Sekcja Cymeliów

Do zadań Sekcji Cymeliów Oddziału Zbiorów Specjalnych Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego należą:

• realizacja polityki gromadzenia i uzupełniania cymeliów, m.in. typowanie obiektów do przeniesienia z magazynów Biblioteki UŁ czy zakupu na podstawie analizy katalogów;
• udostępnianie cymeliów;
• magazynowanie i porządkowanie cymeliów;
• udział w skontrach cymeliów;
• realizacja planowej polityki ochrony cymeliów, m.in. typowanie obiektów do konserwacji, współpraca z Pracownią Konserwacji Zbiorów;
• udział w przygotowaniu i realizacji projektów związanych z ochroną i udostępnianiem cymeliów;
• prowadzenie działalności popularyzatorskiej poprzez realizację kwerend, przygotowywanie eksponatów na wystawy czy prezentowanie cymeliów studentom i gościom;
• prowadzenie statystyki i sprawozdawczości.

Charakterystyka zbiorów

W Sekcji Cymeliów Oddziału Zbiorów Specjalnych Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego znajdują się zbiory cymeliów i rezerwy liczące obecnie ponad 6,5 tys. tytułów. Kolekcję cymeliów utworzono w 1967 roku w celu lepszej ochrony ilustrowanych oryginalną grafiką poloników, wydanych w XIX wieku, niekwalifikujących się do innych zbiorów specjalnych Biblioteki UŁ, cennych ze względu na:

• wartość artystyczną: dzieła literackie ilustrowane przez znanych malarzy i ilustratorów, bibliofilskie publikacje polskich oficyn drukarskich działających w XX wieku w kraju i na emigracji;
• wartość historyczną, m.in.: wydawnictwa konspiracyjne z okresu polskich powstań narodowych w XIX i XX wieku, wspomnienia z okresu II wojny światowej, druki opublikowane w latach 1939–1989 poza granicami Polski, periodyki wydawane przez Polaków w Chinach, wydawnictwa dotyczące Łodzi i regionu łódzkiego, łódzkie judaica, pierwodruki najwybitniejszych dzieł pisarzy polskich tworzących w XIX i XX wieku, druki zwarte i ciągłe drugiego obiegu z lat 1976–1990;
• pochodzenie, m.in.: księgozbiór Elizy Orzeszkowej, publikacje ze zbiorów Pruskiej Biblioteki Publicznej, wybrane wydawnictwa z dedykacjami;
• formę, m.in.: druki miniaturowe, dokumenty nietypowe, wydawnictwa awangardowe.

Zbiór rezerwy, czyli księgozbiór zastrzeżony, zwany prohibita lub rezerwa, został wyodrębniony z głównych zasobów Biblioteki pod koniec lat 40. XX wieku. W okresie PRL-u kolekcja rezerwy zawierająca wydawnictwa przedwojenne i emigracyjne wydane po 1939 roku została wzbogacona o druki ukazujące się poza cenzurą w latach 1976–1990. Po przemianach ustrojowych w 1989 roku znaczna część księgozbioru zastrzeżonego została włączona do głównych zbiorów magazynowych. W 2006 roku zbiory cymeliów i rezerwy przeniesiono z magazynu głównego do nowego gmachu i udostępniano w Czytelni Cymeliów. W 2014 roku Czytelnia Cymeliów została przekształcana w Sekcję Cymeliów i włączona do Oddziału Zbiorów Specjalnych.