Estatua d'a Libertat
A Estatua d'a Libertat u «Libertat iluminando a lo mundo» (en anglés Statue of Liberty y Liberty Enlightening the World, respectivament) ye un d'os molimentos más famosos de Nueva York, d'os Estatos Unitos y de tot o mundo. Ye situata en Nueva York, sobre a chicota isla de Liberty Island (Isla d'a Libertat), a lo sudeste de Manhattan, en a desembocadura d'o río Hudson y amán d'a isla Ellis. Estió un obsequio de Francia en o sieglo XIX por a celebrazión d'o centenario d'a independencia d'os Estatos Unitos y un signo d'amistanza entre as dos nacions, y fue inaugurata o 28 d'octubre de 1886 con a presencia d'o, por ixas envueltas, president d'os Estatos Unitos Grover Cleveland. O molimento se convirtió en un simbolo de biemplegata a los immigrants europeus que plegaban a lo nuevo continent buscando libertat y oportunidatz, ya que a sobén yera o primero que veyeban dimpués de travesar l'ocián Atlantico, asinas como un simbolo universal d'a libertat. Fue realizata por o escultor Frédéric-Auguste Bartholdi y, o incheniero francés Gustave Eiffel disenyó a estructura interna.[1] L'arquitecto francés Eugène Viollet-le-Duc s'encargó d'a esleción de l'arambre emplegato ta la construcción d'a estatua. O 15 d'octubre de 1924, fue declarata molimento nacional d'os Estatos Unitos y o 15 d'octubre de 1965 se i adhibió a isla Ellis. En l'anyo 1984, fue declarata Patrimonio d'a Humanidat, por a UNESCO.[1] En l'año 2005, recibe, chunto con a isla Ellis, un total de 4.235.595 vesitas.
Mundialment, a Estatua d'a Libertat ye un d'os iconos prencipals que s'asocian a los Estatos Unitos;[2] amás de estar un molimento important d'a ciudat de Nueva York, se convirtió en un simbolo d'Estatos Unitos y representa, la libertat y a emancipación respecto a la opresión. Arquitectonicament parlando, a estatua remera a lo famoso Coloso de Rodas, una d'as siet marabillas d'o mundo». Fue nominata ta las «siet nuevas marabillas d'o mundo», a on que resultó finalista. Dende o 10 de chunio de 1933, o suyo manteniment corre a cargo de l'administración Servicio de Parques Nacionals d'os Estatos Unitos.