Ombudsman NPO onderzoekt Ongehoord Nederland, klachten over desinformatie

Vorige week, nadat het praatprogramma Ongehoord Nieuws voor het eerst op televisie was geweest, kreeg Margo Smit meldingen over ‘onjuiste inhoud, desinformatie en gebrek aan onpartijdigheid’. Smit, die regelmatig onderzoek doet naar programma's, wil niet zeggen waarover specifiek is geklaagd. ‘Dat is iets tussen klagers, omroep en ombudsman.’

De eerste uitzending van Ongehoord Nieuws, van dinsdag 22 februari, ging over de Russische inval in Oekraïne. Uitspraken van FvD-Kamerlid Pepijn van Houwelingen en omroepvoorzitter Arnold Karskens leidden op Twitter tot kritiek, maar het is niet duidelijk of die ook de aanleiding voor de klachten vormen. Van Houwelingen zei dat niet Rusland, maar de Navo de werkelijke agressor is. Karskens, die dinsdag niet bereikbaar was voor commentaar, zei dat president Joe Biden ‘een marionet is van bepaalde machten’. Presentatoren Arlette Adriani en Ahmed Aarad gaven geen weerwoord. 

Deze week kreeg Smit opnieuw meldingen. Die gingen over racisme en discriminatie. ‘Met name naar aanleiding van het videofragment over de fietsen’, zegt Smit. In een filmpje dat rondging op internet vroeg Ongehoord Nederland-verslaggever Jonathan Krispijn op straat herhaaldelijk aan twee vrouwen uit een asielzoekerscentrum ‘waar zij hun fiets vandaan hadden’, insinuerend dat zij die hadden gestolen.

Journalistieke code

Beoordelen of er sprake is van racisme, behoort niet tot haar takenpakket, zegt Smit, die niet wil zeggen hoeveel klachten ze heeft ontvangen. ‘Ik ga onderzoeken of de uitzendingen in lijn zijn met de journalistieke code van de NPO, die door journalisten zelf is opgesteld en door alle omroepen, ook de nieuwe, is onderschreven. Daarin staat onder meer dat uitzendingen feitelijk en fair moeten zijn.’

Een onderzoek duurt maximaal drie maanden, maar Smit vermoedt dat het in dit geval sneller zal gaan. Als ze concludeert dat de uitzendingen niet stroken met de journalistieke code, dan meldt ze dat op de website van de ombudsman. ‘Ik kan geen sancties opleggen.’

De NPO kan dat wel. ‘Als een programma niet voldoet aan de gestelde doelstellingen of gemaakte afspraken, kunnen we in een uiterste geval besluiten het uit de programmering te halen’, zegt NPO-voorzitter Frederieke Leeflang in een verklaring. ‘Dit gebeurt uiteraard pas na overleg met de betrokken omroep. Als een dergelijk besluit genomen is, zijn er nog bezwaar- en beroepsmogelijkheden.’ Ook in de beoordeling van de NPO vormt de journalistieke code de leidraad. 

In de laatste dinsdaguitzending van Ongehoord Nieuws, dat tweemaal per week rond het middaguur op NPO 1 te zien is, werd niet ingegaan op de klachten. Thierry Baudet, fractievoorzitter van FvD, was te gast om te praten over zijn nieuwe boek Het coronabedrog. Hij verkondigde daarbij complottheorieën over Oekraïne, de EU en een ‘transnationale elite’ die de westerse wereld zou besturen. Ook daarover heeft ombudsman Margo Smit klachten ontvangen.