's.
Internationaal wordt ¶ gebruikt als pararaafteken. Het paragraafsymbool § wordt daar gebruikt als sectieteken, waarbij het zowel hoofdstuk, pararaaf én alinea kan betekenen. (§ 3.2.1 : Hoofdstuk 3, paragraaf 2, alinea 1)
De oorsprong van het pragraafsymbool is waarschijnlijk te danken aan de combinatie van de twee s'en in de Latijnse uitdrukking signum sectionis; 'scheidingsteken'.
In § 7.1 wordt uitgelegd dat ... In §§ 11-15 wordt omschreven hoe ... |